سیاره‌ای بزرگتر از زمین و قابل سکونت

جی پلاس، ستاره شناسان موفق به کشف یک ابر-زمین شده اند که به دور ستاره کوتوله قرمز در فاصله ۱۳۷ سال نوری ما در حال چرخش است. این سیاره، TOI-۷۱۵b نامگذاری شده و شعاع آن حدود ۱.۵۵ زمین است و درمنطقه قابل سکونت ستاره ای قرار دارد. همچنین یک گزینه سیاره ای دیگر نیز در این منظومه وجود دارد که به اندازه زمین است و در صورتی که مورد تائید قرار بگیرد، کوچکترین منطقه قابل سکونت سیاره TESS تا به امروز، نامیده خواهد شد.

خبرانلاین نوشت؛ TOI-۷۱۵ یک کوتوله قرمز متوسط است که جرم آن حدود یک چهارم و شعاع آن نیز یک چهارم خورشید است. TOI-۷۱۵ به ستاره اش نزدیک است و تنها ۱۹ روز طول می کشد تا در مدار فشرده اش یک سفر کوتاه به دور ستاره کوتوله انجام دهد. از آنجا که کوتوله های قرمز، به مراتب کم نورتر از خورشید هستند، در نتیجه این ابر-زمین می تواند در منطقه قابل سکونت قرار گرفته باشد.

نتیجه تحقیق اخیری که در ماهنامه Notices of the Royal Astronomical Society منتشر شده، از این کشف جدید خبر داده و نوشته:« یک سیاره قابل سکونت به میزبانی TOI-۷۱۵، یک ستاره M۴ در نزدیکی قطب جنوب دایره البروج است» نویسنده اصلی این مقاله جورجینا درانسفیلد، از دانشکده فیزیک و نجوم دانشگاه بیرمنگام است.

منقطه قابل سکونت، یک روش نسبتا خام برای شناسایی سیاره هایی است که ممکن است دارای آب مایع باشند؛ مرزهای این سیاره ها نامشخص و گاهی متناقض هستند؛ چرا که نوع طیفی ستاره، سپیدایی (بازتاب نور) سیاره ای، جرم و حتی میزبان ابری بودن جو آن می تواند در اینکه یک سیاره دارای آب مایع باشد یا خیر تعیین کننده باشد.

ایده "یک منطقه قابل سکونت محافظه کارانه" (CHZ)، ایده مفیدتری به نظر می رسد. این ایده از مقاله ای که در سال ۲۰۱۴ نوشته شده، گرفته شده است. دراین مقاله صحبت از منطقه ای در اطراف یک ستاره مطرح می شود که در آن یک سیاره سنگی بین ۰.۴۲ تا ۰.۸۴۲ به اندازه زمین، تابش خورشیدی دریافت می کند. هر سیاره سنگی ای که این میزان انرژی را بدون درنظر گرفتن فاصله اش دریافت کند، در CHZ قرار دارد.

کشف یک ابر-زمین در CHZ یک ستاره همیشه هیجان انگیز است و این حس شگفتی ما درباره دیگر سیارات و احتمال وجود حیات در برخی از آنها را تقویت خواهد کرد. به همین دلیل، آنها از سیاراتی مثل مشتری داغ که امکان دارا بودن حیات یا آب مایع در آنها صفر است، جذابتر به نظر می رسند.

البته این کشف به چند دلیل دیگر هم هیجان انگیز است. ما در دوره ای زندگی می کنیم که تلسکوپ جیمز وب مورد بهره برداری قرار گرفته و با این تلسکوپ، عصر توصیف دقیق اتمسر فراسیاره ای را شاهد هستیم و می توانیم از سیاره ای با شعاع ۱.۵۵ زمین با منطقه قابل سکونت که TOI-۷۱۵ میزبان آن است و ستاره M۴ در نزدیکی قطب جنوب دایره البروج است را شاهد باشیم.

حالا و بعد از کشف هزاران سیاره فراخورشیدی، اخترشناسان درحال بررسی روند جمعیتی آنها هستند. یکی از مواردی که آنها به آن توجه می کنند، شکاف در جمعیت سیاره های کوچک بین ۱.۵ و ۲ برابر شعاع زمین است. این تحت عنوان شکاف شعاع سیاره کوچک و یا شکاف شعاع زیر نپتون (یا شکاف فولتون و دره تبخیری نور) نامیده می شود. در شعاع ۱.۵۵ زمین، TOI-۷۱۵b در این شکاف واقع شده است.

بسیار بعید به نظر می رسد که هیچ سیاره ای در این شکاف شعاعی تشکیل نشده باشد. سیاره ها قطعا در ابتدا بزرگتر هستند و در نهایت جرمشان را از دست داده و در شکاف قرار می گیرند؛ در نتیجه شکاف فولتون اطلاعات متعددی درباره چگونگی کاهش جرم برخی از سیارات را در اختیار ما قرار خواهد داد.

ستاره شناسان براین باورند که سیاره هایی که در این شکاف قرار دارند، در ابتدای عمرشان بزرگتر بوده اند ولی ستاره های آنها با تبخیر نوری، بخشی از جرم آنها را از بین برده و باعث کوچکتر شدن این سیارات می شوند. به همین خاطر است که گاهی به این شکاف، دره تبخیری نور گفته می شود. ابهامات زیادی درباره دره و تبخیر نوری وجود دارد و ستاره شناسان قصد دارند تا با مطالعه سیاراتی که در دره واقع شده اند، اطلاعات بیشتری دراین باره کسب کنند.