جی پلاس/ امام به روایت دانشوران-۵
چرا امام شاگردان کلاسهای عرفان خود را بسیار سخت می پذیرفتند؟ استاد حائری پاسخ می دهد
در خاطرات استاد عبدالحسین حائری به این مطلب اشاره شده که امام به شدت مطالب عرفانی را مخفی نگه می داشتند و حساسیت بالایی در انتخاب شاگرد به خرج می دادند.
به گزارش خبرنگار جی پلاس، مرحوم استاد عبدالحسین حائری(1) از نسخه شناسان و کتابداران بنام کشور در خاطراتی که از امام خمینی (س) نقل کرده به نکته ظریفی درباره انتخاب شاگرد به وسیله ایشان اشاره کرده و اینگونه گفته است:
یک بار رفتم از امام یک کتابی بگیرم، فهمیده بودم که ایشان یک شرح دعای سحر دارند که نسخه آن را پیش دایی ام (حاج آقا مرتضی) دیده بودم. امام عصرها می نشستند نزدیک محل نماز آقای سید محمدتقی خوانساری و نماز می‌خواندند که خیلی صحنه جالب و روحانی بود. پیش ایشان رفتم و گفتم: شرح دعای سحری دارید، می‌خواهم ببینم. پاسخی فرمودند که آن وقت برایم خیلی سنگین آمد؛ ولی بعدها فکر کردم و دیدم عجب حرفی زدند در عالم دوستی و تربیت. ایشان فرمودند: نه، وقتش نیست حالا و این مصراع سعدی را خواندند «باز دارد پیاده را ز سبیل»(۲)
این سخن را در سال‌های ۱۳۲۶ یا ۱۳۲۷ که اوایل درس خارج من بود به من گفتند. مطلب مهم اینکه امام به شدت مطالب داغ عرفانی را مخفی نگه می داشتند. البته کتاب هایی چون اربعین حدیث و غیره را که برای استفاده عموم نوشته بودند مخفی نمی‌کردند. در حالی که درباره کتاب‌هایی چون مصباح الهدایة، اصلا در حوزه اطلاعی از آن نداشتند و تنها عده معدودی از آن مطلع بودند.
اما ریشه امتناع آن حضرت از طرح مسائل خاص عرفانی این بود که اینها حقایق بسیار ظریفی است که اگر فهم نشود موجب انحراف خواهد شد. بنابراین هر کسی را در درس های عرفانی خود راه نمی دادند و برای ورود در آن جلسات شرایط دقیقی قائل بودند. تنها دایی من (آیت‌الله دکتر شیخ مهدی حائری) و یک دو سه نفر دیگر توانسته بودند در آن کلاس ها شرکت کنند، تازه درس عمومی‌شان منظومه بود، فقط منظومه و آن وقت کتاب های داغ مانند: فتوحات و فصوص تنها برای دو سه نفر در خانه تدریس می شد.
امام وقتی مسائل عرفانی را مطرح می کردند دیگر در این عالم نبودند، چنانکه در تفسیر سوره حمد درست مثل حاج آقا روح‌الله طلبه شده بودند. الله اکبر، الله اکبر خلوص محض بودند؛ ولی خب نگذاشتند که ادامه پیدا کند، شاید هم مصلحت نبود، حظ کردم از آن صحنه.
امام، اعتقاد داشتند غالب بشر در درک حقایق عرفانی ناتوانند و به این دلیل آن حقایق را مطرح نمی‌کردند. البته افراد خاصی هستند که این توانایی را دارند، این ذوق به همه داده نشده است.
۱.نوه دختری آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی، از نسخه شناسان و کتابداران بنام کشور در سال ۱۳۰۸ در قم چشم به جهان گشود و مراحل تحصیلی را در آن جا طی کرد و از محضر استادانی مانند آیت‌الله سید محمد تقی خوانساری، آیت‌الله حجت و آیت‌الله بروجردی بهره برد. در سال ۱۳۳۱ قم را ترک کرده و به تهران آمد و چندی بعد برای تدریس به کتابخانه مجلس شورای ملی دعوت شد و پس از آن به معرفی نسخه های خطی کتابخانه مجلس پرداخت. در سال ۱۳۳۶، به استخدام کتابخانه درآمد و سال ها در همین سمت خدمت کرد. ایشان در اول شهریور سال ۹۴ درگذشت. از استاد حائری آثاری مانند فهرست کتابخانه مجلس شورای ملی به چاپ رسیده است.
۲. مصراع دوم این بیت است یک قطعه مثنوی در دیباچه گلستان: خواب نوشین بامداد رحیل باز دارد پیاده را ز سبیل
برشی از کتاب امام به روایت دانشوران؛ ص ۹۸-۹۹
مشاهده خبر در جماران