بدعت خطرناک فوتبال ایران/ قهر کن پول بیشتر بگیر!

گروه ورزشی جی پلاس؛ فوتبال ایران در حال تجربه کردن پدیده و بدعت جدیدی است که عوارض بسیار مهلکی برای اقتصاد آن دارد؛ افزایش قرارداد وسط قرارداد که در هیچ جای دنیا دیده نمی شود.

مهدی قایدی یکی از بازیکنانی بود که به رقم پایین دستمزدش اعتراض داشت. ستاره بوشهری این قدر در تمرین استقلال غیبت کرد و مدیران را تحت فشار گذاشت تا سرانجام موفق شد قراردادش را دو تا سه برابر افزایش دهد. البته باشگاه استقلال دروغ ناشیانه سرماخوردگی را برای قهر قایدی و عدم حضور در تمرین ساخت و تحویل رسانه ها داد، اما با طولانی شدن دوره زکام و صحبت های خود قایدی حقیقت برملا شد!

درخواست برای افزایش قرارداد قبل از به پایان رسیدن قرارداد موجود و معتبر یک اتفاق بی سابقه در دنیاست. این بدعت ناپسند اگر در فوتبال ایران مد شود، گردش مالی صنعت فوتبال را نابود می کند و درآمدزایی باشگاه ها به مخاطره می افتد.

یکی از راه های درآمدزایی در فوتبال استخدام بازیکنان جوان و گمنام و البته مستعد و پرورش آن هاست. در این شرایط باشگاه ها با روند درست استعدادیابی می توانند بازیکنان باکیفیت کم سن و سال را با قراردادهای چند ساله به خدمت بگیرند و پس از درخشش و رشد توانایی آنها به قیمت بالاتر به باشگاه های بزرگتر و یا حتی به تیم های خارجی بفروشند و از چندبرابری شدن رقم فروش آنها سود کنند. اما با این بدعت جدید در فوتبال عملا این داستان منتفی است. چرا که ستاره ای که ابتدا با قیمت کم قرارداد امضا کرده بعد از شهرت و دیده شدن پایش را در یک کفش می کند که قراردادم را افزایش دهید.

امضای قرارداد بلند مدت برای باشگاه ها یک ریسک است، چرا که مشخص نیست در آینده چه رخ می دهد. شاید بازیکن ارزش قرارداد امضا شده را نداشته باشد و باشگاه تا پایان قرارداد موظف به پرداخت دستمزدی باشد که از حد و اندازه بازیکن بالاتر است. این ریسک فقط زمانی معنا پیدا می کند که سکه دو رو داشته باشد، یعنی با احتمال پیشرفت بازیکن، باشگاه سود کند و به بازیکن رقمی کمتر از ارزش واقعی اش پرداخت کند در غیر این صورت باشگاه متضرر محض خواهد بود.

اگر روی دوم سکه وجود نداشته باشد، باشگاه مجبور است رقمی بیشتر از توافق اولیه به آن بازیکن پرداخت کند و دیگر نمی تواند از فروش او درآمدزایی کند. در واقع یکی از انگیزه های باشگاه ها برای جوان گرایی و استعداد پروری سود اقتصادی است اما اگر بنا باشد این سود هم در سایه زیاده خواهی بازیکن از بین برود دیگر باشگاه ها ریسک خرید بازیکن کم سن و سال را نخواهند کرد و سراغ ستاره ها خواهند رفت. روندی که به نابودی استعدادیابی می انجامد.

قرارداد در فوتبال یک معنای مشخص دارد و برای طرفین تعهدات خاصی ایجاد می کند. اگر بازیکنی بعد از مدتی ارزشی فراتر از رقم قرارداد فعلی اش پیدا کرد این حق باشگاه است که از این مساله بهره برداری کند. کما این که اگر برعکس این اتفاق رخ دهد و ارزش بازیکنی کم شود، طبیعتا باشگاه نمی تواند حق و حقوق مندرج در قرارداد را ندهد.

آیا بازیکنی مانند قایدی که اکنون پیشرفت کرده اگر بنا به هر دلیلی فوتبالش تضعیف می شد و ارزشش کاهش می یافت، به باشگاه پیشنهاد کاهش قرارداد می داد و حاضر بود کمتر پول بگیرد؟ قطعا خیر. 

مسلما باشگاهی که تحت هر شرایطی باید به قرارداد ثبت شده متعهد باشد (حتی اگر بازیکن مصدوم شود و یا پسرفت کند)، این حق را هم دارد که اگر بازیکنی پیشرفت کرد از عواید اقتصادی آن بهره مند شود، نه این که بازیکن خواهان به روز رسانی قراردادش شود. 

استقلالی ها رضایت قایدی را به هر شکل ممکن جلب کردند، اما بدون تردید بذر بددلی و بی اعتمادی را در تیم کاشتند. حتی اگر از این پس هیچ یک از استقلالی ها مانند قایدی درخواست افزایش قرارداد نکنند از این پس به ستاره جوان و بوشهری این تیم به چشم تافته ای جدابافته نگریسته می شود که با یک سرماخوردگی ده روزه(!)، قراردادش را چند برابر کرده است.