رمزگشایی از کتاب «راز سر به مهر»؛ ناگفته هایی از مذاکرات هسته ای و برجامی - ۶/ از گزارش به رئیس جمهور منتخب تا طرح ظریف و تصمیم وی برای پذیرش مسئولیت وزارت خارجه

پایگاه خبری جماران: اخیرا کتاب با «راز سر به مهر» به قلم محمدجواد ظریف، علی اکبر صالحی، سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی با موضوع برجام در ۶ جلد به نگارش درآمد و توسط انتشارات اطلاعات منتشر شده است.

این مجموعه گزارشی است توصیفی و مستند درباره روند یکی از مهمترین پرونده های تاریخی ایران که می کوشد قرائت ایرانی از برهه ای مهم در سرنوشت معاصر را به تصویر بکشد.

جماران هر شب بخش هایی جذاب از این کتاب را منتشر می کند:

 

 

پذیرش حق غنی‌سازی: شایعه، تصور، واقعیت؟

• در یک تناقض آشکار، گروهی از مخالفان توافق ژنو ادعا می‌کردند که در توافق ژنو غنی‌سازی در خاک ایران به رسمیت شناخته نشده است. به عبارت دیگر همان‌هایی که عدم اشاره به غنی‌سازی زیر ۲۰ درصد را به معنی پذیرش تلویحی غنی‌سازی می‌دانستند، پذیرش صریح غنی‌سازی در توافق ژنو را به دلیل عدم اشارۀ صریح به داخل خاک ایران مورد تردید قرار می‌دادند.آنچه این تصور غیرحقوقی را در ذهن مذاکره‌کنندگان وقت پروراند، تفسیر ایشان بدون ارائۀ هیچ سند یا موضع آشکار و اعلامیِ طرف مقابل و تنها با اتکا به روایتی منقول از خود ایشان با استناد به قرائت متنی از طرف اوباما در نشست ۲۶/۱/۱۳۹۱ش، استانبول است:

گزارش به رئیس جمهور منتخب

• ما قرار بود برنامۀ [گفتگوی مسقط] را بگذاریم برای جلسۀ سوم. دیگر تمام چیزها روشن بود که برویم شرایطمان را بالاخره پیش ببریم که ما رسیدیم به آستانۀ انتخابات خودمان، توجه می‌فرمایید که دفتر حضرت آقا با من تماس گرفتند و گفتند نظر حضرت آقا این است که صبر بکنید و انتخابات ما انجام بشود و رئیس جمهور بعدی متولی ادامۀ کار بشود. که بعد انتخابات انجام شد و آقای دکتر روحانی آمدند. از زمان انتخاب تا زمان تنفیذ حدود یک ماه بود. ایشان کمیته‌های سیاسی، اجتماعی، نمی‌دانم یک سری کمیته درست کرده بودند. در کمیتۀ سیاسی‌اش آقای دکتر ظریف بودند و تعدادی از دوستان آقای واعظی، آقای زمانی‌نیا و اینها. من با آقای عراقچی چون که عراقچی آن موقع معاون ما بود و نمایندۀ وزارت [خارجه] بود با پنج به‌اضافۀ یک به اتفاق آقای دکتر جلیلی می‌رفتند، آقای خاجی نمایندۀ وزارت [خارجه] بود در مسیر دوم، من به این دو تا گفتم بروید آقای ظریف را، آقایان دوستان را، همه را در جریان قرار بدهید و اسناد را ببرید. بعد هم من گزارشی مختصر نوشتم با همۀ این اسناد برای آقای روحانی، [خودم هم] خدمت آقای روحانی رفتم همۀ اینهایی که برای شما گفته شد. گفتم. آقای روحانی؛ این هم نامۀ آقای سلطان! گفت باورنکردنی است یک همچنین عبارتی، یعنی غیرقابل باور است، غیرقابل باور است، گفتم به‌هرحال تا اینجا آمده بقیه‌اش [را] هم ادامه بدهید ان‌شاءالله مبارک باشد. آن [دیدار با آقای روحانی] زمانی بود که هنوز وزرا و اینها تعیین نشده بودند، که بعد آن وقت که دولت یازدهم تشکیل شد و آقای ظریف آمدند و دیگر در جریان قرار گرفتند
•  

