دو راهکار اقتصادی بهمن آرمان به رئیس جمهور/ عرضه نفت در بازار سهام محکوم به شکست است

پایگاه خبری جماران: در هفته ای که گذشت؛ سران قوا با طرح پیش فروش نفت در بازار سهام موافقت کردند. بر این مبنا، دولت پیشنهاد داده ۲۰۰ میلیون بشکه نفت را در بازه زمانی یک ساله در بازار سهام عرضه کند.{اینجا بخوانید}

در همین رابطه، معاون اسبق بورس تهران معتقد است که چنین طرحی از ابتدا محکوم به شکست است.

بهمن آرمان در گفت و گو با خبرنگار جماران گفت: تصورم این است که دولت در عمل نشان داده تمایلی به خروج از بحران و رکود فعلی ندارد. زیرا چنین طرحی نه در کشوری اجرا شده و نه روابط خارجی ایران چنین اجازه ای می دهد که در جامعه ما اجرا شود.

وی افزود: با وجود شرایط تحریم ها، پیش فروش نفت به مردم نه تنها عملی نبوده، بلکه قابل اجرا نیست. مضاف بر آن، بعید به نظر می رسد که استقبال مردم از این اوراق نفتی در حد قابل توجهی باشد. بنابراین چنین طرحی از ابتدا محکوم به شکست است.

این اقتصاددان ادامه داد: آقای روحانی گفته «مخالفین مدام نق می زنند و بهانه می گیرند ولی در عین حال کسی نیست که راهکاری نشان دهد» درحالی که اگر ایشان با تعدادی از کارشناسان امر صحبت می کرد و از این چرخه محدود مشاورینی که دارد، خارج می شد؛ راهکار وجود دارد.

او بیان کرد: شاید یکی از راهکارهای ممکن، وارد کردن شرکت ملی نفت ایران در بورس باشد. پیشینه جداسازی فعالیت های شرکت ملی نفت ایران در پیش از انقلاب به سال ۱۳۵۴ برمی گردد. آن زمان دولت تصمیم گرفت شرکتی به نام شرکت سرمایه گذاری نفت ایران با سرمایه بسیار زیاد آن موقع یعنی ۱ میلیارد دلار تاسیس کند و به خاطر اینکه اهمیت این موضوع را چند برابر کند، مدیرعامل این شرکت سرمایه گذاری را آقای هوشنگ انصاری وزیر پیشین اقتصاد ایران قرار داد.

آرمان گفت: اگر آن روش ادامه پیدا می کرد و آن شرکت به فعالیت خود چه در داخل و چه خارج ایران ادامه می داد بدون تردید ارزش دارایی هایش امروز بیشتر از شرکت آرامکوی عربستان سعودی بود که ارزش سهامش رقمی نزدیک به دوتریلیون دلار برآورد می شود. حالا نیز چندان دیر نشده، وزارت نفت می تواند شرکت ملی نفت ایران را وارد بورس کند و بعد در نهایت مقداری از سهام غیرمدیریتی آن را واگذار کند.

وی اظهار داشت: دولت می تواند بعد از این اقدام، از طریق افزایش سرمایه منابع مالی جدیدی را برای طرح های توسعه ای خود تعریف کند و اما درباره راهکار دوم که می تواند عملی تر باشد، وزیر نفت چند روز پیش اعلام کرد سرانجام در امر صنایع پایین دستی نفت و جلوگیری از خام فروشی آن، طرح هایی را تهیه کردند که برای دو میلیون بشکه در روز ظرفیت پالایشگاهی و واحدهای پتروپالایشی در کشور به وجود بیاید.

