چرا روز ارتش؟

به گزارش خبرنگار جماران، همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن سال 57، بحث انحلال یا بقای نهادها و دستگاه‌ های باقی‌مانده از رژیم شاه مطرح شد. از جمله این نهادها ارتش بود. گروه ها و افرادی با ایده های مختلف این مسئله را مطرح می کردند. در میان این طیف می توان به چریک های فدایی خلق، سازمان مجاهدین خلق اشاره کرد که به هنگام هجوم به پادگان ها در بحبوحه روزهای انقلاب توانسته بودند به اسلحه و تجهیزات زیادی دسترسی پیدا کنند. آنها اعتقاد داشتند که باید ارتش جدیدی تشکیل شود و نام هایی مانند ارتش خلق یا ارتش بی طبقه توحیدی نیز بر آن می نهادند.

در همین راستا چریک های فدایی خلق در اسفند ماه 57 در تجمعی خواستار آن شدند: «ارتش و دستگاه‌ های عریض‌ و طویل اداری که ستون‌ های رژیم وابسته به امپریالیسم به‌شمار می‌ روند، باید هرچه زودتر منحل شوند و ارتش نوین خلق و ارگان‌های اداری نوین که پاسخ‌گوی شرایط نوین هستند، به وجود آیند.»

 از سوی دیگر همزمان با مطرح شدن این موضوع، یگان‌ هایی از ارتش در کردستان و گنبد (ترکمن صحرا) مشغول مقابله با ناآرامی‌ ها و تجزیه‌ طلبی ها بودند. سازمان چریک های فدایی خلق در گنبد و کومله و دمکرات ها در غرب کشور به پادگان های نیروی زمینی ارتش حمله می‌ کردند که نخستین آنها حمله به پادگان مهاباد در اول اسفند سال 57 بود.

 

سرلشکر محمدولی قرنی که در دوره طاغوت از ارتش شاه کنار گذاشته شده بود با حکم امام خمینی (س) و در روز 23 بهمن 57 به ریاست ستاد ارتش ملی اسلامی رسید و ساماندهی ارتش را عهده دار شد اما مطرح کردن بحث انحلال ارتش باعث استعفای وی در ششم فروردین سال 58 شد. استعفای وی ابتدا پذیرفته نشد اما بعد مهندس بازرگان به او اعلام کرد که استعفایش پذیرفته شده است.

پس از استعفای سرلشکر قرنی، ناصر فربد از امرای قدیمی ارتش رئیس ستاد ارتش ملی اسلامی شد. با انتصاب او که از نزدیکان نهضت آزادی و جبهه ملی بود، اختلافات کمی کاهش یافت اما موضوع انحلال ارتش همچنان مطرح بود و این باعث نابسامانی در ارتش بود. فرماندهان ارتش به فکر ملاقات با امام افتادند تا ایشان برای رهایی از این وضعیت چاره اندیشی کنند و با حکم حکومتی شان انضباط به ارتش برگردد.

 

بنا بر این امام در بیست و ششم فروردین ماه سال 58 خطاب به ملت ایران، روز چهارشنبه ۲۹ فروردین را روز ارتش اعلام کردند و به این ترتیب این روز در تقویم جمهوری اسلامی به نام روز ارتش نامگذاری شد و هر ساله ارتشیان در این روز به رژه می پردازند. 

امام پیش از این یعنی در بیست و هفتم بهمن 57 در پاسخ به پرسش گروهی از دانشگاهیان فرموده بودند: 

"‌[‌‌نمایندۀ دانشگاهیان: عرض کنم که مسئلۀ دوم راجع به ارتش است. این ارتش همه می دانیم طوری‌‎ ‎‌ساخته شده بود که نظام شاهنشاهی را حفظ بکند، نه برای دفاع از مردم.‌‌]‌

‌‎     ‎‌امام: قبل از اینکه شما بفرمایید، این هم حل شد! همین امروز آقای قرنی‌‎‌ را من‌‎ ‎‌فرستادم آمد اینجا. آقای یزدی‌‎‌ هم آمد اینجا؛ که او از دولت باشد، او هم که رئیس‌‎ ‎‌[‌‌ستاد‌‌]‌‌. بنا براین شد که در همین هفته این طبقۀ اول ‌‌[‌‌ارتش‌‌]‌‌ را، از سرلشکر به بالا را‌‎ ‎‌بیندازند دور. این پایینی ها بیایند مشغول کار بشوند. اگر بگویید که ما ارتش نمی خواهیم‌‎ ‎‌ـ که همچه چیزی نمی گویید ـ ما ارتش می خواهیم، ما ژاندارمری می خواهیم، ارتش‌‎ ‎‌می خواهیم، شهربانی می خواهیم؛ همۀ اینها را می خواهیم. ما باید این طبقۀ اول، امرا و‌‎ ‎‌ـ نمی دانم ـ اینهایی که با فساد آمده اند روی کار و خودشان هم اکثراً ـ البته همه نه، اما‌‎ ‎‌اکثراً ـ فاسدند، اینها را درجاتشان را کنار بگذاریم، بازنشسته شان بکنیم. و بعد بیاییم‌‎ ‎‌سراغ این پایینی ها؛ پایینی ها را یک سر و صورتی بدهیم. تا بعد برویم سراغ افراد ببینیم‌‎ ‎‌افراد چطوریند. این الحمدلله حل شد." (صحیفه امام؛ ج ۶، ص ۱۵۴)

