پیامدهای پرونده نسل کشی اسرائیل در غزه برای آمریکا

نصرت الله تاجیک، دیپلمات بازنشسته و سفیر پیشین ایران در اردن در یادداشتی برای جماران نوشت:
در حالی که  بنیامین نتانیاهو و سران ارتش صهیونیستی الان در مظان اتهام به نقض چندین کنوانسیون و از جمله نسل کشی هدفمند و کشتار دسته جمعی مردم غزه، پاکسازی قومی، تنبیه دسته جمعی، جنایت علیه بشریت، عدم تناسب عمل نظامی با اهداف جنگی، عدم جداسازی نظامیان و غیرنظامیان در حملات ارتش اسرائیل و  جنایت جنگی در غزه هستند،  جنایات اتفاق افتاده با حمایت تمام قد و بی قید و شرط آمریکا صورت گرفته است.

آمریکا اکنون با این رأی موقت دیوان ملزم است اقدامات جدی تری را صورت دهد تا شاید دامنش از همدستی با نسل کشی اسرائیل پاک شود. با توجه به قصد آفریقای جنوبی که در صدد طرح شکایت از آمریکا به دلیل همدستی در ارتکاب نسل کشی اسرائیل در غزه است، دیگر دفع الوقت با سیاستهای غیر شفاف و یکی به نعل یکی به میخ آمریکا و اقدامات جزئی سرگرم کننده کارساز نیست.  اینجاست که دیگر تلاش گمراه کننده آمریکا برای بحث های فرعی دو دولت، آینده غزه و یا آزادی اسرا و یک وقفه کوتاه‌مدت، به کار نخواهد آمد. بلکه فقط توقف سریع درگیری و جنایات در غزه ، می‌تواند آمریکا را از این شرایط خود ساخته خارج سازد.

از زمانی که آفریقای جنوبی یک پرونده مستدل ۸۰ صفحه ای را در دیوان بین المللی دادگستری (ICJ) ارائه کرد و مدعی شد اسرائیل در حال ارتکاب نسل کشی در غزه است و اسرائیل هم کما فی السابق این اتهامات را رد کرده و مدعی شد اقداماتش در غزه دفاع از خود است، معلوم بود این شکایت در مورد " جنایت نسل کشی" باید برای دولت بایدن، مشکل و دردسر بزرگی باشد.

به ویژه زمانی که یک اسرائیل به عنوان متحد نزدیک غرب سالانه حدود ۴ میلیارد دلار کمک نظامی و امنیتی فقط از آمریکا دریافت می کند. با این حال، پاسخ آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا با رد کردن این پرونده به عنوان بی ارزش ، بدون هیچ گونه مبنای واقعی بوده است. کاخ سفید همچنین تاکید کرده که هیچ ارزیابی قانونی در مورد رفتار اسرائیل در غزه یا نحوه سوء استفاده از تسلیحات ایالات متحده انجام نداده که این نیز عذر بدتر از گناه است.

همانگونه که در بیانیه آفریقای جنوبی به دنبال رای دیوان بین المللی دادگستری (ICJ)  آمده، دیوان در یک حکم تاریخی، اقدامات اسرائیل را در غزه بطور قابل قبولی نسل کشی دانسته و بر این اساس دستور اقدامات موقتی را صادر کرده است .  این تصمیم قضات دیوان یک پیروزی قاطع برای حاکمیت قانون بین المللی و نقطه عطف مهمی در جست و جوی عدالت برای مردم فلسطین است. طبق بند ۲ ماده ۴۱ اساسنامه دیوان، اکنون بطور رسمی این دستور دیوان به اطلاع شورای امنیت سازمان ملل خواهد رسید و نمی‌توان به حق وتوی تک تک دولت‌ها اجازه داد که عدالت بین‌المللی را خنثی کنند. به ‌ویژه با توجه به بدتر شدن وضعیت غزه که توسط اقدامات عامدانه، کوتاهی‌های اسرائیل و نقض کنوانسیون نسل‌کشی به وجود آمده است.

در بخش دیگر این بیانیه آمده: کشورهای ثالث اکنون با این رای متوجه وجود خطر جدی نسل کشی علیه مردم فلسطین در غزه هستند. بنابراین، آنها باید مستقلاً و فوراً برای جلوگیری از نسل‌کشی توسط اسرائیل و تضمین عدم نقض کنوانسیون نسل‌کشی، از جمله توقف هر اقدامی که به انجام نسل‌کشی کمک میکند، اقدام هایی انجام دهند. این دستور الزاماً تعهدی را بر همه کشورها تحمیل می کند که کمک مالی و تسهیل اقدامات نظامی اسرائیل را که به طور قابل قبولی نسل کشی هستند، متوقف کنند. مهم تر از همه، اقدامات موقت مستقیماً برای اسرائیل الزام آور است، که طبق دستور دادگاه و خود کنوانسیون نسل کشی ملزم است تا تمام اقدامات آن را که به طور قابل قبولی نسل کشی هستند، مانند اقداماتی که آفریقای جنوبی در درخواست خود مطرح کرده ، متوقف کند.

