ناگفته های بیماری و رحلت امام خمینی | دلیل تأخیر در خاکسپاری امام چه بود؟

زهرا نوروزعلی- امام خمینی (س) در شامگاه ۱۳ خرداد ۱۳۶۸ به علت سکته قلبی و ابتلا به سرطان معده جان به جان آفرین تسلیم کردند. بین رحلت و خاکسپاری ایشان سه روز فاصله افتاد. شب واقعه بسیاری از مسئولان و مقامات در بیت امام واقع در جماران جمع شدند تا درباره مسائل پیش رو تصمیم گیری کنند. مردم با بیت تماس می گرفتند تا جویای حال امام شوند، اما در جواب نه فقط گفته می شد که حالشان خوب نیست.

از آنجا که بسیاری از مسئولان پیش بینی می‌کردند خبر رحلت امام خمینی منجر به هرج و مرج در جامعه شود، پیشنهاد شد تا انجام مقدمات برگزاری مراسم خاکسپاری دست نگه داشته شود. اما حاج احمد آقا با تأخیر در عمومی کردن خبر رحلت امام خمینی مخالف بودند. خبر درگذشت امام صبح روز ۱۴ام خرداد به گوش مردم ایران و جهانیان رسید؛ با وجود این پیکر امام خمینی به دلایلی که در ادامه این نوشتار توضیح داده خواهد شد با سه روز تأخیر به خاک سپرده شد.

برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله جماران درباره سابقه بیماری امام خمینی و دلیل اصلی رحلت ایشان را مطالعه کنید.

 

سیزدهم خرداد: رحلت امام خمینی (س)

حضرت امام خمینی (س) سال ها مبتلا به بیماری قلبی بودند و شرایط قلب ایشان توسط تیم پزشکی کنترل می شد، اما در تاریخ ۲۸ اردیبهشت ۱۳۶۸ ایشان علائمی همچون درد شدید در ناحیه شکم و خونریزی روده بزرگ داشتند که پزشکان ابتلای ایشان به سرطان معده را تشخیص دادند. تیم پزشکی پس از آزمایشات دریافتند که تومورها و زخم های موجود در معده ایشان بسیار پیشرفته است و به همین دلیل انجام عمل جراحی را برای درمان ایشان ضروری تشخیص دادند. 

پس از انجام عمل جراحی ایشان به هوش آمدند و به نظر حال عمومی خوبی داشتند اما بعد از ظهر روز ۱۳ خرداد ایشان به سکته قلبی دچار شدند و با وجود تلاش پزشکان و استفاده سریع از دستگاه های احیای قلبی و ریوی وخامت حال ایشان لحظه به لحظه بیشتر می شد. سرانجام امام خمینی در ساعت ۲۲:۲۳ دقیقه همان روز جان به جان آفرین تسلیم کردند. برای مطالعه بیشتر در این خصوص به روز شمار بیماری و رحلت امام خمینی در جماران مراجعه کنید. 

 

چهاردهم خرداد: مناقشه در اعلام خبر درگذشت امام خمینی 

علی رغم آن که پیشنهاد شده بود اعلام خبر فوت امام به دلیل مصالحی با تاخیر انجام شود، اما حاج احمد آقا تاکید کردند  که بیت امام همیشه با مردم رو راست بوده و اطلاع غلط به مردم نداده، در این مورد نیز در اولین فرصت، باید خبر فوت امام به مردم رسانده شود، در همین راستا بود که صبح روز یکشنبه ۱۴ خرداد ماه متن خبر رحلت امام خمینی (س) تهیه شد و خبر تلخ رحلت امام امت به اطلاع مردم رسید. پس از آن کشور تا پایان هفته تعطیل اعلام شد، و روزنامه ها از تعیین ۴۰ روز عزای عمومی توسط سران سه قوه خبر دادند. 

در همان روز بود که محل دفن ایشان مشخص شد و تا ظهر آن روز اقدامات لازم برای خاکسپاری پیکر مطهرشان در منطقه ی وسیعی نزدیک بهشت زهرا انجام شد. 

 

پانزدهم خرداد: انتقال پیکر امام خمینی (س) به مصلی تهران

حاج احمد آقا پیشنهاد شروع تشییع از مصلی و استفاده از محفظه شیشه ای برای برقراری امکان وداع مردم با امام را دادند، و تاکید کردند که مایل نیستند پیکر امام خمینی (س) فورا به خاک سپرده شود، و بهتر است طوری برنامه ریزی شود که جسم ایشان حدود ۲۴ ساعت در جایی قرار بگیرد تا مردم بتوانند با ایشان وداع کنند. 

 

 

تصمیم بر این شد که پیکر امام خمینی (س) با آمبولانسی ویژه از جماران به مصلی منتقل شود، همه چیز برای این امر مهیا بود و تنها نگرانی هجوم مردم دوستدار امام بود. 

جایگاه مخصوص قرارگیری پیکر امام در مصلای تهران ایجاد شد، و برای نگهداری پیکر ایشان در مصلی یخچالی ویترین مانند تهیه شد که در زیر آن سردخانه ای قرار داشت. 

