اوقات فراغت سرگردان میان نهادهای متولی

والدین با توجه به علایق و استعداد فرزندانشان، آنها را ترغیب به حضور در کلاس های تابستانی می کنند تا هم به معلومات و کارایی آنها افزوده شود و هم خانواده ها را مطمئن از دور نگه داشتن دلبندانشان از اسیب های اجتماعی نماید.
اما اینکه کلاسهای تابستانی تا چه میزان می تواند انتظارات دانش آموزان خانواده ها را برآورده کند جای تامل دارد.
قطعا همه متولیان این بخش و از جمله آموزش و پرورش که آن را نهاد اصلی در این زمینه می دانند تمام تلاش خود را برای ترسیم خاطره ای خوش از تابستان برای دانش اموزان بکار می گیرند.
برنامه ها و کلاسهای اوقات فراغت تابستانی باید به گونه ای باشد که شرکت کنندگان، پس از یک دوره معین، مهارت مورد علاقه خود را فرا گیرند و یا بتوانند از عهده کاری که برای آن آموزش دیده برآیند.
طرح های اوقات فراغت تابستانی، بخش وسیعی از برنامه های آموزشی، ورزشی، مذهبی، فرهنگی و هنری را شامل می شود که تقریبا همه این موارد در برنامه تمام نهادهایی که به این زمینه ورود می کنند با اندکی تفاوت در کمیت و کیفیت می توان مشاهده کرد.
آنچه در این میان جلب توجه می کند ورود چندین دستگاه و نهاد برای پر کردن اوقات فراغت دانش اموزان است که این موضوع، داستان تکراری 'موازی کاری' را در اذهان مجسم می کند.
موازی کاری در اجرای برنامه های اوقات فراغت می تواند افت کیفیت برنامه ها، کاهش شرکت کنندگان، هدر رفت اعتبارات این بخش و در نهایت کارایی نداشتن مناسبت طرح های غنی سازی اوقات فراغت را به دنبال داشته باشد.
نهاد و متولی اصلی در بحث اوقات فراغت، آموزش و پرورش است اما نهادهای دیگری چون ورزش و جوانان، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، کمیته امداد، هلال احمر و چند نهاد دیگر نیز هر کدام در چند پایگاه اقدام به برگزاری کلاسهای تابستانی می کنند.
سوالاتی که با این تعداد متولی برنامه های تابستانی مطرح میشود این است که چه تعداد از این پایگاه ها با ظرفیت مناسب اقدام به برگزاری این کلاس ها می کنند؟ خروجی و نتیجه مثبت این کلاسها چیست؟ آیا دانش آموزان موفق به مهارت آموزی مورد نظر خود می شوند؟.
برنامه های غنی سازی اوقات فراغت تابستانی باید به گونه ای باشد که فرد شرکت کننده در آن پس از یک دوره معین، مهارت مورد علاقه خود را فرا گیرد و یا بتواند از عهده کاری که برای آن آموزش دیده برآید در حالی که مجموعه عملکرد دستگاه های فرهنگی و دولتی در این زمینه چندان مثبت نیست.
نداشتن متولی مشخص برای غنی سازی اوقات فراغت و جزیره ای عمل کردن در این زمینه، از آسیب های بزرگ موجود در این بخش است از این رو اگر هر نهادی به صورت تخصصی وارد این عرصه شود شاید نتایج بهتری در بر داشته باشد.
اگر برای اوقات فراغت، برنامه ریزی هدفمند و منظمی نباشد این راه اشتباه همچنان ادامه خواهد داشت و هر تابستان چندین دستگاه مختلف اقدام به برگزاری کلاس های اوقات فراغتی می کنند که در عمل نیز نتیجه چندان ملموسی به جز هدررفت وقت و اعتبارات ندارد.
البته تا آنجا که ما مطلع هستیم آموزش و پروش اعتبار چندانی برای این بخش در اختیار ندارد و عمده هزینه های کلاسها به صورت مشارکتی و توسط خود خانواده ها تامین می شود.
در استان یزد که بیش از 200 هزار دانش اموز دارد فقط حدود 65 هزار نفر آنان امسال جذب کلاس های تابستانی شده اند که شاید دلیل اصلی ان همین کمبود اعتبارات باشد.
جذب دانش آموزان در کلاس های تابستانی می تواند آنها را از اسیب های اجتماعی و خطراتی که در زمان تعطیلی مدارس متوجه آنان است حفظ کند از این رو باید نسبت به تامین اعتبارات بیشتر برای این بخش و بویژه برای آموزش و پرورش اقدام کرد.
قطعا آموزش و پرورش استان، مایل به جذب بیشتر دانش اموزان است اما با کمبود و یا شاید حتی نبود اعتبار روبروست .
متولیان آموزش و پرورش استان معتقدند فضا و امکانات کافی برای جذب بیشتر دانش آموزان در برنامه های تابستانی در استان وجود دارد اما نبود اعتبارت لازم، دست این نهاد را بسته است .
هم اکنون 28 کانون فرهنگی هنری ، 257 کانون ورزشی ، 19 مرکز دارالقرآن الکریم و 15 پژوهشسرای دانش آموزی در طول سال و بخصوص فصل تابستان در قالب طرح اوقات فراغت به میزبانی آموزش و پرورش استان یزد در خدمت دانش آموزان است.
در کنار برنامه های مختلف فرهنگی و ورزشی 2 اردوگاه استانی و همچنین 10 اردوگاه شهرستانی برای برنامه های جنبی و غنی سازی اوقات فراغت، آماده پذیرایی از دانش آموزان است .
شعار امسال طرح های تابستانی اوقات فراغت دانش آموزان 'هر دانش آموز یک مهارت است' اعلام شده است.
برگزاری کارگاه های مختلف و برپایی اردوهای متنوع در کنار کلاس ها برای غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان نیز در برنامه های آموزش و پرورش پیش بینی شده است.
و اما دستگاههای متولی دیگری که در این زمین نقش دارند و احتمالا در مقایسه با آموزش و پرورش از بودجه و اعتبارات بیشتری برخوردار هستند باید نسبت به جذب بیشتر دانش اموزان و همچنین تلاش برای بازدهی بیشتر آموزش های ارائه شده اقدام کنند.
در دراز مدت نیز باید طرحی نو در انداخت و برای برنامه های تابستانی متولی واحدی تعیین کرد تا از موازی کاری نهاد ها در این زمینه پیشگیری شود.
به نظر می رسد مطمئن ترین نهاد برای این امر همان آموزش و پرورش باشد و البته باید نسبت به تامین اعتبارت لازم برای این نهاد با هدف جذب بیشتر دانش اموزان و ارائه برنامه ها و آموزش های مفیدتر تلاش کرد.
6197 تهیه و انتشار: فلاح