گلشن مهر نوشت: بسیاری از پژوهشگران معتقدند کتاب هایی که ضعیف هستند نباید نقد شوند. این افراد، آثاری را شایسته نقد میدانند که ویژگیهای یک کتاب خوب را داشته باشد و در کنار کاستیها امتیازاتی نیز بر آن اثر مترتب باشد، در غیر این صورت نقد آن را به معنی تبلیغ و ترویج این آثار میدانند اما برخی از پژوهشگران همچون داریوش مطلبی سردبیر فصلنامه نقد کتاب اطلاع رسانی و ارتباطات، مخالف با این نظر است. وی در شماره 9 این فصلنامه مینویسد: «نقد نشدن آثار کم محتوا، ضعیف و محصول کتاب سازی در مواقعی خسران بزرگی است، در حقیقت، نقد نشدن این آثار ممکن است نوعی موافقت ضمنی با این آثار و مهر تأییدی بر ارزشمندی آنها محسوب شود.»
محمد انصار نویسنده این مطلب ادامه می دهد: امروزه متأسفانه در استان گلستان، مکرراً کتاب های ضعیف منتشر میشوند. برای نمونه در سالهای اخیر میتوان به کتاب جغرافیای تاریخی کردکوی اثر قربانعلی جعفری و کتاب آیین سوگواری شهر گرگان نوشته رضا صابری اشاره کرد. نگارنده در اینجا قصد نقد یکی از کتاب هایی را دارد که نقد نشدن آن، به نوعی ضرر به عرصه گرگان پژوهشی است.
این کتاب جاذبه های گردشگری شهر گرگان با تأکید بر سیاست های گردشگری نام دارد که به قلم حمید رضا گالشی نوشته شده و توسط انتشارات نوروزی در قطع وزیری و در 107 صفحه با جلد گالینگوری و عکسهای رنگی به چاپ رسید. بنابر روزمه ای که در آخر کتاب از نویسنده آمده، میبینیم که ایشان هیچ سابقه پژوهشی در عرصه گرگان شناسی نداشته و حتی در دانشگاههای معتبر درس نخوانده است. از ظاهر کتاب پیداست که این کتاب رونویسی و کتاب سازی است یعنی نویسنده از کتاب ها و اینترنت، مطالبی را گرفته و بدون هیچ گونه نظم و ترتیبی در کنار هم قرار داده است به سخنی دیگر کتاب، محصول چسب و قیچی است نه تلاش و کوشش نویسنده. حتی نویسنده استانداردهایی که در مورد هر کتاب میبایست رعایت شود نمیدانست. با تایپ نوشتهها، کتاب درست نمیشود؟ معلوم نیست چگونه به خود اجازه میدهد درباره موضوع بزرگ و با اهمیتی کتاب بنویسد؟
برای تدوین یک کتاب نکات زیادی را باید رعایت کرد. مثلاً دو عنصر مهم صفحات آغاز کتاب، پیشگفتار و مقدمه است. در پیشگفتار، مباحث کلی درباره کتاب، مانند شکل نوشتن، گردآوری اطلاعات و ... میآید اما مقدمه، فصل مقدماتی درباره موضوع کتاب است. (ن.ک. درباره ویرایش، نصرالله پورجوادی، ص 186)
کتاب جاذبه های گردشگری شهر گرگان دارای یک پیشنگار و پیشگفتار است که مطالب آن هیچ شباهتی به آن چه که اهل فن گفته اند ندارد.
در پیشنگار مطلبی درباره تاریخ منطقه با عنوان «گرگان در گذر زمان» آمده که برگرفته از کتاب آقای اسدالله معطوفی است. این مطالب 14 صفحه را دربر میگیرد. تا این جا، کتاب فاقد شماره صفحه است. سپس فهرست مطالب کتاب میآید و بعد پیشگفتار آغاز میشود.
