چرا ایرانیان به انتخابات ترکیه حساسیت نشان دادند؟

به گزارش جماران؛ محمد رهبری، پژوهشگر مسائل اجتماعی در یادداشتی تلگرامی نوشت:

برگزاری انتخابات ترکیه در روز گذشته و اعلام نتایج آن از شب گذشته، در میان کاربران ایرانی و رسانه‌های آنلاین به‌شدت مورد توجه قرار گرفت. بررسی داده‌های شبکه‌های اجتماعی به‌خوبی بیانگر شدت توجه به انتخابات ترکیه است. در توییتر بیش از ۱۱ هزار توییت با ۱۲۰ هزار لایک راجع به انتخابات ترکیه منتشر شده است که بیشتر از حجم توجهات به استیضاح وزیر صمت بود.

در تلگرام نیز از زمان آغاز اعلام نتایج انتخابات تا ظهر امروز، عدد خیره‌کننده ۵۸ میلیون بازدید برای ۲۴ هزار مطلب تلگرامی ثبت شده است. یعنی آن که مجموع مطالب منتشر شده راجع به نتایج انتخابات ترکیه در تلگرام، بیش از ۵۸ میلیون بار دیده شده است. امری که نشانگر حساسیت بخش قابل توجهی از عموم شهروندان ایرانی به این انتخابات است. اما چرا ایرانیان تا این اندازه به انتخابات ترکیه حساسیت نشان دادند؟

یکی از دلایل توجه گسترده به انتخابات ترکیه، به نحوه اطلاع‌رسانی نتایج آن بازمی‌گردد. پوشش شفاف و لحظه‌ای انتخابات باعث می‌شد تا در فواصل زمانی کوتاه خبر جدیدی از نتایج انتخابات منتشر شود و همین امر هم به حجم اخبار در این زمینه افزود و هم نوعی هیجان راجع به انتخابات ترکیه ایجاد کرد. بی‌راه نیست اگر بگوییم که پیگیری نتایج انتخابات ترکیه کمی وجه سرگرم‌کننده پیدا کرده بود خصوصا آن که رقابت نزدیک بود و همین آن را حساس‌تر می‌کرد. اما این امر به‌تنهایی نمی‌تواند این حجم از حساسیت به انتخابات ترکیه را توضیح دهد و باید دلایل مهم‌تر دیگری نیز برای توضیح این حساسیت وجود داشته باشد.

برگزاری یک انتخابات آزاد و رقابتی در ترکیه و در همسایگی ایران را می‌توان یکی دیگر از عوامل حساسیت ایرانیان به این موضوع عنوان کرد. خصوصا آن که شرایط کشور ترکیه مستقیم یا غیر مستقیم بر ایران و ایرانیان نیز اثرگذار است. هم در شرایطی که اکثر ایرانیان در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ شرکت نکرده‌اند و احساس می‌کنند که امکان اثرگذاری بر سرنوشت خودشان ازشان سلب شده است، انتخاباتی آزاد و رقابتی در همسایگی ایران می‌تواند جلب توجه کند.

 

 

ماجرا تا حدی شبیه به حساسیت به انتخابات آمریکاست که بسیاری احساس می‌کردند نتایج آن انتخابات در آمریکا بیش از انتخابات‌های مجلس و ریاست‌جمهوری در داخل کشور، بر سرنوشت ایرانیان اثر می‌گذارد و به‌همین دلیل نیز آن را با حساسیت دنبال می‌کردند. چه‌بسا اگر مردم احساس می‌کردند که از طریق شرکت در انتخابات می‌توانند بر وضعیت کشور اثر بگذارند، تا این حد به انتخابات‌های خارج از کشور حساسیت نشان نمی‌دادند.

اما انتخابات ترکیه چگونه بر وضعیت مردم ایران اثر می‌گذارد که باعث افزایش حساسیت ایرانیان شده بود؟ برخی از ایرانیانی که قصد مهاجرت دارند، دغدغه خرید ملک در ترکیه یا دریافت ویزای ترکیه را دارند و نتایج انتخابات در آن کشور می‌تواند بر سیاست‌های مهاجرتی یا خرید و فروش ملک اثر بگذارد و همین می‌تواند یکی از دلایل حساسیت به نتایج انتخابات در ترکیه باشد.

اما دلایل دیگری هم احتمالا مطرح است. نسبت ترکیه با روسیه و غرب، یکی از موضوعاتی است که می‌تواند بر ایران نیز اثر بگذارد. اگر ترکیه به غرب نزدیک شود و از روسیه فاصله بگیرد، خواه ناخواه نتایجی برای ایران نیز دارد. نقش‌آفرینی ترکیه در تحولات شمال غرب کشور و سیاست‌های اردوغان در مورد کشورهای آذربایجان و ارمنستان نیز یکی از موضوعاتی است که منجر به افزایش حساسیت ایرانیان نسبت به انتخابات کشور ترکیه شده است.

می‌توان به این لیست دلایل دیگری نیز اضافه کرد که اهمیت نتایج انتخابات در کشور همسایه ایران را برای شهروندان ایرانی توضیح دهد. اما فارغ از این بحث، آنچه مهم است افزایش حساسیت مردم نسبت به انتخابات کشور ترکیه است که به‌واسطه شبکه‌های اجتماعی نیز تشدید شده است. هم اخبار آنجا بیشتر به ایرانیان می‌رسد و هم آگاهی عمومی نسبت به تأثیرات تحولات منطقه بر کشور افزایش یافته است.

آنچه می‌تواند جای امیدواری داشته باشد، برگزاری انتخاباتی آزاد، رقابتی و منصفانه در خاورمیانه است؛ جایی که نهادهای دموکراتیک عمر چندانی ندارند. چنین انتخاباتی می‌تواند به گسترش فرهنگ دموکراتیک در منطقه کمک کند خصوصا اگر دور دوم انتخابات در ترکیه نیز با آرامش سپری شود. مردم انتخابات در ایران را با ترکیه مقایسه می‌کنند و حتما بیش از پیش از خودشان، و از حاکمان، این سؤال را می‌پرسند که چرا چنین انتخاباتی در ایران برگزار نمی‌شود. پررنگ‌تر شدن این پرسش در ذهن مردم به‌نفع طرفداران دموکراسی است.

مشاهده خبر در جماران