جی پلاس/ به مناسبت سالروز رحلت؛
آیت الله سید جعفر کریمی که بود؟/وی چه مسئولیت مهمی در دفتر امام و آیت الله خامنه ای برعهده داشت؟/وصیت امام به ایشان چه بود؟
آیت الله سید جعفر کریمی، فقیه و سیاستمدار در سال ۱۳۰۹ در روستای دیو کلا از توابع بابل به دنیا آمد. وی از محضر بزرگان حوزه علمیه قم و نجف بهره برد و در ایام تبعید امام به عراق در خدمت ایشان بود. وی در نهم فروردین سال ۹۹ بر اثر عارضه قلبی درگذشت.
آیت الله سید جعفر کریمی در سال ۱۳۰۹ در روستای دیو کلا از توابع بابل به دنیا آمد. وی که در خانواده ای اهل علم به دنیا آمده بود، به یادگیری علوم اسلامی تمایل داشت و وارد این عرصه شد و در طول سال های تحصیل از محضر بزرگان حوزه قم و نجف بهره برد. او سال ها به خدمت در دفتر امام و مقام معظم رهبری مشغول بود و سرانجام در نهم فروردین سال ۹۹ بر اثر عارضه قلبی از دنیا رفت.
به گزارش خبرنگار جی پلاس، در راستای شناساندن بزرگان اندیشه دینی در این صفحه بر آنیم که این شخصیت های ارجمند جهان اسلام و تشیع را به مخاطبان معرفی کنیم و مطالب منتشرشده قطره ای است از دریای زندگی این بزرگواران که به قدر وسعمان است. باشد که مفید فایده افتد. این قسمت به زندگی آیت الله سید جعفر کریمی، فقیه و سیاستمدار اختصاص دارد.
زندگینامه آیت الله سید جعفر کریمی
تولد و دوران کودکی
آیت الله سید جعفر کریمی در سال 1309 هجری شمسی در روستای دیو کلا از توابع بابل و در میان خانواده ای مذهبی به دنیا آمد. پدرش مرحوم سید رضا کریمی، که به درخواست والده فاضله اش و تشویق دایی خود مرحوم آیت‌الله العظمی حاج سید احمد استاد مصمم بود به تحصیل علوم دینی مشغول شود در اثر فوت والده و نیز پیش آمد مشکلات دیگر ناگزیر به پیشینه کشاورزی روی آورده و از تحصیل بازماند. مادرش نیز زنی پاکدامن و روحانی زاده بود که نقش بسزایی در تربیت فرزند خود ایفا می کرد. اقوام آیت الله کریمی بیشتر از طبقه برجسته و بنام روحانیان بودند و برای اشتغال به تحصیل علوم دینی ارزش فراوان قائل می شدند.
دوران تحصیل
دوران کودکی آیت الله کریمی با اوج ستم رضا خانی همراه بود. او تا پایان شهریور 1320 تنها به فراگیری قرآن در مکتب خانه بسنده کرده بود و از سال 1321 برای فراگیری مقدمات، به نزد ثقة الاسلام سید محمود موحدی رفت و بخشی از جامع المقدمات را فرا گرفت. از مهرماه 1323 به حوزه علمیه بابل رفت و تا مهر 1326 در محضر استادان و عالمان آن حوزه به فراگیری ادبیات عرب اشتغال داشت.
در مهرماه 1326 عازم قم شد تا در حوزه علمیه قم و در محضر استادان و عالمان آن دیار، پله های پیشرفت علمی و عملی را بپیماید. دروس دوره سطح را تا سال 1332 در محضر استادان برجسته قم به پایان برد و سپس به درس خارج علمای بزرگ حوزه علمیه قم مشرف شد. در دی ماه سال 1333 به سفارش پدر، به نجف اشرف مشرف شد تا به محضر استادان آن حوزه عظیم نیز شرفیاب شود. حضور او در نجف تا سال 1357 ادامه پیدا کرد.
