آیت الله دوزدوزانی تبریزی: روحانیون منابری مطالبی نگویند که مردم به شبهه بیفتند
آیت الله دوزدوزانی تبریزی گفت: بنده از آقایان درخواست می کنم: منابری که تشریف می برند مطالبی نگویند که مردم به شبهه بیافتند، مطالبی گفته نشود که جامعه توان قبول آن را ندارد، ای بسا مطالب حقی هم است و قابل انکار نیست چرا که به مقتضای احادیثی که معروف به نَزِّلُونَا عَنِ الرُّبُوبِیّه (۲) است.
به گزارش جماران؛ به نقل از شفقنا، آیت الله دوزدوزانی تبریزی تاکید کرد: حرفی بزنیم که مردم را به اسلام نزدیک کنیم، نه اینکه بی جهت شبهه ایجاد کنیم.
آیت الله دوزدوزانی تبریزی به مناسبت فرارسیدن سالروز شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها، به بیان مطالبی در درس خارج فقه خود در روز چهارشنبه ۳۰/۹/۱۴۰۱ پرداختند.
مشروح سخنان ایشان بدین شرح است:
«بسم الله الرحمن الرحیم
روایتی در تعریف و تمجید از حضرت زهرا سلام الله علیها از امام سجاد سلام الله علیه به ما رسیده است: أَنَّ فَاطِمَهَ بِنْتَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ اِسْتَأْذَنَ عَلَیْهَا أَعْمَى فَحَجَبَتْهُ فَقَالَ لَهَا اَلنَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ لِمَ حَجَبْتِهِ وَ هُوَ لاَ یَرَاکِ فَقَالَتْ یَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنْ لَمْ یَکُنْ یَرَانِی فَأَنَا أَرَاهُ وَ هُوَ یَشَمُّ اَلرِّیحَ فَقَالَ اَلنَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ أَشْهَدُ أَنَّکِ بَضْعَهٌ مِنِّی. (۱) مردی نابینا، اجازه خواست تا وارد منزل حضرت زهرا سلام الله علیها شود، حضرت زهرا خودشان را پوشاندند، در آن هنگام پیامبر صل الله علیه و آله ( که در منزل حضرت بودند) به ایشان فرمودند: او که شما را نمی بیند، چرا خود را از ایشان پوشاندی؟ حضرت زهرا فرمودند: درست است که ایشان نمی بینند، اما من ایشان را میبینم و همچنین او حس دارد و می‌تواند احساس کند. پس پیامبرصل الله علیه و آله فرمودند: شهادت می دهم تو پاره تن منی.
بنده از آقایان درخواست می کنم: منابری که تشریف می برند مطالبی نگویند که مردم به شبهه بیافتند، مطالبی گفته نشود که جامعه توان قبول آن را ندارد، ای بسا مطالب حقی هم است و قابل انکار نیست چرا که به مقتضای احادیثی که معروف به نَزِّلُونَا عَنِ الرُّبُوبِیّه (۲) است.
می تواند در مقام اهل بیت علیه السلام هر چیزی گفته شود غیر از ربوبیت؛ اما ما امروزه موظفیم مردم را هدایت کنیم، حرفی بزنیم که آنان را به اسلام نزدیک کنیم، نه اینکه بی جهت شبهه ایجاد کنیم. با اینکه شبهاتی که وارد می‌کنند در حد شبهه نیست. چه بهتر آنکه از حضرت زهرای مرضیه مطلبی بگوییم که برای جامعه مفید باشد، از جمله در مورد شخصیت حضرت زهرا سلام الله علیها.
هنگامی که زیارت نامه حضرت معصومه سلام الله علیها را می خوانیم، شاید فردی خیال کند که عظمت و شخصیت حضرت معصومه قائم به این است که او دختر امام است، خواهر امام است، عمه امام است، اینطور نیست! این مسائل انتسابی است! این حضرات یک شخصیت واقعی و نفسانی دارند، شاهد بر این مسئله، این فراز از روایت است که می فرمایند: عَارِفاً بِحَقِّهَا … (۳) یعنی وقتی که شخص در مقابل ضریح حضرت معصومه ایستاده است و آن حضرت را زیارت می کند، ایشان را مثل سادات دیگر و دیگر اولاد ائمه تصور نکند، بفهمد با چه کسی صحبت می‌کند و به چه کسی سلام می دهد و با چه شخصیتی روبرو است. بداند آنچه باعث شده ایشان به این مقام برسد تقوا و فضیلت ایشان است نه صرف انتساب.
