جنجال های اسکار؛ مشهورترین جایزه سینمایی دنیا

جی پلاس، امسال سال سینما نبود. سال شیوع کرونا به شدت به سینما در بخش تولید و توزیع ضربه زد. جشنواره‌های بسیاری تعطیل شدند و آن‌ها که برگزار شدند با روزهای شکوهشان فرسنگ‌ها فاصله داشتند. 

خبرآنلاین نوشت: معتبرترین جشنواره سینمایی جهان؛ جشنواره کن، برگزار نشد. تنها جشنواره‌های مهمی که در این وضعیت برگزار شده‌اند، ونیز و تورنتو بودند که تمام تلاش خود را کردند تا خون را رگ‌های خشکیده سینمای جهان دوباره به گردش درآورند. 

در اکران هم وضع چندان از این بهتر نیست. حتی فیلمی مثل «انگاره (تنت)» از کریستوفر نولان هم نتوانسته آن شور و شوق سابق را به سالن‌های سینما برگرداند. با این تفاسیر تکلیف جایزه اسکار چه می‌شود؟

رویدادی نادر در تاریخ اسکار

در تاریخ طولانی اهدای جوایز اسکار، به ندرت رویدادی سبب شده است که این مراسم بزرگ و پر زرق و برق با تاخیر برگزار شود. اسکار ۲۰۲۱، نود و سومین دوره برگزاری این جایزه سینمایی است. در تاریخ دراز این جایزه فقط ۴ بار تاخیر در برگزاری مراسم روی داده است. 

سیل ویرانگر لس‌آنجلس 

نخستین بار مراسم اسکار را یک فاجعه طبیعی به تعویق انداخت. سیل سال ۱۹۳۸ در لس‌آنجلس یکی از مخرب‌ترین فجایع طبیعی در تاریخ این شهر است که بر اساس آمارهای موجود به نرخ امروز چیزی بیش از یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار خسارت برجای گذاشت. 

در این فاجعه بیش از ۵ هزار ساختمان شهر به کل ویران شد و ساختمان‌های زیادی آسیب دید. با این میزان خسارت طبیعی است که مراسم اهدای جایزه اسکار در دل لس‌آنجلس به تعویق بیافتد. 

ترور مارتین لوترکینگ

درست ۳۰ سال پس از سیل ویرانگر لس‌آنجلس، در سال ۱۹۶۸ مهم‌ترین رویداد سال ترور مارتین لوترکینگ فعال حقوق مدنی سیاه‌پوست بود. این ترور تاثیر شگرف بر آمریکای آن روزگار گذاشت و در نتیجه آن مراسم اسکار به تعویق افتاد. 

باز هم ترور البته ناکام

سومین باری که مراسم اسکار به تعویق افتاد باز هم در اثر اقدام به ترور یک شخصیت سرشناس بود. سال ۱۹۸۱ در ترور ناموفق رونالد ریگان رییس‌جمهور آمریکا مراسم اسکار به تعویق افتاد. 

و حالا کرونا

اسکار ۲۰۲۱، نود و سومین دوره برگزاری مراسم اهدای این جایزه سینمایی است. این رویداد قرار بود در تاریخ ۱۰ اسفند ۹۹ (۲۸ فوریه) برگزار شود اما شیوع کرونا همه برنامه‌ریزی‌ها را به هم زد. بر اساس آخرین تصمیم آکادمی علوم و هنرهای سینمایی این دوره از مراسم اسکار با حدود ۲ ماه تاخیر در شب ۲۵ آوریل (صبح دوشنبه ۶ اردیبهشت به وقت تهران) در لس‌آنجلس برگزار خواهد شد. 

مجری اسکار به کمبود تنوع نژادی در میان نامزدهای این جایزه اعتراض کرد

درست است که به تعویق افتادن مراسم اسکار رویداد نادر و خبرسازی است اما خبر مهم‌تر درباره این جایزه سینمایی قوانین تازه‌ای است که در انتخاب برندگان جوایز از جمله جایزه بهترین فیلم تاثیر زیادی خواهد داشت. البته این قوانین قرار نیست تا اسکار ۲۰۲۴ اجرایی شوند اما اعلامشان از همین حالا بر سیاست فیلمسازان و استودیوهای بزرگ فیلمسازی تاثیرگذار خواهد بود. 

