محمد سروش محلاتی: اینکه کسی نیمی از بدنش را خم کرده تا در سطل زباله چیزی برای زندگی پیدا کند ناشی از ظلمی است که در جامعه وجود دارد/ تمام کسانی که دستشان به قدرت می‌رسد فردای قیامت باید پاسخ صف درماندگان و محتاجان را بدهند

یک استاد حوزه علمیه قم با تأکید بر اینکه تمام کسانی که دستشان به قدرت می‌رسد فردای قیامت باید پاسخ صف درماندگان و محتاجان را بدهند، گفت: توقع ما این است که وقتی ظلمی اتفاق افتاد، کسی که مظلوم قرار می‌گیرد پناه داشته باشد، از مظلوم دفاع و جبران ظلم شود. فرق نظام عادلانه و ظالمانه این است که در نظام عادلانه کسی که مورد ظلم قرار گرفته پناه دارد و می‌تواند به جایی مراجعه کند؛ محکمه‌ای وجود دارد که از او حمایت می‌کند و حقش را می‌گیرد. در نظام ظالمانه چنین پناهی برای مظلوم نیست و مظلوم فقط باید به خدا پناه ببرد. پس مسئولیت حکومت چه می‌شود؟ این اوج ظلم است که ظلم اتفاق می‌افتد و هیچ پناهی هم برای مظلوم وجود ندارد.

به گزارش خبرنگار جماران، حجت‌الاسلام و المسلمین محمد سروش محلاتی در مراسم شب تاسوعای بنیاد زینب کبری(ع) در مطلبی با عنوان «امام حسین(ع) و بزرگترین ظلم»، گفت: امام حسین(ع) روز عاشورا در وداع با امام سجاد(ع) فرمودند «پسرم! از ظلم پرهیز کن». همه می‌دانند که ظلم زشت است و باید از آن پرهیز کرد. آنچه امام حسین(ع) در ساعات آخر عمر به فرزندش گفت نوع خاصی از ظلم کردن است که می‌شود آن را زشت‌ترین، بزرگترین یا بی‌رحمانه‌ترین ظلم گفت.

این استاد حوزه علمیه قم افزود: امام سجاد(ع) این سفارش را در روز عاشورا از پدر گرفت و ماند تا اینکه امام سجاد(ع) وقتی خواست از دنیا برود که بیش از ۲۰ سال از واقعه کربلا گذشته بود، در لحظه آخر فرزندش امام باقر(ع) را خواست و گفت به تو سفارشی می‌کنم که پدرم به من کرده بود و این سفارشی بود که علی بن ابیطالب(ع) به حسین(ع) کرده بود. حالا اهمیت مسأله بیشتر روشن می‌شود که اصلا در خاندان عصمت و طهارت یک سنت بوده است.

وی تأکید کرد: نکته اول این است که همه انسان‌ها درباره زشتی ظلم یک درک فطری و عقلی دارند و می‌فهمند که ظلم به معنای تضییع حق دیگران، عملی ناشایست و نازیبا است. نکته دوم، ما مسلمانان بر این باوریم که ظلم بر دو قسم قلمرو حقوق الهی و قلمرو حقوق انسان‌ها است. نکته سوم این است که بین این دو نوع ظلم چه نسبتی هست و کدام یک از اهمیت بیشتری برخوردار است؟ امیرالمؤمنین(ع) در خطبه ۱۷۵ نهج البلاغه می‌فرمایند «خدا ظلم نسبت به حق الله را می‌بخشد اما ظلمی که راه فراری برای آن وجود ندارد، حق الناس است».

سروش محلاتی ادامه داد: گاهی انسان مال دیگری را تعدی می‌کند و گاهی تعرض نسبت به آبروی دیگری دارد؛ بدگویی، غیبت کردن، تهمت زدن و لکه‌دار کردن شخصیت افراد حق است و گاهی آسیب به بدن او وارد می‌کند و ضرری به او می‌رساند. همه اینها حق الناس است و امیرالمؤمنین(ع) فرمودند این ظلم گرفتاری برای انسان به وجود می‌آورد که انسان را رها نمی‌کند. لذا در معارف ما این نکته هست که اگر کسی به گونه‌ای زندگی کند که حق مردم را رعایت کند و مظالم عباد به گردنش نباشد، نگران آینده نباشد و بقیه گناهانش بین خود و خدا قابل اصلاح است.

