جی پلاس/ به مناسبت سالروز رحلت؛
شیخ محمدرضا کلباسی کیست؟/وی چه نسبتی با میرداماد دارد؟/ماجرای نماز باران و ساخت مسجد رکن الملک چه بود؟/به چه علت تبعید شد؟
شیخ محمدرضا کلباسی در ۲۵ ذیقعده ۱۲۹۵ در اصفهان به دنیا آمد. وی از محضر اساتیدی همچون میرزای نائینی، جهانگیر خان قشقایی ، ملا محمد آملی و دیگران بهره گرفت. او چند سالی در تبعید به سر برد و در مشهد مقدس در چهارم شوال ۱۳۸۳ رحلت کرد.
به گزارش خبرنگار جی پلاس، در راستای شناساندن بزرگان اندیشه دینی در این صفحه بر آنیم که این شخصیت های ارجمند جهان اسلام و تشیع را به مخاطبان معرفی کنیم و مطالب منتشرشده قطره ای است از دریای زندگی این بزرگواران که به قدر وسعمان است. باشد که مفید فایده افتد. این قسمت به زندگی حاج شیخ محمدرضا کلباسی اختصاص دارد.
زندگینامه آیت الله حاج شیخ محمدرضا کلباسی
آیت الله حاج شیخ محمدرضا کلباسی در ۲۵ ذی القعدة الحرام ۱۲۹۵ق. در اصفهان متولد شدند. مادرشان عالمه‌ی عابده خورشید بیگم، دختر آقا سیّد ابوالقاسم حیدرآبادی از نوادگان معلم ثالث، میرداماد بودند.
حاج شیخ محمدرضا کلباسی از دوران طفولیت به تحصیل علوم و معارف دینی روی آوردند و در حوزه اصفهان از محضر استادانی چون پدر بزرگوارشان و ملاحسین نائینی استفاده کردند و سپس با مهاجرت به تهران از محضر علمای اعلام: آقا علی زنوزی، حکیم میرزا سید ابوالحسن جلوه، میرزا حسن آشتیانی، ملا محمد آملی و حاج فاضل تهرانی بهره بردند.
باز هم در این زمینه بخوانید:
از زندگی میرزا جمال الدین کلباسی چه می دانید؟
حکیم شمس الدین بهبهانی که بود؟
نجف دریا بندری که بود؟/تاثیر او بر ادبیات داستانی چه بود؟/ آیا او را فقط باید یک مترجم به حساب آورد؟
ایشان در سال ۱۳۲۶ق. به اصفهان بازگشته و ادامه فقه و اصول را از حضرات آیات: حاج شیخ احمد بید‌آبادی، حاج شیخ محمد علی نجفی و حاج شیخ محمد تقی آقانجفی فرا گرفتند.
برای تکمیل فلسفه و عرفان، کتاب های اسفار ملاصدرا و الشواهد الربوبیة و شرح اشارات را از حکیم جهانگیرخان قشقایی و شرح قیصری بر فصوص، ریاضیات و قسمتی از فقه را از عارف کامل آخوند ملامحمد کاشانی فرا گرفتند. ایشان با تعلیم طب سنتی، کتاب قانون ابن سینا، شرح الاسباب و شرح نفیسی را نزد طبیب حاج محمد باقر حکیم باشی و میرزا حسن شیرازی آموختند.
ماجرای ساخت مسجد رکن الملک
در یکی از سال‌های خشک‌سالی که مردم اصفهان در تنگنای بی‌آبی و قحطی قرار گرفته بودند، میرزا سلیمان خان رکن‌الملک، از آیت الله آقاشیخ محمد تقی نجفی می خواهد تا نماز درخواست باران خوانده و از خدا رفع این گرفتاری را بخواهد. پس از فراهم شدن مقدمات برای انجام نماز باران، شیخ محمدتقی آقا نجفی از آیت الله میرزا عبدالرحیم کلباسی که عالمی فاضل و خطیبی ماهر و عارفی کثیرالبکا بود و نفسی‌گیرا و تأثیری بسزا داشت، درخواست کرد که بر منبر برود و مردم را موعظه کند و با توسل، زمینه را آماده کند تا نماز باران در کمال خشوع و بندگی به جای آورده شود. آقا میرزا عبدالرحیم به آقا نجفی گفت: اجازه بدهید که این موعظه و خطابه را پسرم میرزا رضا انجام دهد و او به منبر برود. اما آقا نجفی پاسخ داد: جلسه به این مهمی را نمی‌توان به دست نوجوانی هیجده ساله سپرد. سرانجام آقا میرزا عبدالرحیم کلباسی بالای منبر رفته و پس از کمی موعظه، ادامه این منبر را به پسرش میرزا رضا کلباسی واگذار کرد. میرزا رضای جوان همچون پدر بزرگوارش کثیرالبکاء و سخنوری توانا بود، جلسه را به صحرای محشر تبدیل کرد و زلزله و تکانی عجیب به مجلس داد، به گونه‌ای که صدای ضجّه و ناله و گریه مرد و زن و کوچک و بزرگ بلند شد و مجلس از هر جهت برای ادای نماز باران مهیا شد. آیت الله حاج شیخ محمدتقی نجفی معروف به آقا نجفی که این التجاء و توسل بی نظیر را دید، به شدت تحت تأثیر قرار گرفت و پس از اقامه نماز استسقاء، همان‌جا به رکن الملک فرمود: شما مسجدی در تخت فولاد بسازید، که ایشان (آقا میرزا رضا) در آن، دعای کمیل بخواند و به وعظ و خطابه بپردازد. بدین ترتیب بنای مسجد الاقصی(رکن الملک) جهت اقامه نماز و مراسم دعای کمیل حاج شیخ محمدرضا کلباسی گذاشته شد و این مراسم معنوی تاکنون که بیش از یک قرن از تأسیس مسجد گذشته، هر سحر شب جمعه با حضور خیل مشتاقان ادامه دارد
سفر به نجف اشرف
حاج شیخ محمدرضا کلباسی در سال ۱۳۲۳ق. در نجف اشرف رحل اقامت افکنده و حدود سه سال در مجلس درس آیات عظام آخوند خراسانی، سید محمد کاظم یزدی، شیخ الشریعه اصفهانی، میرزا محمدتقی شیرازی و شیخ عبدالله مازندرانی شرکت کردند و به دریافت اجازۀ اجتهاد و نقل روایت مفتخر شدند. در سال ۱۳۲۶ق. به اصفهان مراجعت کردند و بر کرسی تدریس، تحقیق و تربیت شاگردان قرار گرفتند.
