فرمانده پدافند هوایی شمالغرب ارتش: صلح و جنگ برای پدافند هوایی معنا ندارد؛ ۲۴ ساعته در حال رصد و پایش مرزهای هوایی هستیم/ پدافند هوایی ارتش در بیش از ۴ هزار و ۷۰۰ نقطه کشور مستقر شده است
امیر عباس عظیمی فرمانده منطقه پدافند هوایی شمالغرب ارتش گفت: صلح و جنگ برای پدافند هوایی معنا ندارد و ما به صورت ۲۴ ساعته در حال رصد و پایش مرزهای هوایی هستیم. پدافند هوایی برخی اوقات این وظیفه را برعهده دارد که به هواپیمایی که سیستم ناوبری خود را از دست داده، کمک می‌کند تا به سلامت راه خود را پیدا کرده و به سلامت فرود بیاید.
به گزارش جماران؛ فارس نوشت: فرمانده منطقه پدافند هوایی شمالغرب ارتش گفت: ما همه نوع رادار اعم از اکتیو یا پسیو را در اختیار داریم و توانستیم هواپیماهای کشورهای فرامنطقه را به موقع کشف کرده و اخطارهای لازم را به آن‌ها بدهیم.
پدافند هوایی ارتش یکی از بخش‌های موثر در طول دوران دفاع مقدس و پس از آن است. یکی از مهم‌ترین افتخارات پدافند هوایی ارتش، ساقط کردن بیش از ۸۰ فروند هواگرد دشمن بود که با تبحّر نابغه پدافند هوایی سرلشکر شهید منصور ستاری به ثمر نشست.
رشادت‌های پدافند هوایی ارتش از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی به قدری چشمگیر و موثر بود که دهم شهریورماه در تقویم به نام روز پدافند هوایی ارتش نامگذاری شده است. این نامگذاری یادآور یکی از فرامین مهم فرمانده کل قوا مبنی بر استقلال پدافند هوایی از نیروی هوایی است.
پدافند هوایی تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و تا پایان دفاع مقدس بخشی از نیروی هوایی محسوب می‌شد، اما، حوادث دوران جنگ تحمیلی موجب شد که مسئولان و فرماندهان عالی‌رتبه نیروهای مسلح تصمیم بگیرند تا این بخش از نیروی هوایی تفکیک و به یک بخش مجزا تحت عنوان قرارگاه پدافند هوایی حضرت خاتم‌الانبیاء (ص) تبدیل شود.
فرمانده معظم کل قوا در سال‌های اخیر به علت اهمیت و ماموریت‌های متنوع پدافند هوایی در سال ۱۳۹۸ با تاسیس این نیرو به عنوان چهارمین نیروی ارتش موافقت کردند. استقلال پدافند هوایی از نیروی هوایی به علت تغییر سریع ماهیت تهدیدات حوزه هوا و فضا انجام گرفت تا بتوان با دقت و کیفیت بالاتر به ثمر بنشیند. این مهم در ابتدا با تشکیل قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء(ص) انجام و سپس با تشکیل نیروی پدافند هوایی ارتش تکمیل شد.
پدافند هوایی ارتش از ۹ منطقه در سراسر کشور تشکیل شده که منطقه پدافند هوایی شمال غرب (شهید داود برادری) یکی از این مناطق است. خبرنگار دفاعی خبرگزاری فارس برای آشنایی بیشتر مخاطبان این رسانه گفت‌وگویی را با امیر سرتیپ دوم عباس عظیمی فرمانده منطقه پدافند هوایی شمال غرب ارتش انجام داده است.
امیر عباس عظیمی دارنده مدرک کارشناسی کنترل فرماندهی و کارشناسی ارشد مدیریت دفاعی از دافوس (دانشگاه فرماندهی و ستاد) ارتش را دارد.
وی سمت‌ها و مسئولیت‌هایی از جمله افسر عملیات پدافند هوایی، رئیس عملیات سایت‌های موشکی و گردان عملیات پدافند هوایی، مدیریت‌های معاونت عملیات و مدیریت‌های معاونت طرح و برنامه نیروی پدافند هوایی و آخرین مسئولیت وی تا پیش از انتصاب به عنوان فرمانده منطقه پدافند هوایی شمال غرب ارتش نیز جانشین معاونت طرح و برنامه نیروی پدافند هوایی ارتش بوده است.