• خطوط کلی طرح جامع دیپلماسی هسته‌ای

• چند روز پس از اعلام قطعی نتایج آرای انتخابات در سال ۱۳۹۲ش، و پیروزی دکتر حسن روحانی و پیش از تصمیم‌گیری در خصوص اعضای دولت، دکتر ظریف که در آن زمان مشاور ایشان در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام بود، از سوی دکتر روحانی فراخوانده شد.
• هنگامی‌که دکتر ظریف طرح خود را به دکتر روحانی ارائه داد، به‌عنوان یک جملۀ کلیدی در انتهای آن نوشت لازمۀ طی این مسیر «اجماع داخلی و وفاق ملّی» است. درحقیقت او نیک می‌دانست که بزرگ‌ترین دستاورد آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها «ایجاد اجماع امنیتی علیه ایران» از طریق تصویب چندین قطعنامه تحت فصل هفتم منشور ملل متحد بوده است.
• طرح دکتر ظریف با عنوان «خطوط کلی طرح جامع دیپلماسی هسته‌ای» نگارش یافت و در پیوست خود، یک جدول و یک‌ ترتیبِ زمان‌بندی برای طی مقاصد پیش‌رو را به همراه داشت. طرح یاد شده واجد نُه سرفصل کلی بود. نخستین آن؛ در بیان اهداف کلانی که کشور می‌بایست آنها را به‌عنوان بستر هر اقدامی در نظر گیرد، به چهار مؤلفۀ حفظ دستاوردهای هسته‌ای کشور، غیرامنیتی‌سازی مسئلۀ هسته‌ای ایران، تغییر نگرش امنیتی ـ نظامی به وضعیت کشور در سطح جهانی و رفع موانع توسعۀ ایران اشاره شده بود.
• بُن‌مایۀ اندیشۀ «خطوط کلی طرح جامع دیپلماسی هسته‌ای»، یک معماری ذهنی در فضای تجسم عینیِ شرایط برپایۀ اخبار و اطلاعات عمومی رسانه‌ها و لایه‌هایی محدود از مباحث درون برخی جلسات مورد اشاره، به‎مانند نشست‌های دکتر لاریجانی بود. به همین دلیل در طرح مزبور، به ضرورت تعلیق موقتی غنی‌سازی اشاره شد، زیرا در تجربۀ شورای امنیت ملل متحد غیرممکن به‌نظر می‌رسید آمریکا یا دیگر اعضای دائم شورای امنیت بدون اجرای قطعنامه‌ها، ولو به مدت کم، حاضر باشند همۀ آنها را یک‌باره بردارند؛ که البته آنچه در برجام محقق شد، امری در حد معجزه و بسیار فراتر از این برآوردها بود؛ از ‌جمله اینکه حتی بدون یک لحظه اجرا، همۀ قطعنامه‌ها لغو شدند.

 

انتقال پروندۀ مذاکرات هسته‌ای

• دکتر ظریف زمانی تصمیم به ورود به این صحنه و پذیرش مسئولیت با جمع همۀ جوانب را گرفت که علاوه بر دکتر روحانی و جمع زیادی از خیرخواهان، همسر و فرزندانش نیز برخلاف همیشه به پذیرش آن مسئولیت اصرار کردند. و او زمانی که حتی در خانه مفری نیافت، با توکل به ذات اقدس خداوندی تصمیم گرفت اگر آبرویی دارد، آن را در مقابل وجدان خود و تاریخ با خدا معاوضه کند. لذا نهایتاً دکتر ظریف به‌عنوان گزینۀ مناسب مورد موافقت قرار گرفت و مسئولیت وزارت خارجه با پیشنهاد ریاست جمهوری و رأی اعتماد نمایندگان مردم به وی واگذار شد.

مشاهده خبر در جماران