جی پلاس/ به مناسبت سالروز رحلت؛
سید عبدالحسین طیب؛ مفسری که نیم قرن مردم را پای تفسیر خود نشاند
آیت الله سید عبدالحسین طیب، مفسر و فقیه در سال ۱۳۱۱ قمری در اصفهان به دنیا آمد. وی در سه حوزه قم، نجف و اصفهان شاگردی کرد. او در هشتم محرم سال ۱۴۱۲ رحلت کرد.
به گزارش خبرنگار جی پلاس، در راستای شناساندن بزرگان اندیشه دینی در این صفحه بر آنیم که این شخصیت های ارجمند جهان اسلام و تشیع را به مخاطبان معرفی کنیم و مطالب منتشرشده قطره ای است از دریای زندگی این بزرگواران که به قدر وسعمان است. باشد که مفید فایده افتد. این قسمت به زندگی آیت الله سید عبدالحسین طیب اختصاص دارد.
زندگینامه سید عبدالحسین طیب
سیّد عَبدُالْحسین طَیّب اصفهانی (۱۲۷۲-۱۳۷۰ش) مفسر، فقیه و مدرس علوم دینی اهل اصفهان و از عالمان شیعه قرن چهاردهم و پانزدهم قمری. وی تحصیلات را از زادگاه خود آغاز کرد و پس از آن در دو حوزه قم و نجف به تحصیل علوم دینی ادامه داد و موفق به اخذ اجازه اجتهاد از استادان خویش شد. طیب سپس به اصفهان بازگشت و به تدریس و تألیف پرداخت. کلاس‌های تفسیری او برای مردم به مدت پنجاه سال، از عمده‌ترین فعالیت های علمی و دینی اوست. کتاب تفسیر اطیب البیان مشهورترین اثر او به شمار می‌رود.
اطلاعات فردی
سید عبدالحسین طیب
تاریخ تولد ۱۳۱۱ق
زادگاه اصفهان
محل زندگی نجف، اصفهان، قم
تاریخ وفات ۸ محرم ۱۴۱۲ق
محل دفن مسجد میر اصفهان
شهر وفات اصفهان
اطلاعات علمی
استادان سید احمد خوانساری، سید محمدباقر درچه‌ای، شیخ عبدالکریم حائری، محمد حسین کمپانی
محل تحصیل نجف، اصفهان، قم
تألیفات اطیب البیان
فعالیت های اجتماعی-سیاسی
اجتماعی برگزاری کلاس‌های اخلاق و تفسیر
زندگینامه
سید عبدالحسین فرزند آقا سید محمدتقی (میرمحمد صادقی) در ۷ محرم سال ۱۳۱۱ق (۳۰ تیر ۱۲۷۲ش) متولد شد.[۱] عبدالحسین طیب در مصاحبه ای می گوید در یکی از محله های مرکز شهر اصفهان معروف به محله نو در میان طائفه ای از سادات معروف به میرمحمد صادقی به دنیا آمده است.[۲] نسبش با چهل واسطه به حضرت علی(ع) می رسد.[۳]
وفات
طیب در ۸ محرم ۱۴۱۲ق (۱۳۷۰ش) درگذشت و در نهم محرم در مسجد میر اصفهان (مسجد کازرونی) که خود امامت جماعت آن را بر عهده داشت، مدفون شد.[۴]
تحصیلات
تحصیلات طیب در سه شهر اصفهان، قم و نجف گذشت. وی از مکتب‌خانه آغاز کرد و پس از خواندن و نوشتن قرآن و یادگیری نصاب الصبیان راهی مدرسه علمیه شد و در ابتدای طلبگی در مدرسه میرزا مهدی ساکن شد. وی سپس به مدت یک سال در حوزه علمیه قم مشغول بود و پس از آن به نجف رفت و با گذراندن مراتب عالیه حوزوی به مقام اجتهاد رسید. پس از آن به اصفهان بازگشت و در مدرسه صدر به تدریس فقه و اصول پرداخت و ظهرها در همان مدرسه اقامه نماز جماعت می کرد.[۵] سید عبدالحسین طیب بعدها در مسجدی که در کنار منزل مسکونی اش ساختند، نماز صبح و شب را اقامه می کرد و منبر وعظ و احکام داشت. مهمترین حوزه درسی او برگزاری کلاس های تفسیر قرآن در صبح های جمعه برای مردم بود که به گفته خودش از قبلِ واقعه کشف حجاب تا سال ۱۳۶۲ش بدون وقفه ادامه داشت.[۶]
استادان
طیب اصفهانی به دلیل علم‌آموزی در سه حوزه اصفهان، قم و نجف از اساتید فراوانی بهره برد که به ترتیب شهرها از این قرار است:
اصفهان
شیخ ابوالقاسم زفره‌ای معروف به حاج آخوند
سید احمد خوانساری
شیخ اسدالله حکیم قمشه ای
سید محمدباقر درچه ای
میر محمدتقی مدرس
شیخ حسن یزدی
میر محمدصادق خاتون‌آبادی
ملا عبدالکریم گزی
شیخ محمدعلی دزفولی
سید مهدی درچه‌ای.