امیر عظیمی در سال ۱۳۹۶ به عنوان فرمانده منطقه پدافند هوایی شمال غرب ارتش منصوب و تا کنون نیز در این منصب حضور دارد.
مهم‌ترین محورهای این گفت‌وگو به شرح ذیل است:
* انجام بیش از ۴۸ هزار عملیات کشف اهداف هوایی توسط پدافند هوایی ارتش در دفاع مقدس
* دفع بیش از ۲۳ هزار و ۸۰۰ عملیات تهاجمی رژیم بعثی توسط پدافند هوایی ارتش در دفاع مقدس
* پدافند هوایی توان کشف هر جنبنده‌ای مانند انواع پهپادها با سطح مقطع راداری کم را دارد
* پدافند هوایی ارتش توانست هواپیمای عبدالمالک ریگی را از میان یکصد هواپیما شناسایی کند
* استقرار پدافند هوایی ارتش در بیش از ۴ هزار و ۷۰۰ نقطه کشور
* مزایای استفاده از شبکه دیده‌بانی در پدافند هوایی ارتش
* هدایت پروازی و رصد بیش از ۹۰۰ پرواز عبوری توسط منطقه پدافند شمال غرب ارتش
* استفاده از پهپادها برای کشف، رهگیری و مراقبت در پدافند هوایی ارتش
متن کامل این گفت‌وگو در ادامه آمده است:
امیر عرض ادب و احترام خدمت شما، متشکریم از اینکه فرصتی در اختیار ما قرار دادید. در ابتدا اگر مطلبی دارید، بفرمائید.
امیر عظیمی: در ابتدا خدمت شما و محضر ملت شریف بزرگ ایران اسلامی عرض ادب و احترام دارم. امیدوارم خداوند توفیق بدهد در سالی که مطابق با فرمایش مقام معظم رهبری سال مهار تورم و رشد تولید نامگذاری شده، شاهد رفع این دغدغه بزرگ و ارتقای معیشت ملت بزرگ ایران اسلامی باشیم. البته مقام معظم رهبری از سال ۱۳۷۸ تا امسال که در سال ۱۴۰۲ هستیم، اسامی سال‌های مختلف را در راستای دغدغه اصلی ملت شریف و بزرگ ایران اسلامی یعنی اقتصاد و رفع مشکلات اقتصادی نامگذاری کرده‌اند.
در ادامه، عرض تقدیر و تشکر خدا قوت دارم محضر شما عزیزان خبرنگار، اهل رسانه و مطبوعات که به عنوان پل ارتباطی میان نیروهای مسلح و مردم فعالیت می‌کنید. فعالیت شما همان جهاد تبیین است که در راستای مقابله با جنگ همه‌جانبه ترکیبی، مقام معظم رهبری از آن یاد کردند، انجام می‌شود. در اینجا به شما خدا قوت می‌گویم و عرض تقدیر و تشکر دارم.
دفع بیش از ۲۳ هزار و ۸۰۰ عملیات و تهاجمات رژیم بعثی علیه ایران
اگر موافق باشید در ابتدای بحث قدری درباره نقش پدافند هوایی ارتش در دفاع مقدس گفت‌وگو کنیم. حضور پدافند هوایی در جنگ تحمیلی تا چه میزان در عدم موفقیت رژیم بعث عراق موثر بود؟
امیر عظیمی: ماموریت پدافند هوایی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و پیش از آغاز جنگ تحمیلی، ماموریت محدودی بود یعنی پدافند هوایی ماموریت داشت از آسمان فرودگاه‌های کشور و پایگاه‌های شکاری نیروی هوایی حفظ و حراست کند. اما، با شروع جنگ تحمیلی شاهد بمباران و موشک‌باران ناجوانمردانه از طریق هواپیماهای رژیم بعثی علیه شهرهای بزرگ، فرودگاه‌ها، سدها، پالایشگاه‌ها، مراکز حساس و حیاتی خود بودیم. به همین دلیل، پدافند هوایی ماموریت یافت تا سامانه‌های پدافندی خود را در پیرامون این مراکز مستقر و از آسمان این مراکز حفظ و حراست کند.