از آن جا که کتاب فاقد فصل شمار یا بخش نگار بوده، معلوم نیست که پیشگفتار تا کجا را دربر میگیرد؟ پس از انبوهی از مطالب پراکنده، در صفحه 45 (اواسط کتاب) به معرفی شهر گرگان پرداخته و جاذبه های مهم شهر گرگان به اجمال معرفی میشوند. آن طوری که ایشان معرفی کرده است به درد مسافران هم نمیخورد چون که امروزه با یک جستجوی ساده در اینترنت و مطالعه جزوه هایی که از سوی میراث فرهنگی به مسافران داده می شود می توان به این مطالب دست یافت. بهتر بود نویسنده جاذبه های شهر گرگان را به سه دسته (تاریخی، تفریحی و زیارتی) تقسیم می کردند و بعد به ارائه مطلب می پرداختند.
این کتاب دارای 104 منبع فارسی و انگیسی است. منابع گاهی در درون متن و گاهی در پاورقی معرفی شده است و در پایان کتاب، ترتیب حروف الفبای نام خانوادگی نویسنده رعایت نشده است.
کتاب از نظر ویرایش از مشکلات اساسی برخودار است. به مثال ذیل توجه کنید:
1- در این جمله «این موزه محل مناسبی آشنا نمودن...» کلمه برای جا افتاده است. (صفحه 57)
یکی دیگر از استانداردهای کتاب، رعایت قواعد و اصول صحیح تایپ است. وظیفه ناشرین است که حداقل برای چاپ کتاب این مورد را رعایت نمایند که متأسفانه برخی از کتابهایی که از سوی این ناشر پرکار منتشر می شود همین وضعیت را دارند. این ضعف تا جایی است که میبینیم در برخی از موارد مانند صفحه 4، فونت کتاب تغییر می کند. و یا مانند صفحه 31 اغلاط تایپی زیادی دیده میشود.
در مورد اشکالات محتوایی به دو مورد اشاره می کنیم:
1- به نظر می رسد نویسنده با توجه به تابلویی که بر سر درب امامزاده نور نصب شده تصور کرده است که شخصیت مدفون در این مکان برادر تنی امام رضا است در حالی که این روایت راویان محله است و سند مکتوبی درباره صحت آن وجود ندارد. (ن. ک سنگ مزارها و کتیبه های تاریخی گرگان و استرآباد، ص 294)
2- در صفحه 49 کتاب گفته شده شهر گرگان در دوره قاجار به 6 محله بزرگ تقسیم میشد در حالی که این گونه نیست و فقط به 3 محله تقسیم میگردید. (سفرنامه ملگونف به سواحل دریای خزر، ص 64)
اکنون با این همه نقاط ضعفی که در این کتاب وجود دارد باید پرسید که چرا شورای اسلامی شهر گرگان از این اثر حمایت می نماید متأسفانه چنان که شاهد بودیم این نهاد مردمی در سال گذشته به مناسبت روز کتاب و کتابخوانی از نویسنده آن تشکر کرد.
انتهای پیام محمد انصار نویسنده این مطلب ادامه می دهد: امروزه متأسفانه در استان گلستان، مکرراً کتاب های ضعیف منتشر میشوند. برای نمونه در سالهای اخیر میتوان به کتاب جغرافیای تاریخی کردکوی اثر قربانعلی جعفری و کتاب آیین سوگواری شهر گرگان نوشته رضا صابری اشاره کرد. نگارنده در اینجا قصد نقد یکی از کتاب هایی را دارد که نقد نشدن آن، به نوعی ضرر به عرصه گرگان پژوهشی است.
این کتاب جاذبه های گردشگری شهر گرگان با تأکید بر سیاست های گردشگری نام دارد که به قلم حمید رضا گالشی نوشته شده و توسط انتشارات نوروزی در قطع وزیری و در 107 صفحه با جلد گالینگوری و عکسهای رنگی به چاپ رسید. بنابر روزمه ای که در آخر کتاب از نویسنده آمده، میبینیم که ایشان هیچ سابقه پژوهشی در عرصه گرگان شناسی نداشته و حتی در دانشگاههای معتبر درس نخوانده است. از ظاهر کتاب پیداست که این کتاب رونویسی و کتاب سازی است یعنی نویسنده از کتاب ها و اینترنت، مطالبی را گرفته و بدون هیچ گونه نظم و ترتیبی در کنار هم قرار داده است به سخنی دیگر کتاب، محصول چسب و قیچی است نه تلاش و کوشش نویسنده. حتی نویسنده استانداردهایی که در مورد هر کتاب میبایست رعایت شود نمیدانست. با تایپ نوشتهها، کتاب درست نمیشود؟ معلوم نیست چگونه به خود اجازه میدهد درباره موضوع بزرگ و با اهمیتی کتاب بنویسد؟
برای تدوین یک کتاب نکات زیادی را باید رعایت کرد. مثلاً دو عنصر مهم صفحات آغاز کتاب، پیشگفتار و مقدمه است. در پیشگفتار، مباحث کلی درباره کتاب، مانند شکل نوشتن، گردآوری اطلاعات و ... میآید اما مقدمه، فصل مقدماتی درباره موضوع کتاب است. (ن.ک. درباره ویرایش، نصرالله پورجوادی، ص 186)
کتاب جاذبه های گردشگری شهر گرگان دارای یک پیشنگار و پیشگفتار است که مطالب آن هیچ شباهتی به آن چه که اهل فن گفته اند ندارد.
