علت حمایت سوریه و لیبی از ایران در جنگ چه بود؟

به گزارش خبرنگار جی پلاس، سالها از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ و پایان جنگ تحمیلی گذشته است اما همچنان پرسش هایی درباره علت و چرایی جنگ، تعویق پذیرش قطعنامه های بین المللی و... باقی مانده است که در این مجال به مناسبت فرا رسیدن چهلمین سال دفاع مقدس برآنیم تا به برخی از این پرسش ها، پاسخی درخور دهیم. پرسش دیگری که در این میان مطرح است، این است که با توجه به عرب بودن دو کشور سوریه و لیبی، علت حمایت آنها از ایران در جنگ، چه بود؟ که در کتاب پرسش ها و پاسخ ها (جنگ ایران و عراق) به این پرسش اینچنین پاسخ داده شده است:

کشور سوریه قسمتی از سرزمینش را در جنگ با اسرائیل از دست داده بود و خواهان خروج بدون شرط اسرائیل از بلندی‌های جولان و مخالف سازش و مذاکره با این کشور بوده و هست. سوریه به اتفاق برخی از کشورهای عربی، جبهه پایداری اعراب در مقابل اسرائیل را تشکیل دادند. ایران نیز بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، صراحتاً مخالفت خود را با سیاست‌های اسرائیل اعلام کرد و بر اساس قانون اساسی، خود را متعهد به دفاع از حقوق مسلمانان در کلیه نقاط جهان از جمله حقوق مسلمانان سوریه، فلسطین و لبنان در مقابل اسرائیل می‌دانست که این قرابت دیدگاه‌های سوریه و ایران خود به خود باعث نزدیکی دو کشور در مقابل اسرائیل شد.

در همین زمینه بخوانید:

چرا ایران پس از فتح خرمشهر به جنگ ادامه داد؟

تحولات جنگ پس از عملیات والفجر ۸/آیا بعد از فتح فاو نیاز به صلح بود؟/مروری بر مفاد قطعنامه ۵۸۲

چرا به جنگ عراق علیه ایران، جنگ تحمیلی گفته می شود؟

رفتار بعثی ها با اسرای ایرانی چگونه بود؟/چرا شهادت اسرا دردسری برای دولت بعث ایجاد نمی کرد؟

وضعیت اقتصادی کشور در دوره دفاع مقدس چگونه بود؟

اما چرا سوریه از عراق حمایت نکرد؟ علت آن این است که عراق و سوریه به لحاظ ایدئولوژیک با هم تعارض داشتند؛ حزب بعث سوریه و حزب بعث عراق هر کدام داعیه رهبری جهان عرب را داشتند و وجود رقیب را غیرقابل تحمل می‌دانستند. بنابراین وجود تضاد ایدئولوژیک بین سوریه و عراق و اشتراک نظر ایران و سوریه در مقابل اسرائیل باعث شده بود سوریه از ایران در مقابل عراق حمایت کند و در مقابل آن، حمایت ایران را در قبال اسرائیل کسب کند. طبعاً اگر سوریه از ایران در مقابل عراق حمایت نمی‌کرد به احتمال زیاد به دلیل آنکه اکثر کشورهای قدرتمند عرب حاضر به مذاکره با اسرائیل بودند، سوریه در موازنه قوا در قبال اسرائیل بازنده می‌شد و نمی‌توانست اسرائیل را مجبور کند که به خواسته‌هایش تن در دهد.

پس از امضای معاهده کمپ‌ دیوید بین مصر و اسرائیل و رانده شدن مصر از کشورهای رادیکال عربی، لیبی به همراه سوریه و الجزایر گروه جبهه پایداری اعراب را تشکیل دادند و مخالف مذاکرات صلح اعراب و اسرائیل بودند. ایران نیز ضمن حمایت کامل خود از این جبهه، به همراه این کشورها مخالفت خود را با سازش و مذاکره با اسرائیل اعلام کرد. از طرفی، لیبی و عراق هر دو به دنبال آن بودند که با تمسک به مسئله فلسطین، رهبری جهان عرب را به‌دست آورند و به همین دلیل نمی‌توانستند همدیگر را تحمل کنند و از این نظر با هم تعارض داشتند، لذا وجود سازگاری منافع بین لیبی و ایران و تعارض منافع بین لیبی و عراق سبب شد که لیبی نیز چون سوریه در جنگ از ایران حمایت بکند.

برشی از کتاب پرسشها و پاسخها (جنگ ایران و عراق)؛ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ؛ فرهاد درویشی؛ص ۱۹۷-۱۹۸

لازم به ذکر است که به علت امانت داری متن کتاب واژه اسرائیل دست نخورده باقی مانده است وگرنه جمهوری اسلامی کشوری به این نام را به رسمیت نمی شناسد و این رژیم در واقع رژیم اشغالگر قدس است.