علاوه بر از آن، در جبهه‌ها برای پشتیبانی از عملیات‌های سطحی و دریایی رزمندگان اسلام حضور پیداکرد. به همین دلیل، ماموریت پدافند هوایی بسیار گسترده شده بود، اما با دلاورمردی‌ها، ابتکارات، خلاقیت‌ها و با تاکتیک‌های مختلف توانست از عهده ماموریت‌های خود در طول هشت سال دفاع مقدس با سرافرازی بیرون بیاید.
اگر بخواهیم مصداق آن را عنوان کنیم، ما در طول هشت سال دفاع مقدس به خاطر ناامن بودن فضای جمهوری اسلامی ایران شاهد حتی یک روز بسته شدن فرودگاه‌های کشور نبودیم و در اثر امنیت هوایی که پدافندیان قهرمان در طول هشت سال دفاع مقدس ایجاد کردند، ما شاهد لغو پرواز یکی از مسئولان عالی رتبه کشوری یا خارج از کشور به خاطر ناامن بودن جمهوری اسلامی ایران نبودیم.
در طول هشت سال دفاع مقدس، در اثر رشادت و دلاورمردی‌های پدافند قهرمان بیش از ۴۸ هزار عملیات کشف اهداف هوایی، بیش از ۲۵ هزار عملیات رهگیری، بیش از ۲۳ هزار و ۸۰۰ عملیات و تهاجمات رژیم بعثی توسط پدافند قهرمان دفع شد.
پدافند هوایی در این دوران، بیش از ۳ هزار و ۱۴۵ کشتی را اسکورت کرد تا امنیت آن‌ها برای انجام فعالیت در چرخه تجارت و صادرات نفت از جزایر به ویژه جزیره خارک تامین شود، این رشادت‌ها موجب شد صادرات نفت برای یک روز هم قطع نشود.
همچنین، در طول هشت سال دفاع مقدس بیش از دو میلیون پرواز با هدایت پروازی پدافند هوایی و از طریق رادارهای کشور هدایت شدند تا سلامت به مقصد خود برسند. جابجایی موفق و سلامت بیش از ۵۶ میلیون نفر مسافر از طریق هوا در دوران جنگ تحمیلی نیز از دیگر افتخارات پدافند هوایی ارتش در این دوران است.
وظایف پدافند هوایی ارتش در زمان صلح
شما در سخنان خود به توانمندی منطقه پدافند هوایی شمال غرب در خصوص هدایت پروازی اشاره کردید. امروز میزان انجام هدایت پروازی توسط این منطقه با گذشته چه تفاوتی دارد؟
امیر عظیمی: امروز با توجه به رادارهای گسترش داده شده در منطقه شمال غرب، اولا توانمندی این رادارها بسیار افزایش یافته است. به نحوی که پیش از این هواپیماهای با سطح مقطع کم راداری را به سختی کشف می‌کردیم و یا در برخی موارد نیز قادر به انجام آن نبودیم. اما، امروز هر جنبنده‌ای همچون انواع پهپادها حتی پهپادهای با سطح مقطع راداری کم توسط پدافند هوایی کشف شده و به دقت، هدایت پروازی داده می‌شوند. در صورت تشخیص به عنوان دشمن اخطارهای لازم به آن‌ها داده می‌شود و در صورت دوست بودن، هدایت پروازی داده می‌شوند تا سالم به مقصد خودشون برسند.
پدافند هوایی ارتش در مقابله با توان رزم رژیم بعثی عراق چه رکوردهایی به ثبت رساند؟
امیر عظیمی: در اثر رشادت‌ها دلاورمردی‌های نیروهای پدافند قهرمان در طول هشت سال دفاع مقدس بیش از ۶۸۰ فروند انواع هواپیماهای رژیم بعثی به دست پدافند قهرمان ساقط شد. به نحوی که رژیم بعثی را وادار کردند تا نسبت به نوسازی و بهینه‌سازی ناوگان هوایی خود در طول هشت سال دفاع مقدس به تعداد سه بار اقدام کند. این موضوع به‌گونه‌ای بود که ناوگان هوایی رژیم بعثی زمین‌گیر شده و با خرید انواع هواپیماها اقدام به نوسازی مجدد ناوگان خود کرد. اما، این افتخارات پدافندیان قهرمان در طول هشت سال دفاع مقدس بود.