در پیشنگار مطلبی درباره تاریخ منطقه با عنوان «گرگان در گذر زمان» آمده که برگرفته از کتاب آقای اسدالله معطوفی است. این مطالب 14 صفحه را دربر میگیرد. تا این جا، کتاب فاقد شماره صفحه است. سپس فهرست مطالب کتاب میآید و بعد پیشگفتار آغاز میشود.
از آن جا که کتاب فاقد فصل شمار یا بخش نگار بوده، معلوم نیست که پیشگفتار تا کجا را دربر میگیرد؟ پس از انبوهی از مطالب پراکنده، در صفحه 45 (اواسط کتاب) به معرفی شهر گرگان پرداخته و جاذبه های مهم شهر گرگان به اجمال معرفی میشوند. آن طوری که ایشان معرفی کرده است به درد مسافران هم نمیخورد چون که امروزه با یک جستجوی ساده در اینترنت و مطالعه جزوه هایی که از سوی میراث فرهنگی به مسافران داده می شود می توان به این مطالب دست یافت. بهتر بود نویسنده جاذبه های شهر گرگان را به سه دسته (تاریخی، تفریحی و زیارتی) تقسیم می کردند و بعد به ارائه مطلب می پرداختند.
این کتاب دارای 104 منبع فارسی و انگیسی است. منابع گاهی در درون متن و گاهی در پاورقی معرفی شده است و در پایان کتاب، ترتیب حروف الفبای نام خانوادگی نویسنده رعایت نشده است.
کتاب از نظر ویرایش از مشکلات اساسی برخودار است. به مثال ذیل توجه کنید:
1- در این جمله «این موزه محل مناسبی آشنا نمودن...» کلمه برای جا افتاده است. (صفحه 57)
یکی دیگر از استانداردهای کتاب، رعایت قواعد و اصول صحیح تایپ است. وظیفه ناشرین است که حداقل برای چاپ کتاب این مورد را رعایت نمایند که متأسفانه برخی از کتابهایی که از سوی این ناشر پرکار منتشر می شود همین وضعیت را دارند. این ضعف تا جایی است که میبینیم در برخی از موارد مانند صفحه 4، فونت کتاب تغییر می کند. و یا مانند صفحه 31 اغلاط تایپی زیادی دیده میشود.
در مورد اشکالات محتوایی به دو مورد اشاره می کنیم:
1- به نظر می رسد نویسنده با توجه به تابلویی که بر سر درب امامزاده نور نصب شده تصور کرده است که شخصیت مدفون در این مکان برادر تنی امام رضا است در حالی که این روایت راویان محله است و سند مکتوبی درباره صحت آن وجود ندارد. (ن. ک سنگ مزارها و کتیبه های تاریخی گرگان و استرآباد، ص 294)
2- در صفحه 49 کتاب گفته شده شهر گرگان در دوره قاجار به 6 محله بزرگ تقسیم میشد در حالی که این گونه نیست و فقط به 3 محله تقسیم میگردید. (سفرنامه ملگونف به سواحل دریای خزر، ص 64)
اکنون با این همه نقاط ضعفی که در این کتاب وجود دارد باید پرسید که چرا شورای اسلامی شهر گرگان از این اثر حمایت می نماید متأسفانه چنان که شاهد بودیم این نهاد مردمی در سال گذشته به مناسبت روز کتاب و کتابخوانی از نویسنده آن تشکر کرد.
کپی شد