در مورد حضرت زهرا سلام الله علیها نیز نباید گفت چون دختر حضرت ختمی مرتبت صلوات الله علیه است، همسر علی بن ابیطالب علیه السلام است، اُمّ امامین حسن و حسین علیهم السلام است، به این مقامات رسیده باشند، خیر! حضرت زهرا خود یک شخصیت تامه دارند، بنده به یاد دارم روایات را که بررسی می کردم، به روایتی برخورد کردم که می فرماید: خداوند به ملائکه افتخار می کند: یَا مَلاَئِکَتِی اُنْظُرُوا إِلَى أَمَتِی فَاطِمَهَ سَیِّدَهِ إِمَائِی قَائِمَهً بَیْنَ یَدِیَّ تَرْتَعِدُ فَرَائِصُهَا مِنْ خِیفَتِی وَ قَدْ أَقْبَلَتْ بِقَلْبِهَا عَلَى عِبَادَتِی… (۴) ، ای فرشتگان بنده من و بانوی بندگان من را ببینید، هنگامی که به نماز می ایستند، چهره‌شان زرد می شود، طرفین بدنشان از خشوع خداوند به لرزه می افتد و با قلب خود به عبادت من روی آورده است .
این ها بنفسه شخصیت هستند، تقوای ایشان، فضائل ایشان …، بعد از فهم این بعد بایست به عملکرد آنان اولاً و چگونگی الگو برداری از آنان ثانیاً پرداخته شود.
زمانی با یک فرد سنی یا شیعه منحرفی، مباحثه می کردیم، این فرد مدعی بود که ثابت نیست حضرت زهرا بین درب و دیوار مانده باشد و شهادت و کشته شدن ایشان معلوم نیست. گفتم: عجب! یک بانوی ۱۸ ساله بی علت وفات کرده و ما نفهمیدیم؟! مگر میشود؟!
حال پرسشی که در این جا باید به آن پاسخ داد این است: که چرا در روز واقعه حضرت زهرا به پشت درب رفتند؟! چرا آن بانویی که از یک فرد نابینا خود را می پوشاند، در مقابل یک لشکر به پشت درب می روند؟! اینها را بایست به مردم گفت که حضرت [با این کار ] از ولایت دفاع کردند. امیرالمومنین علیه السلام در خانه نشسته اند و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها به پشت درب آمده اند، با آنان صحبت می کنند، از ولایت دفاع می کنند، متحمل تازیانه و غلاف شمشیر قنفذ می شوند و تا سه ماه متحمل این درد و رنج و آزار می شوند که در نهایت منجر به شهادت حضرت می شود فَمَاتَتْ حِینَ مَاتَتْ وَ إِنَّ فِی عَضُدِهَا مِثْلَ اَلدُّمْلُجِ مِنْ ضَرْبَتِهِ لَعَنَهُ اَللَّهُ …(۵). در حقیقت واقع شدن در پشت درب و این ضربات حضرت را چرکین و گرفتار کرده بود. این مطالب را به مردم باید گفت.
من از آقایان و سخنرانان می خواهم درباره حضرت زهرا ، در مورد خطبه حضرت زهرا سلام الله علیها که ۳۰ فراز دارد (۶) و متأسفانه در بین اعلام نیز گفته نمی شود و جا دارد عنوان شود مطالب خود را بیان کنند. البته این خطبه برای هر جا و هر کس، موقعیت بیان ندارد. خطبه بسیار سنگینی است، معلوم می شود این حضرات افراد عادی نبوده اند؛ بعد از ۸۰ سال و اندی عمری که از خدا گرفته ام وقتی به این خطبه نگاه می کنم، بدون اغراق از ترجمه یک خط آن عاجز هستم.
حضرت زهرا برای بیان این خطبه وقتی می خواهند به مسجد بروند، چند پوشش داشته اند، لاثَتْ خِمارَها عَلى رَأْسِها وَ اشْتَمَلَتْ بِجِلْبابِها، وَ اَقْبَلَتْ فى لُمَّهٍ مِنْ حَفَدَتِها وَ نِساءِ قَوْمِها، تَجُرُّ أَدْراعَها، تَطَأُ ذُیُولَها، ما تَخْرِمُ مِشْیَتُها مِشْیَهَ رَسُولِ اللّه صلى الله علیه و آله … (۷) (او مقنعه ای بر سر کرد و پوشش سرتاسرى پوشید و در میان بانوان خدمت گزار و خویشاوند به راه افتاد.به هنگام راه رفتن لباس حضرت به زمین کشیده مى شد و پایین لباس به زیر پایشان مى رفت. راه رفتنشان چنان بود که گویا پیامبر راه می روند.) وقتی داخل مسجد می شوند دستور می دهند بین خودشان و مردان پرده ی دیگری نیز نصب شود. اینان قدم به قدم شان الگوست. همزمان با شروع خطبه حضرت زهرا در مسجد، مردم شروع به ناله می کنند.
بخش بخش آن فراز هایی عجیب دارد، در یک فراز آن حضرت بسیاری از احکام و مصالح آن را بیان می کنند. فَفَرَضَ اللّه الاْءِیمانَ تَطْهِیراً لَکُمْ مِنَ الشِّرْکِ، وَ الصَّلاهَ تَنْزِیهاً لَکُمْ عَنِ الْکِبْرِ …. (۸) توحید برای پاک کردن از شرک، نماز برای از بین بردن کبر،و … تمام احکام را نوعا بیان می کنند.
