زمان دقیقی برای آغاز فروش سهام عدالت نیست/ تعیین تکلیف وراث سهام عدالت تا پایان سال ۱۴۰۱
مجید عشقی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: بحث سهام عدالت متوفیان و وراث آن و نیز سودهایی که داشتند، امسال تعیین تکلیف می‌شود، با توجه به جمعیت زیادی که به‌عنوان وراث وجود دارد، انجام اقدامات در این زمینه بسیار سخت است و باید وضعیت وراث طبق گواهی انحصار وراثتی که افراد در اختیار دارند، مشخص شود. اکنون سامانه‌ای در حال تهیه است که بر اساس آن قطعاً وضعیت وراث سهام عدالت مشخص می‌شود و این کار را به مرحله پایانی اجرا می‌رسانیم.
جی پلاس؛ رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار ضمن اعلام آخرین جزئیات ورود رمزارزها به بازار سرمایه از ایجاد دامنه نوسان پویا در بازار سهام خبر داد و گفت: تا پایان سال دامنه نوسان بازار به ۱۰ درصد افزایش می‌یابد.
ایرنا نوشت: رئیس سازمان بورس از ایجاد دامنه نوسان پویا در بازار سهام، ورود رمزارزها به بورس، آخرین وضعیت سهام عدالت و فروش آن و رصد آنلاین معاملات سخن گفت.
تدوین قانون جدید برای رمزارزها/ راه‌اندازی صندوق رمزارزها در بورس
آخرین تصمیمات اتخاذشده از سوی سازمان بورس در زمینه ورود و انجام معاملات رمزارزها در بازار سرمایه به کجا رسیده است؛ آیا معاملات رمزارزها می‌تواند به رقیبی برای معاملات بازار سهام تلقی شود؟
عشقی: با توجه به صحبت‌های انجام‌شده در دولت، اکنون مقررات و قانونی برای رمزارزها و نیز رمز دارایی‌ها در حال تدوین است که در این قانون وظایفی برای سازمان بورس در نظر گرفته شده است البته این قانون تاکنون نهایی نشده و باید به جمع‌بندی‌های لازم برسد.
در کل جنس این بازار (رمزارزها) متفاوت با بازار سهام است و با ریسک‌های کاملاً متفاوتی روبرو است، همچنین در این میان برخی از مباحث فقهی جدی هم در خصوص آن وجود دارد که در سازمان بورس مطرح و اکنون در حال بررسی آن هستیم. با توجه به وجود چنین مسائلی، تاکنون تصمیم جدی در خصوص معامله رمزارزها در بازار سرمایه گرفته نشده و به جمع‌بندی نهایی نرسیده است.
در کنار این مسئله، موضوع استفاده از فناوری‌های بلاکچین و نیز فناوری‌های مشابه آن در فرآیندها مطرح است؛ این موضوع دارای بحث و مقوله متفاوتی است و باید برخی از فرآیندها را از طریق استفاده از نوآوری‌های جدید در دستور کار قرار دهیم، در این زمینه هم با کمک سایر نهادهای مالی در حال بررسی و تصمیم‌گیری هستیم تا مشخص شود که چگونه می‌توان از نوآوری‌های جدید در فرآیند تسویه و نیز ثبت و نگهداری دارایی‌ها استفاده کرد.
در خصوص معامله رمزارزها صندوقی پیشنهاد شده که قرار است به‌صورت آزمایشی در سندباکس اجرایی شود، اکنون اقدامات آن انجام‌شده و این صندوق‌ها در صورت تایید مسائل فقهی راه‌اندازی خواهند شد.
افزایش دامنه نوسان به ١٠ درصد تا پایان سال
سازمان بورس برای جلوگیری از هیجانات در معاملات، تصمیم به افزایش دامنه نوسان کرد، برنامه برای این موضوع چگونه است و آیا دامنه نوسان از ابتدای تابستان به مثبت و منفی هفت درصد تغییر پیدا می‌کند؟
عشقی: موضوع دامنه نوسان جزو بحث‌های بسیار مهم تلقی می‌شود که دارای مخالفان و نیز موافقانی هستند. بر اساس بررسی‌های انجام‌شده به این نتیجه رسیده‌ایم که دامنه نوسان به‌تدریج افزایش یابد و تغییر آن در هر فصل نیازمند گزارش و نتیجه اجرای فاز نخست تغییر دامنه نوسان است.
تکلیف کرده‌ایم تا مسوولان شرکت بورس تهران و فرابورس معاملات بازار را مورد رصد قرار داده و نتیجه را بعد از سه ماه به سازمان بورس ارائه دهند. با توجه به گزارش ارائه‌شده اگر مشاهده شود که افزایش دامنه نوسان در مرحله نخست با تأثیر مثبتی همراه باشد، در خصوص افزایش دوباره دامنه نوسان و نیز بازارهایی که باید شامل این افزایش شوند، تصمیم‌گیری خواهیم کرد و دامنه نوسان باید به‌طور حتم به‌صورت تدریجی افزایش می‌یابد؛ البته تاکنون تصمیم نهایی برای افزایش دامنه نوسان تا ۱۰ درصد اتخاذ نشد، اما هدف ما این است که دامنه نوسان را تا پایان سال ۱۴۰۱ به ۱۰ درصد افزایش دهیم.
