نگاهی به یک فدراسیون "پایدار و بی بحران"

جی پلاس؛ رئیس فدراسیون شطرنج به شکلی عجیب و غریب و در قالب یک پیام در فضای مجازی از سمت خود استعفا کرد. پیامی با متنی که نیمی از آن رسمی و نیمی محاوره ای نوشته شده بود و دارای غلط املایی نیز بود. به هر ترتیب تامینی در کمتر از دو سال میز شطرنج را واگذار کرد بدون این که بتواند فکری موثر به حال "دقدقه" های این رشته کرده باشد! (متن استعفای مجازی و پر غلط املایی  رئیس فدراسیون شطرنج را اینجا بخوانید!)

فدراسیون تامینی با ادعای آوردن بودجه، اسپانسر و حل مشکلات مادی فدراسیون که در سال های اخیر بزرگترین مشکل این نهاد بوده، وارد عمل شد. پریدر به عنوان یکی از چهره های شطرنجی که ارتباط کاری و عاطفی خوبی با بازیکنان و بدنه شطرنج داشت از تامینی حمایت کرد و نایب رئیسش شد. این اتفاق در حالی رخ داد که پیش از تامینی فدراسیون به مدت یک سال بدون رئیس و با سرپرست اداره می شد. بلاتکلیفی وضعیت مدیریت فدراسیون کار را به حدی سخت کرده بود که همگان انتظار داشتند با انتخاب رئیس جدید هر چه سریع تر امور سامان پیدا کند اما...

اما در این مدت مشکلات شطرنج حل نشد که هیچ بدتر هم شد. مربی خارجی برای تیم ملی استخدام نشد. وضعیت اعزام ها با ابهامات زیادی روبرو بود. بخشی از این ابهامات توسط پریدر بعد از به مشکل خوردن با تامینی بیان شد اما این اتفاق وقتی از سوی پریدر رخ داد که او خودش دیگر در بدنه نبود. تامینی بدون کوچکترین شناختی از شطرنج تمام کار را به اطرافیان سپرد. شاید همین امروز که خبر استعفای او منتشر شده تامینی هنوز هم نام ده بازیکن مرد و زن برتر ایران را بلد نباشد.

جی پلاس بنا به رسالت رسانه ای خود بارها به مشکلات ریز و درشت شطرنج اشاره کرد تا مشکلات را به گوش مسولان برساند اما خبری از شنوایی نبود. با این حال پریدر به عنوان یکی از حامیان اصلی تامینی تمام قد از وضعیت فدراسیون حمایت می کرد و تنها زمانی که کار خودش با فدراسیون به پایان رسید اقدام به افشاگری از مشکلات و تخلفات صورت گرفته کرد. این در حالی بود که پیش از این مساله او هر گونه انتقاد از فدراسیون را به جناح قبلی نسبت می داد و منتقدان را در زمره غیرخودی هایی قرار می داد که در تلاشند شرایط را برای بازگشت همان جناح به قدرت فراهم کنند.

تامینی در مصاحبه ای عنوان کرده به این دلیل می رود که به وعده هایش عمل کرده و شطرنج در حال حاضر هیچ بحرانی ندارد و به وضعیت پایداری دست پیدا کرده است! این که یک رئیس فدراسیون به وضعیتی که نایب رئیسش درباره فساد مالی افشاگری کرده است، بازیکنان نخبه اش مهاجرت کرده اند، لیگش تعطیل شده، تیم ملی اش مربی ندارد، اعزام هایش با هزینه شخصی انجام می شود و اموالش گم و گور می شود می گوید پایدار، نشان می دهد او چه اندازه نسبت به نهاد تحت مدیریتش ناآگاه و بی خبر است!

امور داخلی در فدراسیون با مشکلاتی روبرو بود. در بخش روابط عمومی عملکرد این نهاد ضعیف و پرخطا بود و اخبار غلط، نام های اشتباه بازیکنان، خبررسانی ضعیف و باتاخیر در کانال و سایت فدراسیون به شدت آزار دهنده بود. امور هماهنگی با رسانه ها به شکلی غیرحرفه ای انجام می شد و مسئولیت آن به افرادی سپرده شده بود که هیچ تخصص رسانه ای نداشتند. در نشست های خبری صرفا رسانه های موافق و مجیزگو برای پرسیدن سوالات کلیشه ای دعوت می شدند. تامینی در این مدت حتی از هماهنگی یک جلسه برای گفتگو با رسانه های تخصصی شطرنج نیز عاجز بود. عملکرد او در سایت تخصصی شطرنج شامل بیش از 5 هزار عضو از جامعه شطرنج به نظرسنجی گذاشته شد و 78 درصد شرکت کنندگان به او نمره زیر 10 دادند (61 درصد نمره زیر 5 و 17 درصد نمره بین 5-10).

