آلزایمر بیماری ارثی است؟

جی پلاس، دکتر حمید نورالهی مقدم، متخصص بیماری های مغز و اعصاب، عضو هیات علمی دانشگاه تهران و عضو انجمن مغز و اعصاب ایران درباره بیماری آلزایمر و تبعات آن در سال های آینده با توجه به افزایش سالمندان اظهار می دارد: یکی از تبعات واضح بیماری آلزایمر می تواند بار مالی برای جامعه باشد چون نسبتا بیماری پرهزینه ای محسوب می شود و از تبعات دیگر هم می توان گفت که کسانی که در سنین میانسالی مشغول به کار هستند ،ممکن است بعد از ابتلا از رده کار خارج شوند و غیر از جامعه برای خانواده هم می تواند مشکلاتی ایجاد کند و در کل می تواند بیماری پر درد سری باشد.

متن گفت وگو با دکتر ابراهیمی مقدم را می خوانید:

با توجه به این که جمعیت سالمندان ایران به نسبت جمعیت های دیگر در آینده نزدیک افزوده خواهند شد امکان شایع شدن آلزایمر نیز به همان نسبت بیشتر برآورد شده است .آیا راهی برای پیشگیری از این بیماری وجود د‌ارد؟ در آینده این بیماری چه تبعاتی برای کشور خواهد داشت؟

هر چقدر سن متوسط جمعیت بالاتر برود، شیوع آلزایمر هم بالاتر می رود

یادگیری زبان دوم می تواند در کاهش شیوع آلزایمر بسیار موثر باشد

این بیماری از سنین بالاتر از میانسالی شروع می‌شود، بنابراین هر چقدر سن متوسط جمعیت بالاتر برود، قاعدتا شیوع این بیماری هم بالاتر می رود ولی با هیچ روش مطمئنی نمی‌شود آن را پیش‌بینی کرد یا از آن پیشگیری کرد ولی دیده شده است کسانی که کارهای ذهنی و مطالعات بیشتری انجام می دهند به خصوص یادگیری یک زبان دوم می تواند در کاهش شیوع این بیماری یا حداقل عقب تر انداختن شروع بیماری بسیار موثر باشد. حتی برای کسانی که مبتلا شدند و در مراحل اولیه این بیماری قرار داشتند یعنی در حدی که قابلیت یادگیری را داشتند دیده شده است که یادگیری زبان می تواند از همه داروهای آلزایمر موثر تر باشد.

_ آیا تغذیه نقشی در پیشگیری در بروز آلزایمر ندارد؟

آلزایمر بیماری ارثی نیست

از لحاظ آماری چیز خاصی ثبت نشده است ولی سلامت در تغذیه حداقل مزیت های دیگری دارد مثل این که از شیوع بیماری های قلبی عروقی یا بیماری های مغزی جلوگیری می کند اما درباره آلزایمر تغذیه نقش چندانی ندارد. اگرچه بسیاری از ژن ها هستند که در بروز بیماری آلزایمر دخیل هستند ولی موارد ارثی حدود پنج درصد از این بیماری را شامل می شود یعنی از هر بیست نفری که آلزایمر دارند تنها یک نفر در خانواده درجه یک آنها مبتلا می شود پس از این طریق هم نمی شود پیش بینی کرد که خانواده فردِ مبتلا بررسی شوند چون این بیماری اغلب ارثی نیست.

_ آلزایمر در آقایان شایع تر است یا خانم ها؟

در آقایان کمی شایع تر است ولی اختلاف زیاد نیست.

_ درباره افرادی که در سن پایین تر به آلزایمر مبتلا می شود شرایط به چه صورت است؟

بله بعضی در سنین پایین تر مبتلا می شوند شاخصه آنها کسانی است که تریزومی ۲۱ دارند همان سندرم داون معروف که در آنها از حدود چهل سالگی علائم زوال ذهنی و آلزایمر پدیدار می شود و البته در خصوص کسانی که ریزفاکتور های عروقی دیگر مانند دیابت یا بیماری های قلبی و یا فشار خون مزمن دارند یا در افراد سیگاری که طبق داده های آماری، این بیماری در آنها شایع تر است.

_ علائم بیماری چگونه است و آیا می توان به کمک دارو آنها را کنترل کرد؟

داروهایی که فعلا در ایران موجود است برای پیشگیری یا کاهش سرعت آلزایمر تاثیری ندارند

می تواند علائم داشته باشد ولی داروهایی که فعلا در ایران موجود است برای پیشگیری یا کاهش سرعت بیماری تاثیری ندارند و در واقع برای علامت درمانی می باشند. منظور این است که فعلا با علم امروز داروهایی که برای آلزایمر تجویز می شود برای کنترل علائم روزمره بیمار به کار می‌رود. یعنی با مصرف داروها بیمار حافظه بهتری خواهد داشت ولی دیده نشده است که بتواند سرعت پیشرفت بیماری را کاهش دهد.

