آخرین وضعیت خودکشی در ایران: نیمی از خودکشی‌های منجر به مرگ مربوط به جوانان زیر ۳۰ سال است/ ۶۵ درصد خودکشی‌کنندگان سال ۹۹، «مرد» بودند + پاسخ به چند پرسش مهم در خصوص خودکشی
طبق آمار وزارت بهداشت در سال ۹۹، ۱۰۰ هزار نفر در ایران اقدام به خودکشی کردند که این میزان نیز رو به افزایش است. بعد از جوانان، مردان متاهل یا پدران، قربانیان بعدی هستند. تقریبا نیمی‌از خودکشی ها در بین افراد متاهل اتفاق می‌افتد. همچنین در سال ۹۹ مردان حدود ۶۵ درصد و زنان ۳۵ درصد خودکشی‌های اتفاق افتاده را شامل شدند و در سال ۹۸ مردان ۷۰ درصد خودکشی‌ها را شامل می‌شدند.
جی پلاس؛ خط مداخله در بحران خودکشی «ره آوا» با شماره ۵۴۴۶۷۰۰۰ حدود یک سالی است که با تلاش روانپزشکان بیمارستان روزبه راه اندازی شده و کارشناسان این خط همه روزه و بدون تعطیلی از ساعت ۱۴ تا ۲۴ پاسخگوی افرادی هستند که در شرایط بحران «خودکشی» با این خط تماس می گیرند.
دکتر مریم طباطبایی مطلق، روانپزشک و عضو هیات علمی گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره آغاز به کار خط مداخله در بحران خودکشی "ره آوا" اظهار کرد: راه اندازی خط مداخله در بحران بیمارستان روزبه ایده دو دستیار روانپزشکی ما که دغدغه دسترسی افراد به خدمات مناسب در شرایط بحران را داشتند، بود و به همت این دستیاران و با پیگیری فعال آنها در سال ۱۴۰۰ این خط شروع به فعالیت کرد.
وی با بیان اینکه بودجه این برنامه در ابتدا در قالب طرح تحقیقاتی تامین شد و پس از آن با حمایت مسئولان بیمارستان و دانشگاه علوم پزشکی تهران به عنوان یکی از خدمات بیمارستان روانپزشکی روزبه دارای بودجه مشخص شد، ادامه داد: البته قسمت عمده‌ای از خدمات این خط توسط نیروهای داوطلب ارائه می‌شود که این موضوع هزینه‌های برنامه را به میزان قابل توجهی کاهش داده است.
این روانپزشک درباره هدف از راه اندازی این خط، توضیح داد: در ابتدای راه هدف ما از راه اندازی این خط آن بود که در ساعات عصر و شب که دسترسی به مراکز درمانی محدود است، دسترسی به خدمات مداخله در بحران با کیفیت را برای مردم فراهم کنیم. با وجود مشکلات متعدد اجرایی خوشبختانه در راه‌اندازی و تداوم این برنامه موفق بودیم ولی میزان نیاز جامعه و تماس با خط بسیار بیش از پیش‌بینی اولیه ما بود و از این رو نیروی انسانی و منابع ما پاسخگوی همه این نیاز نبوده است.
پزشکان متخصص روانپزشکی و روانشناسان بالینی پاسخگوی تماسها هستند
عضو هیات علمی گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در پاسخ به این سوال که آیا کارشناسان پاسخگوی این تماس ها دوره های تخصصصی خاصی را پشت سر گذاشته اند؟، توضیح داد: در حال حاضر پزشکانی که در حال گذراندن دوره تخصصی روانپزشکی هستند و روانشناسان بالینی پاسخگوی تماس‌های این خط هستند و تمام این افراد دوره‌های آموزشی مربوط به مداخله در بحران تلفنی را گذرانده‌اند. ضمنا این همکاران به صورت منظم با اساتید روانپزشکی برای ارتقای کیفیت خدمات این خط جلسات بالینی آموزشی دارند.