چرایی تقسیم کشور به ۹ منطقه پدافندی
شما به افتخارات و دستاوردهای نیروی پدافند هوایی ارتش در دفاع مقدس اشاره کردید. نکته‌ای که باید به آن اشاره کرد این است که آن دوران پدافند هوایی بخشی از نیروی هوایی ارتش بود. اما، بعدها شاهد بودیم که پدافند هوایی در ابتدا به یک قرارگاه مجزا و سپس در قالب یک نیروی جداگانه تفکیک شد. لطفا دراین‌باره بفرمائید.
امیر عظیمی: پدافند هوایی در دوران پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و پس از آن در دوران دفاع مقدس جزو نیروی هوایی بود.
پس از جنگ تحمیلی با توجه به تجربیات حاصل از هشت سال جنگ تحمیلی و با توجه به دکترین نظامی کشور که به صورت بازدارندگی دفاعی تعریف شده بوده و هست و با توجه ماهیت تهدیدات که بیشتر جنبه هوایی داشت و استقرار پایگاه‌های هوایی کشورهای فرامنطقه‌ای در راس آن‌ها شیطان بزرگ یعنی آمریکا در کشورهای همسایه، نیروی پدافند هوایی با فرمان تاریخی مقام معظم رهبری در دهم شهریور سال ۱۳۸۷ تشکیل و ماموریت یافت از آسمان نیلگون جمهوری اسلامی ایران حفظ و حراست کند.
نیروی پدافند هوایی جهت اجرای ماموریت ارجاعی و محوطه، فضای کشور جمهوری اسلامی ایران را به ۹ منطقه تقسیم کرد که منطقه‌ی پدافند هوایی شمال غرب یکی از مناطق ۹گانه پدافند هوایی است که منطقه‌ی پدافند هوایی شمال غرب یکی از این مناطق است.
چگونگی انجام عملیات دستگیری عبدالمالک ریگی با مشارکت پدافند هوایی ارتش
شاهد هستیم که نیروی پدافند هوایی ارتش به عنوان یک نیروی تازه تشکیل یافته و نوپا توانسته افتخارات بسیاری را کسب کند. لطفا به این موفقیت‌ها اشاره کنید و بفرمائید که رمز دستیابی به این موفقیت‌ها چیست؟
امیر عظیمی: نیروی پدافند هوایی ارتش به عنوان دومین نیروی ارتش جمهوری اسلامی ایران یک نیروی جوان و نوپا میان نیروهای چهارگانه ارتش به شمار می‌رود. قدمت این نیرو به ۱۴ یا ۱۵ سال می‌رسد و در این ۱۴ سال توانسته است ظرفیت‌ها، پتانسیل‌ها و توانمندی‌های خود را در حوزه ماموریتی به منصه ظهور برساند.
اگر بخواهیم مصداقی از این موفقیت‌ها را به محضر ملت شریف و بزرگ ایران اسلامی بیان کنیم باید به کشف، شناسایی و نشاندن هواپیمای حامل تروریست بین‌الملل عبدالمالک ریگی اشاره کنیم. این ماموریت یک عملیات بی‌نظیر در سطج جهان بود که با همکاری وزارت اطلاعات و نیروی هوایی با محوریت پدافند هوایی انجام شد.
اهمیت ماموریت دستگیری عبدالمالک ریگی اینجاست که پدافند هوایی توانست هواپیمای حامل او را از میان یکصد فروند هواپیما که به طور همزمان در آسمان در حال پرواز بودند، شناسایی کرده و با هدایت پروازی توانست این هواپیما را تشخیص داده و با اطمینان خاطر به زمین بنشاند.
کشف، شناسایی و نشاندن اجباری هواپیمای ایساف متعلق به کشورهای ناتو که می‌خواست در نقش هواپیمای مسافربری از آسمان جمهوری اسلامی ایران بدون مجوز عبور کند که بعد از تشخیص و نشاندن این هواپیما، شاهد بیش از ۱۲۰ سرباز کشورهای ناتو از جمله کشور آمریکا در داخل هواپیما بودیم که بعد از عذرخواهی و اخذ مجوزهای لازم اجازه پرواز به آن داده شد.
