سانسور عمران خان و حزبش در آستانه انتخابات پاکستان

به گزارش جماران، الجزیره در گزارشی به بررسی فضای انتخاباتی در پاکستان پرداخته و می نویسد که حاکمیت در این کشور، رسانه ها را از پوشش اخبار انتخاباتی حزب تحریک انصاف متعلق به عمران خان منع کرده است.

امیر محمود،  روزنامه نگار در حال آماده شدن برای کار بود که صدای تلفنش با پیام واتس اپ بلندشد.  محمود به عنوان یکی از اعضای مدیریت ارشد یک کانال خبری خصوصی در دومین شهر بزرگ پاکستان، لاهور، به دریافت تماس‌ها و پیام‌های بی‌وقفه، حتی در ساعات عجیب و غریب عادت داشت. اما نام فرستنده آن پیام در صبح سه شنبه توجه او را به خود جلب کرد و بلافاصله گوشی خود را برداشت. تماس گیرنده از ارتش پاکستان بودو این نهاد نظامی در ۷۵ سال گذشته حتی زمانی که دولت های غیرنظامی در راس قدرت بودند عملا از پشت صحنه قدرت را در اختیار داشته است. امیرمحمود به الجزیره می گوید که فرد تماس گیرنده به او گفته که در پوشش های انتخاباتی آنها نباید از پرچم حزب تحریک انصاف استفاده یا به نامزدهای مورد حمایت حزب اشاره کنند:  به زبان ساده به ما دستور داده شده  که نامزدها را فقط به‌عنوان «مستقل» مشخص کنیم و نشان ندهیم که با کدام حزب مرتبط هستند.

محمود که در اتاق‌های خبری شبکه‌های خبری تلویزیونی و رسانه‌های اینترنتی مختلف کار می‌کند به دستورالعمل های رسانه های اشاره می کند که عملاً سانسور تقریباً گسترده‌ای را در پوشش پوشش حزب تحریک انصاف پاکستان قبل از برگزاری انتخابات ۸ فوریه شامل خواهد شد.

حزب تحریک انصاف که توسط نخست وزیر سابق عمران خان تأسیس شد، به عنوان احتمالاً محبوب ترین حزب سیاسی کشور شناخته می شود. اما خان، از اگوست ۲۰۲۳ در حالی که منتظر محاکمه به اتهام فساد و افشای اسرار دولتی است ، اتهاماتی که او آن را با انگیزه سیاسی رد می کند، در زندان به سر می برد.

از زمانی که عمران خان در آوریل ۲۰۲۲ رای اعتماد خود را در پارلمان از دست داد و از قدرت کنار رفت، او و حزب تحریک انصاف با سرکوب مواجه شدند. ده‌ها هزار نفر از اعضای حزب تحریک انصاف دستگیر شدند و صدها تن از رهبران حزب را ترک کردند البته بسیاری از آنها تحت فشار نظامی ارتش قرار گرفتند.

برگه های نامزدی خان و ده ها تن از رهبران حزبش برای انتخابات ۸ فوریه توسط کمیسیون انتخابات پاکستان رد شد. اخیراً، دیوان عالی تصمیم کمیسیون نظرسنجی مبنی بر حذف نماد انتخاباتی PTI  - چوب کریکت - را تأیید کرد و بسیاری از نامزدهای این حزب را مجبور کرد که به عنوان مستقل در انتخابات شرکت کنند.

رسانه‌های پاکستانی قبلاً از گزارش سخنرانی‌ها یا گردهمایی‌های خان در تلویزیون منع شده بودند. اما اکنون، به نظر می رسد محدودیت ها در پوشش اخبار حزب تحریک انصاف حتی گسترده تر شده است.

محمود به محض دریافت پیام واتس اپ، آن را با رئیسش در میان گذاشت. پس از گفتگوی کوتاه، آنها تمام  ارجاعات به حزب تحریک انصاف را از تمام تصاویر، گرافیک و  گفتگوها حذف کردند و نامزدهای آن را صرفاً مستقل بدون اشاره به حزبی که آنها نمایندگی می کنند، معرفی کردند.

از هفت خبرنگاری که الجزیره با آنها صحبت کرد، شش نفر به دلیل ترس از کارفرما حاضر به افشای نام واقعی خود نشدند.  سه نفر از آنها، از جمله محمود، دریافت دستورالعمل‌هایی را در روز سه‌شنبه برای عدم استفاده از  پرچم‌های حزب تحریک انصاف یا نشان دادن وابستگی‌های حزبی به نامزدهای خود تأیید کردند. او به الجزیره گفت: «به ما گفته می شود که حتی پرچم حزب تحریک انصاف را با نام این حزب نشان ندهیم و تاکید کنیم که آنها تنها نامزد مستقل هستند.»

