توحید روح عبادت

پایگاه اطلاع رسانی جماران: روح وجوهره عبادت، توحید و یکتاپرستی است. شناخت خدای یگانه به عنوان کاملترین ذات، دارای کاملترین صفات، منزه از هرگونه نقص وکاستی وشناخت رابطه او با جهان که آفرینندگی ، نگهداری وفیض بخشی مدام، عطوفت و رحمانیت است ، عکس العملی درانسان ایجاد می کند که از آن به پرستش وعبادت تعبیر می شود.

عبادت نوعی رابطه خاضعانه و ستایشگرانه است که انسان با خدای خود برقرار می کند. این نوع رابطه را انسان تنها با خدای خود می تواند برقرار کند وتنها درمورد خداوند یکتا صادق است. درمورد غیرخدا نه صادق است ونه جایز. شناخت خداوند به عنوان یگانه مبدأ هستی ویگانه صاحب وخداوندگار همه چیز، ایجاب می کند که هیچ مخلوقی را در مقام پرستش شریک او نسازیم ، قرآن کریم تأکید واصرار زیاد دارد براینکه عبادت و پرستش باید مخصوص خدا باشد وهیچ گناهی مانند شرک به خدا نیست.

آنچه انسان در مقام عبادت انجام می دهد عبارتست از:

۱ـ ثنا و ستایش خداوند سبحان به صفات واوصافی که مخصوص اوست . اوصافی که مفهومش کمال مطلق است.

۲ـ تسبیح وتنزیه خداوند از هرگونه نقص وکاستی از قبیل فنا، ناتوانی ، ستم، محدودیت وامثال اینها

۳ـ سپاس وشکر خداوند به عنوان منشأ و اصل خیرها و نعمت ها واینکه نعمت های ما همه وهمه از اوست وغیر او وسیله هایی هستندکه او قرار داده است.

۴ ـ ابراز تسلیم محض واطاعت خالصانه در برابر آن یگانه

۵ـ واینکه او در هیچ فعلی شریک ندارد وجز او کامل مطلق نیست. همان گونه که از محتوای عبادت وپرستش پیداست، ارزش واهمیت عبادت، جوهره توحیدی آن است . به همین دلیل عبادت سرلوحه تعالیم اسلام وبزرگترین واصلی ترین نشانه مسلمانی می باشد.

از نظر اسلام هرکار خیر ومفیدی اگر با انگیزه پاک خدایی توأم باشد عبادت است. بنابراین درس خواندن، مبادرت به کار وکسب روزانه وهرفعالیت اجتماعی دیگراگر برای خدا باشد عبادت است.

براین اساس است که گفته شده؛ اگرکسی زندگی خود را چنان تنظیم کند که اعمالش بجا و به مصلحت باشد، همچنین اعمالش را با نیت خوب و برای خدا انجام دهد، شبانه روز درحال عبادت است. یعنی خوابش عبادت است، بیداریش عبادت است، غذا خوردنش عبادت است، راه رفتنش عبادت است، لباس پوشیدنش عبادت است و همه کارهایش عبادت است.چون فرض این است که همه را برای خدا انجام می دهد و اینکه گفته شده روزه دار درماه مبارک رمضان همه اعمالش عبادت است بر همین اساس می باشد.

عبادت در قاموس معارف اسلامی مفهوم وسیعی دارد. بدین معنا که خضوع نسبت به چیزی و یا کسی غیراز خدا اگر به قصد محترم شمردن آن چیز و یا شخص باشد و به معنی تواضع و اعلام کوچکی باشد اشکالی ندارد، اما اگر به معنای تقدیس و تنزیه آن از نقص باشد این عبادت غیرخدا و شرک است. چون تنها موجودی که منزه از هر نقص بوده و شایسته تقدیس است، ذات مقدس احدیت است.

تقدیس نیز بر دوگونه است لفظی و عملی، لفظی به کار بردن الفاظی است که شایسته خداوند یکتاست و عملی رفتاریست که مفهوم آن قداست آن موجود باشد ولو به لفظ صراحت نداشته باشد. در این صورت این گونه اعمال نه تنها عبادت نیست بلکه شرک بوده و مستوجب عذاب و هلاکت است.

براین مبنا عبادت راهی برای تعالی جویی و جوشش و پاسخی است به ندای فطرت که فلسفه آفرینش را معنا می بخشد و سرلوحه تعالیم انبیا برای دستیابی به مراحل کمال است. به تعبیری دیگرپرستش تلاشی است برای جبران هبوط فرزندان آدم(ع) از جایگاه شایسته خویش و نوید این که راه بازگشتی وجود دارد.

منبسط بودیم و یک گوهر همه

بی سر و بی پا بدیم آن سر همه

یک گهر بودیم همچون آفتاب

بی گره بودیم و صافی همچو آب

چون به صورت آمد آن نور سره

شد عدد چون سایه های کنگره

کنگره ویران کنید از منجنیق

تا رود فرق از میان این فریق

حس نیایش و پرستش یکی از پایدارترین تجلیات روح انسان و یکی از اصیل ترین ابعاد وجودی آدمی است که نتیجه ضروری آن حقیرشمردن اهداف و آمال مادی و چشم دوختن به عظمت ها و تعالی ارزشهای ماورای امور و پدیده های دنیایی است.

بنابراین می توان گفت؛مهمترین فلسفه تشریع ماه پرفضیلت رمضان که به لطف الهی همچون صافی در مسیر زندگی انسان قرار گرفته وکدورت های مادی را ازجان انسان می زداید، پرستش ذات منزه از هرگونه نقص و کاستی و در نتیجه شناخت فضیلت ها و یادآوری جایگاه رفیع و مینوی انسان و محرکی برای کمال جویی نوع بشر است.