خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها- مریم ساحلی: نوروز ۹۹ از دید و بازدیدها و گشت و گذارهای بهاری خالی است. ما در خانه مانده‌ایم تا به قطع زنجیره ابتلاء به کرونا کمک کنیم اما این در خانه ماندن فرصتی مناسب برای کتاب خواندن است. از این رو برای همراهی با مردم در مسیر روشن کتابخوانی گفت و گویی ترتیب دادیم با شاعر و پژوهشگری که در سال ۹۸ دو دفتر شعر از او منتشر شده است.
اسماعیل محمدپور سال ۱۳۵۸ در لاهیجان چشم به جهان گشود و مقطع کارشناسی را سال ۱۳۸۱ در رشته مهندسی منابع طبیعی (گرایش شیلات) و کارشناسی ارشد را سال ۱۳۹۱ در رشته زبان و ادبیات فارسی (گرایش ادبیات مقاومت) به پایان رساند.
این شاعر گیلانی که معاون ادبیات و تاریخ دفاع مقدس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس گیلان است، در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: بیش از دو دهه به صورت حرفه‌ای در حوزه شعر فعالیت می‌کنم و علاوه بر این در مقوله نقد و پژوهش‌های ادبی، تجربه اندوزی کرده‌ام. حاصل تأمل در حوزه نقد و پژوهش‌های ادبی دو کتاب «سطرها و حاشیه‌های همیشه» و «بی رمزگان» شد. بیش از ۱۵ عنوان کتاب مستقل و گردآوری شده از من، چاپ شده است که بعضی از این عناوین حائز رتبه‌های ملی در جشنواره‌های کتاب سال شده‌اند. همچنین در کنار فعالیت‌های ادبی معطوف به شغلم که در عرصه ادبیات پایداری است با برخی از نهادها و سازمان‌ها همکاری می‌کنم و ریاست انجمن ادبیات داستانی سازمان بسیج هنرمندان گیلان، دبیری علمی انجمن شعر و ادب کتابخانه عمومی اهل بیت آستانه اشرفیه و عضویت شورای ممیزی و نظارت بر کتب اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان را نیز بر عهده دارم.
محمد پور درباره آثاری که از وی در سال ۹۸ منتشر شده نیز با بیان اینکه دو عنوان کتاب منتشر و یک عنوان کتاب تجدید چاپ شده است، گفت: مجموعه شعر «من میز را برای دو نفر می چینم» توسط انتشارات «شهرستان ادب» به چاپ رسید. این کتاب مشتمل بر اشعار سپید کوتاه با موضوع مقاومت و پایداری با نگاه جهان وطنی است. کتاب دیگر نیز مجموعه غزل و رباعی «دی» است که توسط انتشارات «رج» منتشر شده است و به موضوعات عاشقانه و اجتماعی و آئینی توجه دارد. مجموعه شعر «تن ها تنها» هم کتابی است که برای اولین بار در سال ۱۳۹۴ توسط انتشارات «کتیبه گیل» منتشر شده بود. اشعار این کتاب در قالب رباعی و ترکیب بند و با موضوع «عاشورا و شهادت حضرت سیدالشهدا علیه السلام» است. سال ۹۸ این کتاب با تغییر قطع و طرح جلد توسط توسط انتشارات «رج» تجدید چاپ شد.