به گفته وی، بسیاری از این کارشناسان داوطلبانه در این برنامه مشارکت می‌کنند و با وجود فشار کاری زیاد، با اشتیاق و تعهد در ارائه خدمت و ارتقای این برنامه تلاش می‌کنند.
طباطبایی مطلق اولویت خط مداخله در بحران «ره آوا» را ارائه خدمات به افرادی که قصد خودکشی و یا فکر آسیب زدن به خود را دارند، عنوان کرد و در عین حال این را هم گفت که کارشناسان این خط در سایر مواردی که افراد در شرایط بحرانی هستند و نیاز به کمک دارند نیز پاسخگوی تماس گیرندگان هستند.
وی افزود: البته در مواردی که شرایط اورژانسی نیست و افراد در شرایط بحرانی نیستند و فقط نیاز به مشاوره یا ویزیت دارند توصیه ما به تماس گیرندگان مراجعه حضوری به سایر ارائه دهندگان خدمات سلامت روان و یا استفاده از سایر خدمات آنلاین و تلفنی است.
این روانپزشک درباره فرآیند ارائه خدمات به تماس گیرندگان این خط، تصریح کرد: وقتی کسی با خط تماس می‌گیرد ابتدا ارزیابی می‌شود و سپس بر اساس شرایطی که دارد همکاران ما به او کمک می‌کنند که برای حل و فصل بحرانی که برایش پیش آمده اقداماتی انجام دهد.
«ره آوا» صرفا تلفنی و غیر حضوری خدمات ارائه می دهد
عضو هیات علمی گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه به طور کلی به مجموعه تکنیک‌های تخصصی و اقدامات درمانی که انجام می‌شود مداخله در بحران گفته می‌شود، درباره چرایی مداخله صرفا غیر حضوری این خط، یادآور شد: ما به چند علت مداخله حضوری نداریم. اول آنکه از شهرها و روستاهای سراسر ایران با این خط تماس می‌گیرند و امکان مداخله حضوری به این شکل گسترده در این برنامه وجود ندارد. از سوی دیگر تماس با خط بدون اخذ اطلاعات شخصی است و ما دسترسی به اطلاعات محل سکونت فرد تماس‌گیرنده نداریم. بنابراین این برنامه صرفا بر مبنای مداخله در بحران تلفنی طراحی و اجرا شده است. البته در اغلب موارد بعد از مداخله تلفنی به افراد توصیه می‌شود برای ادامه درمان مراجعه حضوری به مراکز درمانی محل سکونت خود داشته باشند و همکاران ما در این مورد تماس‌گیرنده را راهنمایی می‌کنند.
صحبت های تماس گیرندگان محرمانه می ماند
طباطبایی مطلق با بیان اینکه خط مداخله در بحران "ره آوا" همه روزه و بدون تعطیلی از ساعت ۱۴ تا ۲۴ آماده خدمات رسانی به تماس گیرندگان است و افرادی که در شرایط بحران خودکشی قرار دارند می توانند با شماره ۵۴۴۶۷۰۰۰ (لزوم شماره‌گیری کد ۰۲۱ در صورت تماس از شهرهایی به جزء تهران و همچنین تلفن همراه) کاملا محرمانه تماس بگیرند، تصریح کرد: تماس ها کاملا محرمانه است. فقط در مواردی که خود فرد مایل باشد ما اطلاعات تماس او را برای پیگیری درمانی در روزهای بعد ثبت می کنیم. در مواردی که نیاز به صحبت با یکی از اطرافیان نیز باشد تلاش می‌شود فرد تماس گیرنده قانع شود و اجازه صحبت با یکی از افراد خانواده یا نزدیکان را بدهد.
به گفته وی، تا کنون از تمامی گروه های سنی و از نقاط مختلف ایران با این خط تماس گرفته شده است ولی جوانان و نوجوانان سهم قابل توجهی از این تماسها دارند که احتمالا یکی از دلایل تماس بیشتر این گروه سنی، استفاده بیشتر آنها از فضای مجازی و آگاهی از وجود اینگونه خدمات است.