مقدمه ای در ثنای خداوند و سپس ثنای پیامبر و بعد یک به یک مطالبشان را در۳۰ فراز که ۲۸ فراز آن مربوط به مردم و ۲ فراز آن نسبت به مولا علی علیه السلام است، بیان می کنند. که در این ۲ فراز نسبت به مولا علی علیه السلام مطالبی بیان می‌کند که بعضی ها تاب قبول آن را ندارند. چطور شده است که برای حضرت علی علیه السلام می فرمایند: إشتَمَلتَ شِملَهَ الجَنینِ….(۹)، اینها نفس واحده بودند و اینطور نیست که حضرت زهرا سلام الله علیها بخواهند به علی علیه السلام ایرادی بگیرند؛ که مرحوم مجلسی این دو فراز را در بحار نقد می کند (۱۰).
چه خوب است و بنده توصیه می‌کنم حتی الامکان، هر کس به وسع خودش این خطبه را مطالعه کند و مقام حضرت زهرا را ببیند.
این را باید بدانید و بیان کنید حضرت زهرا شهید راه ولایت است، برای دفاع از ولایت، دفاع از امیرالمومنین شهید شده اند. آنان حضرت علی علیه السلام را برای بیعت یا امر دیگری با زور کشیدند و حضرت از امیرالمومنین و ولایت دفاع کردند، دفاع جانانه؛ تا جایی که خودشان را فدای مولا کردند.
ایشان افزودند: در بعضی روایات است که ایشان شب ها به درب خانه مهاجر و انصار میرفتند [ و آنان را در مورد مسئله ولایت و خلافت بعد نبی یادآور می شدند] آنان را دعوت می‌کنند و آنان وعده آمدن در صبحگاهان را می دهند، اما نمی آیند (۱۱). شخصیت حضرت زهرا اینطور بوده است برای حضرت زهرا تنها گریه نکنیم و تنها نگریانیم. این ] گریه و گریاندن بر مصائب حضرت زهرا [ تنها یکی از ابحاث و نتایج عمل ایشان است، اصل مطلب آن است که حضرت مدافع ولایت امیرالمومنین بوده‌اند و جانشان را فدای مولا کردند.
این بسیار عجیب است، در فرازی می فرمایند إعلَمُوا أنّی فاطِمَهُ …. (۱۲) ( ای مردم، بدانید من فاطمه ام و پدرِ من، محمد فرستاده خداوندتان و خاتم پیامبرانتان است ) مردم را به لرزه می اندازند.
خطبه حضرت را تهیه کنید، مطالعه کنید، بفهمید حضرت زهرا در چه اوجی بوده اند.در عالم اسلام، در عالم خلقت، همانند حضرت، بانویی خلق نشده است.
این مسئله خیلی مهم است، اینها را باید برای مردم بیان کرد. آیا حضرت زهرا(س) برای فدک گریه می کردند؟! فدک چیست؟! هرگز! اصل مطلب ولایت بوده است و فدک بهانه است! ارث بهانه است!
مرحله اول دفاع از مولا امیرالمومنین بوده است، به دنبال احقاق حق ولایت مولا بوده اند، لذا بنده التماس دعا دارم و امیدوارم همانطور که ائمه علیهم السلام از ما رَحِمَ اَللَّهُ عَبْداً أَحْیَا أَمْرَنَا … (۱۳) خواسته‌اند، همانطور احیا شود، حقایق گفته شود و فقط صرف مجلس گرداندن اگرچه که آنهم زحمت دارد، نشود.
عزیزان من حیف است و بهتر است که عمرتان را در این مقوله صرف کنید.
والسلام علیکم»
منابع:
۱- الجعفریات (الأشعثیات)؛ ص۹۵
۲- بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد صلى الله علیهم ؛ ج۱ ؛ ص۲۴۱ و الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسی) ؛ ج۲ ؛ ص۴۳۸
۳- بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام, جلد۹۹, صفحه۲۶۵
۴- بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام, جلد۲۸, صفحه۳۷
۵- الأمالی( للصدوق) ؛ النص ؛ ص۱۱۳
۶- کتاب سلیم بن قیس الهلالی ؛ ج۲ ؛ ص۶۷۴ و بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام, جلد۲۸, صفحه۲۶۱
(ممکن است در ترجمه و چاپ های دیگر، تعداد این فراز ها به سلیقه مترجم متفاوت باشد.)
۷- السقیفه و فدک؛ ص۹۸
۸- السقیفه و فدک؛ ص۹۸
۹- السقیفه و فدک؛ ص۹۸
۱۰- بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام (ط – بیروت) ؛ ج۲۹ ؛ ص۳۱۳
۱۱- تاریخ یعقوبی؛ جلد ۲ ؛ صفحه ۱۲۶. شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید؛ جلد ۶؛ صفحه ۱۳. الامامه و السیاسه؛ جلد ۱؛صفحه ۱۲-۱۹
۱۲- السقیفه و فدک؛ ص۹۸
۱۳- معانی الأخبار, جلد۱, صفحه۱۸۰
مشاهده خبر در جماران