قوانین تازه اسکار

قوانین تازه اسکار در راستای قولی است که آکادمی علوم و هنرهای سینمایی برای پررنگ کردن نقش‌ زنان و اقلیت‌های نژادی و جنسی در این جایزه معتبر سینمایی داده بود. آن‌ها با این قوانین تازه سعی دارند استانداردهای حداقلی برای فیلم‌ها افزایش تنوع؛ پشت و جلوی دوربین، وضع کنند. 

قوانین تازه چیست؟

در نخستین استاندارد که محتوای نمایش داده شده روی پرده سینما را هدف قرار داده است، باید بازیگران اصلی یا یکی از بازیگران نقش‌های مهم مکمل از گروه‌های نژادی باشند و علاوه بر آن حداقل ۳۰ درصد از بازیگران نقش‌های ثانویه و جزئی  از زنان، اقلیت‌های جنسی یا افراد معلول باشند. 

ماجرا به اینجا هم ختم نمی‌شود و فیلمسازان باید در مضامین اصلی فیلم و خرده پی‌رنگ‌ها سراغ گروه‌های کمتر دیده شده که در بالا به آن‌ها اشاره شد بروند. 

استانداردهایی مشابه آنچه درباره محتوا گفته شد، در بخش خلاق پشت دوربین، فرصت‌های شغلی، بازاریابی و تبلیغ هم تکرار شده است. حالا هر فیلمی که می‌خواهد واجد شرایط حضور در رقابت اسکار باشد باید حداقل ۲ مورد از این استانداردها را رعایت کند. 

این قوانین پس از اعلام با واکنش‌های گسترده‌ای روبه‌رو شد که برخی در تایید و برخی در مخالفت با آن بودند. 

موافقان و مخالفان

دیوید اویلوو بازیگر سرشناس سیاه‌پوست که اخیرا پا به عرصه کارگردانی هم گذاشته است، از حامیان این تغییرات است. او می‌گوید: «خیلی نامربوط است اگر از ارزش زنان و سیاهان حرف بزنیم اما از این تغییر مسیر حمایت نکنیم.»

رجینا کینگ فیلمساز زن و خالق آثاری چون «یک شب در میامی» هم حامی این تغییر است و امید دارد که با این استانداردها افراد فعال در صنعت سینما «بیش از پیش خلاق شوند». او می‌گوید: «برای بسیاری از نقش‌ها می‌توان از بازیگران رنگین‌پوست استفاده کرد چرا که در نهایت بسیاری نقش‌ها ربطی به رنگ پوست ندارند.»

ادریس البا هم حامی این تغییرات است. کلویی گریس مورتز هم این استانداردها را «گامی در مسیر درست»‌ توصیف کرد. 

ویگو مورتنسن در فیلم «کتاب سبز»

در نقطه مقابل او کریستی آلی بازیگر زن که به ظاهر این قانون برای پیشرفت بیشتر امثال او در صنعت سینما تدوین شده است، نگاهی بسیار منفی به این اجبارهای قانونی دارد. او می‌گوید: «تعیین استانداردهای این چنین برای جایزه بهترین فیلم اسکار دیکتاتوری و ضدهنر است.»

ویگو مورتنسن هم اگرچه به شدت آلی مخالف نیست اما در نهایت استانداردهای تازه اسکار را مصداق «حذف» عده‌ای می‌داند که در نهایت این موضوع خود باعث تبعیض می‌شود. او به فیلم «۱۹۱۷» اشاره کرد که سال گذشته در چندین رشته از جمله بهترین فیلم نامزد اسکار شد که براساس قوانین جدید واجد شرایط رقابت بهترین فیلم نیست. 

دین کاین بازیگر نقش سوپرمن در «لوییس و کلارک» دیگر هنرپیشه‌ای است که علیه این استانداردها اظهارنظر کرده است و این کار را مایه از بین بردن اعتبار جایزه اسکار می‌داند. او می‌گوید، با تعیین چنین استانداردهایی رقابت اسکار را مثل مسابقه‌های مهدکودک می‌کنیم که به همه شرکت‌کنندگان «جام مشارکت در بازی» اهدا می‌شود.