کشف و جلوگیری از ورود هواپیمای مسئولان حامل مسئولان عالی رتبه کشورهای اروپایی، آسیای شرقی و آسیای غربی بودیم که می‌خواستند با قلدری بدون اخذ مجوزها و رعایت قوانین هوانوردی از آسمان جمهوری اسلامی ایران عبور کنند که توسط پدافند هوایی جلوگیری شد و پس از اخذ مجوزهای لازم اجازه ورود به فضای کشور جمهوری اسلامی ایران داده شد.
در نهایت در اثر دلاورمردی‌ها، هوشیاری‌ها و وجود چشمان تیزبین پدافند هوایی در سال ۱۳۹۵ آسمان کشور جمهوری اسلامی ایران از طریق سازمان بین‌المللی هوانوردی به عنوان امن‌ترین آسمان جهان معرفی شد که در طول عمر صد ساله این سازمان سابقه نداشت که آسمان یک کشور از طریق این سازمان به عنوان امن‌ترین آسمان معرفی شود.
استقرار پدافند هوایی ارتش در بیش از ۴ هزار و ۷۰۰ نقطه ایران
توان امروز پدافند هوایی ارتش در کل کشور چگونه است؟
امیر عظیمی: امروز پدافند هوایی ارتش در بیش از ۴ هزار و ۷۰۰ نقطه حتی در در صعب العبورترین نقاط کشور مستقر است و مرزهای هوایی جمهوری اسلامی ایران را به صورت ۲۴ ساعته هوایی رصد و پایش می‌کند و همان گونه که دشمن نیز از آن آگاه است، کوچک‌ترین تعدی و تجاوز دشمن با آتش مستحکم پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و پدافند هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مواجه خواهد شد.
هدایت پروازی بیش از ۹۰۰ پرواز توسط منطقه پدافند هوایی شمال غرب ارتش
منطقه پدافند هوایی شمال غرب ارتش یکی از مناطق ۹گانه پدافندی است. این منطقه چه اهمیتی در بین مناطق ۹گانه پدافندی دارد و از کدام جوانب حائز اهمیت است؟
امیر عظیمی: منطقه پدافند هوایی شمال غرب در بین مناطق ۹گانه پدافندی از دو جنبه حائز اهمیت است.
آسمان منطقه پدافند هوایی شمال غرب به عنوان دروازه هوایی کشورهای اروپایی است و این ایجاب می‌کند که آسمان منطقه شمال غرب که در اختیار منطقه پدافند هوایی شمال غرب هست، تردد، ترافیک و ترانزیت هوایی بسیار بالایی داشته باشد. به نحوی که امروزه در طول ۲۴ ساعت شاهد هدایت پروازی و رصد بیش از ۹۰۰ پرواز عبوری بر فراز این منطقه توسط شبکه یکپارچه پدافند هوایی هستیم.
منطقه پدافند هوایی شمال غرب ماموریت دفاع از آسمان منطقه شمال غرب را برعهده دارد که آسمان استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل و بخش‌های کثیری از شمال استان‌های زنجان و کردستان را تحت حفظ و حراست خود دارد.
بیش از ۱۰ رادار در منطقه پدافند هوایی شمال غرب مستقر است
امیر شما در سخنان خود به هدایت پروازی انجام گرفته توسط منطقه پدافند شمال غرب اشاره کردید. اکنون که در سال 1402 هستیم این شاخص چه تغییراتی را از گذشته تا به امروز داشته است؟
امیر عظیمی: درخصوص هدایت پروازی می‌خواهم یک کار مقایسه‌ای انجام بدهم. ما تا پایان جنگ تحمیلی در شمال غرب ایران یک منطقه پدافندی همانند آنچه امروز به عنوان منطقه پدافند شمال غرب می‌شناسیم، نداشتیم بلکه یک رادار داشتیم که در گروه تبریز مستقر بود. این رادار از رادارهای خرید از خارج بود ولی امروز ما در منطقه پدافند هوایی شمال غرب بیش از ۱۰ رادار را مستقر کرده‌ایم که همگی آن‌ها به دست جوانان متعهد و متخصص کشورمان طراحی و ساخته شده است.
