سرنخ‌های ترمیم آسیب نخاعی در سلول‌های زامبی

اکنون، یک تیم تحقیقاتی به سرپرستی لئونور سعود، متخصص در زمینه آسیب‌های نخاعی نشان داده‌اند که تجویز دارو‌هایی که اجزای سلول خاص این آسیب را هدف قرار می‌دهند عملکرد را پس از آسیب بهبود می‌بخشد. نتایجی که اکنون در مجله علمی Cell Reports منتشر شده است، پایه و اساس یک استراتژی درمانی نویدبخش نه تنها برای آسیب‌های نخاع، بلکه به طور بالقوه برای سایر اندام‌هایی است که فاقد صلاحیت احیا هستند.

این مطالعه در iMM با همکاری محققان دانشکده پزشکی CEDOC NOVA انجام شد.

لئونور سعود و تیم او در حال بررسی آسیب نخاعی با استفاده از دو مدل مختلف هستند: گورخرماهی که بهبود ضایعه نخاعی را نشان می‌دهد و پستانداران که بهبودی ضعیفی را نشان می‌دهند. جای زخم متراکمی که در محل ضایعه ایجاد می‌شود مورد توجه خاص قرار گرفته است. در پستانداران، پس از آسیب نخاعی، محققان مشاهده کردند که سلول‌ها در حاشیه ضایعات شروع به تجمع می‌کنند، اما این سلول‌ها به عنوان سلول‌های پیری شناخته می‌شوند؛ آن‌ها دارای ویژگی‌ها و مارکر‌های خاصی هستند و می‌توانیم آن‌ها را «سلول‌های زامبی» بنامیم، جایی که رشد و تقسیم قطع می‌شود، اما در مواردی که برنامه مرگ سلولی فعال نیست.

 ایسورا مارتینس، اولین نویسنده این مطالعه توضیح می‌دهد: در حالی که در گورخر ماهی، تجمع این سلول‌ها در حاشیه آسیب با گذشت زمان پاک می‌شود، در پستانداران، این سلول‌ها باقی می‌مانند و از اجزای مهم اسکار متراکم مشاهده شده هستند. از آنجا که سلول‌های پیری نشانگر‌های مولکولی خاصی دارند، دارو‌های خاصی وجود دارد که می‌توانند در این زمینه آزمایش شوند. با تجویز دارو‌های سنولیتیک مختلف که به طور خاص این سلول‌های پیری را هدف قرار می‌دهند، کاهش تدریجی این سلول‌ها، کاهش التهاب زخم و سطح التهاب پایین‌تر به دلیل کاهش ترشح پیش فیبروتیک و پیش التهاب مشاهده شده است. تغییرات مشاهده شده در سطح مولکولی زمینه ساز بهبود عملکرد حرکتی، حسی و مثانه است که ما نیز به آن دست یافته‌ایم.

 لئونور سعود می‌گوید: اگرچه ما هنوز از بهبود آسیب‌های نخاع در انسان مطمئن نیستیم، اما در حال یادگیری بیشتر در مورد علائم مولکولی این ضایعات هستیم و این نتایج امیدوار کننده جدید می‌تواند استراتژی‌های درمانی جدیدی را ایجاد کند که می‌تواند نه تنها در مورد آسیب‌های نخاع بلکه در سایر شرایط نیز اعمال شود.