برنامه سازمان بورس برای اجرای دامنه نوسان پویا در بازار سهام
برخی در بازار سرمایه موافق حذف کامل دامنه نوسان هستند، آیا در این زمینه برنامه‌ای وجود دارد؟
عشقی: حذف کامل دامنه نوسان نیازمند الزاماتی است که در موقعیت فعلی بازار، شرایط اجرای آن فراهم نیست. قرار بر این است تا در بلندمدت بحث دامنه نوسان پویا را پیگیری کنیم تا دامنه نوسان متناسب با وضعیت بازار تغییر کند. از این طریق ضمن وجود محدودیت، دامنه نوسان باز خواهد بود که در کنار آن بحث دستکاری معاملات و نیز انجام نظارت‌ها قابل اعمال باشد.
دامنه نوسان پویا، مدل منطقی در نظر گرفته‌شده برای دامنه نوسان است. این اقدام نیازمند سامانه‌هایی است که مسوولان در حال تلاش برای راه‌اندازی آن هستند. به نظر می‌رسد که استفاده از این سامانه‌ها به امسال نرسد و برای سال جاری افزایش تدریجی دامنه نوسان را در دستور کار قرار داده‌ایم، اما برای بلندمدت دامنه نوسان پویا را اجرا خواهیم کرد.
منظور از دامنه نوسان پویا چیست؟
عشقی: دامنه نوسان پویا به تعبیری به‌عنوان دامنه نوسان باز تلقی می‌شود، اما به‌طور حتم کنترل‌هایی بر روی آن انجام خواهد شد، بدین صورت که اگر سهام شرکتی بیش از مقدار مشخص شده رشد کرد، وقفه‌ای در معاملات آن نماد به‌منظور ایجاد شفاف‌سازی صورت می‌گیرد. در دنیا هم به این صورت نیست که دامنه نوسان به‌طور کامل باز باشد. در این زمینه نقش بازارگردان‌ها بسیار پررنگ است و باید دارای نقش اساسی باشد. هفته گذشته هم اعلام کرده‌ایم اگر بازارگردان‌ها از توانایی لازم برای کنترل سهام برخوردار باشند، دامنه نوسان را با توجه به درخواست بازارگردان تا ۲ برابر دامنه نوسان مشخص‌شده، بازخواهیم کرد.
زمان دقیقی برای آغاز فروش سهام عدالت نیست
پس از آزادسازی سهام عدالت، فروش ۶۰ درصد آن در بازار سرمایه فراهم شد اما طی یک سال گذشته و تحت تأثیر نوسانات شدید ایجادشده در بازار، فروش آن متوقف شد، آیا برنامه‌ای برای آغاز فروش سهام عدالت وجود دارد و فروش این سهام از چه زمانی دوباره از سر گرفته خواهد شد؟
عشقی: نحوه فروش سهام عدالت در سال ۹۹ با ایرادات جدی مواجه بود، اکنون در شورای عالی بورس و کارگروهی که به‌عنوان زیرمجموعه این شورا فعال است، در حال بررسی شیوه فروش سهام عدالت هستیم تا آن را به مرحله نهایی برسانیم. طبق فرمایشات رهبر معظم انقلاب در ابلاغیه سهام عدالت، اصل بر این است تا مردم از سهام عدالت خود به‌عنوان دارایی آینده دار نگهداری کنند.
افرادی که در سال ۹۹ اقدام به فروش سهام عدالت خود نکردند و آن را در اختیار دارند، کسب سود سالیانه خوبی کسب کردند که این سود در سال ۱۴۰۱ به‌طور حتم بیشتر خواهد شد و این منافع به‌صورت بلندمدت در اختیار مردم قرار می‌گیرد. فراهم شدن بسترهای لازم برای فروش یک‌باره سهام عدالت توسط سهامداران، ضمن ایجاد زیان مشمولان سهام عدالت، سبب ایجاد هیجان شدید در کلیت بازار سرمایه می‌شود؛ بنابراین تصمیم بر این است تا روشی درنظر گرفته شود که مردم آن را به‌عنوان دارایی نزد خود نگه دارند و آن را به فروش نرسانند.
با توجه به تصمیم اتخاذشده بعد از مصوبه شورای عالی بورس، فروش سهام عدالت به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم باز خواهد شد، اما اکنون نمی‌توان زمان دقیقی را برای آغاز فروش سهام عدالت اعلام کرد.