این روانپزشک با بیان اینکه از آذر ۱۴۰۰ تاکنون بیش از ۱۳۰ هزار تماس با خط گرفته شده است، ادامه داد: غیر از تماس گیرندگانی که واقعا نیاز به کمک اورژانسی داشته‌اند، برخی برای پرسیدن سوالاتی در مورد مشکلات سلامت روان تماس می‌گیرند و برخی نیز نیاز به مشاوره غیر اورژانسی دارند و متاسفانه بعضی تماسها هم برای چک کردن خط یا به ندرت با شکایات و مسائل ساختگی بوده است. این موارد تماسها باعث اتلاف وقت و خستگی همکاران ما می شود و امکان تماس کسانی را که واقعا در آن لحظه نیاز به کمک دارند را محدود می کند.
عضو هیات علمی گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه افراد با مشکلات مختلف و با شدت‌های متفاوتی از بحران‌های روانشناختی با این خط تماس می‌گیرند، این را هم گفت که در مواردی برخی افراد در آخرین لحظات تصمیم برای اقدام به خودکشی با این خط تماس گرفته و بالطبع کارشناسان تلاش کرده‌اند این افراد را در آن لحظه از تصمیم به خودکشی منصرف کنند.
به گفته وی برخی تماس گیرندگان با این خط نیز در شرایطی تماس گرفتند که فکر آسیب به خود داشتند ولی در مرحله اقدام نبودند و کمک و راهنمایی متناسب با آن شرایط را دریافت کردند.
طباطبایی مطلق در پاسخ به این سوال که خطوط مداخله در بحران تا چه اندازه می توانند در کاهش بحران خودکشی نقش داشته باشند تاکید کرد: شواهد علمی و نتایج مطالعات در کشورهای مختلف نشان داده دسترسی به حمایت و مداخلات روانشناختی در شرایط بحران می تواند در کاهش آسیب‌ها و کاهش خودکشی موثر باشد. بررسی اولیه‌ای نیز که ما در مورد این خط مداخله در بحران انجام دادیم نشان داده که تماس با خط به میزان قابل توجهی ناراحتی و تنش روانشناختی افراد را کاهش داده و در کاهش اقدام به خودکشی موثر بوده است.
عضو هیات علمی گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در پایان سخنان خود درباره مشکلاتی که این خط مداخله در بحران خودکشی با آن مواجه است نیز گفت: به نظر می‌رسد نیاز به این خدمات در جامعه به ویژه در مناطق دورافتاده و محروم کشور قابل توجه باشد. با وجود اینکه چند برنامه مشابه ارائه خدمات تلفنی در کشور وجود دارد ولی همچنان به این نیاز پاسخ جدی داده نشده است و استقبال از این خط بسیار بیش از انتظار ما بوده است. از این رو محدودیت منابع مالی و نیروی انسانی باعث شده نتوانیم این خدمت را متناسب با نیازی که وجود دارد گسترش بدهیم و پاسخگوی تمام موارد باشیم.
واکاوی آماری از وضعیت «خودکشی» در ایران
یک استاد جامعه‌شناسی ضمن واکاوی دلایل «خودکشی» در ایران طی سالهای ۸۰ تا ۹۸ گفت که میانگین میزان خودکشی در ۱۴ استان بالاتر از میانگین کشوری است این در حالیست که بیشترین میزان خودکشی در سالهای ۹۷ و ۹۸ رخ داده است.
دکتر اکبر علیوردی‌نیا، استاد جامعه شناسی دانشگاه مازندران، در نشست "خودکشی در ایران، دلایل و راهکارهای مقابله" که به همت انجمن جامعه شناسی ایران در پژوهشگاه علوم انسانی جهاد دانشگاهی برگزار شد، به ارائه آماری درباره توصیف وضعیت خودکشی در ایران مبتنی بر داده‌های پزشکی قانونی از سال ۸۰ تا ۹۸ (طی ۱۹ سال گذشته) پرداخت و اظهار کرد: البته این آمارها دو اشکال عمده دارد؛ ابتدا آنکه این آمار تنها معطوف به خودکشی های منجر به "مرگ" است در حالی که " اقدام به خودکشی" مهم تر از خودکشی منجر به مرگ است.