در بخش برگزاری مسابقات فدراسیون یکی از ضعیف ترین دوره هایش را تجربه کرد. در سال های گذشته تورنمنت های بین المللی زیادی در ایران برگزار نمی شد اما همان تعداد کم نیز کم و کم تر شد. جام پایتخت با پایین ترین سطح کیفی برگزار شد. سوپراستاد بزرگ که هیچ، اما در این جدول حتی یک بازیکن با ریتینگ بالای 2600 و حتی 2500 هم حضور نداشت! لیگ شطرنج که در سال های گذشته فعال بود، در دوره ریاست تامینی کلا تعطیل شد و تامینی همین امروز که استعفایش را منتشر کرده هنوز وعده راه اندازی مجدد آن را می دهد.

در این دو سال اتفاق جدی ای در فدراسیون رقم نخورد. صدور حکم های پیاپی برای افراد مختلف در سمت های مختلف بدون کارایی مشخص از نکات منفی فدراسیون بود به گونه ای که تقریبا هفته ای نبود که حکمی جدید برای شخصی در کمیته ای صادر نشود. در این مدت فدراسیون تامینی به فکر همه چیز از جمله تشکیل کمیته هنرمندان و ورود هنرپیشه ها به شطرنج و تفاهم نامه همکاری با وزارت نیرو بود اما به مسائل اصلی شطرنج نمی پرداخت. مواردی نظیر استخدام یک مربی خارجی تراز اول برای تیم ملی شطرنج. تامین بودجه برای اعزام های بین المللی و ...

رئیس فدراسیون که دیگر باید برایش از لفظ سابق استفاده کرد، نسبت به مسائل بسیار ساده انگار بود. در حالی که پریدر با خشمی فراوان از وجود مشکلات و تخلفات در فدراسیون خبر داده بود، او در مصاحبه اش به سادگی وعده بررسی می داد و حتی تاکید می کرد که پریدر هنوز نایب رئیس است! این ساده انگاری در موضوعات مختلف دیگر از جمله خروج سارا خادم الشریعه از ایران نیز به چشم می خورد. در شرایطی که خادم الشریعه به همراه خانواده اش مهاجرت کرده و در مصاحبه هایش به مسائلی پرداخته بود که عملا خط قرمز محسوب می شد او همچنان با امیدواری می گفت احتمال بازگشت این شطرنجباز وجود دارد!

اتفاقات عجیب مثل گم شدن صفحه و مهره، ساعت شطرنج و ... نیز از دیگر مسائل عجیب فدراسیون بود. خروج تعداد زیادی از بازیکنان از پرچم ایران و مهاجرت به کشورهای دیگر نیز در دوره تامینی رخ داد، هرچند این مساله علت های اجتماعی، اقتصادی و بعضا سیاسی مختلفی داشت و لزوما به مدیریت فدراسیون مرتبط نمی شد و ممکن بود در دوره مدیریت دیگر افراد نیز رخ دهد.

فدراسیون شطرنج در این دو سال با نهاد بالا دستی اش یعنی وزارت ورزش نیز ارتباط خوبی نداشت. پریدر بارها به انتقاد از سجادی پرداخته بود که او حاضر نشده حتی یک بار در ساختمان فدراسیون شطرنج حاضر شود و از او به طنز با هشتگ وزیر پرکار ورزش یاد می کرد. تامینی نیز در بررسی عملکرد دولت سجادی را نقطه ضعف کابینه رئیسی دانسته و گفته بود: با وزیری که انتخاب شده همه ورزشی ها نارضایتی دارند با شرایط موجود فدراسیون ها ناراضی هستند. وزیر فعلی در این مدت حتی یک بار هم به فدراسیون نیامده است.

به هر ترتیب پرونده کاری تامینی در فدراسیون شطرنج با این استعفای غیرمعمول در فضای مجازی بسته شد و حالا باید منتظر ماند و دید وزارت ورزش برای برگزاری انتخابات و رئیس جدید چه برنامه ای دارد.