رمزگشایی از کتاب «راز سر به مهر»؛ ناگفته هایی از مذاکرات هسته ای و برجامی - ۱۱/ از ترک جلسه از سوی گروه مذاکره‌کنندگان ایرانی تا اشک های ظریف پس از مطلع شدن از پیام تبریک روحانی به رهبر معظم انقلاب

پایگاه خبری جماران: اخیرا کتاب با «راز سر به مهر» به قلم محمدجواد ظریف، علی اکبر صالحی، سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی با موضوع برجام در ۶ جلد به نگارش درآمد و توسط انتشارات اطلاعات منتشر شده است.

این مجموعه گزارشی است توصیفی و مستند درباره روند یکی از مهمترین پرونده های تاریخی ایران که می کوشد قرائت ایرانی از برهه ای مهم در سرنوشت معاصر را به تصویر بکشد.

جماران هر شب بخش هایی جذاب از این کتاب را منتشر می کند:

 

نتیجۀ ژنو (۲)

• سیاست انزوای فرانسه از سوی مذاکره‌کنندگان ایرانی نتیجه‌ای عملی داشت و آن این بود که بخش قابل ملاحظه‌ای از اعضا که مجتمع شده بودند در همراهی با فرانسه بر جمهوری اسلامی ایران فشار وارد کنند، حالا باید برای پایین آوردن فرانسه از چهارپایی که سوار آن شده بود و برای خودش می‌راند، چاره‌ای بیندیشند. ازاین‌رو، در تحلیل هیئت ایرانی هرچه فرانسه لجاجت بیشتری به خرج می‌داد، به‌رغم تأثیر نامطلوبش بر روند ماجرا، از فشار سنگین «پنج به‌اضافۀ یک» به ایران برای پذیرفتن توافقی غیرقابل قبول می‌کاست.

تهران و ۱۰ روز پُرمشغله

• در تهران هم شکل انعکاس اخبار و تحلیل‌ها بی‌تأثیر از هیجان رسانه‌ای بَرساختۀ حول مذاکرات که بسیاری از خبرگزاری‌ها از جمله بی.بی.سی. فارسی با استقرار خبرنگاران خود نبود که آن را به صورت زنده پوشش می‌دادند. آزاردهنده‌ترین لحظات برای مذاکره‌کنندگان زمانی بود که با این دامنۀ خبری روبه‌رو می‌شدند. بیم از تبعات درز اطلاعات درون مذاکرات که می‌توانست بار سنگین شکست مذاکره را متوجه جمهوری اسلامی ایران کند و تحفظ در تماس و ارتباط با رسانه‌ها آن هم در شرایطی که دیدار پشت دیدار و مذاکره پس از مذاکره و ویرایش بعد از ویرایش تاب از تن گروه مذاکراتی گرفته بود، به بالا گرفتن گمانه‌زنی‌ها دامن می‌زد.

شرایط دشوار تصمیم‌گیری

• شرایط آن روزها به واقع برای دکتر ظریف و همکارانش بسیار دشوار و طاقت‌فرسا بود. مذاکره‌کنندگان باید در جلسات با شش کشور که منافع مشترک و رقابت دائمی دربارۀ ایران دارند، بحث و جدل داشته باشند؛ برای کلمه‌به‌کلمۀ و نشانه‌به‌نشانۀ درون متن که با سرنوشت چند نسل آیندۀ کشور ارتباط داشت، مبارزه کنند؛ و بعد به کشور بازگردند و ببینند حالا اول ماجراست و اینجا باید با طرف خودی بحث و جدل داشته باشند؛ و با ایشان به‌گونه‌ای برخورد ‌شود که گویی سخنگو و مدافع طرف مقابل هستند. برای مثال، آقای دکتر روحانی گروهی را در تهران مأمور کرده بودند که متن‌ها را بررسی کنند و نظر کارشناسی بدهند.

