گروه اقتصاد و درآمد: رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد با تاکید بر اینکه برنامه گریزی دارد کشور را به روندهای بدون بازگشت می رساند، پرسید: آیا ما نهاد نظارتی نداریم که این چیزها را ببیند و قبل از اینکه کشور با فاجعه روبرو شود، بگوید توقف کنید! با این شیوه حکمرانی، کشور را به قعر دره پرت می کنید! این همه نهاد نظارتی داریم ولی از آنها، یک کلمه حرف با کیفیت کارشناسی مشاهده نمی شود. 

به گزارش جماران، دکتر فرشاد مومنی، که در نشست بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۳، در فرهنگستان علوم سخن می‌گفت، با بیان اینکه اسناد برنامه های میان مدت و برنامه هفتم، اسنادی برای عمل کردن نیستند و ما با نمایش و انجام مناسک بدون محتوا تحت عنوان برنامه ریزی و بودجه ریزی روبرو هستیم، خاطرنشان کرد: اصلاح عملی و ثمربخش بحرانهای پرشمار کنونی، این است که نظام برنامه و بودجه ریزی کشور به کارکردهای استاندارد سطح توسعه خود برگردد. تا زمانی که چنین چیزی رخ نداده باشد، تصور اینکه می توانیم مشکلات و تنگناها را یک سلسله امور صرفا اجرایی جزیره ای ببینیم و حل کنیم، تنها گستره و عمق فجایع را افزایش خواهد داد.

سال ۲۰۲۲، کاهش تولید شیر و افزایش صادرات شیر داشتیم

سقوط مصرف داخلی شیر و لبنیات در ایران، به مرحله هشدار حاد رسیده است

وی ادامه داد: گویی عزیزان از دفع الوقت و روزمرگی بیشتر از برنامه داشتن لذت می‌برند. ببینید فرجام کار به کجا رسیده و به کجاها می رود! در نظام سیاسی که بزرگترین افتخار و ادعایش این بود که مردم را ولی نعمت می دانست، شرایط به جایی رسیده که تابستان 2023، فائو در گزارشی، اعلام کرده که در کارنامه تولید کشاورزی ایران در2022 از یک طرف تولید شیر و محصولات لبنی ایران در این سال 268هزارتن کاهش یافته، همزمان واردات شیر و محصولات لبنی در ایران در آن سال، 32هزار تن کاهش داشته است. هم تولید داخلی کاهش یافته و هم واردات کاهش داشته است. اما از آن سو، صادرات همین اقلام در آن سال، 42درصد رشد داشته است.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: فائو اعلام کرد که سقوط مصرف داخلی شیر و لبنیات در ایران، به مرحله هشدار حاد رسیده است. به صورت روزمره می شود تبلیغات کرد و هشدارهای کارشناسان را تکذیب و انکار کرد و اعداد و ارقام غیررسمی شگفت آور و غیرقابل باور را ابراز و سر رسانه ها را با این چیزها گرم کرد، اما در نهایت در افق بلندمدت می بینید که حتی گزارشهای رسمی کشور روندهای بسیار حیرت انگیزی را نشان می دهند.

ایران در حال بازگشت به الگوی سنتی استعماری تقسیم کار جهانی است

مومنی با بیان اینکه داده های بین المللی می گوید این همه ادعا و تخصیص دلارهای نفتی داشته ایم اما همچنان کل صادرات ایران مواد خام و اولیه است، اظهارداشت: ایران در حال بازگشت به الگوی سنتی استعماری تقسیم کار جهانی است که در آن ما صرفا وارد کننده کالاهای ساخته شده خارجی و صادرکننده مواد خام و کالاهای اولیه باشیم.

تولید در ایران با زمین گیری غیرعادی روبرو شده

این اقتصاددان ادامه داد: گزارشهای رسمی و بین المللی می گوید تولید در ایران، چه در بخش کشاورزی و صنعت، با زمین گیری غیرعادی روبرو شده و آنچه که بسیار شگفت انگیز است این است که عزیزان به طور کلی، صورت مساله را پاک کرده اند  و اصلا دربرنامه میان مدت و سالانه، هیچ صحبتی از این نمی شود که در اثر این جهت گیریها بر سر تولید کشور چه خواهد آمد. دولت الزام قانونی دارد که گزارش پیوست بودجه ارائه کند و بگوید بابت مطالبه این همه مجوز ارز و ریال برای خرج کردن، قرار است در یک دوره یک ساله، چه چیزی عاید کشور شود، اما هیچ گزارشی به ما داده نمی شود.