نکته دیگری که باید اضافه کنم، این است که برد رادارهای ما که خارجی هم بودند تا پایان جنگ تحمیلی بیش از ۲۰۰ - ۳۰۰ کیلومتر نبود ولی امروز برد رادارهای ما که در سطح کشور و منطقه پدافند شمال غرب گسترش یافته‌اند به بیش از ۳ هزار کیلومتر رسیده است.
افزایش برد سامانه‌های درگیری و انهدام پدافند هوایی به بیش از ۳۰۰ کیلومتر
این تغییرات در حوزه سامانه‌های درگیری و انهدام به چه نحو انجام شده است؟
امیر عظیمی: در حوزه سامانه‌های انهدامی و سامانه‌های موشکی که خرید از خارج بودند تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و پایان جنگ تحمیلی، برد آن‌ها به ۴۰ کیلومتر نمی‌رسید. اما، امروز سامانه موشکی برد بلند باور ۳۷۳ که تماماً به دست جوانان مومن، متعهد و متخصص کشور طراحی و ساخته شده، برد سامانه‌های موشکی و انهدامی ایران را به بیش از ۳۰۰ کیلومتر ارتقاء داده است. این افزایش برد یعنی یک رشد ۱۰ برابری در حوزه سامانه‌های درگیری و انهدام.
لازم است این پیشرفت را برای ملت ایران تشریح کنم که عدد ۳۰۰ کیلومتر برای برد سامانه‌های موشکی پدافند زمین به هوا، یک عدد بالا محسوب می‌شود و با سامانه‌های زمین به زمین متفاوت است چرا که سامانه موشکی پدافند زمین به هوا می‌خواهد با هدفی درگیر شود که موقعیت مکانی آن در یک صدم ثانیه تغییر می‌کند و باید اطلاعات پروازی اصلاح شده در لحظه به موشک برسد تا تغییر مسیر داده و با هدف اصابت کند. این اتفاق یک رخداد بزرگ و مهم در حوزه سامانه‌های زمین به هواست که در جمهوری اسلامی ایران رخ داده است.
در حوزه جنگ الکترونیک چه پیشرفت‌هایی داشته‌ایم؟
امیر عظیمی: قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و در بحبوحه جنگ تحمیلی در حوزه سامانه‌های جنگال و پهپاد حرفی برای گفتن نداشتیم. اما امروز سامانه‌های جنگال که در حوزه سامانه‌های آفندی و پدافندی به دست جوانان ما طراحی و ساخته شده و در حالت عملیاتی قرار دارد.
اهمیت شبکه دیده‌بانی پدافند هوایی در کشف اهداف هوایی
یکی‌دیگر از توانمندی‌های پدافند هوایی جمهوری اسلامی ایران استفاده از شبکه دیده‌بانی با ابتکار شهید منصوری ستاری است. وضعیت ما در این حوزه به چه نحو است؟
امیر عظیمی: ما در حوزه کشف علاوه بر رادارها، امروز در اثر تجربیاتی که در طول هشت سال دفاع مقدس با ابتکارات فرمانده فقید و شهید نیروی هوایی شهید سرلشکر ستاری رخ داده، تشکیل شبکه دیده‌بانی پدافند هوایی است.
امروز ما علاوه بر سامانه‌های الکترونیکی، راداری، سامانه‌های سیگنالی، جمع‌آوری اطلاعات سیگنالی و سامانه‌های جنگالی که در حوزه کشف اهداف هوایی به کار می‌گیریم، در کنار این‌ها، شبکه دیده‌بانی که به راحتی از طریق نیروی انسانی عملیاتی می‌شود، بهره می‌بریم. اهمیت استفاده از شبکه دیده‌بانی این است که اگر همه سیستم‌های ما را از کار بیافتد، از طریق شبکه دیده‌بانی به صورت مکانیزه قادر هستیم تا اهداف هوایی را کشف و به راحتی با آن‌ها اقدامات تاکتیکی مناسب علیه آن‌ها انجام دهیم.