وی با بیان اینکه اقدام به خودکشی ۲۰ برابر خودکشی‌های منجر به مرگ است، ادامه داد: برای ما نقطه بحرانی که فرد دست به اقدام خودکشی می‌زند مهم است. از سوی دیگر داده‌ها به شکل کلی گفته شده و اطلاعات دیگر از قبیل سن و جنس و... در آن وجود ندارد.
علیوردی‌نیا با اشاره به آمارهای یاد شده در ۱۹ سال گذشته و از سال ۸۰ تا ۹۸، تصریح کرد: بیشترین میانگین برای استان ایلام با ۱۷.۳ در ۱۰۰ هزار جمعیت است. بعد از آن کرمانشاه با ۱۳.۶ در ۱۰۰ هزار جمعیت و سپس لرستان با ۱۱.۱ در ۱۰۰ هزار جمعیت است. البته این داده‌های پزشکی قانونی داده‌های خامی بود که تبدیل به نرخ کرده‌ام.
به گفته وی، کمترین میانگین میزان خودکشی در بازه ۱۹ ساله یاد شده مربوط به استان سیستان و بلوچستان با ۲.۳ و خراسان جنوبی با ۲.۷ و همچنین استان یزد است.
این استاد جامعه شناسی در عین حال تاکید کرد: استان سیستان و بلوچستان نیاز به مطالعه موردی خاص دارد و به شکل جداگانه باید بررسی شود.
بیشترین میزان خودکشی در سالهای ۹۷ و ۹۸ رخ داده است
وی تصریح کرد: در مجموع میانگین میزان خودکشی در ۱۴ استان از میان ۳۱ استان بالاتر از میانگین کشوری است. میانگین کشوری ما ۴.۹ است و میانگین خودکشی در ۱۷ استان نیز کمتر از میانگین کشوری است. بیشترین میزان خودکشی در بازه زمانی یاد شده در سالهای ۹۷ و ۹۸ بوده است که نرخ آن ۶.۲ در ۱۰۰ هزار جمعیت است. همچنین کمترین میزان آن نیز مربوط به سالهای ۸۳ و ۸۶ با ۴.۲ است.
وی همچنین این را هم گفت که میزان خودکشی در تهران، آذربایجان شرقی، اردبیل، اصفهان، فارس، قزوین، قم، مرکزی، مازندران و گیلان در طی این ۱۹ سال روند افزایشی داشته است.
سیر نزولی خودکشی در دهه ۹۰
علیوردی نیا ادامه داد: خودکشی در ایلام تا سال ۹۰ روند افزایشی داشته است اما از سال ۹۰ به بعد روند کاهشی داشته است و از ۱۳.۹ در سال ۸۰ به ۱۹.۷ در سال ۹۰ رسید و بعد سیر نزولی پیدا کرد. اوج نرخ خودکشی در ایلام در سال ۹۰ بوده است.
روند افزایش ناگهانی خودکشی در تهران از سال ۹۵
به گفته این استاد جامعه شناسی، به طور کلی میزان خودکشی در کشور از ۴.۲ در سال ۸۰ به ۶.۲ در سال ۹۸ رسید به طوریکه با رشد حدود ۴۴ درصدی خودکشی در این ۱۹ سال گذشته روبرو بوده‌ایم.
وی درباره وضعیت خودکشی در تهران، تصریح کرد: تهران در سال ۸۰ جزو سه ـ چهار استان با پایین‌ترین نرخ خودکشی در کشور بود اما این روند از سال ۹۵ ناگهان اوج گرفته و افزایشی شده و نهایتا به نرخ ۶.۸ می‌رسد.