مرتضی سولنگی، وزیر اطلاعات پاکستان، این ادعاها را رد کرد. او در پیامی در واتس اپ به الجزیره پاسخ داد: «ما چنین دستوری صادر نکرده ایم.»

سازمان تنظیم مقررات رسانه های الکترونیکی پاکستان (PEMRA)، تاکنون بیانیه یا دستوری رسمی مبنی بر محدود کردن پوشش هیچ یک از طرفین صادر نکرده است. این سازمان به سؤالات الجزیره در مورد صدور چنین دستورالعملی پاسخ نداد.

به گزارش الجزیره فقط روزنامه نگاران نیستند که ادعای سانسور می کنند. دیده بان حقوق بشر در آخرین گزارش خود اعلام کرده که دولت پاکستان فشارها را بر رسانه ها و افراد افزایش داده است. مطمئناً اتهام سانسور، تقلب و سرکوب مخالفان در کشور تازگی ندارد.

محمود به الجزیره گفت: «این الگوی دستورالعمل‌هایی که از ارتش می‌آید برای مدت طولانی ادامه داشته است. سابقاً این احزاب دیگر بودند که با درخواست برای سانسور فعالیتهایشان روبه رو می شدیم اکنون نوبت به حزب عمران خان رسیده است.»

در واقع، زمانی که خان نخست وزیر بود و حزب تحریک انصاف در قدرت بود، نهادهای ناظر رسانه های بین المللی مانند گزارشگران بدون مرز گزارش هایی منتشر کردند که آزار و اذیت و ارعاب روزنامه نگاران را محکوم کردند. . اکنون، علاوه بر ارعاب و آزار و اذیت خان و رهبری حزب او، پرسنل رسانه ای که به عنوان متمایل به تحریک انصاف شناخته می شوند نیز مورد هدف قرار گرفته اند. چندین روزنامه نگار توسط مقامات دولتی، اغلب بدون توضیح، دستگیر شده و روزها و حتی ماه ها در بازداشت به سر می برند. بسیاری دیگر با اتهام تلاش برای فتنه گری روبرو شده اند.

آنها گفتند که همه خبرنگارانی که الجزیره با آنها صحبت کرده است، به رویدادهای ۹ مه سال گذشته به عنوان یک نقطه عطف اشاره کردند ، لحظه ای که پس از آن مقامات پاکستانی در سطوح بی سابقه ای نظارت و سانسور رسانه ها را آغاز کردند.

در آن روز، هزاران تن از هواداران حزب تحریک انصاف و عمران خان در اعتراض به دستگیری رهبر خود در یک پرونده فساد به خیابان ها آمدند. در حالی که خان پس از بازداشت کوتاهی آزاد شد، معترضان ساختمان‌های دولتی و تأسیسات نظامی را به آتش کشیدند و در نتیجه سرکوب گسترده‌ای علیه حزب و حامیان آن انجامید.

چند روز پس از وقایع ۹ مه، سازمان ناظر رسانه‌ها بخشنامه‌ای را صادر کرد که در آن پوشش نام افراد درگیر در اعتراض ها و پیگیری وضعیت آنها ممنوع شد و بعداً گزارش شد که استفاده از نام عمران خان یا تصویر او در پوشش خبری ممنوع شده است.

یک روزنامه نگار مستقر در اسلام آباد که سردبیر وب سایت یک کانال خبری است، توضیح داد که پس از ۹ مه، دستورالعمل های روشنی وجود داشت مبنی بر اینکه هر چیزی در مورد عمران خان یا حزب او که روی آنتن یا آنلاین پخش می شود، نیاز به تایید از مدیریت ارشد دارد.

او می گوید : « ما درک می کنیم که حزب عمران خان و شخض او در حال حاضر نهادهایی هستند که نام آنها نباید مورد استفاده قرار  یگیرد، بنابراین ما بر این اساس کار می کنیم. برای مثال، ما سعی می‌کنیم تا حد امکان از استفاده از عکس عمران خان خودداری کنیم، اما اگر لازم باشد، سعی می‌کنیم از عکسی استفاده کنیم که در آن او نگران یا مضطرب به نظر می‌رسد و تصویر ویژه ای از او را نشان می دهد.»

روزنامه‌نگار دیگری با نزدیک به ۱۵ سال تجربه در روزنامه‌نگاری چاپی و دیجیتالی، می‌گوید: آنچه وضعیت را پیچیده‌تر می‌کند، عدم وضوح دستورالعمل ها و شیوه «خودسرانه» سانسور است. قبل از  ۲۰۱۸، شفافیتی در مورد آنچه که می‌توانیم بگوییم و نمی‌توانیم وجود داشت. حالا گاهی اوقات عمران خان و اخبار مربوط به او در تلویزیون مطرح می شود یا دستور می دهند نام او را فقط در متن داستان استفاده کنند اما در تیتر خبری نباشد. به نظر می رسد که این سردرگمی عمدا انجام شده است.»

 

مشاهده خبر در جماران