چند درصد از رصد پدافند هوایی در شمال غرب با استفاده از شبکه دیده‌بانی انجام می‌شود؟
امیر عظیمی: اگر رادارها، سامانه‌های الکترونیکی پدافند هوایی با مشکل مواجه شود، برای این شرایط گسترش و طراحی شبکه دیده‌بانی با کمک نیروی انسانی انجام گرفته تا با مشکل مواجه نشویم. در واقع، شبکه دیده‌بانی یک شبکه کمکی برای سامانه‌های جمع‌آوری و کشف الکترونیکی است.
استفاده از توان مردمی در شبکه دیده‌بانی پدافند هوایی ارتش
نیروهای مسلح برای رشد، ارتقاء و تقویت شبکه دیده‌بانی یک رزمایش به نام بصیر را اجرا می‌کنند. نقش آفرینی شما در این رزمایش چگونه بود؟
امیر عظیمی: در رزمایش بصیر خوشبختانه خیلی خوب از طریق شبکه دیده‌بانی عمل شد. یک مطلب که باید درباره شبکه دیده‌بانی به آن اشاره کنم این است که ملت عزیز و شریف ایران اسلامی حتی در ادارات ما نیز جزو شبکه دیده‌بانی محسوب می‌شوند.
شبکه دیده‌بانی ما امروز به یک شبکه مردمی تبدیل شده است و مردم با حساسیتی که به خرج داده‌اند به کمک پدافند هوایی در حوزه کشف آمده‌اند.
ارتباط تنگاتنگ پدافند هوایی ارتش و هوافضای سپاه
هماهنگی شما با شبکه یکپارچه پدافند هوایی چگونه است؟
امیر عظیمی: در بحث هم‌افزایی شاید نیروهای دیگر در مواقع لازم این کار انجام شود. در پدافند هوایی تعاملات بسیار بالاست به نحوی که در عمل نیز آن را مشاهده می‌کنیم.
امروز در مرکز فرماندهی شبکه یکپارچه پدافند هوایی از جمله شبکه یکپارچه منطقه پدافند هوایی شمال غرب در همان اتاق عملیات با پدافند هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ارتباط تنگاتنگ داریم. به نحوی که در کنار هر اسکوپ یک نیرو از نیروهای پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران قرار دارد و یک نیرو از پدافند هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. البته این مورد در سایر مراکز نیز مشاهده می‌شود.
امروز پهپادها یکی از مولفه‌های تاثیرگذار در توان رزم نیروهای مسلح ما به ویژه پدافند هستند. آیا پهپادها در منطقه پدافندی شمال غرب کاربرد دارند؟
امیر عظیمی: امروز پدافند هوایی در بحث کشف، رهگیری و مراقبت به فناوری استفاده از پهپادها دست یافته است.
از همه مهم‌تر در بحث رهگیری در رزمایش مدافعان آسمان ولایت این به صورت عملی انجام گرفت، پهپاد فرضی دشمن کشف شد، پهپاد به پرواز درآمد و به سوی پهپاد فرضی دشمن هدایت شد، رهگیری توسط پهپاد انجام گرفت، موشک از طریق پهپاد شلیک شد و پهپاد فرضی دشمن مورد اصابت قرار گرفت و منهدم شد.
انجام بیش از ۲۰۰ حمله به پدافند هوایی شمال غرب ارتش در رزمایش مدافعان آسمان ولایت
رزمایش مشترک پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت ۱۴۰۱ اواخر سال گذشته با نقش‌آفرینی پدافند هوایی ارتش و پدافند هوایی سپاه پاسداران در مناطقی از کشور برگزار شد. نقش‌آفرینی منطقه پدافند هوایی شمال غرب در این رزمایش به چه نحو بود؟
امیر عظیمی: در رزمایش مدافعان آسمان ولایت ۱۴۰۱ برای ما تست گرم در نظر نگرفته بودند ولی منطقه پدافند هوایی شمال غرب از جمله مناطقی بود که بیشترین حملات از پایگاه‌های مختلف از طریق هواپیماهای با سرنشین و بدون سرنشین علیه آن انجام گرفت.
در این رزمایش، بیش از ۲۰۰ حمله از پایگاه‌های مختلف به پدافند هوایی شمال غرب انجام گرفت. همه از طریق رادارها و شبکه یکپارچه منطقه پدافند هوایی شمالغرب کشف، اخطارهای به موقع داده شد و سامانه‌های مختلف بر روی آن قفل شده که به معنای انهدام آن هدف کشف شده است که با موفقیت انجام گرفت.