افزایش ۵ برابری خودکشی با "سلاح گرم" در تهران
کاهش ۴۰ درصدی خودکشی با روش حلق‌آویز در ایلام و همدان
علیوردی نیا، با اشاره به خودکشی‌های ناشی از سلاح گرم، ادامه داد: در استانهای مختلف طی ۱۹ سال گذشته روند یکنواخت برای خودکشی نداشتیم. استانهای آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، ایلام، چهار محال و بختیاری، قزوین، کردستان و گلستان در مجموع روند کاهشی نسبی در میزان خودکشی ناشی از سلاح گرم در این سال‌ها داشتند. بیشترین افزایش خودکشی از این طریق را نیز در تهران داشتیم که ۵ برابر شده است. بعد از تهران نیز در قم و فارس سه برابر شده است.
وی توضیح داد: در کل کشور میزان خودکشی با روش حلق‌آویز روندی افزایشی داشته؛ در این ۱۹ سال و بیشترین افزایش نیز مربوط به استان تهران است که ۴ برابر شده؛ از طرفی ایلام و همدان در این نوع خودکشی روند کاهشی محسوس داشته‌اند به طوریکه در این استان‌ها خودکشی با این روش ۴۰ درصد کاهش داشته است.
این جامعه شناس، درباره خودکشی ناشی از خودسوزی تصریح کرد: میزان خودکشی ناشی از خودسوزی هم در استان گلستان ۱۰ برابر شده است اما آمار خودسوزی در تهران روند نسبتا ثابتی را نشان می‌دهد و در استانهای آذربایجان غربی، ایلام، کرمانشاه و لرستان روند کاهشی داشته است. بیشترین کاهش خودکشی به روش خودسوزی نیز مربوط به استان ایلام است.
وی تصریح کرد: می‌توان گفت در کل کشور و در ۱۹ سال یاد شده اولین وسیله خودکشی حلق آویز کردن است که ۵۰ درصد خودکشی ها از این طریق انجام می‌شود. دومین وسیله نیز مصدومیت با سم و دارو با ۱۴ درصد و سومین روش خودسوزی، چهارمین روش سلاح گرم و سپس سقوط از بلندی است. نکته مهم آن است که در استان ایلام خودسوزی بعد از سال ۹۲ سومین روش خودکشی و پس از حلق آویز کردن شده است در حالی که قبل از آن دومین روش بعد از حلق آویز کردن بود.
به گفته این استاد جامعه شناسی، در این ۱۹ سال یاد شده روشهای بسیار خشن خودکشی مثل خودسوزی و استفاده از سلاح گرم و... در استان هایی که پیش از آن شیوع بالایی داشتند؛ روند کاهشی به خودگرفته است.
تفاوت نوع خودکشی در شمال با جنوب کشور
خیز تهران به سمت خودکشی‌های "خودخواهانه"
علیوردی نیا با اشاره به نمودار "یو شکل" دورکیم، به تبیین جامعه شناختانه خودکشی در ایران پرداخت و توضیح داد: داده‌ها بعضا قابل اعتماد نیستند و با احتیاط می‌توان گفت که به نظر می‌رسد نمی‌توان تبیین واحدی از خودکشی‌ها در ایران داشته باشیم چراکه نوع خودکشی‌ها در جاهایی مثل غرب و جنوب کشور متفاوت از آنچه در کلانشهرها و استانهای صنعتی‌تر رخ می‌دهد، اتفاق می‌افتد.
وی ادامه داد: من فکر می‌کنم خودکشی‌هایی که در جاهایی مثل ایلام رخ می‌دهد ناشی از فزونی انسجام و انتظام اجتماعی هستند. در جاهایی مثل تهران و استانهای صنعتی‌تر شده رابطه مستقیم بین میزان انتظام و انسجام اجتماعی و میزان خودکشی دیده می‌شود.
این استاد جامعه شناسی تصریح کرد: برای مثال استان ایلام در حال حاضر به سمت کاهش این انتظام حرکت می‌کند، به ویژه از سال ۹۰ به بعد که میزان سواد بالاتر رفته است. زمانی میزان خودکشی در ایلام ۶ برابر تهران بود و در حال حاضر تنها دو برابر تهران است. تهران نیز زمانی در مینیموم نمودار یو شکل قرار داشت اما در حال حاضر به سمت چپ نمودار یوشکل می‌رود. تهران در حال حاضر به سمت جنس خودکشی اَنومیک و خودخواهانه خیز برداشته است.
