(طاهره دباغ) مرضیه حدیدچی
مرضیه حدیدچی از مبارزان علیه رژیم پهلوی بود، که در دوران اقامت امام خمینی (س) در نوفل لوشاتو مسئولیت حفاظت از ایشان و اداره امور منزل را برعهده داشت، او بارها توسط رژیم شاه دستگیر شد. در کارنامه سیاسی او سابقه نمایندگی مجلس و فرماندهی سپاه همدان نیز به چشم می خورد.
مرضیه حدیدچی در سال 1318 در همدان و در خانواده ای مذهبی متولد شد. او تحصیلاتش را از مکتب خانه آغاز کرد، و قرآن و نهج البلاغه را از پدرش آموخت.
وی در سال 1333 با آقای محمدحسن دباغ ازدواج کرد، حاصل ازدواج آنان 8 فرزند است. این ازدواج تحولاتی عمیق در زندگی او پدید آورد. پس از ازدواج در روزهای نخست به همراه همسر راهی تهران شد، و تحصیلات دینی اش را تا سطح (شرح لمعه) در تهران ادامه داد، او شاگرد اساتیدی چون مرحوم حاج آقا کمال مرتضوی، حاج شیخ علی خوانساری، شهید آیت الله محمدرضا سعیدی و نیز شهید سیدمجتبی صالحی خوانساری بود.
مرحومه حدیدچی همزمان با تحصیل به فعالیت های سیاسی نیز می پرداخت، او با پخش اعلامیه ها در سال 1340-1341 فعالیت هایش را آغاز کرد و پس از آن با ورود به تشکیلاتی تحت رهبری شهید سعیدی فعالیت هایش را تشدید کرد، او در این دوران با دانشجویان مبارز در دانشگاه های تهران، شهید بهشتی، صنعتی شریف و علم و صنعت نیز در تعامل و همکاری بود.
وی در سال 1349 بعد از به شهادت رسیدن آیت الله سعیدی بار دیگر مبارزاتش علیه رژیم شاه را شدت بخشید، و سرانجام در سال 1352 توسط ساواک دستگیر شد. او شدیدترین شکنجه ها در کمیته مشترک به همراه دخترش تحمل کرد و به سختی بیمار شد، تا جایی که امیدی به زنده ماندش نبود و از زندان آزاد شد، اما دخترش رضوانه در زندان ماند.
تصویری از خانم دباغ و دخترش در زندان های شاه
پس از آزادی تحت عمل جراحی قرار گرفت و از مرگ نجات یافت، و بعد از گذشت چند ماه دوباره دستگیر شد، او در سال 1353 از کشور خارج شد و تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی فعالیت های مبارزاتی اش را در هجرت ادامه داد.
او مدتی در لبنان و سوریه زیرنظر محمد منتظری و امام موسی صدر آموزش های چریکی دید و در این زمینه همراهی و فعالیت می کرد. و برای انجام ماموریت به کشورهای اروپایی از جمله فرانسه و انگلیس رفت و آمد داشت. مدتی در لندن به عنوان نظافتچی در یک هتل فعالیت و در اعتراضات ایرانیان مقیم آنجا شرکت داشت. در فرانسه نیز به جمع یاران امام د نوفل لوشاتو پیوست و وظیفه حفاظت از امام خمینی (ره) و انجام امورات بیت ایشان را برعهده داشت. خانم حدیدچی خارج از ایران با اسامی و عناوین خواهر دباغ، خواهر زینت احمدی نیلی و خواهر طاهری شناخته می شد.
خانم دباغ بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به ایران بازگشت، و مسئولیت هایی همچون فرماندهی سپاه همدان و بسیج خواهران را برعهده گرفت، او نخستین فرمانده زن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در غرب کشور است. از مهم ترین اقدامات وی در این دوره می توان به مهار حرکت های نظامی و تروریستی مجاهدین، حزب دموکرات کردستان و حزب کومله اشاره کرد. در سال 1367، نیز در به همراه ایت الله جوادی آملی و محمدجوادلاریجانی پیام امام خمینی (ره) پیام امام را به گورباپف رساندند.
او در سه دوره اول، دوم و سوم مجلس شورای اسلامی نماینده مردم تهران و همدان بود، وی همچنین در دانشگاه علم و صنعت و مدرسه عالی شهید مطهری به تدریس می پرداخت و قائم مقام جمعیت زنان جمهوری اسلامی بود.
برای مطالعه بیشتر در خصوص زندگی این بانوی مبارز می توانید به مقاله دو روایت از زندگی مرضیه حدیدچی/ بانوی انقلاب درباره خواهر طاهره چه گفت؟ که پیش از این در جماران منتشر شده است مراجعه کنید.
خانم مرضیه حدیدچی سرانجام پس از پشت سر گذاشتن یک دوره بیماری، در بیست و هفتم آبان ماه سال 1395 درگذشت. سرانجام پیکر مرحومه حدیدچی (دباغ) پس از تشییع در حرم مطهر امام س) و اقامه نماز بر پیکر وی توسط حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی در صحن حاج آقا مصطفی واقع در ضلع غربی حرم در جوار آرامگاه مرحوم دکتر حسن حبیبی و مرحوم دکتر صادق طباطبائی به خاک سپرده شد.
