آیت‌الله حسینی قائم مقامی: آیت الله صانعی شجاعت و حریت را از استادان سترگ خویش به میراث برده بود

به گزارش جماران؛ پیام آیت الله سید عباس حسینی قائم مقامی بدین شرح است: «رحلت فقیه نواندیش، مرجع آزاده حضرت آیة الله العظمی شیخ یوسف صانعی ( تغمده الله برحمته) مصداق ثلمة جبران ناپذیری است که شرایط کنونی حوزه های علمیه و جامعه دینی بر زیانباری و مصیبت زدگی آن می افزاید.

آن فقیه بزرگوار در میانۀ دو جریان متصلّب و عقل گریز و جریان ساختار شکن و فقه گریز با پشتوانۀ اتصالی که به سنت فقهی سلف صالح ( رضوان الله علیهم) داشت و با بهره گیری از دانش و تجربۀ سرشاری که از رهگذر صرف یکسرۀ عمر در این سنت فقهی و تتلمذ در محضر بزرگان و اعلام نسل طلایی حوزۀ علمیه مبارکه قم ، همچون حضرت آیة الله العظمی بروجردی و حضرت امام خمینی( رحمة الله علیهم) بدست آورده بود، کوشید تا از همان بستر سنتی و با تحفظ و وفاداری صمیمانه به اصالت های هویت بخش فقه اهل البیت ( سلام الله علیهم اجمعین) و در چارچوب روشهای اصیل اجتهادیِ فقه جواهری ، و در تعمیق و توسعه بنیادی که استاد گرامی اش امام خمینی در اثر بخشی زمان و مکان در اجتهاد بنا نهاد ، الگویی در خور و راهگشا در تبیین سازگاری دین و عقلانیت و انسجام پذیری احکام شریعت با مبانی و داوریهای عقلانی ارائه دهد و نه در شعار و ادعاء،  بلکه در عینیت، با اتکاء به روش سنتیِ اجتهاد، شبهه ناسازگاری دین و زندگی و شریعت و عقلانیت را به چالش بکشاند و صد البته چنین تلاشی از آن بزرگوار در قامت مرجع تقلید و فقیه سنتی و ذوالید در فقه جواهری ، تحفه ارزنده ای است که می‌توانست و می‌تواند حوزه‌های علمیه را در عرصه گفتمان جهانی اسلام و تشیع نمایندگی نماید. هرچند غمگنانه بسا با خلط میان روش و مضمون، به بهانه نقد مضامینِ فتوایی که به صورت طبیعی همیشه و هماره از سوی هر فقیهی در موضع و معرض نقد قرار دارد ، استناد تلاش آیت الله صانعی به روش شناختیِ اصیل فقه سنتی نادیده گرفته شده و از پژواک مناسب و درخور این تلاش ستایش برانگیز کاسته شد. اما به یقین آیت الله صانعی که شجاعت و حریت را از استادان سترگ خویش به میراث برده بود، سهم خود را در گشودن درب های اندیشه فقهی و سمت بخشی سازمانِ فقه به سوی معاصرت و نیازمندیها و اقتضائات عصری به نیکی ادا نمود، هرچند  پارسایانه و مجاهدانه در این مسیر رنج بسیار را بر خود پذیرفت و از موقعیت هایی که می توانست عافیت طلبانه از آنها برخوردار گردد، کریمانه چشم پوشید.

 تلاش برای کشف و بازسازی مناطات احکام در پرتو توجه عمیق به حقوق انسان ، نگاه انسانی و فرا جنسیتی و نیز رویکرد به عقل و عقلا به مثابه یک منبع معرفتی در تولیدات فقهی و گزاره‌های شریعت ، عنصر محوری مجاهدت علمی و عملی آن فقیه آزاده و آزاداندیش می باشد.

 و در کنار این مفاهمه پذیری عصری و برجستگی‌های علمی، ویژگی های اخلاقی همچون تواضع، ساده زیستی، مردم داری، دنیا گریزی و...  از آن مرجع راحل در برابر دیدگان نسلی که "تجربه ز‌‌‌یسته" های اندکی از معنویت و علمیت روحانیت اصیل را برخوردارند،  الگویی ستودنی و مثال‌زدنی ساخت و حجت موجهی را از سیره سلف صالح به آنان نمایاند.

 این جانب که مدتی در سالیان دور در محضر پر فیض آن فقیه و اصولی بزرگوار توفیق بحث و‌ آشنایی با مبانی استاد گرانقدرش امام خمینی را داشتم خود را در صف النعال بهره مندان از آن محضر علمی، وامدار می دانم و صمیمانه این ضایعه دردناک را به حوزه‌های علمیه و خصوصا دین دارانی که اکنون بیش از هر زمان دیگری دغدغه ‌‌‌دار حیات اجتماعی دین و شریعت هستند تسلیت عرض می نمایم و برای آن مرحوم ، علو درجات و قرار در "مقعد صدق" در نزد پروردگارش را مسئلت دارم. آمین یا رب العالمین. 

والسلام علیه یوم ولد و یوم یموت و یوم یبعث حیا

و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته

سید عباس حسینی قائم مقامی 

۲۲ شهریور ۱۳۹۹

برابر با ۲۳ محرم الحرام ۱۴۴۲»