مجلس هم این عدم پاسخگویی را به رسمیت شناخته است

وی تاکید کرد: تلخ تر و تکان دهنده تر این است که گویی مجلس هم این عدم پاسخگویی را به رسمیت شناخته است، مجلس که باید از حریم قوانین موضوعه کشور دفاع کند، اصلا کاری به این موضوعات ندارد. هر سال که دولت بودجه را به مجلس می دهد، باید گزارش خیلی شفاف از وضعیت بدهی دولت ارائه دهد، این پیشروی در باتلاق بدهی ها که در یک نمونه آن، با این حجم وحشتناک مجوزهایی که برای انتشار اوراق داده شده، در بهترین حالت باید کل این اوراق بابت بازپرداخت اصل و فرع اوراق قبلی دوباره برگردد. ما داریم به سمت دورهای باطل فراگیر می رویم و در این زمینه، واقعا با مشکلات بسیار جدی روبرو هستیم.

به این شرایط، فروافتادن در آستانه شکنندگی کامل می گویند

رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد، یادآورشد: وقتی سند لایحه بودجه 1402 بررسی می شد، مرکز پژوهشهای مجلس، اعلام کرد از کل بودجه ای که برای امور مربوط به حمایت از محرومان و محرومیت زدایی در نظر گرفته شده، حدود 87درصد آن تنها به عائله خود دولت تعلق می گیرد. با نهایت شفقت هشدار می دهم که در سطح نظری، به این شرایط، فروافتادن در آستانه شکنندگی کامل می گویند. حکومت به جایی می رسد که به محرومان و مستضعفان بیرون از مدار عائله خود دیگر نمی تواند هیچ نوع سرویسی بدهد.

به گزارش جماران در ادامه، مومنی به گزارشهای منتشر شده صندوق بین المللی پول اشاره کرد و گفت: صندوق بین المللی پول می گوید تمام این روندهای نگران کننده در شرایطی رخ داده که از نظر تعهد حکومت به سلامت، آموزش، تغذیه، مسکن،بهداشت و زیرساختهای فیزیکی مورد نیاز برای مردم، تقریبا روند افول به شدت نگران کننده را تجربه می کند، به طوری که حسب گزارش صندوق بین المللی پول نسبت کل این بودجه عمومی به تولید ناخالص داخلی، که نشان دهنده اهتمام دولت به انجام مسئولیتهای حاکمیتی است، به جایی رسیده که اکنون فقط پنج کشور دنیا از این نظر وضعیت بدتری نسبت به ایران دارند. حالا ببینید چه کشورهایی در این زمینه وضع بهتری از ایران دارند، واقعا آدم احساس شرم می کند.

تبلیغات روزمره درباره اینکه دولت درکاهش تورم موفق بوده ما را کر می‌کند،اما...

این اقتصاددان ادامه داد: تبلیغات روزمره درباره اینکه دولت تا چه میزان درکاهش تورم موفق بوده ما را کر می‌کند، اما در شرایطی که خودتان می گویید 30درصد جمعیت به زیر خط فقر افتاده اند و40درصد جمعیت کشور هم درآستانه فروافتادن به زیرخط فقر هستند، فرودستان و متوسطان همچنان زیر بار فشارهای تورمی خرد کننده، له می شوند. حتی اگر این اندک کاهش تورم هم صحت داشته باشد، چیزی نیست که شما به آن ببالید. در دو هفته گذشته، گزارشهای پرشمار کارشناسی منتشر شده که می گوید همین گزارشهایی که می گوید نرخ تورم کاهش پیدا کرده، اگر نحوه پردازش ها و مقایسه ها را تغییر دهید، همین نرخ رسما اعلام شده، یازده رکورد تاریخی تورم را در ایران شکسته است.

با این شیوه حکمرانی، کشور را به قعر دره پرت می کنید!

مگر ما نهاد نظارتی نداریم!