وی اظهار داشت: آیا فقها و بزرگان ما به این تقسیم و توزین التفات و التزام دارند؟ این دختر یا پسر جوان یا پیری که نیمی از بدن خودش را خم کرده تا در داخل سطل زباله چیزی پیدا کند برای اینکه بتواند زندگی کند، ناشی از چیست؟ ناشی از یک ظلمی است که در جامعه وجود دارد. آیا کشور فقیر است؟! آیا منابع کافی برای ارتزاق ملت وجود ندارد؟! آیا مالیات کافی از مردم گرفته نمی‌شود؟! مشکل اینها نیست؛ یک ظلمی دارد در اینجا اتفاق می‌افتد؛ یک ظلم در حق این کودک کار و این زن و مرد و این پیر، که این وضع زندگی او و گذران زندکی از این راه است.

این استاد حوزه علمیه قم تأکید کرد: تمام کسانی که دستشان به قدرت می‌رسد فردای قیامت باید پاسخ صف درماندگان و محتاجان را بدهند؛ حق الناس است. ظلمی که حق الناس نیست، تمام کشور، نیروها و امکانات بسیج می‌شود و از ظلمی که حق الناس است، چشم‌پوشی می‌شود. چه توازنی اینجا وجود دارد؟! مرحوم آیت‌الله خویی در کتاب استدلالی خودشان فرمودند حقوق مردم مقدم بر حق الله است. شما که حساسیت دارید گناه در جامعه اتفاق نیفتد، این گناهان در قلمرو حق الله است؛ گناهان در قلمرو حق الناس چه می‌شود؟

وی یادآور شد: سخن اباعبدالله(ع) در روز عاشورا هنگام خداحافظی با فرزندش حضرت امام سجاد(ع) نماز، روزه، حج، حجاب و امثال اینها نیست؛ در قلمرو حق الناس بود. چیزی که امام حسین(ع) در میان ظلم‌ها انتخاب کرد این است که فرمود «پسرم! بپرهیز و بترس از ظلم بر کسی که پناهی غیر از خدا ندارد». ظلم به انسان بی پناه زشت‌ترین نوع ظلم است. به یک کسی ظلم می‌شود که پول و قدرت دارد و خودش را نجات می‌دهد؛ اما کسی که مظلوم است و دستش هم به جایی نمی‌رسد، زشت‌ترین ظلم است.

سروش محلاتی اظهار داشت: چرا سازمان حکومت در جامعه بشری ضروری است؟ مگر غیر از این است که نظام سیاسی جلوی ظلم به مظلوم را بگیرد و حمایت کند؟! در هر حکومتی کم و بیش ظلم اتفاق می‌افتد. گاهی ممکن است ظلم شهروندان نسبت به همدیگر باشد و گاهی هم ممکن است ظلم حکمرانان در حق مردم باشد. اینکه ما توقع داشته باشیم سیستمی به وجود آید که در آن ظلمی اتفاق نمی‌افتد، ما انسان‌ها خطاکار هستیم و بالأخره ظلم می‌شود و توقع نظام بدون ظلمی نداریم.

وی ادامه داد: فقط توقع ما این است که وقتی ظلمی اتفاق افتاد، کسی که مظلوم قرار می‌گیرد پناه داشته باشد، از مظلوم دفاع و جبران ظلم شود. فرق نظام عادلانه و ظالمانه این است که در نظام عادلانه کسی که مورد ظلم قرار گرفته پناه دارد و می‌تواند به جایی مراجعه کند؛ محکمه‌ای وجود دارد که از او حمایت می‌کند و حقش را می‌گیرد. در نظام ظالمانه چنین پناهی برای مظلوم نیست و مظلوم فقط باید به خدا پناه ببرد. پس مسئولیت حکومت چه می‌شود؟ این اوج ظلم است که ظلم اتفاق می‌افتد و هیچ پناهی هم برای مظلوم وجود ندارد.