قم
شیخ عبدالکریم حائری
نجف
شیخ محمدجواد بلاغی
شیخ محمدحسین کمپانی
میرزا محمدحسین نائینی
آقا ضیاء عراقی
آقا حسین رجایی
سید اسماعیل ریزی.[۷] [۸]
دریافت اجازه روایت و اجتهاد
طیب اصفهانی از عالمان بسیاری موفق به اخذ اجازه روایت و اجتهاد شد که عبارتند از:
سید محمدباقر درچه ای
شیخ عبدالکریم حائری
میرزا حسین نائینی
ضیاءالدین عراقی
سید محمد ابراهیم اصطهباناتی
سید ابوالحسن اصفهانی
ملا محمدحسین فشارکی
آقا حسین قمی
شیخ محمد کاظم شیرازی
آقا محمود تهرانی.[۹]
تألیفات
مشهورترین اثر طیب، مجموعه تفسیری اطیب البیان فی تفسیر القرآن است. این تفسیر به زبان فارسی است که همه آیات قرآن را دربرمی‌گیرد و به گفته صاحب تفسیر، آن را به امر حضرت مهدی(عج) نگاشته است. وی در آغاز تفسیر، ده گفتار در باب علوم قرآنی نوشته است. نثر ساده و روان، پایبندی به ظاهر آیات قرآن و وارد نشدن به تأویل و همچنین رویکرد شیعی در تفسیر آیات قرآن کریم، برخی از ویژگی های اطیب البیان دانسته شده است.[۱۰]
از دیگر آثار او می‌توان به «کَلِمُ الطّیب در تقریر عقاید اسلام» و «العمل الصالح در ایمان و تقوا» اشاره کرد.[۱۱]
پانویس
۱. مهدوی، اعلام اصفهان، ۱۳۹۱ش، ج ۴، ص ۱۴۵؛ مصاحبه با استاد آیت الله عبدالحسین طیب، ۱۳۶۸ش.
۲. مصاحبه با استاد آیت الله عبدالحسین طیب، ۱۳۶۸ش.
۳. نصیری، اثرآفرینان، ۱۳۸۴ش، ج ۴، ص۱۲۰.
۴. مهدوی، اعلام اصفهان، ۱۳۹۱ش، ج ۴، ص ۱۴۵.
۵. مهدوی، اعلام اصفهان، ۱۳۹۱ش، ج ۴، ص ۱۴۵.
۶. مصاحبه با استاد آیت الله عبدالحسین طیب، ۱۳۶۸ش.
۷. مهدوی، اعلام اصفهان، ۱۳۹۱ش، ج ۴، ص ۱۴۵.
۸. مصاحبه با استاد آیت الله عبدالحسین طیب، ۱۳۶۸ ش.
۹. مصاحبه با استاد آیت الله عبدالحسین طیب، ۱۳۶۸ ش.
۱۰. هاشمی، چشم‌اندازی بر تفسیر اطیب البیان، ۱۳۷۷ش.
۱۱. نصیری، اثرآفرینان، ۱۳۸۴ش، ج ۴، ص ۱۲۰.
منابع
مهدوی، مصلح‌الدین، اعلام اصفهان، اصفهان، سازمان فرهنگی شهرداری اصفهان، ۱۳۹۱ش.
نصیری، محمدرضا، اثرآفرینان، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، ۱۳۸۴ش.
مصاحبه با استاد عبدالحسین طیب، مجله حوزه، شماره ۳۳، ۱۳۶۸ش.
هاشمی، ایوب، چشم‌اندازی بر تفسیر اطیب البیان، فرهنگ اصفهان، بهار و تابستان ۱۳۷۷ش، شماره۷ و ۸.
مشاهده خبر در جماران