مکتب تبریز در هنر خوشنویسی و هفت استاد نامدار تبریزی
شهر تبریز در هنر خوشنویسی جایگاه ویژهای دارد؛ یکی به واسطهی خطاطان و خوشنویسان فراوانی که از آن برخاستهاند و دیگری به سبب پیدایش خط نستعلیق در آن توسط میرعلی تبریزی در سده ۸ ق که "عروس الخطوط" و خط ملّی ایران است. استادان و خطاطان بزرگ و نامداری از دامان هنرپرور تبریز برخاستهاند که نام هر یک، زینت تاریخ خوشنویسی ایران بوده و رقمشان بر این دفتر زرین، جاویدان خواهد بود.
مهدی قربانی؛ پژوهشگر هنر خوشنویسی در یادداشتی برای جماران نوشت:
تبریز یکی از مهمترین مراکز فرهنگی-هنری ایران بوده و پیشینهای به درازای تاریخ دارد. تبریز در دوره اسلامی همواره یکی از شهرهای مهم بوده و صفحات درخشانی در کتاب تاریخ هنر ایران دارد که آن را از هرگونه توصیفی بینیاز میکند.
در این میان، این شهر در هنر خوشنویسی نیز جایگاه ویژهای دارد؛ یکی به واسطهی خطاطان و خوشنویسان فراوانی که از آن برخاستهاند و دیگری به سبب پیدایش خط نستعلیق در آن توسط میرعلی تبریزی در سده ۸ ق که "عروس الخطوط" و خط ملّی ایران است. استادان و خطاطان بزرگ و نامداری از دامان هنرپرور تبریز برخاستهاند که نام هر یک، زینت تاریخ خوشنویسی ایران بوده و رقمشان بر این دفتر زرین، جاویدان خواهد بود.
مستقیمزاده سعدالدین سلیمان افندی در کتاب "تحفهی خطاطین" حدود ۶۰ خطاط ایرانی را نام برده که اهل تبریز بودهاند. برخی از این خوشنویسان تبریزی در منابع ایرانی معرفی نشده و ناشناختهاند. برای نمونه، خطاطی به نام "عبدالله تبریزی" کتیبههای درهای مسجد قبه الصخره در قدس شریف را در زمان استیلای سلیمان قانونی بر فلسطین به خط ثلث شیوهی ایرانی نگاشته که هنوز رقمش در انجامهی آن کتیبه باقیست. اما هیچ اطلاعاتی دریارهی شرح حیات و آثار وی در دست نداریم؛ شاید از خوشنویسانی باشد که پس از نبرد چالدران به استانبول به اسارت رفته است.
با نگاهی به منابع معتبر و تذکرهها، نام هفت استاد خطاط تبریزی در این میان بیشتر میدرخشد که عبارتند از:
استاد مبارکشاه قطب تبریزی (استاد اقلام سته و شاگرد یاقوت المستعصمی)
استاد عبدالله صیرفی تبریزی (استاد اقلام سته که خیرالدین مرعشی نزد وی شاگردی کرده)
استاد میرعلی تبریزی (واضع خط نستعلیق)
استاد عبدالباقی تبریزی (استاد اقلام سته در عهد صفوی)
استاد علاءالدین تبریزی (استاد اقلام سته در عهد صفوی)
استاد محمدحسین تبریزی (استاد میرعماد در نستعلیق)
استاد علیرضا عباسی تبریزی (استاد اقلام سته و نستعلیق در عهد صفوی)
با اینحال تاکنون هیچ فعالیت جدی و موثر در جهت معرفی این مشاهیر بزرگ هنر ایران در تبریز صورت نگرفته است؛ لازم و ضروری است مسئولین نهادهای فرهنگی و شهرداری تبریز در راستای احیای بخشی از میراث هنری این شهر و برای تثبیت و معرفی جایگاه والای تبریز در هنر خوشنویسی ایران، خیابانی به نام این هفت استاد صاحبنام نامگذاری نموده و تندیس آنان را در محل مناسبی نصب نمایند و نیز زمینهی تدوین و انتشار کتابی جامع و نفیس و البته دو یا چند زبانه درباره خوشنویسان تبریز را فراهم آورند.
مشاهده خبر در جماران