همانگونه که «زاها حسن»، وکیل حقوق‌بشری و کارشناس بنیاد کارنگی نوشته است  مقام‌های آمریکایی نفیاً یا اثباتاً نظری درباره اقدام آفریقای جنونی در لاهه ابراز نداشته‌ و صرفاً بیان کرده‌اند که نسبت به استفاده اسرائیل از تسلیحات آمریکایی در این جنگ، هنوز ارزیابی دقیقی انجام نداده‌اند. اما دولت بایدن نمی‌تواند نسبت به آنچه در غزه می‌گذرد بی‌اطلاع باشد، زیرا پهپادهای جاسوسی آمریکا از ابتدای جنگ بر فراز غزه در پرواز هستند و تحلیل‌گران اطلاعاتی آمریکا می‌دانند که اسرائیل، «غیرنظامیان و زیرساخت‌های غیرنظامی» غزه را با مهمات آمریکایی هدف قرار می‌دهد.

لذا بایدن باید نگران اعتبار جهانی آمریکا باشد که با تداوم کمک‌های تسلیحاتی به اسرائیل ضربه خواهد خورد. به خصوص که گزارش‌های متعدد گزارش‌گران سازمان ملل، آنروا، یونیسف، برنامه جهانی غذا و دیده‌بان حقوق‌بشر نیز بر جنایات اسرائیل، تأکید کرده‌اند.  آمریکا به دلیل پذیرش «کنوانسیون پیشگیری و مجازات جنایت نسل‌کشی»، در صورتی که اسرائیل در لاهه محکوم شود، ملزم به توقف کمک تسلیحاتی به این حکومت است. علاوه بر این، قانون کنگره تحت عنوان «پیشگیری از نسل‌کشی» مصوب ژانویه ۲۰۱۹ نیز وزارت خارجه آمریکا را موظف کرده که «بر رویدادهای جهانی نظارت داشته و گزارش‌های سالانه درباره اقداماتی که برای جلوگیری از نسل‌کُشی انجام می‌دهد، تهیه کند».

گرچه اثبات نسل‌کُشی در لاهه ممکن است مدت طولانی به طول بینجامد اما در حال حاضر که دیوان لاهه اقدامات اسرائیل در غزه را احتمالا و بطور قابل قبولی نسل کشی دانسته و بر این اساس اقدامات موقتی و از جمله ارسال کمک‌های بشردوستانه به غزه را صادر کرده، برای آمریکا امکان ندارد که بگوید ارزیابی دقیقی از عملکرد اسرائیل انجام نداده است. هم اکنون با تداوم مخالفت آمریکا با آتش‌بس در شورای امنیت و وتوی چندین قطعنامه آتش بس در غزه  و تصویب و ارسال کمک‌های تسلیحاتی بیشتر به اسرائیل، امکان شکایت از آمریکا در لاهه به دلیل «مشارکت در ارتکاب نسل‌کُشی» در جنگ غزه، فراهم شده است.

البته دولت بایدن علاوه بر اطلاعات ناشی از پهپادهای جاسوسی که بر فراز غزه پرواز دائمی دارند و نیز داده های تحلیلگران اطلاعاتی آمریکا از خبرنگارانی که ۱۲۰ نفر از آنان جان خود را برای گزارش دادن از دست داده اند و فلسطینی های غزه را که از طریق TikTok، اینستاگرام و تلگرام پخش زنده می کنند، میداند که در داخل غزه چه می گذرد؟! آمریکا به طور دقیق می داند که اسرائیل کدام نوع مهمات را به سمت شهرهای پرجمعیت غزه و اردوگاه های پناهجویان پرتاب کرده، شلیک می کند، زیرا آمریکا تامین کننده اصلی اسرائیل است و می داند که این مهمات در چنین مناطقی چه نوع آسیبی وارد می کند.

گزارش های متعدد از سوی گزارشگران ویژه سازمان ملل، صندوق کودکان سازمان ملل، برنامه جهانی غذا، دیده بان حقوق بشر، نجات کودکان، شورای پناهندگان نروژی، و دیگران بطور علنی اثرات جنگ اسرائیل در داخل غزه را توضیح می دهند که غیرنظامیان و زیرساخت‌های غیرنظامی مورد هدف قرار می‌گیرند و اکثریت قریب به اتفاق کشته‌شدگان زنان و کودکان هستند، بمباران بی‌رویه و متناسب با تهدید نیست، و ۸۵% از ۲.۳ میلیون فلسطینی در غزه به اجبار آواره، گرسنه و محروم از آب و درمان پزشکی است. آنها می گویند که فلسطینی ها در خانه ها و پناهگاه هایشان کشته می شوند، وقتی می خواهند فرار کنند کشته می شوند و در مناطق به اصطلاح امنی که اسرائیل تعیین کرده کشته می شوند و اگر بمباران ها متوقف نشوند و کمک های بشردوستانه عظیمی وارد نشود، با این استراتژی و تاکتیک های غلط نتانیاهو ممکن است خیلی بیش از این ۲۸۰۰۰ نفر فلسطینی در روزها و هفته های آینده جان خود را از دست بدهند.