مخاطب کتاب متأثر از شرایط اقتصادی
این شاعر و پژوهشگر در پاسخ به این سوال که استقبال مردم از کتاب‌های شعر چگونه است، اظهار کرد: متأسفانه استقبال از کتاب‌های شعر در سال‌های اخیر کم بوده است؛ اصلاً چرا کتاب‌های شعر؟ در واقع حوزه کتاب و کتابخوانی به شدت با فقر و بحران مخاطب مواجه است. استقبالی که از نمایشگاه‌های کتاب در چند سال گذشته شده، گویای این واقعیت است. بخش زیادی از این بحران ناشی از وضعیت اقتصادی کشور و تنگناهای معیشتی مردم است. اقتصاد علیل، همه شئونات فرهنگ را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد، لذا کاملاً این بحران در سایر عرصه‌های هنر و ادبیات نیز قابل مشاهده است. بخش دیگری از مهجوریت کتاب‌های شعر مربوط به گسترش فضای مجازی و استقبال مردم از پیام رسان ها است که قسمت زیادی از نیازهای مطالعاتی مردم را برآورده می‌کند. وضعیت نابسامان نشر و ناشرین هم که متأثر از شرایط تحریم و وضعیت بد اقتصادی عامل دیگر است. بیش از ۸۰ درصد کتاب‌های ناشرین معروف هم به تیراژ بالای ۵۰۰ جلد نمی‌رسد. این تیراژ یعنی حتی کتاب‌ها به دست مخاطبان خاص هم نمی‌رسد چه برسد به آحاد مردم. البته به نظر می‌رسد اگر این شرایط ناگوار تغییر یابد، مردم با ادبیات و شعر آشتی خواهند کرد.
شعر اساس اندیشه و تعالی آحاد جامعه
محمدپور درباره تأثیری که افزایش گرایش مردم به مجموعه اشعار خوب منتشر شده می‌تواند داشته باشد، گفت: شعر اساس اندیشه و تعالی آحاد جامعه است. این جمله از سقراط است که می‌گوید: «جامعه وقتی فرزانگی و سعادت می‌یابد که مطالعه، کار روزانه‌اش باشد». ببینید گذشتگان ما تا چه اندازه برای شعر اهمیت قائل بودند. بسیاری از خانواده‌ها آموزش کودکان را با اشعار سعدی و فردوسی و مولانا آغاز می‌کردند. کمتر کسی در گذشته بود که در گفتگوهای روزانه از شعر در قالب تمثیل و شاهد مثال استفاده نمی‌کرد. امروز علیرغم اینکه علاقمندی افراد به شعر، آشکار است ولی جدیتی در خانواده‌ها برای سوق دادن نسل جدید به سمت شعر دیده نمی‌شود. لذا بیشتر توجهات معطوف به ترانه است که غالباً با حوزه موسیقی نسبت دارد. باید توجه داشت که این امر دیگر دست دولت و نهادهای حکومتی نیست. خانواده‌ها باید به شعر به عنوان ثروت و میراث ملی نگاه کنند و در تقویت این ثروت و سپردن این میراث به نسل‌های بعدی به صورت دغدغه مند تلاش کنند. شعر می‌تواند مهارت‌های آموزشی افراد را بالا ببرد؛ به تقویت حافظه، قدرت سخنوری و استدلال افراد کمک کند؛ قدرت انتقال مفاهیم را افزایش دهد و انسان را به التذاذ روحی برساند. بنابراین این وظیفه بر دوش همه ما است. همه باید تلاش کنیم که شعر را به جایگاهی که در شأن ادبیات فاخر ایران است برسانیم.
ضرورت توجه به کتابخوانی در اوقات فراغت
وی در ادامه بیان کرد: تعطیلات و اوقات فراغت از کار و تحصیل فرصت خوبی برای مطالعه است. به ویژه این روزها به طور ناخواسته به دلیل مواجهه با اپیدمی کووید -۱۹ و شیوع ویروس کرونا همه ما خودمان را به خانه ماندن قانع کرده‌ایم، از این فرصت می‌شود برای مطالعه به نحو شایسته استفاده کرد؛ حتی برای بچه‌ها نیز می‌توان برنامه ریزی کرد. در واقع فرصت مناسبی است برای خواندن کتاب‌هایی که قبلاً فرصت نکرده‌ایم، بخوانیم. همچنین می‌شود کتاب‌هایی را که مدت‌ها از مطالعه آنها گذشته به دست بگیریم و این نوروز خالی از دید و بازدید را به نوروز کتاب و کتابخوانی تبدیل کنیم. حتی خوب است بعضی از پاراگراف‌ها یا جملات امید بخش و دانش افزای کتاب‌ها را برای دیگران ارسال کنیم.
محمد پور سخنش را با این جمله از ویکتور هوگو به پایان رساند: «خوشبخت، کسی است که به یکی از این دو چیز دسترسی دارد یا کتاب‌های خوب یا دوستانی که اهل کتاب باشند».
