سید هاشم رسولی محلاتی

متولد:
1308-12-07
سوابق کاری:

 

 

خلاصه مطلب:

سید هاشم رسولی محلاتی در سال 1308 در محلات (استان مرکزی) متولد شد. پدر وی‌ سیدمحمد رسولی‌، روحانی‌ وارسته‌ از اهالی‌ روستای‌ قزلق‌ منطقه‌ی‌ راوند کاشان‌ بود که‌ در محلات‌ رحل‌ اقامت‌ افکنده‌ بود. وی‌ از شاگردان‌ برجسته‌ی‌ آیت‌الله‌ شیخ‌ عبدالکریم‌ حائری‌ یزدی‌، معروف‌ به‌ «آیت‌الله‌ مؤسس‌» و از مدرسین‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌ بود که‌ دوستی‌ نزدیکی‌ با حضرت‌ امام‌ داشت‌.

مادر سیدهاشم‌ هم‌ حاجیه‌ خانم‌ رباب‌ محمدی‌ بود که‌ به‌ علت‌ ورع‌ و تقوای‌ زیاد به‌ «ستاره‌ی‌ فامیل‌» معروف‌ بود.

سیدهاشم‌ تا دوازده‌ سالگی‌ در محلات‌ بود و علی‌رغم‌ اینکه‌ پدرشان‌ در قم‌ تدریس‌ می‌کرد، علاقه‌ی‌ وافر پدربزرگ‌ و مادربزرگ‌ مادری‌ باعث‌ گردید تا وی‌ دور از خانواده‌ در محلات‌ بماند. وی‌ در محلات‌ تحصیلات‌ خود را نزد برادران‌ مجد (محمد، احمد محمود و حسین‌) آغاز کرد و در دوازده‌ سالگی‌ به‌ قم‌ رفت‌ و در مدرسه‌ی‌ باقریه‌ی‌ قم‌ ثبت‌ نام‌ نمود.

در حوزه‌ی‌ علمیه‌ی‌ قم‌ تحصیلات‌ مقدماتی‌ خود را شامل‌ جامع‌المقدمات‌، سیوطی‌، مطول‌ و حاشیه‌ی‌ ملا عبدالله‌، نزد استادانی‌ چون‌ پدر بزرگوارشان‌، سیدرحمان‌ محلاتی‌ و شهید مطهری‌ به‌ پایان‌ رسانید و دروس‌ سطح‌ شامل‌ شرح‌ لمعه‌، بیع‌ و اجاره‌ و نکاح‌ و طلاق و مکاسب‌ و رسائل‌ را نزد اساتیدی‌ چون‌ اسدالله‌ اصفهانی‌، حسینعلی‌ منتظری‌، شهید صدوقی‌، مجاهد تبریزی‌، آیت‌الله‌ گلپایگانی‌ فراگرفت‌. در این‌ دوره‌ (دروس‌ سطح‌) هم‌ مباحثه‌ای‌ وی‌ آیت‌الله‌ خزعلی‌ و آیت‌الله‌ گیلانی‌ و شهید مصطفی‌ خمینی‌ و شهید فضل‌الله‌ محلاتی‌ بودند. حجت‌الاسلام‌ محلاتی‌ درس‌ خارج‌ فقه‌ را نزد آیات‌ عظام‌ بروجردی‌ و امام‌ تلمذ نمود که‌ مدت‌ تلمذشان‌ نزد آیت‌الله‌ العظمی‌ بروجردی‌ شش‌ سال‌ بود.

رسولی محلاتی بعد از فوت‌ آیت‌الله‌ بروجردی‌ از معدود شاگردان‌ امام‌ بودند که‌ ایشان‌ را به‌ عنوان‌ مرجع‌ تقلید معرفی‌ نمودند و وی‌ در چاپ‌ اولین‌ رساله‌ی‌ عملیه‌ی‌ حضرت‌ امام‌ نقش‌ زیادی‌ ایفا کرد. با شروع نهضت‌ حضرت‌ امام‌ خمینی (1342 ش‌) به‌ نهضت‌ مزبور پیوست‌ و بنا به‌ درخواست‌ امام‌ به‌ بیت‌ معظم‌له‌ منتقل‌ گردید و مسئول‌ نگاشتن‌ نامه‌ها و پیام‌های‌ ایشان‌ شد.

مأموران‌ ساواک‌ که‌ به‌ دنبال‌ وی‌ بودند، اشتباهاً روحانی‌ دیگری‌ به‌نام‌ رسولی‌ را دستگیر کردند و این‌ موضوع‌ باعث‌ گردید تا وی‌ به‌ تهران‌ نقل‌ مکان‌ کند و امامت‌ مسجد امام‌ صادق(ع‌) در محله‌ی‌ «درخونگاه‌» تهران‌ را، که‌ تولیت‌ آن‌ با یکی‌ از بستگانش‌ بود عهده‌دار گردد.