در مصلی از کانتینرهای سیار دیواری تهیه شد، یک کانتینر سیار نیز به همراه سردخانه ای شیشه ای تهیه شد، سه کانتینر یخچال دار دیگر نیز برای احتیاط آماده شده بود. 

تشییع پیکر به سمت مصلی آغاز شد، مردم عزادار دسته دسته به سوی مصلی حرکت می کردند، راه ها در نزدیکی مصلی بسته شده بود، داخل مصلی پرده های آمبولانس پایین آورده شده بود، و مردم نمی دانستند که ماشینی که از کنار آنان عبور می کند، حامل پیکر امام خمینی است.

ماشین به جایگاه رسید، محوطه با کانتینرها محصور شده بود، و خلوت بود، به وسیله یک بالابر پیکر امام را بالا برده و داخل محفظه شیشه ای قرار دادند. 

 

 

شانزدهم خرداد: ازدحام جمعیت و ممانعت مردم از انجام خاکسپاری

قرار شد آیت الله العظمی گلپایگانی بر پیکر امام خمینی (س) نماز بخوانند. روز سه شنبه 16 خرداد ماه، پیکر امام از محفظه شیشه ای به محل  اقامه نماز انتقال یافت. نماز توسط آیت الله گلپایگانی اقامه شد، پس از آن هجوم مردم مانع از انتقال پیکر امام به کانتینر بود و حتی موجب آسیب به آیت الله گلپایگانی شد، و احتمال تخریب تابوت حضرت امام وجود داشت.

بالاخره با تشکیل دیوار انسانی انتقال پیکر به کانتینر به سختی انجام شد، تا جایی که حتی بعد از انتقال درب کانتینر کنده شد، و یکی از ماموران به ناچار درب را با دست نگه داشته بود. برای کنترل جمعیت در سه کانتینر شبیه به هم تابوت گذاشتند، تا از هجوم بیشتر مردم ممانعت شود.

سرانجام کانتینر حامل پیکر امام به بهشت زهرا رسید، اما دیگر امکان حرکت خودرو در اثر ازدحام و هجوم جمعیت وجود نداشت، و از هلی کوپتر استفاده کردند. 

هلی کوپتر به محل مورد نظر رسید و بعد از بیرون آمدن دسته های تابوت از هلی کوپتر مردم هجوم آوردند و تابوت امام را گرفتند، پس از آن آمبولانس نزدیک پیکر امام آمد و به سختی آن را از دست مردم گرفتند و روی سقف آمبولانس قرار دادند و نزدیک قبر آوردند اما مردم دوباره پیکر را گرفتند. 

 

 

به هر ترتیب آقای ناطق نوری دستش را به چوب تابوت رساند و توانست جنازه را از مردم بگیرد. جوانی محاسن امام را از داخل تابوت بالا آورده بود که ببوسد، هر چه روی دستش زدند که محاسن را رها کند، فایده نداشت. گفت: همین جا مرا بکشید، من امام را رها نمی کنم. مردم کفن امام را بردند البته از سینه تا زانوی کفن حفظ شده بود. آقای ناطق نوری عبایش را روی بدن امام انداخت.

سپس به هر ترتیب هلیکوپتری به محل آمد و پیکر امام را با مشقت بسیار سوار بر هلیکوپتر به منطقه منظریه نزدیک جماران بردند، و به سردخانه انتقال دادند. 

 

انجام خاکسپاری امام خمینی در بعد از ظهر شانزده خرداد

پس از بازگرداندن پیکر مطهر امام خمینی (س) به سردخانه ای نزدیک جماران، تصمیم گرفته شد 3 تابوت تهیه شود، در تابوت فلزی محکم پیکر امام قرار گرفت و دو تابوت دیگر خالی بود، تا بتوان به این وسیله از ازدحام جمعیت کم کرد، تا خاکسپاری انجام شود. 

 

 

همان بعد از ظهر پیکر به بهشت زهرا منتقل شد و با هلی کوپتر تا کنار قبر رسید،  آقای ناطق به داخل قبر رفته و پاها را دو طرف سنگ لحد گذاشت. حاج آقا رشا اربابی، غسال و دفن کننده علما دست هایش را دو طرف قبر گذاشت تا تلقین را بخواند. پس از انجام مستحبات دفن امام را بوسید. آقای ناطق با زحمت و کمک یکی از محافظین سنگ لحد را گذاشت اما بر اثر ازدحام جمعیت به سختی توانست از قبر بیرون بیاید، مردم با هجوم به قبر خاک آن را به عنوان تبرک بردند. پس از دفن سنگ قبر  تراشیده و کار شده را آورده و روی قبر گذاشتند.

 

ویدئویی از روزهای پایانی حیات امام و وداع مردم با ایشان

ویدئویی زیر لحظاتی از حضور حضرت امام در بیمارستان و لحظات رحلت ایشان و نیز تشییع با شکوه ایشان توسط ملت شریف ایران را نمایش می دهد. 

 

منبع: تاریخ شفاهی رحلت تا تدفین امام خمینی (س)

مشاهده خبر در جماران