افزایش «خودکشی‌های شرافتی » طی سالهای اخیر
علیوردی نیا، همچنین با اشاره به رابطه معکوس انتظام اجتماعی با برخی مولفه‌ها نظیر «طلاق»، خاطر نشان کرد: برای مثال وقتی با افزایش طلاق خودکشی زنان کم می‌شود یعنی انتظام اجتماعی کم می‌شود و هرآنچه باعث کاهش انتظام و انسجام اجتماعی در جوامع بسته نظیر روستایی و عشایری و... شود، باعث کاهش خودکشی نیز می‌شود. حتی تعریف خودکشی تقلیل گرایانه نیز "رهایی از یک موقعیت هنجاری که چاره‌ای جز آن وجود ندارد" است.
وی توضیح داد: در شش و هفت سال اخیر شاهد افزایش میزان شوهر کشی هستیم، یا دختر خودش و یا شوهر را می‌کشد و یا فرار می‌کند و شاهد قتلهای "شرافتی" هستیم. در مقاله‌ای نوشته بود قتل های شرافتی را می‌توان خودکشی های شرافتی نام گذاشت. به نظر من اینها تبیین واحدی دارند و هر دو، دو روی یک سکه اند. قتل های شرافتی یا همان خودکشی‌های شرافتی ناشی از فزونی انتظام اجتماعی در جامعه‌اند و تا وقتی زن در جامعه کالای ارزان قیمتی باشد که خون بهای او نصف مرد است، مشکلات طلاق دارد و... مشکل پا برجا است. در مجموع هم به مثابه ایدئولوژی و هم به مثابه ساختار باید فکری برای ساختار جامعه پدر سالارمان کرد.
چرا پرداختن به خودکشی مهم است؟
همچنین در بخش دیگر این نشست محمد علی محمدی، جامعه شناس و عضو کرسی یونسکو در سلامت اجتماعی و توسعه با طرح این پرسش که چرا خودکشی نسبت به مسائل اجتماعی دیگر مهم تر است؟، اظهار کرد: از آنجایی که خودکشی می‌تواند مثل دومینو مسائل دیگری را با خود به همراه داشته باشد، موضوع مهمی است حتی اگر به مساله‌ای اجتماعی تبدیل نشده باشد.
وی با بیان اینکه مرگ، مساله هستی شناختی پیچیده‌ای است و وقتی انسانی مرگ را انتخاب می‌کند یا جزء اساطیر و قهرمانان است و یا جزء خسته شدگان از زندگی است، ادامه داد: خودکشی تجلی فیزیکی مرگ روانی است. یعنی انسان ابتدا به لحاظ روانی می‌میرد و سپس مرگ جسمی پدیدار می‌شود. طبق نظریه‌ها قبل از مرگ جسمی نیز مرگ در جامعه و مرگ فرهنگ و اخلاق رخ داده که انسانی دست به خودکشی می‌زند.
این جامعه شناس با طرح این پرسش که غلبه بر «ترس از مرگ» چگونه و تحت چه شرایطی به وجود می‌آید؟، تصریح کرد: خودکشی در ایران پدیده رو به رشدی دانسته شده است و می‌گویند در هر ۱۰۰ هزار نفر ۶ نفر در این امر موفق می‌شوند. ایران در میان کشورهای اسلامی در جایگاه سوم است و در جهان جایگاه پنجاه‌و هشتم را دارد. ۱۲۵ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر اقدام به خودکشی می‌کنند که از این بین ۶ نفر موفق می‌شوند. همچنین روزانه ۱۳ نفر اقدام به خودکشی می‌کنند و از سال ۹۹ این ۱۳ نفر تبدیل به ۱۵ نفر شده است.