این اقتصاددان ادامه داد: وزیر نفت همچنین اعلام کرد شرکت هایی که در این فراخوان سرمایه گذاری شرکت کرده بودند مورد پالایش و تعدادی از آنها از نظر فنی و مالی مورد تایید قرار گرفتند. این اظهارات ایشان مژده بزرگی به مردم ایران و به نوعی عمل به رهنمودهای مقام معظم رهبری است که در اسفند سال ۱۳۷۵ در سفری به خورستان اعلام کردند «ما نمی خواهیم به جهان ظلم کنیم ولی  می خواهیم نفت خود را به صورتی که بیشترین ارزش افزوده را برای ما دارد، صادر کنیم. »

بهمن آرمان تصریح کرد: آقای زنگنه همواره مخالف ساخت پالایشگاه و صنایع پایین دستی نفت بوده و با چند برابر کردن قیمت گاز طبیعی واحدهای پتروشیمی عملا جلو انجام هرگونه سرمایه گذاری را در این واحدها گرفته است. به نحوی که امروز اگر هم طرح هایی به بهره برداری می رسند، مربوط به سال های دور است.

وی بیان کرد: آقای زنگنه اخیرا در مصاحبه خود با صداوسیما اعلام کرده که بر مبنای دانش موجود چیزی حدود ۷۸ درصد از تجهیزات پالایشگاه های نفت در ایران قابل ساخت است. اما واقعیت دیگری وجود دارد و آن اینکه درحالی که ساخت تجهیزات از لحاظ سخت افزاری در ایران امکانپذیر بوده، ولی بسیاری از تجهیزات و قطعات واحدهای پالایشگاهی نیازمند نقشه ها و فرمولاسیون تولید تجهیزات هستند. متاسفانه این نقشه ها تنها در اختیار معدود شرکت های نفتی دنیا با هویتی آمریکایی قرار دارد.

آرمان گفت: زمانی که جهش بزرگ پتروشیمی ایران توسط معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران آقای نعمت زاده انجام گرفت، ما پاره ای از نقشه های واحدهای پالایشگاهی خودمان در بندر ماهشهر و  عسلویه را از آنجایی که آمریکایی بودند به صورت دسته دوم از شرکت های اروپایی خریداری کردیم. که البته چنین امری در حال حاضر نیز چندان دشوار به نظر نمی آید.

او افزود: ما دارای توانایی های ساخت داخل بسیار بزرگی در ماشین سازی اراک، آذراب اراک و دو شرکت بسیار بزرگ ساخت تجهیزات پتروشیمی در خوزستان هستیم و امکان این را داریم که  نقشه های تولید این تجهیزات را خریداری کنیم.

وی با اشاره به اینکه آنچه در حال حاضر دشوار به نظر می رسد، هدایت نقدینگی به سمت فعالیت های تولیدی است، گفت: وزارت نفت نقش سنگینی در این باره دارد و در عین حال موظف به این کار است. زیرا بر پایه مصوبه مجلس شورای اسلامی و قانونی که توسط رئیس سابق مجلس به دولت ابلاغ شده، وزارت نفت موظف است تا از طریق جذب سرمایه های خرد مردمی در بورس، اقدام به ساخت واحدهای پتروشیمی و پالایشگاهی کرده و از خام فروشی ها جلوگیری کند.

این اقتصاددان با بیان اینکه وزیر نفت سودای دیگری در سر دارد، گفت: آقای زنگنه می خواهد به جای اینکه نفت غرب کارون را در همان خوزستان و مناطق محرومش مصرف و اقدام به ساخت مجتمع های پتروشیمی در آن منطقه کند، با طرحی بیهوده و باهزینه سنگین دومیلیارد دلاری، نفت کارون را با خط لوله ای ۱۱۰۰ کیلومتری به آن طرف تنگه هرمز یعنی جاسک انتقال دهد. این نشان می دهد که در وزارت نفت مخالفتی جدی نسبت به ساخت صنایع پایین دستی وجود دارد.

آرمان در پایان گفت: مسأله فروش دویست میلیون بشکه سهام نفت در سال از طریق بورس نه تنها نشدنی است، بلکه ریسک ها و خطرات زیادی به دنبال دارد و موجب ناامیدی مردم در این رابطه خواهد شد. از رئیس جمهور محترم می خواهم با هر ابزاری که می تواند جلو این اقدام را بگیرد و به راهکارهای دوگانه ای که در همین مصاحبه به آنها اشاره شد، عمل کند.