واکاوی یک واقعیت تلخ از آینده ایران در لیگ قهرمانان آسیا

گروه ورزشی جی پلاس، مصطفی معدنی ثانی: سرخپوشان پایتخت در مرحله یک چهارم نهایی لیگ قهرمانان آسیا در حالی به مصاف الهلال عربستان رفتند که امیدوار بودند همچون دو فصل رویایی در سال های اخیرشان، هم انتقام شکست استقلال را از سعودی ها بگیرند و هم به فینال غرب آسیا راه پیدا کنند، اما در نهایت متحمل شکست سنگین ۳-۰ شدند تا کار نمایندگان ایران در این رقابت ها به پایان برسد.

حضور دو نوبته پرسپولیس در فینال لیگ قهرمانان آسیا این ذهنیت را نزد هواداران ایجاد کرده بود که بالاخره طلسم قهرمان نشدن در آسیا توسط ایرانی ها شکسته شود، اما به نظر می رسد تا رسیدن به آن روز راه زیادی وجود دارد.

اگر از فرمت قبلی این رقابت ها با عنوان جام باشگاه های آسیا که به هیچ وجه در حد و اندازه رقابت فعلی نبود، بگذریم، هیچ تیم ایرانی تاکنون جام قهرمانی این رقابت ها را بالای سر نبرده است. این مساله مسلما اتفاقی نیست و دلایل و علل مشخص دارد که تا برطرف نشود طلسم همچنان پابرجا خواهد بود. در واکاوی دلایل این ناکامی ناگزیر از بیان برخی واقعیت ها هستیم که شاید به مذاق هواداران برخی تیم ها خوش نیاید.

۱- در سال های اخیر به دلایل متعدد از جمله بعد مسافت غرب و شرق آسیا، کاهش هزینه ها و خستگی بازیکنان رقابت های این دو بخش از قاره کهن جداگانه برگزار می شود و تیم های غربی و شرقی تا فینال با هم روبرو نمی شوند. در این که پرسپولیس در حال حاضر بهترین، آماده ترین و کامل ترین تیم ایران است تردیدی وجود ندارد اما اگر فرمت مسابقات به این شکل نبود، شاید پرسپولیس در همان دو سال نیز به فینال نمی رسید. باشگاه های ژاپنی و کره ای از نظر اصول باشگاه داری، اعتبار، زیرساخت و سایر پارامترهای فوتبالی فرسنگ ها نه فقط از تیم های ایرانی بلکه از فوتبال متمول و پرپول حاشیه خلیج فارس نیز جلوتر هستند و پیروزی های متعدد نمایندگان آنها در فینال آسیا مقابل ایرانی ها گواه این مساله است. سپاهان، ذوب آهن و پرسپولیس (۲ بار)، همگی در فینال لیگ قهرمانان آسیا به تیم های شرقی باخته اند.

۲- از داستان شرق آسیا که بگذریم، حتی رسیدن به فینال رقابت ها و کنار زدن تیم های غرب آسیا هم در سال های آینده کاری دشوار است. فوتبال عربستان بعد از یکی دو دهه ناکامی در هر دو بخش ملی و باشگاهی رشد قابل توجهی داشته است. ثروت هنگفت تزریق شده به فوتبال عربستان باعث شده تا باشگاه های سعودی با بودجه ای چند ده برابر تیم های ایرانی بسته شوند. کما این که الهلال در هر دو دیداری که توانست استقلال و پرسپولیس را شکست دهد، پیروزی اش را مدیون ستاره های خارجی اش بود. علاوه بر عربستان، قطر و امارات نیز وضعیت مشابهی دارند.

۳- مشکلات سیاسی یکی دیگر از عواملی است که مانع از موفقیت نمایندگان ایران خواهد شد. تیرگی روابط ایران و عربستان از چند سال پیش که منجر به عدم حضور تیم های سعودی در تهران شده، امکان میزبانی را از تیم های ایرانی می گیرد. پرسپولیس در شرایطی در سال های اخیر دو بار به فینال رسیده که حتی یک بازی در ورزشگاه آزادی و مقابل تماشاگران خودی برگزار نکرده است. مساله ای که با توجه به حضور پرشور تماشاگران ایرانی برای نمایندگان کشورمان یک برگ برنده بوده است. از سوی دیگر فدراسیون فوتبال هم نفوذی در AFC ندارد و نمی تواند حق باشگاه های ایرانی را بگیرد. مسائلی مانند بلوکه شدن پاداش های آسیایی بابت تحریم و ... هم آسیب زاست.

۴- باشگاه های ایران همچون طفلی که به فرزندخواندگی پذیرفته شده اند، بلاتکلیفند. نه خصوصی می شوند که خودشان بتوانند درآمدزایی کنند و نه از سمت دولت به آن شکل که باید حمایت می شوند. در شرایطی که الهلال در فاصله بین دو بازی اش با استقلال و پرسپولیس به شدت تقویت شده بود، گل محمدی چند مهره کلیدی اش مانند کنعانی زادگان، مغانلو و نوراللهی را از دست داد. سرخپوشان پیش از بازی با الهلال مدت زیادی بازی نکرده بودند و از شرایط مسابقه دور بودند. چند مهره ملی پوش مانند ترابی و ... توسط اسکوچیچ به نیمکت دوخته شدند. به این ترتیب پیش بینی نتیجه بین پرسپولیس ناآماده و تضعیف شده با الهلال قدرتمند و تقویت شده ای که چند ده هزار تماشاگر داشت کار سختی نبود.

۵- مشکلات بیرون از زمین برای تیم های ایرانی بیداد می کند. در رقابت های داخلی که مجرم و متهم و وکیل و قاضی یکیست، معمولا این مشکلات زیرسبیلی رد می شود، اما در رقابت های برون مرزی، مشکلاتی مانند بدهی انباشته، مجوز حرفه ای باشگاه داری و سایر مسائلی از این دست به دقت موشکافی می شود و حتی امکان حذف تیم های ایرانی پیش از آغاز رقابت ها و از دست رفتن سهمیه نیز وجود دارد.

به تمام این مشکلات باید عزل و نصب های فراوان و حضور مدیران نالایق و پراشتباه را هم اضافه کرد. اگر درِ فوتبال ایران سال های آینده نیز بر همین پاشنه بچرخد، طلسم ناکامی ایرانی ها در لیگ قهرمانان باز هم ادامه خواهد داشت و خط تیره مقابل تعداد قهرمانی های باشگاه های ایران باقی خواهد ماند.