سود شرکت‌های غیربورسی سهام عدالت مانده
در سال ۹۸ بخشی از سود سهام عدالت به‌حساب سهامداران پرداخت نشد، اکنون واریز باقیمانده این سود سهام عدالت در کدام مرحله قرار دارد؟
عشقی: بخش از سود سهام عدالت سال ۹۷ و ۹۸ باقیمانده بود که در تاریخ ۲۱ اسفند ۱۴۰۰ همراه با سود عملکرد سال ۹۹ به‌حساب سهامداران واریز شد، اکنون بخشی از سود سهام شرکت‌های غیر بورسی باقیمانده است که در ابتدا باید آن را در شورای عالی بورس تعیین تکلیف کنیم.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در مورد انجام تعیین تکلیف جاماندگان سهام عدالت صحبت‌هایی را مطرح کردند، آیا در این زمینه، وظیفه‌ای به سازمان بورس محول شده است؟
عشقی: تعیین تکلیف جاماندگان سهام عدالت در حیطه اختیار سازمان بورس نیست، بر اساس قانون در ابتدا باید دولت از طریق سازمان خصوصی‌سازی افراد مشمول را شناسایی کند و زمان در نظر گرفته‌شده را برای ثبت‌نام به آن‌ها اعلام کند. بعد از تخصیص سهام عدالت به جاماندگان، سازمان بورس وارد کار می‌شود و اقدامات لازم را برای اجرای هر چه زودتر اختصاص سهام به جاماندگان را در دستور کار قرار می‌دهد.
تعیین تکلیف وراث سهام عدالت تا پایان سال ۱۴۰۱
نایب‌رئیس هیات مدیره سازمان بورس در اسفندماه اعلام کرد که قرار است وراث سهام عدالت تا پایان سال ۱۴۰۱ تعیین تکلیف شوند، سازمان بورس چه اقداماتی را در این زمینه انجام داده است؟
عشقی: بحث سهام عدالت متوفیان و وراث آن و نیز سودهایی که داشتند، امسال تعیین تکلیف می‌شود، با توجه به جمعیت زیادی که به‌عنوان وراث وجود دارد، انجام اقدامات در این زمینه بسیار سخت است و باید وضعیت وراث طبق گواهی انحصار وراثتی که افراد در اختیار دارند، مشخص شود. اکنون سامانه‌ای در حال تهیه است که بر اساس آن قطعاً وضعیت وراث سهام عدالت مشخص می‌شود و این کار را به مرحله پایانی اجرا می‌رسانیم.
سال گذشته با مسئله انتخابات هیات مدیره شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت مواجه بودیم که این اقدام تحت تأثیر وجود برخی از مشکلات متوقف شد، اکنون برنامه‌ای را برای برگزاری دوباره این انتخابات در دستور کار دارد؟
عشقی: این مسئله هم جزو مواردی است که در شورای عالی بورس در حال بحث است؛ امیدواریم که به‌زودی در این زمینه به جمع‌بندی برسیم، اما این اقدام نیازمند جمع‌بندی آیین‌نامه آزادسازی سهام عدالت است که در کارگروه مورد نظر در حال بررسی و پیگیری است.
بررسی لحظه‌ای و آنلاین معاملات در بورس/ با دستکاری‌ها برخورد می‌کنیم
فعالیت نوسان گیرها و برخی معاملات مشکوک در بازار سرمایه جزو مواردی بود که منجر به افزایش نوسان در معاملات بازار سرمایه در دو سال اخیر شده بود که برخی معتقدند بودند باید این موضوع ساماندهی شود، آیا برنامه‌ای را برای جلوگیری این موضوع در بازار سهام مدنظر وجود دارد؟
عشقی: یکی از برنامه‌های سازمان بورس در سامانه پایش و نظارت بازار سرمایه که در اسفندماه ۱۴۰۰ افتتاح شد، این است که اشخاصی که در حال نوسان گیری از بازار هستند را به‌صورت آنلاین کنترل کند، البته نوسان گیری ذات بازار سرمایه است و نوسان گیرها بخش عمده‌ای از بازار را تشکیل می‌دهند که باعث نقد شوندگی بازار می‌شود و نمی‌توان در هیچ بازاری نوسان گیری را حذف کرد.
اگر نوسان گیر سبب تغییر جریان معاملات بازار شود و به‌نوعی معاملات بازار را دستکاری و قیمت‌ها را تغییر دهد، به‌طور حتم با آن‌ها برخورد خواهد شد. اکنون سامانه‌ای را در این زمینه ایجاد و تقویت کردیم و بازهم برنامه‌های جدیدی برای این اقدام در دستور کار داریم تا دستکاری‌ها به‌صورت هم‌زمان توسط سامانه نظارتی تشخیص داده شود و از ادامه فعالیت نوسان گیرها در بازار جلوگیری شود.
سال گذشته به‌منظور برنامه‌ریزی بهتر در حوزه بازار سرمایه وعده‌هایی از احتمال حضور رئیس سازمان بورس در هیات دولت داده شد، آیا این اقدام اجرایی خواهد شد؟
عشقی: تاکنون تصمیمی در این زمینه اتخاذ نشده، اما در کل با دولت در ارتباط هستیم و موارد را برای تصمیم‌گیری بهتر به مسئولان منتقل می‌کنیم
مشاهده خبر در جماران