این استاد حوزه علمیه قم گفت: گاهی بنده با قساوت قلبم می‌‌لرزم وقتی می‌بینم یک آدمی در کشور و جامعه ما همین حرف را تکرار می‌کند که من پناهی غیر از خدا ندارم. آقای عراقچی به همراه آقای دکتر ظریف در دولت سابق مشغول کار بودند و نماینده مشهد تهمتی را متوجه ایشان کرد. شخصیتی که شخص دوم وزارت خارجه و امین این ملت در مذاکره است، نوشت «جز آنکه آقای فلانی و خبرگزاری فلان را به خداوند بزرگ واگذار نمایم، چه می‌توان کرد؟!» این تازه برای کسی است که دستش در قدرت هست و معاون وزیر است.

وی افزود: مگر شما یادتان رفته که دو سال پیش انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد و افرادی ثبت نام کردند و رد شدند و گفتند شما صلاحیت ندارید؛ رئیس مجلس، معاون اول رئیس جمهور و افراد مختلف را حذف کردند تا آنکه می‌خواهند، بماند. رئیس مجلس در جوابیه به آن نهاد نوشت اگر رفع ظلم نشود، موضوع بین من و شما برای روز قیامت باقی می‌ماند. یعنی رئیس قوه با سوابق فراوان می‌گوید من دیگر دستم به جایی نمی‌رسد و پناهی ندارم.

سروش محلاتی اظهار داشت: اگر به کسی ظلم شود و امکان دادخواهی وجود نداشته باشد، ظلمی است که امام حسین(ع) به آن حساسیت داشت. همه ظلم‌های عالم به نحوی در کربلا خلاصه و فشرده شده است. امام حسینی که تمام این صحنه‌ها را در مقابل خودش می‌بیند، می‌گوید باید ظلم به انسان بی پناه را فکری کرد و علاجی برای آن داشت. این همه که قانون نوشته و محاکم درست شده به خاظر این است که جلوی این بی پناهی گرفته شود.

وی افزود: ۱۴ سال پیش انتخابات برگزار شد و اینکه چه مسائلی اتفاق افتاد محل بحث من نیست اما حرف این است که دبیر محترم شورای نگهبان مرداد ماه سال ۸۹ در مسجد جمکران سخنرانی کرد و گفت «آمریکایی‌ها یک میلیارد دلار از طریق افراد سعودی که اکنون عامل آمریکا در منطقه هستند، به سران فتنه داده‌اند و به آنها گفته‌اند اگر توانستید نظام را سرنگون کنید تا ۵۰ میلیارد دلار دیگر هم می‌دهیم. اما خداوند این فتنه را به دست بندگان صالحش خاموش کرد». این اتهام است به کسانی که تا دیروز مورد تأیید نظام بوده‌اند؛ این بندگان خدا باید به چه کسی پناه ببرند؟

این استاد حوزه علمیه قم تأکید کرد: وقتی چنین ادعای بزرگ و سنگینی می‌شود باید یک جایی برای رسیدگی وجود داشته باشد یا نه؟ آن دو بزرگوار، که خداوند آنها را از حصر نجات بدهد، نامه‌ای به مراجع و علمای دین نوشتند. این اوج بی پناهی است. در آن نامه آمده است که «برای حفظ آبروی روحانیت، از ایشان بخواهید سند و مدرک خود را ارائه کند؛ یا منبعش را بر ملا نماید تا مردم، این محرمان اصلی انقلاب و کشور در جریان واقعیت یا افترا و دروغ که برای متاع دو روز دنیا بیان شده، قرار بگیرند». بعد از چند روز سخنگوی شورا گفت هر وقت دادگاه تشکیل شد آقای دبیر اسناد و مدارکش را خواهد آورد.

وی با اشاره به اینکه امام حسین(ع) معیار نظام عادلانه را بیان می‌کند، اظهار داشت: معیار این است که اگر ظلمی اتفاق افتاد آیا پناهی برای مظلوم هست یا فقط باید آه و ناله در درگاه الهی داشته باشد؟ امام سجاد(ع) در دعای چهاردهم صحیفه سجادیه می‌فرماید «خدایا من غیر تو به هیچ کس شکایت نمی‌کنم و کمکی از هیچ حاکمی نمی‌خواهم». این اوج مظلومیت امام از یک سو و اوج بیدادگری آن نظام حاکم است که هیچ راه فراری برای کسی باقی نمی‌ماند.

مشاهده خبر در جماران