بعد از تبعید امام،‌ ایشان‌ امانت‌هایی‌ از مردم‌ نزد خود داشتند که‌ به‌ همراه‌ خود نبرده‌ بودند؛ لذا سیدهاشم‌ رسولی‌ مأمور گردید تا این‌ امانات‌ را به‌ محضر حضرت‌ امام‌ در نجف‌ ببرد و ایشان‌ هم‌ به‌ خوبی‌ این‌ مأموریت‌ را به‌ انجام‌ رساند؛ ولی‌ در حین‌ بازگشت‌ به‌ کشور، در گمرک‌ خرمشهر توسط‌ مأموران‌ دولتی‌ دستگیر گردید. وجود یکی‌ از دلبستگان‌ به‌ خطابه‌های‌ ایشان‌ که‌ در مسجد امام‌ صادق(ع‌) مستمع‌ بود، باعث‌ رهایی‌ وی‌ گردید. پس‌ از این‌ ماجرا حجت‌الاسلام‌ محلاتی‌ به‌ تهران‌ بازگشت‌ و به‌ امامت‌ جماعت‌ مسجد مزبور ادامه‌ داد.

پدر بزرگوار رسولی‌ محلاتی‌، امام‌ جماعت‌ امام‌‌زاده‌ قاسم‌ بود و وقتی‌ که‌ از دنیا رفت‌، سیدهاشم‌ رسولی‌ از طرف‌ آیت‌الله‌ العظمی‌ خوانساری‌ به‌ امامت‌ جماعت‌ امام‌زاده‌ی‌ فوق منصوب‌ گردید. حضور ایشان‌ در امام‌ زاده‌ قاسم‌ باعث‌ گردید تا این‌ مکان‌ که‌ تقریباً دور از دید مأموران‌ ساواک‌ بود، به‌ مکان‌ امنی‌ برای‌ انقلابیون‌ و مبارزان‌ مذهبی‌ درآید؛ به‌ خصوص‌ جلسات‌ روحانیت‌ مبارز که‌ با محوریت‌ شهیدان‌ مطهری‌ و بهشتی‌ و حضرات‌ اردبیلی‌ و مهدوی‌ کنی‌ تشکیل‌ می‌شد و در آنجا برپا می‌گردید.

او علاوه‌ بر امامت‌ جماعت‌ امامزاده‌ قاسم‌، مدرس‌ مدرسه‌ی‌ چیذر هم‌ بود که‌ یکی‌ از برجسته‌ترین‌ شاگردان‌ ایشان‌ در آن‌ مدرسه‌ شهید سیدعلی‌ اندرزگو بود.

با پیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ به‌ رهبری‌ امام‌، حجت‌الاسلام‌ سیدهاشم‌ رسولی‌ بار دیگر به‌ بیت‌ امام‌ پیوست‌ و مسئول‌ نگارش‌ نامه‌ها، پیام‌ها و نیز جواب‌ نامه‌های‌ ایشان‌ گردید و تا پایان‌ عمر مبارک‌ حضرت‌ امام‌ در این‌ سمت‌ بود.

وی از روز نخست رهبری حضرت آیت‌الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، مسئول بخش وجوهات و مسائل شرعی دفتر رهبر معظم انقلاب اسلامی بود.

وی از سال 1372 تا 1382 نخستین رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه و نیز نماینده مردم استان تهران در دومین دوره مجلس خبرگان رهبری و سال‌ها نماینده ولی‌فقیه در بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بود.

وی در دانشگاه‌های امام صادق(ع) و دانشکده الهیات دانشگاه تهران کرسی تاریخ اسلام را برعهده داشت و همچنین اولین رییس دانشکده تبلیغ دانشگاه امام صادق(ع) تهران بود.

آیت‌الله رسولی محلاتی مولف، مورخ و پژوهشگر برجسته شیعه با بیش از 100 عنوان کتاب در حوزه قرآنی و تاریخ تشیع بود.

ازجمله آثار وی می توان به: زندگانی امام حسین(ع)، زندگانی امیرالمومنین(ع)، زندگانی حضرت فاطمه زهرا(س) و دختران آن حضرت، تاریخ اسلام: از پیدایش عرب تا پایان خلافت عثمان، تصحیح اثبات الهداة شیخ حر عاملی(صاحب وسائل الشیعة) در هفت جلد، ترجمه مقاتل الطالبین، ترجمه مفاتیح الجنان محدث قمی، ترجمه قسمت آخر اصول کافی، ترجمه روضه کافی در جلد، تحقیق و بررسی تالیفات شیخ طوسی و شروح و تعلیقات آن‌ها، ترجمه سیره ابن هشام در جلد، کیفر گناه، آداب معاشرت در اسلام، راه مبارزه با گناه، تاریخ انبیا اشاره کرد.

آن مرحوم دارای چهار فرزند پسر و پنچ دختر است که حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی‌اکبر ناطق نوری، حجت الاسلام و المسلمین سید محمدعلی شهیدی محلاتی و عباس آخوندی از جمله دامادهای آیت الله رسولی محلاتی هستند.

آیت الله رسولی محلاتی شامگاه پنج شنبه 19 دی ماه 1398 در تهران دعوت حق را لبیک گفت.

 

مقالات