زندگینامه آیت الله محمد ری شهری
مرحوم آیت الله ری شهری نخستین وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی و از نمایندگان مجلس خبرگان رهبری بوده، از جمله دیگر مسئولیت ها و سوابق او می توان به تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی، ریاست موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ریاست دادگاه انقلاب ارتش، حاکم شرع دادگاه های انقلاب اسلامی، دادستان کل کشور، دادستان دادگاه ویژه روحانیت و نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت اشاره کرد.
محمد محمدی ری شهری در 7 آبان ماه سال 1325 در شهر ری متولد شد. در سال 1339 و بعد از اتمام تحصیلات ابتدایی راهی حوزه علمیه شهر ری شد، او در سال 1340 برای ادامه تحصیل به قم رفته و تا سال 1357 به تحصیل و تدریس در حوزه علمیه قم اشتغال داشت، او در این مدت تنها دوره کوتاهی را به دلایل سیاسی به حوزه های علمیه مشهد و نجف مهاجرت کرد.
از اساتید او در حوزه می توان به حضرات آیات حاج میرزا علی مشکینی، حاج شیخ محمد فاضل لنکرانی و حاج سیدمحمدباقر طباطبایی سلطانی اشاره کرد. وی درس خارج را در محضر حضرات آیات حاج شیخ محمدعلی اراکی و وحید خراسانی سپری کرد، و درس خارج را در حضور حضرات آیات میرزا علی مشکینی، جواد تبریزی، محمدرضا گلپایگانی و مرتضی حائری فراگرفت.
او علاوه بر درجه اجتهاد، اجازه روایت حدیث از برخی علما و محدثان بزرگ جهان اسلام همچون آیت الله رضا بهاءالدینی دریافت کرد.
او از حافظان قرآن کریم بوده و خود را در زمینه اخلاق تحت تاثیر حضرات آیات عبدالکریم حامد، حسین فاطمی، محمدتقی بهجت و سیدرضا بهاءالدینی می داند.
فعالیت های سیاسی:
مرحوم ری شهری از ابتدای نهضت امام خمینی (س) با دیدگاه های ایشان آشنا شد و فعالیت های خود را به ویژه از جریان 15 خرداد سال 1342 آغاز کرد.
او در تاریخ 20 تیر ماه سال 1344 توسط ساواک دستگیر شده و به زندان محکوم شد، در سال 1345 از شرکت در جلسه دادگاه تجدید نظر ساواک تمرد کرد و به نجف اشرف رفت، سپس در سال 1346 به ایران بازگشت و حدود 18 ماه در حوزه علمیه مشهد به تحصیل پرداخت. در این دوران دوباره تحت تعقیب نیروهای ساواک قرار گرفت و در دادگاه تجدید نظر برای بار دوم به زندان محکوم شد.
آیت الله ری شهری به دلیل سخنرانی علیه رژیم شاه در سال 1356 در حسینیه اصفهانی های آبادان ممنوع المنبر شد، و همچنین به دلیل سخنرانی علیه شاه در نهاوند، آبادان، مشهد، هرمزگان و زابل تحت تعقیب نیروهای ساواک قرار گرفت.
سوابق پس از پیروزی انقلاب اسلامی:
مرحوم محمدی ری شهری بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مسئولیت هایی را برعهده گرفت. او حاکم شرع دادگاه های انقلاب اسلامی بهبهان، دزفول، گچساران، بروجرد، رشت و گنبد کاووس بود.
در اواسط سال 1358 به دلیل اهمیت حفظ و اصلاح نیروهای مسلح بعد از پیروزی انقلاب با هدف مقابله با توطئه های گروهک های ضد انقلاب به ریاست دادگاه انقلاب ارتش منصوب شد، در دوران تصدی این مسئولیت مسائل مهمی از جمله رسیدگی به اتهامات متهمین به توطئه در پایگاه های هوایی و محاکمه متهمین به شرکت در کودتای نافرجام نوژه را مورد بررسی قرار داد.
او در ششم شهریور ماه سال 1363 به عنوان نخستین وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی منصوب شد. پس از آن در تاریخ 30 مرداد ماه سال 1368 به عنوان دادستان کل کشور منصوب شده و تا اوایل سال 1370 در این سمت باقی ماند. ری شهری همچنین در 13 دی ماه سال 1368 با حکم مقام معظم رهبری به عنوان دادستان ویژه روحانیت منصوب شد.
آیت الله ری شهری در دوره اول و سوم مجلس خبرگان رهبری به عنوان نماینده مردم تهران در مجلس حاضر بود؛ وی در 15 خرداد ماه سال 1374 به همراه جمعی از شخصیت های مذهبی و سیاسی جمعیت دفاع ارزش های انقلاب اسلامی را تاسیس کرد و در تاریخ 24 آبان سال 1377 طی بیانیه ای تعطیلی آن را اعلام کرد.
او از تاریخ 20 فروردین ماه سال 1369 تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی را با حکم آیت الله خامنه ای برعهده گرفت.
فهرست سایر مسئولیت ها:
- عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
- نماینده ولیّ فقیه و سرپرست حجاج
- ریاست مؤسسه علمی ـ فرهنگی دار الحدیث
- ریاست دانشگاه قرآن و حدیث
- ریاست پژوهشگاه قرآن و حدیث
آثار متعددی از مرحوم ری شهری به جا مانده است، از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- دانشنامه امام حسین(ع) ۱۴ جلد
۲- دانشنامه امام مهدی(عج) ۱۰ جلد
۳- دانشنامه امیرالمؤمنین(ع) ۱۴ جلد
۴- سنجه انصاف، بررسی برهه‌ای حساس از تاریخ رهبری نظام جمهوری اسلامی ایران
۵- میزان الحکمة (عربی) ترجمه شده در چهارده جلد
۶- مبانی شناخت
۷- مبانی خداشناسی
۸- عدل در جهان بینی توحید
۹- فلسفه وحی و نبوت
۱۰- رهبری در اسلام
۱۱- خاطرات سیاسی
۱۲- شهادت در نهج البلاغه
۱۳- فلسفه امامت و رهبری
۱۴- رمز تداوم انقلاب در نهج البلاغه
۱۵- تداوم انقلاب اسلامی ایران، تا انقلاب جهانی مهدی (عج)
۱۶- مقدمه‌ای بر سیستم قضاء اسلامی
۱۷- رمز موفقیت در زندگی
۱۸- جشن تکلیف، ویژه دختران
۱۹- جشن تکلیف، ویژه پسران
۲۰- جشن تکلیف ویژه مسئولان امور تربیتی و جوانان
۲۱- بحث‌هایی دربارهٔ خدا
۲۲- آگاهی و مسئولیت
۲۳- تندیس اخلاص - زندگینامهٔ مرحوم شیخ رجبعلی خیاط (نکوگویان)
۲۴- کیمیای محبت - یادنامهٔ مرحوم شیخ رجبعلی خیاط (نکوگویان)
۲۵- تحکیم خانواده
۲۶- شناخت پیامبران و پیام
۲۷- تبلیغ در قرآن و حدیث
۲۸- مناظره در رابطه با مسائل ایدئولوژیک
۲۹- خاطره‌های آموزنده
آیت الله ری شهری در تاریخ 1 فروردین ماه سال 1401 در سن 76 سالگی رحلت کرد، پیکر او پس از تشییع در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی به خاک سپرده شد.