_ برای خانواده هایی که افراد مبتلا دارند چه توصیه ای دارید؟

غیر از مراجعه به متخصص مغز و اعصاب برای بررسی و اطمینان خاطر از ابتلا به این بیماری. چون بسیاری از بیماران زوال ذهنی دارند ولی آلزایمر ندارند. علائم می تواند کاهش حافظه، تکرار چندین باره هر چیز یا جا گذاشتن وسایل یا گیجی در رانندگی یا گم شدن در مسیرهای مختلف باشد به صورتی که اعضای خانواده کاملا متوجه تفاوت ها می شوند. این ها علائم جزئی هستند و در مراحل پیشرفته تر اختلالات رفتاری و حتی اختلالات زبانی و در مراحل بسیار پیشرفته اختلالات حرکتی هم دیده می شود مثل اختلال در تعادل که موجب زمین خوردن های مکرر می شود ولی در شروع بیشتر با اختلال حافظه و تکرار رو به رو هستیم.

_ علائم آلزایمر و زوال عقل متفاوت است؟

زوال عقل به معنی افتِ قابلیت های شناختی، یک اصطلاح کلی است که یکی از علل آن بیماری آلزایمر است. از علل های دیگر می توان به سکته های مغزی مکرر، بیماری های عروقی مغز مثل تنگی عروق ریز مغز، پارکینسون پیشرفته، میتوان اشاره کرد که علائم بیماری آلزایمر را تا حد زیادی تقلید میکنند.

_ آیا ابتلا به آلزایمر می تواند باعث مرگ شود؟

بیماری آلزایمر یک بیماری کشنده است

بله متاسفانه بیماری آلزایمر یک بیماری کشنده است و صرفا یک اختلال حافظه نیست به دلیل این که در مراحل پیشرفته زمین خوردن های مکرر و به دنبال آن شکستگی ها،زمین گیر شدن و زخم بستر و عفونت ادراری یا عفونت ریه به دلیل اختلال در بلع که در کل عللی فرعی هستند اما منجر به کوتاهی عمر بیمار و در نهایت مرگ می شود.

_با توجه به این که آلزایمر یک بیماری جهانی است و راه پیشگیری ندارد وضعیت این بیماری را در جامعه کنونی ایران چگونه بررسی می کنید؟

در شیوع و بروز اختلاف چندانی بین کشورهای مختلف وجود ندارد و تقریبا در دنیا میزان شیوع و بروز این بیماری یکنواخت است منتها می توان گفت که تمام امکانات درمانی که در دنیا وجود دارد در ایران هم وجود دارد با این تفاوت که ممکن است گاهی در ایران این داروها نایاب باشند یا آن دسته از آنها که وارداتی هستند کمتر وارد شوند. البته خیلی از این داروها را ایران تولید می کند ولی در شش ماهه اخیر بعضا توقف تولید داشتند یا حجم تولید آنها پایین بوده از این نظر در این مدت اخیر بیماران دچار مشکلاتی شدند.

_ با توجه به این که جامعه ما رو به پیری است بیماری آلزایمر چه تبعاتی می تواند داشته باشد؟

یکی از تبعات واضح بیماری آلزایمر می تواند بار مالی برای جامعه باشد چون نسبتا بیماری پرهزینه ای محسوب می شود و از تبعات دیگر هم می توان گفت که کسانی که در سنین میانسالی مشغول به کار هستند ،ممکن است بعد از ابتلا از رده کار خارج شوند و غیر از جامعه برای خانواده هم می تواند مشکلاتی ایجاد کند و در کل می تواند بیماری پر درد سری باشد.

_ با توجه به این که ممکن است تعداد فرزندان سالمندان مبتلا به این بیماری کم باشند یا مهاجرت کرده باشند و کسی نباشد تا از آن ها مراقبت کند آیا لازم است مراکزی به هدف مراقبت از این بیماران تاسیس شود؟

بیماران آلزایمری نیاز به حمایت های اجتماعی و خانوادگی دارند

بله آنها نیاز به انجمن دارند که البته خوشبختانه در ایران انجمن آلزایمر داریم. نیاز به حمایت های اجتماعی و خانوادگی دارند به خصوص در سال های اولیه بیماری زیرا گاهی نگهداری فرد مبتلا در منزل برای خانواده عملا ممکن نیست و به همین دلیل وجود مراکزی که مجوز به آنها داده شود تا به طور تخصصی از افراد مبتلا نگهداری شود به شدت امری حیاتی است.
 

 

مشاهده خبر در جماران