در همین رابطه بخوانید:
از زندگی عالم برجسته سید اسماعیل نوری طبرسی چه می دانید؟/وی در محضر کدام بزرگان شاگردی کرد؟
مروری بر زندگینامه حاج احمدآقا خمینی
میرزا احمد مجتهد تبریزی که بود؟/ماجرای تکفیر شیخیه به وسیله میرزا احمد چه بود و به کجا ختم شد؟
در طی سال هایی که امام در نجف اشرف حضور داشت، همواره به درس ایشان می رفت و هنگامی که دولت عراق به محاصره بیت ایشان پرداخته و آن مرجع بزرگ را به خروج از عراق وادار کرده بود، او با گروهی، امام را تا مرز صفوان بدرقه کرد. او در طی این سال ها، خود نیز به تدریس دروسی که آموخته بود پرداخت و نیز از محضر دروس اخلاق استادان خود بهره‌مند بود.
استادان و دوستان
آیت الله سید جعفر کریمی در سال های تحصیل خود، به محضر استادان گرانقدر بسیاری شرفیاب شد. او که بخشی از جامع المقدمات را نزد ثقة الاسلام سید محمود موحدی در زادگاه خود آموخته بود، در حوزه علمیه بابل، دروس مقدمات را نزد حجج اسلام حاج سید حسن استادزاده، حاج شیخ علی موحد، حاج سید محمد محقق، حاج شیخ محمد علی طبرستانی و آیت الله حاج شیخ ولی اللّه مدرس آموخت.
در قم نیز دروس سطح را نزد حضرات آیات صدوقی، شیخ محمد فکور یزدی، طباطبایی و ... به پایان رساند. سپس حدود یک سال در درس خارج آیت الله العظمی حاج شیخ مهدی امامی امیری و مدتی در درس خارج فقه آیت الله العظمی بروجردی شرکت کرد.
وی در حوزه علمیه نجف نیز، از محضر استادان بسیاری بهره برد. او مدت هشت سال در دروس خاج فقه و اصول آیت الله العظمی آملی(ره) شرکت کرد. او مدت 24 سال در درس خارج فقه و اصول آیت الله العظمی خویی(ره) حضور داشت و مدت 12 سال نیز در درس خارج فقه آیت الله العظمی شاهرودی(ره) شرکت جست. در میان سال های یاد شده، مدت چهار ماه به بحث خارج فقه آیت الله العظمی اصطهباناتی(ره) و مدت شش ماه به درس خارج اصول آیت الله العظمی یزدی(ره) رفت. او از مهر 1340 تا 1343 در درس خارج فقه آیت الله حلی شرکت کرد و مدت 3 سال در درس خارج فقه آیت الله العظمی حکیم(ره) حاضر شد.
آیت الله سید جعفر کریمی، با ورود حضرت امام خمینی به نجف اشرف، از سال 1344 تا تیرماه 1357 یعنی آخرین سال حضور امام(ره) در نجف، در درس خارج فقه ایشان، حضور مستمر داشت.
آیت الله سید جعفر کریمی، در سال های تحصیل و پس از آن با بسیاری از طلاب و فضلای آن روز رابطه دوستی و رفاقت داشت که از میان آنها می‌توان از مرحوم آیت الله سید عباس خاتم یزدی نام برد.
فعالیت های علمی و فرهنگی
زندگی آیت الله کریمی از خدمات علمی و فرهنگی بسیار سرشار بوده است. او در سال های تحصیل خود تقریرات درس استادان خود را نگاشته است که از میان آنها می‌توان به تقریرات درس خارج فقه حضرات آیات عظام حلّی و حکیم و تقریرات درس اصول آیت الله العظمی خویی اشاره کرد. جلد چهارم تقریرات درس فقه آیت الله العظمی آملی نیز با عنوان «کشف الحقائق عن الفقه الجعفری» به چاپ رسیده است.
آیت الله کریمی از سال 1370 در حوزه علمیه قم به تدریس خارج فقه قضا اشتغال ورزید و بعدها نیز چندین سال به تدریس خارج فقه عبادات و معاملات پرداخت.