در سال‌های ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۶ق. که مخالفت روحانیت مبارز علیه سیاست های ضد دینی رضا شاه به اوج خود رسید حاج شیخ محمدرضا کلباسی به منظور اعتراض همراه چند تن از علما به قم رفتند. همه روزه در صحن حضرت معصومه علیها السلام از سوی علمای مهاجر به منبر رفته و مسائل سیاسی را عنوان می کردند.
بعد از شهادت حاج آقا نورالله نجفی، دستگیر و مدت هفت ماه بازداشت شدند و پس از دوران بازداشت به مدت دو سال به نیشابور تبعید شدند و پس از توقف کوتاهی در نیشابور با توافق دستگاه حاکمه به مشهد رفته و پس از پایان دوران تبعید به خاطر شدت محبت به ساحت مقدس امام علی بن موسی الرضا علیه السلام ، تا پایان عمر در مشهد مقدس سکونت یافتند.
آیت الله کلباسی در مشهد به تربیت و تعلیم طالبان فقه و اصول و فلسفه و… همت گماردند.
شاگردان حاج شیخ محمد رضا کلباسی
حضرت آیات و حجج اسلام شیخ احمد اهتمام رهنانی، شیخ محمد ربانی خوراسگانی، شیخ احمد روحانی (شیخ الاسلام)، دکتر سید احمد تویسرکانی، حاج آقا حسین عماد زاده، حاج سید طه بهشتی نژاد، حاج آقا محمد فقیه احمدآبادی، حاج سید مصطفی موحد محمدی، شیخ حیدرعلی صلواتی، حاج سید مرتضی موحد ابطحی، حاج سید محمد علی موحد ابطحی و بسیاری علمای دیگر، از درس حاج شیخ محمد رضا کلباسی بهره بردند.
برخی تالیفات ایشان:
۱- أنیس اللیل، شرح دعای کمیل.
۲- نفحات اللیل، شرح دعای کمیل.
۳- شرح دعای صباح.
۴- شفاءالصدور فی أیام العاشور.
۵- إیقاضات الأصول.
۶- قاعدة الید.
۷- رسالۀ استدلالی در رضا علیه السلام (در فقه).
۸- حاشیه بر رسائل شیخ انصاری (در اصول فقه).
۹- حاشیه بر کفایۀ آخوند خراسانی (در اصول فقه).
۱۰- حاشیه بر نجاة العباد (رسالۀ عملیۀ عربی).
۱۱- حاشیه بر منتخب الرسائل (رسالۀ عملیۀ فارسی).
۱۲- حواشی بر کتاب الصلاة آیت الله حاج آقا رضا همدانی.
۱۳-حواشی بر اسفار ملاصدرا شیرازی (در فلسفه).
۱۴- حواشی بر منظومه ملا هادی سبزواری (در فلسفه).
۱۵- الدعوة الحسینیة إلی نصرة الشریعة الإسلامیة.
۱۶- دستور تبلیغ (روش امر به معروف و نهی از منکر).
۱۷- اشراقات الأیّام لإفاضات الأنام (در تفسیر عرفانی بعضی آیات قرآن مجید).
وفات
حاج شیخ محمدرضا کلباسی سرانجام در چهارم شوال ۱۳۸۳ق در مشهد مقدس به دیار باقی شتافتند و در یکی از ایوان‌های صحن عتیق امام رضا (ع) مدفون شدند.
فرزندان روحانی ایشان:
۱- حاج شیخ اسماعیل.
۲- حاج آقا صدرالدین.
۳- حاج آقا فخرالدین.
مشاهده خبر در جماران