زندگینامه آیت الله حسین نوری همدانی

حسین نوری همدانی از شاگردان امام خمینی (س) و مبارزان علیه رژیم پهلوی بوده اند که در مسیر مبارزه بارها دستگیر، زندانی و تبعید شده اند، ایشان از مراجع تقلید هستند، سال ها سابقه تدریس در حوزه علمیه را دارا می باشند. 

حسین نوری همدانی در سال 1304 در خانواده ای متدین در همدان متولد شده است. او در سن 7 سالگی دروس ادبیات فارسی، گلستان سعدی، انشاء، ترسل نصاب و ... را نزد پدرش مرحوم حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ ابراهیم نوری همدانی آموخت، سپس در سال 1321 به مدرسه مرحوم آخوند همدانی رفت، و حدود یک سال و نیم در آنجا به فراگیری علوم پرداخت. اما پس از مدت کوتاهی برای فراگیری علوم راهی قم شد. 

ایشان از شاگردان امام خمینی (س) بوده اند و از جمله دیگر اساتید ایشان در قم می توان به  حضرات آیات محمد داماد، حجت کوه کمره ای، علامه طباطبایی، بروجردی اشاره کرد. 

ایشان مدت 12 سال در درس فقه و اصول آیت الله العظمی سید محمد داماد حضور داشت، مدت 5 سال در درس اسفار علامه طباطبایی شرکت می کرد. آیت الله نوری همدانی از زمانی که آیت الله بروجردی به قم آمدند تا زمانی که رحلت کردند به مدت 15 سال در تمام درس های ایشان شرکت می کرد. 

اولین آشنایی آیت الله نوری همدانی با امام خمینی (س) به سال 1322 شمسی برمی گردد، که در درس اخلاق ایشان حضور یافت. همچنین‌، استاد معقول حضرت امام‌، مرحوم آیه اللَّه العظمی آقا سید ابو الحسن قزوینی‌، معروف به علامه رفیعی بودند که چند ماهی قم تشریف آوردند و درس معقول می‏فرمودند و آیت الله نوری همدانی در درس ایشان حضور داشتند. 

آیت الله نوری همدانی همزمان با ورود به حوزه و تحصیل تدریس را نیز آغاز کردند، به طور مثال درس نهج البلاغه ایشان در دوران پیش از پیش از پیروزی انقلاب از دروس پرمحتوای حوزه علمیه به حساب می آمد و عرصه را بر رژیم تنگ کرد تا جایی که چاره ای جز تعطیلی آن برایشان باقی نماند. ایشان همچنین بیش از 30 سال است که به تدریس درس خارج اشتغال دارند. 

تالیفات

ایشان بیش از 50 جلد کتاب نگاشته اند و تاکید بسیاری بر نوشتن مطالب علمی دارند. از جمله کتاب های ایشان که تا کنون منتشر شده است می توان به موارد زیر اشاره کرد: 

1) الخمس

2) مسائل من اجتهاد و تقلید

3) امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه اسلام (عربی)

4) امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه اسلام (فارسی)

5) اسلام مجسم (شرح حال علمای بزرگ اسلام)

6) جایگاه بانوان در اسلام

7) جهاد (فارسی)

8) ربا 

9) دانش عصر فضا

10) شگفتی‌های آفرینش

11) جهان آفرینش

12) انسان و جهان

13) خوارج از دیدگاه نهج البلاغه

14) یک حرکت انقلابی در مصر

15) داستان باستان

16) ما و مسائل روز

17) بیت المال از دیدگاه نهج البلاغه

18) اقتصاد اسلامی

19) منطق خداشناسی

20) جمهوری اسلامی

21) رساله توضیح المسائل 

22) آمادگی رزمی و مرزداری در اسلام

23) هزار و یک مسئله فقهی (استفتائات جلد 1 و 2)

24) مناسک حج (عربی)

25) مناسک حج (فارسی)

26) منتخب المسائل (عربی)

فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی

ایشان فعالیت های سیاسی خود را همزمان با آشنایی با امام خمینی و شرکت در درس ایشان آغاز کردند، و در مسیر مبارزه علیه رژیم پهلوی تجربه دستگیری و زندانی شدن توسط عوامل رژیم شاهنشاهی را نیز دارا هستند. 

بعد از تبعید امام به ترکیه، ایشان یکی از امضا کنندگان اعلامیه ها علیه رژیم شاه بود، به همین خاطر نیروهای ساواک به منزل ایشان رفته و ایشان را دستگیر کردند، و بعد از سپری کردن یک شب در ساواک قم به زندان قزل قلعه تهران منتقل شدند، و حدود 5 ماه بعد آزاد شدند. 