نیمی از خودکشی‌های منجر به مرگ مربوط به جوانان زیر ۳۰ سال است
۶۵ درصد خودکشی‌کنندگان سال ۹۹، «مرد» بودند
محمدی با بیان اینکه میانگین خودکشی در کشور ما ۶ است و میانگین جهانی ۵.۲ است، افزود: طبق آمار پزشکی قانونی جوانان قربانیان اصلی خودکشی‌اند و بیشتر خودکشی‌ها در بین افراد ۱۵ تا ۳۵ ساله رخ می‌دهد. همچنین ۵۴ درصد خودکشی‌های منجر به مرگ در میان جوانان زیر ۳۰ سال رخ داده است.
وی یادآور شد: طبق آمار وزارت بهداشت در سال ۹۹، ۱۰۰ هزار نفر در ایران اقدام به خودکشی کردند که این میزان نیز رو به افزایش است. بعد از جوانان، مردان متاهل یا پدران، قربانیان بعدی هستند. تقریبا نیمی‌از خودکشی ها در بین افراد متاهل اتفاق می‌افتد. همچنین در سال ۹۹ مردان حدود ۶۵ درصد و زنان ۳۵ درصد خودکشی‌های اتفاق افتاده را شامل شدند و در سال ۹۸ مردان ۷۰ درصد خودکشی‌ها را شامل می‌شدند.
علت بیشتر بودن خودکشی در «غرب کشور»
خودکشی در خانواده مسری است؟
این جامعه شناس با یادآوری اینکه تا کنون گفته می‌شد بحث‌های خودکشی در غرب کشور بیشتر مطرح است، خاطر نشان کرد: شاخص فلاکت و درماندگی تا کنون در غرب کشور بیشتر بوده است. بین خودکشی جوانان ۱۵ تا ۳۴ سال با مسائل خانوادگی و مسائل مالی رابطه معنا داری وجود دارد. رابرت مرتن می‌گوید وقتی افراد به اهداف خود نمی‌رسند و ابزار برای رسیدن به هدف را در اختیار ندارند درمانده شده و بر اساس مدل مرتنی چندین واکنش نشان می‌دهند. یکی از این روش‌ها این است که افراد با روشهای خلاقانه بزه‌کارانه مثل رشوه و قاچاق و... به آن هدف می‌رسند، برخی اما مناسک گرا هستند و خیلی دنبال درگیری و مبارزه برای رسیدن به هدف نیستند و برخی نیز برای رسیدن به هدف، "شورش" می‌کنند. عده‌ای که از رسیدن به هدف کناره گیری و خود را ایزوله می‌کنند جزو کناره گیران‌اند که می‌شود گفت از باب استیصال منبعث از فلاکت می‌توان از نظریه درماندگی استیصال "مرتن" استفاده کرد که یکی از عوامل کناره گیری "خودکشی" است.
محمدی با بیان اینکه خودکشی یکی از نتایج مسلم درماندگی است، بیان کرد: انسان‌ها از پدر و مادر و نزدیکان یاد می‌گیرند. بر اساس نظریه "آلبرت بندورا" خودکشی مسری و آموختنی است و اگر در نزدیک ترین افراد خانواده‌ات اتفاق بیفتد، تقلید این امر بسیار بالا می‌شود. افراد ابزار و روشهای خودکشی را یاد می‌گیرند. بنابراین برای جلوگیری از این امر می‌توان از تبیین‌های جامعه شناختی و اجتماعی استفاده کرد.
وی در بخش دیگر سخنان خود به ارائه پیشنهاداتی در این زمینه برای مقابله با خودکشی پرداخت و اظهار کرد: مساله معیشت باعث گسیختگی خانواده می‌شود و بر اساس برخی فاکتورهای روانشناختی خاص، برخی افراد خودکشی را در شرایط درماندگی انتخاب می‌کنند. دولت می‌تواند موظف شود یک روانشناس یا آسیب شناس برای هر مثلا ۲۰۰ نفر در موسسات و سازمان‌ها و نهادها قرار دهد تا این امر را کنترل کرد. باید برای کاهش هزینه‌های اقتصادی و روانی از دوش سرپرست خانوارها تلاش کرد. باید از نظریه های اجتماعی برای مدیریت آسیب‌ها استفاده کرد.
منبع: ایسنا
مشاهده خبر در جماران