ژنو (۳)؛ «توافق موقت» در صبحدمِ سوم آذر

• واکنش دکتر ظریف، تند و محکم بود. به خانم اشتون با لحنی قاطع گفته شد: جای تأسف عمیق دارد که هیئت‌های غربی با وقت‌کشی و مطول کردن مذاکرات روی مسائل بسیار اساسی باقی مانده، پیشنهادهای خود را تکرار می‌کنند. اگر فکر می‌کنید با این روش جمهوری اسلامی ایران را ناچار به عقب‌نشینی از مواضع خود خواهید کرد، در اشتباه محض به‌سر می‌برید. اگر این فرصت از دست برود، مطمئن باشید پیام بسیار بدی به ملّت ایران داده شده است و آن پیام این خواهد بود که غرب فقط زبان زور و فشار را می‌فهمد. فقط محتوای مذاکرات نیست که مهم است؛ پیامی که شما در مذاکرات به طرف مقابل می‌دهید، هم بسیار مهم است. فکر نکنید اگر مذاکرات شکست بخورد فقط ایران است که لطمه خواهد خورد. اگر می‌خواهید باز هم مسائل مانند گذشته حل نشده باقی بماند، خودتان و خودتان می‌دانید.
• ترک جلسه از سوی گروه مذاکره‌کنندگان ایرانی، شب تلخی را برای همه رقم زد. اختلافات همچنان باقی مانده و سطح برخورد با اوج گرفتن جلسۀ دکتر ظریف و خانم اشتون در نیمه‌شب جمعه، گسترۀ بیشتری یافته بود. این فضای تلخ و بیم شکست گفتگوها، سایه‌ای سنگین بر مذاکرات انداخته بود. به‌نظر می‌رسید همۀ اعضای «پنج به‌اضافۀ یک» می‌دانستند که روز بعد، شنبه دوم آذر، حساس‌ترین روز مذاکرات است. بامداد روز شنبه جان کری وزیر امور خارجۀ آمریکا نیز به جمع دیگر وزرای خارجۀ کشورهای «پنج به‌اضافۀ یک» که از سوی پایتخت‌های خود اعزام شده بودند، پیوست و بدین‌گونه مذاکرات دیپلماتیک سنگینی میان آنها در سطوح عالی سیاسی آغاز شد.
• حدود چهار صبح بود که جلسۀ وزرای ایران و «پنج به‌اضافۀ یک» تشکیل شد و متن نهایی مورد اتفاق نظر همۀ وزرا قرار گرفت، سپس همگی به مقر سازمان ملل متحد در ژنو حرکت کردند و کنفرانس مطبوعاتی مشترک دکتر ظریف و خانم اشتون با حضور همۀ وزرای خارجه «پنج به‌اضافۀ یک» برگزار شد. پس از آن دکتر ظریف کنفرانس مطبوعاتی ویژه‌ای برای خبرنگاران ایرانی در سالنی جداگانه برگزار کرد. وقتی به هتل برگشتند ساعت شش صبح بود. اندکی بعد با زمان اذان و پس از نماز، هیئت مذاکره‌کنندۀ ایرانی پس از ماه‌ها کوششِ بلاوقفه مجال آن را یافتند که خوابی آرام ولی تنها برای دو ساعت را تجربه کنند.
• دکتر ظریف در حالی پس از نزدیک به ۲۶ ساعت کار مداوم برای خواب آماده می‌شد که اصلاً مطمئن نبود عکس‌العمل تهران چگونه خواهد بود و آیا توافق را تأیید می‌کنند یا خیر. اما در پیشگاه خدا یقین داشت در انجام این کار همراه با همکارانش تمام مساعی خود را صادقانه و بدون کمترین توقعی به کار بسته است. کار با علم به مخاطرات شخصی و آمادگی «قربانی شدن» شروع شده بود و در ساعت ۳ بامداد سوم آذر ۱۳۹۲ش، به اولین نتیجه رسیده بود.
• دکتر ظریف وقتی پس از دو ساعت استراحت بیدار شد، تکه کاغذی کنار میز با دستخط یکی از اعضای هیئت توجه‌اش را جلب کرد. آنجا نوشته شده بود: «رئیس جمهور به رهبری تبریک گفته و رهبری هم به رئیس جمهور». آن‌گونه که دکتر ظریف روایت می‌دارد: وقتی کاغذ را خواندم بغضم‌ ترکید و نمی‌دانم چقدر اما شاید برای دقایقی طولانی اشک ریختم. چون توقع داشتم که بیدار بشوم و یک اتهام تازه داشته باشم، و ناسزاهایی تازه شروع شده باشد.

 

ادامه دارد...

مشاهده خبر در جماران