مومنی با تاکید بر اینکه برنامه گریزی شما دارد کشور را به روندهای بدون بازگشت می رساند، پرسید: آیا ما نهاد نظارتی نداریم که این چیزها را ببیند و قبل از اینکه کشور با فاجعه روبرو شود، بگوید توقف کنید! با این شیوه حکمرانی، کشور را به قعر دره پرت می کنید! این همه نهاد نظارتی داریم ولی از آنها، یک کلمه حرف با کیفیت کارشناسی مشاهده نمی شود. از آن سو، یک نظام تبلیغاتی هم داریم که دائما برای استمرار همان روندهای مخرب گذشته، مقدمه چینی می کند. مرتبا می گویند ما نگران روند قاچاق اقلام هستیم! همه می دانند این اسم رمز جهشهای جدید به قیمتهای کلیدی است که مردم و تولیدکنندگان را به فلاکتهای عمق یافته تری می اندازد. شما 30 بار این کار را کردید! اما هیچ خبری از کنترل قاچاق نیست!

این عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، گفت: اگر شما صادق هستید و می گویید چون این محصولات ارزان است قاچاق می شود، پس این رویه ظالمانه استثمار نیروی کار را متوقف کنید! دستمزد آنها را بالا ببر تا مشکل قیمت تمام شده از این طریق حل شود، چطور می شود هیچ وقت به ذهن کسی از این راه حلها نمی رسد!

قباحت خیلی چیزها در شیوه اداره کشور ریخته است

مومنی با بیان اینکه یک مافیای رسانه ای است که از همان رویکردها پشتیبانی می کند و کار را جلو می برد، ادامه داد: قباحت خیلی چیزها در شیوه اداره کشور ریخته است. رسما می گوید چهار پنجم کل قاچاقهایی که صورت می گیرد از مبادی رسمی است. اسم این دیگر فساد نیست، این کاری سازمان یافته است که نمی توان نام آن را قاچاق گذاشت و دستکم نام آن را باید فساد گذاشت. مطالعات دستگاه های رسمی می گویند افزایش قیمت هیچ ارتباطی به کنترل قاچاق ندارد، اما وقتی این بوق های تبلیغاتی برای توجیه افزایش قیمت کار می کنند، این دستگاه ها نمی گویند این دو هیچ ربطی به هم ندارند.

این شیوه حکمرانی قابل تداوم نیست

روندهای مشکوک اداره اقتصاد کشور را متوقف کنید!

وی گفت: می توان با بیشمار شواهد به نظام تصمیم گیریهای اساسی کشور، نشان داد که این شیوه حکمرانی قابل تداوم نیست؛ چرا عزیزان اصرار دارند حتما یک چیزهایی بر سر ما بیاید! روندهای مشکوک اداره اقتصاد کشور را متوقف کنید! صد بار گفته ایم این مسابقه جنون آمیز صدور مجوز به نام تولید که دهان های گشاد برای مطالبه ارز و ریال ایجاد می کند، کانون بحران ساز تقاضاهای رانتی و غیرمولد برای ارز و ریال است و روی نرخ ارز و بهره فشار می آورد. اینگونه کمر تولید کننده ها و مردم را می شکنید. اینها را متوقف کنید! از بعضی جهات حل و فصل این مشکلات، حتی در استاندارد چهار عمل اصلی هم قابل تنظیم است. شگفت انگیز است که عزیزان برنامه میان مدت می ریزند ، می گویند دست به ترکیب شیوه کنونی مبارزه با فساد نمی زنیم! وقتی به فساد دست نزده اید، یعنی آنچه ادعا می کنید، محقق نخواهدشد.

وابستگی های ذلت آور ایران به واردات، در حال رسیدن به ابعادی شکنندگی آور است

این استاد دانشگاه تاکید کرد: تمام اعداد و ارقامی که فقط در این جلسه مطرح شد، می گوید وابستگی های ذلت آور ایران به واردات، در حال رسیدن به ابعادی شکنندگی آور است. می گوییم استقلال ملی برایمان مهم  است، اما عملا کاری می کنیم که ریشه تولید ملی را بسوزانیم. دائما ابزارهای تحریک مصرف را هم به کار می گیریم. تا زمانی که شیوه حکمرانی دفع الوقت و روزمرگی و تکذیب و انکار بدیهی ترین واقعیتها و اهتراز از تدوین برنامه میان مدت و بودجه سالانه با کیفیت ادامه دارد، مطلقا فرجام خوشی برای ایران نخواهد بود.