بعد از آزادی به همدان رفتند، و در آنجا دوباره دستگیر شده و به زندان قزل قلعه منتقل شدند و چند ماه دیگر در آنجا زندانی بودند، پس از آزادی مدت طولانی ممنوع المنبر بودند. 

در دی ماه سال 1356 در پی انتشار مقاله توهین آمیز علیه امام خمینی در روزنامه اطلاعات، جلسه ای در منزل ایشان برگزار شد که آقای مشکینی و وحید خراسانی نیز در آن حضور داشتند، و در آن جلسه تصمیم گرفته شد که حوزه و بازار قم در اعتراض به انتشار این چنین مقالاتی تعطیل شود. بعد از تعطیلی حوزه و بازار، بزرگان حوزه و بازار به منزل مراجع می رفتند و جلساتی تشکیل می دادند، در روز 19 دی تصمیم گرفته شده بود که به منزل ایشان مراجعه کنند، که این قرار در نماز جماعات اعلام شده بود، و جمعیت زیادی حضور یافتند. پس از سخنرانی ایشان مردم با شعارهایی تند از منزل ایشان حرکت کردند و وارد خیابان شدند، که ماموران رژیم مردم را به گلوله بستند و عده ای شهید شدند، و بسیاری مجروح گشتند. همین امر موجب قیام مردم دیگر شهرها شد، و به مناسبت بزرگداشت شهدای این روز قیام فراگیر مردم از تبریز آغاز شد و رفته رفته ایران را فراگرفت. 

آیت الله نوری در این زمینه نقل می کنند: «به همین مناسب کوچه ما کوچه قیام نام گذاری شد‌. و وقتی حضرت امام (رحمه الله) به قم مشرف شدند به منزل ما نیز تشریف آوردند‌، و به محضر ایشان عرض شد که انقلاب اسلامی از این خانه آغاز شده است.

 بعد از جریان این سخنرانی در روز 19 دی، در انتظار این بودم که ساواک دنبالم بیاید و دستگیرم کند‌؛ به این جهت در تهران کاری داشتم رفتم که آن را انجام دهم‌. وقتی به تهران رفته بودم‌. شبانه به منزل ما ریخته و همه جا را گشته بودند‌. وقتی از تهران برگشتم و جریان را به من گفتند‌. خودم را بیشتر آماده کردم و بعد از خداحافظی و آماده شدن‌، به ساواک تلفن زدم و گفتم‌: اگر با من کاری دارید از تهران برگشته ‏ام‌. حدود نیم ساعت بعد آمدند و مرا به شهربانی قم بردند‌، و از آنجا مرا به خلخال تبعید کردند.»

این تبعید چند ماه طول کشید، و سختگیری های فراوانی به همراه داشت، پس از آن به سقز تبعید شدند، و بعد از روی کار آمدن دولت شریف امامی از تبعیدگاه آزاد شدند. در این زمان امام خمینی در پاریس به سر می بردند، و ایشان بعد از چند روز حضور در قم به نوفل لوشاتو رفته و با امام ملاقات کردند. هنگام بازگشت نیز اواراقی را که امام در ارتباط با حکومت اسلامی بعد از سقوط شاه نوشته بودند با خود نزد شهید بهشتی و شهید مطهری آورد. 

 ایشان همچنین یکی از دوازده نفری بودند که اعلامیه تائید مرجعیت امام خمینی بعد از مرحوم حکیم را امضا کردند. 

ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی با فرمان امام خمینی ماموریت های متعددی در کشورهای گوناگون به انجام رسانده اند، از جمله فعالیت های ایشان در این زمینه می توان به موارد زیر اشاره کرد: 

• رسيدگی به‌ امور سفارتخانه‌ها و كنسولگری ها و خانه‌های فرهنگ‌ در كشورهايی اروپايی و هندوستان‌، پاكستان‌، بنگلادش‌ و فيليپين‌
•  تبيين‌، تبليغ‌ و نشر نهضت‌ اسلامی در ابعاد و زمينه‌های گوناگون‌
• مصاحبه‌ با نشريات‌ و خبرگزاری ها درباره‌ انقلاب‌ اسلاميی و آثار آن‌ در اين‌ كشورها
• ارتباط‌ با جوانان‌ كشورهای اروپايی كه‌ به‌ انقلاب‌ اسلامی علاقه‌ داشتند
• ارتباط‌ با ايرانيان‌ مقيم‌ كشورهای اروپايی و تشريح‌ ابعاد انقلاب‌ اسلامی
• بررسی مشكلات‌ دانشجويان‌ ايرانی مقيم‌ خارج‌ و اقدام‌ برای رفع‌ مشكلات‌ آنان‌

آیت الله نوری همدانی از سال های آغازین تاسیس جامعه مدرسین به عضویت آن در آمده، ایشان در حال حاضر از مراجع تقلید است که در شهر قم به تربیت طلاب می پردازد.