امام خمینی پس از ورود به نجف و ملاحظه نابسامانی های موجود در آن حوزه شریف، به آیت الله کریمی و دو تن از فضلای حوزه دستور دادند که با مذاکره با بیت آیت الله العظمی خویی(ره)، هیأت مشترکی برای تنظیم برنامه و امتحانات تشکیل دهند که این امر، با کارشکنی برخی از آقایان روبرو شد. از این رو امام تصمیم گرفت خود، به این امر اقدام کند و مسئولیت برگزاری امتحانات طلاب و نظارت بر دفتر شهریه را به آیت الله کریمی واگذاشت.
در سال 1345، تحقیق و بازنگری و تصحیح رساله عملیه عربی زبدة الاحکام و رسالة فارسی توضیح المسائل را امام(ره) به آیت الله کریمی واگذار کرد و در سال 1346، آیت الله کریمی با همکاری آیت الله خاتم یزدی(ره) کتاب البیع امام را تحت نظارت و اشراف ایشان، در بهترین اسلوب و در پنج جلد در نجف اشرف به چاپ رساند. او کتاب خلل صلات امام را نیز به امر معظم له در نجف اشرف تحقیق و تصحیح کرد که بعدها در ایران به چاپ رسید.
آیت الله کریمی از سال 1347 تا پایان مدت حضور امام(ره) در نجف، نوشتن پاسخ استفتائات تحت نظارت امام(ره) را در بیت ایشان به عهده داشت. این مسئولیت در ایران نیز از سال 1358 تا پایان عمر آن مرجع بزرگ، در قم به عهده ایشان بود. او بارها برای استعلام نظر مبارک امام(ره) در زمینه های گوناگون به تهران سفر و با استاد و مراد خود دیدار می کرد.
با انتخاب آیت الله خامنه‌ای به رهبری انقلاب در 14 خرداد 1368، و در مرداد همان سال، آیت الله کریمی عهده دار پاسخ دادن به استفتائات ایشان شد. از مهر ماه 1368 شورای افتای رهبری، غالباً هفته‌ای یک بار با حضور رهبر انقلاب تشکیل می شود که آیت الله کریمی همواره در آن حضور داشت.
مقام معظم رهبری تنظیم استفتائات در قالب کتاب را نیز بر عهده آیت الله کریمی نهادند. او از زمان حضور امام خمینی در جلسات استفتای بعثه امام و بعثه مقام معظم رهبری حضور داشت و همواره به زائران بیت الله الحرام در مدینه و مکه خدمت می رساند.
آیت الله کریمی از سال 1358 تا سال 1369 در شورای عالی حوزه علمیه قم حضور داشت و به برنامه ریزی درسی و اخلاقی برای طلاب و نیز برقراری جلسات امتحان نهایی طلاب می‌پرداخت.
فعالیت های سیاسی
آیت الله سید جعفر کریمی از سنین نوجوانی در عرصه‌های گوناگون سیاسی، به انجام دادن وظیفه پرداخت. او که در سنین کودکی و نوجوانی طعم تلخ استبداد رضاخانی را چشیده بود و حس مبارزه و انگیزه برچینی بساط ظلم در وجودش جوانه زده بود، در سال 1327 به جمع فدائیان اسلام به رهبری شهید مجتبی نواب صفوی پیوست و در صحنه های گوناگون مبارزه حضور فعال داشت.