اما این همه ی مشکل آمریکا نیست، بلکه آمریکا متهم است که چشم خود را بر جنایات اسرائیل در غزه عمدا بسته تا اسرائیل بتواند با جابجائی اجباری انسانی وسیع و کم کردن جمعیت غزه یک منطقه حائل در شمال باریکه غزه بوجود آورد.

اما دانستن حقایق آنچه در غزه اتفاق افتاده با ارزیابی آمریکا یکسان نیست در حالی که برای رسیدن به یک نتیجه قانونی که آمریکا را ملزم به اقدام برای برقراری آتش بس کند، ارزیابی لازم است. به عنوان یکی از طرفین کنوانسیون نسل کشی، آمریکا ملزم به «پیشگیری و مجازات» جنایت نسل کشی است. این تعهد آمریکا الان لوث و بی‌معنی شده است ، زیرا آمریکا به خوبی می داند با چک سفید بایدن به نتانیاهو ، متهم به جنایات جنگی از جمله نسل کشی متحد اوست و از نتیجه ارزیابی منصفانه از آنچه اسرائیل در جنگ غزه مرتکب شده ، چشم پوشی میکند و به روی خود نیاورد و این در کل به ضرر آمریکاست.

البته درست است که بایدن گفته است، جلوگیری از نسل کشی هم یک «وظیفه اخلاقی و هم یک موضوع مهم ملی و جهانی» است.  به همین دلیل است که کاخ سفید یک استراتژی پیشگیری و واکنش به جنایات دارد و قانون پیشگیری از نسل‌کشی و ستم بنام الی ویزل ، وزارت امور خارجه را ملزم می‌کند تا بر چنین رویدادهایی در سراسر جهان نظارت داشته باشد و گزارش‌های سالانه درباره اقداماتی که برای جلوگیری از آنها انجام می‌دهد تهیه کند.

این قانون همچنین از افسران خدمات خارجی می‌خواهد که برای تشخیص علائم هشدار اولیه برای چنین نقض شدید حقوق بشر و رویکردی همه جانبه برای جلوگیری از وقوع نسل‌کشی آموزش ببینند. اما قابل توجه است که تمام این اقدامات و قوانین در جنگ اسرائیل در غزه که اسرائیل برای نابودی حماس مردم غزه را نابود میکند، منجمد شده است.

آمریکا احتمالا  میخواهد با اجتناب از ارزیابی، اطمینان خود را حفظ کند که اسرائیل هیچ نقض شدید حقوق بشر در غزه را انجام نمی دهد! اما رأی روز جمعه دادگاه بین المللی دادگستری که مورد استقبال بسیاری از جمله حداقل پنجاه کشور، اتحادیه عرب و سازمان همکاریهای اسلامی و چند کشور اروپایی  قرار گرفته است، فشار زیادی بر دولت بایدن خواهد بود. اگرچه تصمیم گیری در مورد ماهیت پرونده سال ها طول میکشد اما آفریقای جنوبی در ۹ بند درخواست دستور موقت کرده بود که در رأس آنها تعلیق عملیات نظامی در و علیه غزه بود که دیوان موافقت نکرده، اما درخواست اسرائیل برای عدم ‌صلاحیت دیوان هم رد شد و ضرورت صدور دستور موقت احراز شد و دیوان مقرر کرد که اسراییل باید به تعهداتش به موجب مواد متعدد کنوانسیون عمل کند و نیز امکان دسترسی به کمک های بشردوستانه را فراهم کند و ظرف ۱ ماه به دیوان گزارش دهد.

با همین رأی هم آفریقای جنوبی در حال آماده شدن برای طرح شکایت از ایالات متحده به دلیل همدستی در ارتکاب نسل کشی است و اقدامات جزئی مانند تلاش آمریکا برای فریب افکار عمومی و ترغیب اسرائیل به بعضی اقدامات برای کمک های بشردوستانه دلیل قانع کننده ای در دیوان بین المللی دادگستری نخواهد بود. اما آمریکا راهی ندارد جز در مورد اقدامات اسرائیل در غزه ارزیابی جدی و شفاف داشته باشد و بر اساس آن عمل کند. اختلافات وزارت خارجه آمریکا با کاخ سفید بخشی به همین اقدامات اسرائیل در غزه مربوط است و دولت بایدن این بار  باید رویکرد مثبت و سازنده ای علیرغم ۴ بار وتوی قبلی در شورای امنیت سازمان ملل اتخاذ کند.

تداوم روش قبلی و انفعال آمریکا منطقه را بیشتر به تنش های گسترده تر فرو می برد ، درگیری را از غزه به جهات دیگر و از جمله عراق، لبنان و یمن گسترش میدهد و همچنان زندگی فلسطینی ها را به خطر می اندازد، خطر وقوع جنگ منطقه ای را افزایش و صلح و ثبات را به خطر می اندازد. این آمریکا را بیشتر در مظان اتهام مشارکت در نسل کشی مردم غزه توسط اسرائیل قرار می دهد و این کار را برای آفریقای جنوبی و کشورهائی که دنبال چنین پرونده ای هستند راحت میکند.

مشاهده خبر در جماران