خطر افزایش تنش بین روسیه و غرب/ آیا سفرای اروپایی از مسکو اخراج می شوند؟

عبدالرضا فرجی راد، استاد دانشگاه و کارشناس ارشد مسائل ژئوپلتیک در یادداشتی برای جماران نوشت:

در چند روز اخیر تنش بین روسیه و غرب بویژه با اروپا افزایش یافته است. پیشروی نیروهای روسی در جبهه های نبرد و بویژه تصرف شهر اودیوکا که اهمیت استراتژیک برای اوکراین داشت این تصویر را پدید آورده بود که ممکن است مقدمات گفتگو بین اوکراین و روسیه توسط واسطه ها فراهم شود. ویژه آنکه کنگره امریکا  کمک ۶۰ میلیارد دلاری امریکا برای اوکراین را علیرغم پافشاری کاخ سفید هنوز تصویب نکرده و چشم انداز چندان مثبتی هم برای تصویب آن وجود ندارد.

علاوه بر آن وضعیت جبهه های اوکراین، کمبود نیرو، فرار از سربازی و اختلاف بین زلنسکی و فرماندهان ارشد در رابطه با ادامه جنگ به این تصور دامن میزد. هر چند زلنسکی شخصا هرگونه آمادگی برای توافق و گفتگو را رد می کرد و همچون گذشته به فعالیت های خود ، سفر به دیگر کشورها و سخنرانی های روحیه بخش ادامه می داد اما به نظر می رسید که تحمل غرب از ادامه جنگ دارد به پایان می رسد.

در روزهای اخیر اتفاقاتی رخ داده که عملی شدن این ذهنیت و گفتگو بین روسیه و اوکراین را به شدت تضعیف کرده است. احتمالا این دو عامل بر تیرگی هر چه بیشتر رابطه روسیه با اروپا و کاهش امید به گفتگو اثر گذاشته است.

نخست شنود مکالمات فرمانده آلمانی که تایید می کرد آلمان موشکهای بسیار پیشرفته با برد ۵۰۰ کیلومتری در اختیار اوکراین قرارداده  که می تواند عمق خاک روسیه را مورد هدف قرار دهد. در همین مکالمه مشخص شد که بعضی فرماندهان بریتانیایی نیز در جبهه های جنگ در کنار نیروهای اوکراینی به هدایت آنها در جبهه ها فعالیت می کنند. این افشاگری باعث شد که دمیتری مدودف، معاون شورای امنیت ملی روسیه  اعلام کند آلمان رسما وارد جنگ با روسیه شده  و بعضی احزاب آلمانی نیز دولت را به پنهان کاری متهم  و همراه با بعضی رسانه ها اعلام کردند که دولت شولتز می خواهد آلمان را وارد درگیری با روسیه کند.

عامل دومی که باعث تنش بیشتر شده این است که سفرای ۲۷ کشور اتحادیه اروپایی دعوت سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه برای حضور در وزارت خارجه و شنیدن حرفهای وی را نپذیرفتند به گونه ای که مدودف با عصبانیت اعلام کرد « سفرای اتحادیه باید از روسیه اخراج شوند و سطح روابط دیپلماتیک پایین بیاید. سفرایی که وظایف دیپلماتیک خود را ندانند نباید در روسیه حضور داشته باشند.»

هر چند اعلام شد  دعوت لاوروف از سفرای اتحادیه اروپایی این بوده که می خواست به آنها در مورد عدم دخالت در انتخابات ریاست جمهوری روسیه در ماه آینده هشدار دهد ولی واقعیت امر این است که شنود مکالمات تلفنی فرمانده آلمانی در مورد دادن موشک های پیشرفته و دوربرد به اوکراین و حضور فرماندهان انگلیسی در جبهه های اوکراین باید موضوع اصلی سخنرانی لاوروف بوده باشد که اروپا جواب قانع کننده ای برای این دخالت با توجه به سند موجود نمی تواند داشته باشد.

لذا با هماهنگی کشورهای عضو اتحادیه از بروکسل فرمان صادر شده که سفرا در این نشست حضور پیدا نکنند که البته برای روسیه بسیار سنگین تمام شده است. در ادامه این تنش ها بود که روسها علاقه ای به حضور در دو نشست دعوت شده در سوییس و استانبول در رابطه با جنگ اوکراین از خود نشان نداده اند.

نتیجه همه این افزایش تنش ها این شده که مدودف،  معاون رییس شورای عالی امنیت ملی روسیه اعلام کند اوکراین بخشی از خاک روسیه است و شرایط را برای هر گونه گفتگو جهت آتش بس سخت کند.

بی شک دست برتر روسیه در جبهه ها و اشتباهات اخیر اروپایی ها در بیان اینگونه اظهارات از سوی مقام روسی بسیار موثر بوده و نشان می دهد روسها نسبت به گذشته امتیازات بیشتری را در گفتگوهای احتمالی آتی طلب میکنند، هر چند افزایش شکاف بیشتر بین کشورهای عضو اتحادیه اروپایی را در رابطه با جنگ اوکراین هم از نظر دور نداشته اند. باید دید که آیا پوتین که تصمیم گیرنده اصلی است به اخراج ۲۷ سفیر اروپایی از مسکو و قبول پیامدهای ان تن میدهد یا خیر.

 

مشاهده خبر در جماران