پس از کودتای 28 مرداد و اقدام جدی حکومت ستم‌شاهی بر تعقیب و دستگیری اعضای جمعیت فدائیان اسلام به سفارش پدر برای ادامه تحصیل به نجف اشرف رفت. در سال 1348 رژیم بعثی عراق، قصد انحلال حوزه علمیه نجف را در سر می‌پروراند و امام تصمیم گرفت با ازدیاد شهریه، طلاب را به درس خواندن و پایداری در برابر رژیم بعثی، تشویق کند؛ اما در حوزه علمیه نجف افراد مشکوک و ناصالحی وجود داشتند که گاه وابسته به حزب بعث بودند و امام خوش نمی‌داشت که سهم امام را نصیب آنان کند. از این رو به آیت الله سید جعفر کریمی دستور داد که به پاک سازی حوزه از عناصر وابسته به رژیم بپردازد. این امر باعث شد که آیت الله کریمی با سازمان امنیت عراق درگیر شود و مورد احضار قرار گیرد.
از دیگر فعالیت های وی در نجف اشرف، ورود به جمع حامیان آیت الله العظمی حکیم(ره) در مبارزه با حزب توده بود. او در کنار بارگاه مقدس علوی همواره یار و مدافع امام بود و پس از تبعید امام به ترکیه، همواره در معیت دوست دیرین حضرت امام مرحوم حجت الاسلام حاج شیخ نصرالله خلخالی با برقراری جلسات توجیهی در نجف اشرف به حمایت از اهداف امام در تشکیل حکومت اسلامی می پرداخت. و با تنظیم تلگراف و ارسال آن به سفارتخانه های دولت های اسلامی در بغداد آنان را از حوادث دنیای اسلام آگاه می کرد.
در سال 1356 اخبار جسته گریخته ای مبنی بر سوء قصد به جان امام به گوش می‌رسید. این اخبار را بیشتر عمال رژیم شاه پخش می کردند. امام در تاریخ 27 ذی حجه 1397 هجری قمری مطابق با ۱۸ آذر ۱۳۵۶، آقایان سید جعفر کریمی، شیخ حبیب الله اراکی، سید عباس خاتم یزدی و رضوانی خمینی را وصی خود قرار داد و وصیت نامه را در پاکتی سر بسته تحویل آنان داد و پشت پاکت نوشته بود: این پاکت نزد جناب آقای سید جعفر کریمی محفوظ باشد و پس از فوت این جانب آن را باز کنند و مطالعه کنند.(صحیفه امام؛ ج ۳، ص ۲۸۰)
آیت الله کریمی پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی نیز، در مسئولیت های گوناگونی به انجام وظیفه پرداخت. او در مرداد سال 1358 داوطلب نمایندگی مجلس خبرگان قانون اساسی شد که با رأی مردم مازندران به آن مجلس راه یافت و در پاره‌ای از موضوعات رابط مجلس و امام بود.
در سال 1360، آیت الله کریمی به نمایندگی از سوی امام به همراه آیت الله احمدی میانجی(ره) در شورای عالی اقتصاد، بر لوایح قانونی و تنظیم برنامه متناسب با نظام در زمان دولت آقای میر حسین موسوی حضور داشت و در همان سال، با عضویت در دادگاه عالی انقلاب، به بازنگری پرونده‌های محاکم می‌پرداخت.
برخی دیگر از مسئولیت های وی عبارتند از:
ریاست دادگاه عالی انتظامی قضات با حکم امام(ره) در سال 1361
نمایندگی مجلس خبرگان رهبری در دوره اول و سوم از طرف مردم استان مازندران
مسئولیت بررسی پرونده های زندانیان محاکم عمومی با حکم امام در سال 1362
آیت الله کریمی در انتخاب شایسته حضرت آیت الله خامنه‌ای به رهبری انقلاب در سال 1368 نقش سازنده و مهمی ایفا کرد و از آن تاریخ همواره بر حمایت بر اصل مترقی ولایت فقیه و خدمت در نظام مقدس جمهوری اسلامی پای فشرد.
وی از سال 1358 به عضویت جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در آمد و در طی این سال ها، نقش مهم و مثبتی در احیای حوزه های علمیه و اعتلای اسلام ناب محمدی ایفا کرد.
وفات
آیت الله کریمی در ۹ فروردین ۱۳۹۹ مطابق با سوم شعبان بر اثر عارضه قلبی درگذشت.
مشاهده خبر در جماران