 

مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود به فشارهایی که برای انحلال ارتش می آوردند، اشاره کرده و گفته است:

"اوایل انقلاب، آن روزها ضد انقلاب بویژه منافقین قصد داشتند به ارتش ضربه زده و آن‌‎ ‎‌را منحل کنند و اولین حرکتشان به شهادت رساندن سپهبد شهید قرنی بود. اما بنیانگذار‌‎ ‎‌جمهوری اسلامی مانند کوه ایستادند و در دهان ضدانقلاب زدند و ارتش را از‌‎ ‎‌ضرورت های انقلاب اسلامی معرفی کردند. آثار این تصمیم بحق امام که امروز هم،‌‎ ‎‌شاهد آن هستیم، روحیه نیروهای ارتشی را تجدید کرد و آنان با انرژی بیشتری وارد‌‎ ‎‌کارزار شدند. ‌

‌‌کسی یک ذرّه انصاف داشته باشد می تواند به این باور جدی برسد که حضرت امام‌‎ ‎‌ارتش را احیا کرد.‌" (امام خمینی به روایت آیت الله هاشمی رفسنجانی، ص 137)‎

 

متن پیام امام که در 26 فروردین 58 صادر شد، به شرح زیر است: 

"بسم اللّه‌ الرحمن الرحیم

26 فروردین 58 / 17 جمادی‌الاولی 99

ملت شریف و مبارز ایران ـ وفقهم اللّه‌ تعالی

با اهدای سلام و سپاس از مجاهدات خستگی ناپذیر شما ملت شجاع که اهداف مقدس اسلام را تا آستانۀ پیروزی رساندید و دست خیانتگران داخلی و خارجی را با خواست خدای بزرگ قطع کردید، لازم است به تذکرات زیر توجه نمایید:

1ـ روز چهارشنبه ۲۹ فروردین روز ارتش اعلام می‌ شود. ارتش محترم در این روز در شهرستان های بزرگ با سازوبرگ به رژه بپردازند و پشتیبانی خود را از جمهوری اسلامی و ملت بزرگ ایران و حضور خود را برای فداکاری در راه استقلال و حفظ مرزهای کشور اعلام نمایند.

2ـ ملت ایران موظفند از ارتش اسلامی استقبال کنند و احترام برادرانه از آنان نمایند. اکنون ارتش در خدمت ملت و اسلام است و ارتش اسلامی است، و ملت شریف لازم است آن را به این سِمت رسماًبشناسند و پشتیبانی خود را از آن اعلام نمایند. اکنون مخالفت با ارتش اسلامی که حافظ استقلال و نگهبان مرزهای آن است جایز نیست. ما و شما و ارتش، برادرانه باید برای حفظ و امنیت کشورمان کوشش کنیم و به شرارت اشرار و اختلال مفسدین خاتمه دهیم.

3ـ افراد ارتش موظفند در داخل ارتش حفظ نظم و سلسله مراتب و ضوابط را بکنند. توجه ننمودن به این مسائل موجب ضعف ارتش اسلامی می‌ شود و نظام را از هم می‌ پاشد. سربازان و درجه‌داران و افسران موظفند سلسله مراتب را حفظ و مراعات کنند؛ چنانچه رؤسای فوق موظفند با ارتش به طور محبت و برادری رفتار نمایند و از دیکتاتوری که در رژیم طاغوت بود اجتناب نمایند. ارتش اسلامی باید با حفظ سلسله مراتب و نظام صحیح اسلامی و اطاعت کامل زیردست از مافوق و رعایت کامل مافوق از زیردست، اداره شود. تخلف از این امر ضد انقلاب است و مورد مؤاخذه خواهد بود.

4ـ افراد خارج از ارتش حق ندارند در امر ارتش دخالت کنند و ارتشی را در داخل ارتش یا خارج بدون مجوز دستگیر کنند. اگر شکایتی دارند یا اطلاع از مجرمیت کسی دارند، روی موازین شرعی و قانونی رسیدگی خواهد شد. دخالت بیجا در داخل ارتش موجب ضعف آنان می‌شود و مخالف انقلاب اسلامی است.

5ـ این قشر از ارتش که در خدمت اسلام و ملت هستند و وفاداری خود را از جمهوری اسلامی اعلام نمودند، اگر خدای نخواسته در رژیم طاغوتی خلاف و گناه صغیره کرده‌ اند، با برگشت به سوی خدای تعالی و جمهوری اسلامی مورد عفو خداوند رحمان و عفو ملت شریفند، و اینجانب نیز آنان را عفو کردم. امید است آنان با دلگرمی و اعتماد به خدا و ملت شریف به خدمت خود صادقانه ادامه دهند و با قدرت در پادگان های خود مستقر شوند. از خداوند تعالی عظمت اسلام و مسلمین و هدایت جوانان فریب خورده‌ ای را که می‌ خواهند در صفوف مسلمان ها تفرقه بیندازند خواستارم، و هوشیاری ملت را در مقابل توطئه‌ های غیر اسلامی امیدوار. والسلام علیکم و رحمة‌ اللّه‌.

روح‌ اللّه‌ الموسوی الخمینی"

 

(صحیفه امام؛ ج ۷، ص ۲۱)

مشاهده خبر در جماران