از همه مهم‌تر ارتباطات شبکه‌ای بود که با وجود محیط جنگال منطقه و پارازیتی که صورت گرفته بود، ارتباط شبکه‌ای پایداری را شاهد بودیم و هیچ‌گونه قطع شبکه ارتباطی را نداشتیم.
کشف و اخطار به هواپیماهای رادارگریز کشورهای فرامنطقه‌ای
امروز چشمان پدافند هوایی شمال غرب ارتش تا چه فاصله‌ای را می‌تواند مشاهده کند؟
امیر عظیمی: رادارهای پدافند هوایی برد بسیار بالایی دارند و نمی‌توان حدود آن را بیان کرد. پدافند هوایی شمال غرب منطقه‌ای معادل تحت یک پانزدهم کشور را در پوشش دارد. در خصوص خارج از کشور، این منطقه صدها کیلومتر فراتر از مرزهای ما را از طریق پدافند هوایی گسترش یافته در منطقه شمال غرب تحت پوشش، رصد و پایش خود دارد.
ما در این منطقه همه نوع رادار اعم از اکتیو یا پسیو را در اختیار داریم و توانستیم به هواپیماهای به خیال کشورهای فرامنطقه یا شیطان بزرگ که رادارگریز هستند، آن‌ها را به موقع کشف و اخطارهای لازم را به موقع به آن‌ها بدهیم. کشف هواپیماهای مذکور و اخطار به آن‌ها موجب تعجب و ابهام شده که این هواپیماها با چه سامانه‌ای کشف شده و به آن‌ها اخطار داده شده است.
منطقه پدافند هوایی شمال غرب در این حوزه با موفقیت عمل کرده و دشمنان نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران را با چالش مواجه کرده است.
حضور سامانه‌های هاوک، مرصاد، سوم خرداد و پانزده خرداد در منطقه پدافند هوایی شمال غرب ارتش
کدام سامانه‌های پدافند زمین به هوا در منطقه پدافند هوایی شمال غرب مستقر هستند؟
امیر عظیمی: ما انواع سامانه‌های موشکی ارتفاع پایین و ارتفاع متوسط را در سطح منطقه پدافند هوایی شمال غرب به صورت گسترش یافته داریم. این سامانه‌ها عبارت هستند از؛ سامانه‌های هاوک، مرصاد، سوم خرداد و پانزده خرداد.
این سامانه‌ها که براساس کالک‌های عملیاتی گسترش یافته‌اند، در صورت لزوم به صورت بیست و چهار ساعته آماده دفاع از منطقه شمال غرب هستند.
رصد ۲۴ ساعته تحرکات کشورهای فرامنطقه‌ای در مرزهای شمالی و غربی
شاهد هستیم که برخی اوقات هواپیماهای نظامی فرامنطقه‌ای در منطقه تردد دارند. آیا شما این پروازها را در رصد دارید؟
امیر عظیمی: ما همه پروازها را در رصد خود داریم ولی این پروازها از کریدور ما عبور نمی‌کنند. همه این هواپیماها را رصد، کشف و به مبادی ذی‌ربط اعلام می‌کنیم.
صلح و جنگ برای پدافند هوایی معنا ندارد و ما به صورت ۲۴ ساعته در حال رصد و پایش مرزهای هوایی هستیم. پدافند هوایی برخی اوقات این وظیفه را برعهده دارد که به هواپیمایی که سیستم ناوبری خود را از دست داده، کمک می‌کند تا به سلامت راه خود را پیدا کرده و به سلامت فرود بیاید.
هنگام جنگ و صلح یکی دیگر از وظایف این است که در زمان عدم حضور دشمن به هواپیمایی که سیستم ارتباطی خودش را از دست داده است، کمک کنیم و آن را هدایت کرده و به یکی از پایگاه‌ها برسانیم و بازیگوشی‌های کشورهای فرامنطقه‌ای در مرزهای شمالی و غربی حضور دارند. به محض کوچک‌ترین حدی که می‌خواهند به مرزهای هوایی نزدیک شوند با اخطار به موقع شبکه پدافند هوایی اقدام به فاصله گرفتن از مرزهای هوایی می‌کنند.
مشاهده خبر در جماران