اهمیت تغذیه کودکان پیش از سن بلوغ

جی پلاس، ضیاءالدین مظهری، متخصص تغذیه و رژیم درمانی، استاد دانشگاه و نایب رئیس انجمن علمی پیشگیری و درمان چاقی در ایران اظهار کرد: تغذیه کودکان از اهمیت ویژه‌ای هم در زمان حال و هم در زمان آینده برخوردار است.

باشگاه خبرنگاران جوان نوشت؛ مظهری افزود: تغذیه کودکان صرفا به معنی سیر کردن و پر کردن شکم کودکان و در نتیجه افزایش وزن کودکان نیست. برای تغذیه کودکان باید بتوانیم تمام نیاز‌های عاطفی و سلولی کودکان که مبتنی بر تامین تغذیه متعادل، متناسب و متنوع آن‌ها است را تامین کنیم.

او گفت: در کنار پذیرش غذا، کودک باید بتواند تمام ریزمغذی‌هایی که فرایند‌های متابولیکی متعددی را به عهده دارند را دریافت کند. یعنی کودک باید علاوه بر غذا خوردن، ویتامین‌ها و مواد معدنی ۱۶ گانه ساختاری و هدایتی مورد نیاز را نیز دریافت کند و بتواند از زمینه‌های ضروری که بدن نمی‌تواند بسازد، از طریق تغذیه‌ای که در حالت رشد باید هر روز دریافت شود و مواد آنتی اکسیدانی و فیبر‌های محلول و نامحلول برای رشد بهره بگیرد.

مظهری بیان کرد: در مقایسه کودکان مرفه و کودکان فقیر متوجه می‌شویم که معمولا بیشترین اختلالات در کودکان خانواده‌های مرفه است، زیرا خانواده ها گا‌ها به هر قیمتی خواسته‌های به جا و نا به جای تغذیه‌ای کوکانشان را برطرف می‌کنند.

او افزود: مسئله‌ای که حائز اهمیت است، آگاهی است. این که هر خانواده با هر سطح اقتصادی، بتواند تمام نیاز‌های رشدی کودک را رفع کند.

این متخصص تغذیه و رژیم درمانی بیان کرد: مساله رشد کودکان صرفا به این معنی نیست که بالابلند و قوی باشند، بلکه باید جسم سالم و فکر اندیشمند و سالم هم داشته باشند. این یعنی علاوه بر تغذیه جسمی، نیاز‌های عاطفی و کنجکاوی کودکان نیز باید رفع شود.

او افزود: هزار روز اول تولد کودک، اصلی‌ترین زمان سرمایه گذاری برای تغذیه کودک است. سپس از یک سالگی تا پیش بلوغ، سرعت رشد کاهش پیدا می‌کند و نیاز به مواد اضافی نیست، در این مرحله مادران با ترفند‌های غیراصولی مثل گول زدن فرزندشان یا اجبار و زور یا پخش کردن فیلم و کارتن، می‌خواهند به فرزندنشان غذا بدهند.

این متخصص تغذیه گفت: روش‌های متعدد آموزشی وجود دارد که مادران باید حتما یاد بگیرند که چگونه نیاز‌های تغذیه‌ای فرزندنشان را بدون متوسل شدن به زور، تامین کنند. وزارت بهداشت و انجمن‌ها علمی تغذیه، معمولا به صورت رایگان این دوره‌های آموزشی را برای مادران برگزار می‌کنند.

مظهری ادامه داد: مسئله آگاهی از تغذیه کودکان و استفاده از تأثیر غذاها و برخورداری کودک از خواب به موقع و فعالیت مناسب کودک، در سلامت جسمی و روحی کودک بسیار مؤثر است و نیازی به توانایی مالی خیلی زیاد نیست و یا این که کودک هروقت هر خوراکی مضر و غیرمضر را که بخواهد در اختیارش بگذاریم.

این متخصص تغذیه و رژیم درمانی گفت: هرم غذایی مورد تاییدی که در حال حاضر در ایران، مورد بحث است احتیاج کودک به منابع غذایی مثل نان و غلات و فرآورده‌های لبنی است که باید در چارچوب اشتها و میل کودک در اختیارش قرار بگیرد. در کنار نان، غلات، برنج و ماکارونی و سایر فرآورده‌های غذایی، مصرف سبزی و میوه جات نیز حائز اهمیت است. خوشبختانه در ایران گسترده‌ترین بستر سبزیجات وجود دارد و قابل دسترسی است.

مظهری تاکید کرد: باید کودک را ابتدا به خوردن سبزیجاتی مثل هویج، گوجه فرنگی، کرفس و سبزی خوردن‌ها به صورت پخته و خام عادت داد تا از طریق تلفیق فیبر‌های محلول و نامحلول، ویتامین‌ها و ... سیستم رشدی کودک به کار بیفتد و هورمون رشد به اندازه کافی ترشح شود.

او ادامه داد: در کنار سبزی و میوه، کودک باید شیر و لبنیات چرب با ۲.۵ درصد چربی و نه بیشتر را نیز استفاده کند. بعضی از کودکان شیر دوست ندارند و نمی‌خورند، مادران نباید به زور متوسل شوند، بلکه باید با طعم دار کردن شیر یا استفاده از شیربرنج و فرنی و حریره بادام نیاز کودک به مصرف شیر را برطرف کنند.

مظهری تصریح کرد: وقتی کودک پس از چند دقیقه غذا خوردن، از ادامه دادن امتناع کند و در برابر باز کردن دهانش برای خوردن غذا مقاومت کند، یعنی حجم کوچک معده اش پر شده است و خانواده‌ها نباید به زور و با اصرار به او غذا بدهند. والدین با این روش باعث پرخوری و یا بی اشتهایی کودک می‌شوند.

این متخصص تغذیه و رژیم درمانی گفت: اجازه بدهید کودک خودش غذایش را بخورد. حتی اگر کم هم غذا بخورد، نیازش تامین خواهد شد و جای نگرانی نیست. اگر کودک به هیچ وجه علاقه به مصرف گوشت به هیچ شکلی نداشت اصلا جای نگرانی و اصرار نیست، ترکیب سیب زمینی و تخم مرغ به صورت کوکو با پختن در روغن‌های مایع خوب مثل هسته انگور به دلیل ارزش پروتئینی تخم مرغ که صد است، نیاز کودک به پروتئین مصرفی را به طور کامل برطرف کرد.

مظهری بیان کرد: استفاده از غذا‌های ترکیبی سنتی، بهترین روش تامین نیاز‌های رشدی کودکان است. همچنین مصرف انواع فست فود‌ها در دهه ۴ و ۵ زندگی منجر به ابتلا به چاقی و انواع بیماری‌های قلبی و عروقی و فشار خون و چربی خون و ... می‌شود. بهتر است غذا‌های فست فودی را به صورت خانگی و با استفاده از غذا‌های سالم خانگی، تهیه کنید تا علاوه بر رفع نیاز تغذیه‌ای کودک، تنوعی هم در سبک تغذیه ایجاد کنید.