رسم باستانی یلدانشینی، تاریخی دور و دراز در ایران زمین دارد و به فراخور ویژگی های اقلیمی و جغرافیایی با اندکی تفاوت و تشابه در همه پهنه گسترده آن اجرا می شود.
دغدغه‌های روز افزون توسعه و گسترش زندگی مدرن و ماشینی و چالش‌های معیشتی مردم ایران هم انگار تاثیری در حفظ این آیین نداشته و با همه دشواری‌های ناشی از برپا کردن سفره رنگارنگ یلدا، این شب طولانی نقش همیشگی خود در حفظ وحدت خانه ها و خانواده ها را حفظ کرده است.
اهالی استان گلستان هم مثل دیگر ساکنان ایران زمین با رسوم خاص خود اهتمام زیادی برای برگزاری جشن این شب دارند اما شرایط خاص اقتصادی سال‌های اخیر و نفوذ شبکه های ارتباطی ناشی از گسترش فضای مجازی دغدغه آن ها برای شب یلدا است.
در گذشته شاهنامه خوانی، نقالی و بازگویی داستان های حماسی و پهلوانی یلدانشینان را سرگرم می کرد اما امروزه و با یکه تازی واتس‌آپ، اینستاگرام و تلگرام دیگر خبری از این شب زنده داری ها نیست و همه سر در گریبان موبایل ها، در حال به اشتراک گذاشتن خوشی های خود با فالوئرهای نادیده و ناشناخته هستند.
پژوهشگر گلستانی حوزه فرهنگ عمومی با تاکید بر ضرورت بازگشت به اهداف آیین شب یلدا برای گرم کردن کانون گرم خانواده گفت: یلدا یکی از نشانه های مهم و پایدار اهمیت نهاد خانواده نزد ایرانیان است.
اسحاق سادات مزنگی افزود: در زندگی روزمره کنونی افراد دنیای متفاوتی را تجربه می کنند و اعضای خانواده با وجود حضور در یک خانه، از تعامل مثبت با یکدیگر کم بهره اند و در این شرایط، ضرورت پاسداشت آیین های باستانی چون شب یلدا که وحدت بخش کانون خانواده است، بیش از همیشه حس می شود .
وی به آیین های مردم منطقه گلستان در شب یلدا اشاره کرد و گفت: تهیه نان کوکویی (برنجک )، رشته برشته ، شغزی (شیره ازگیل وحشی) ، پشت زیک (مغز گردو همراه با شکر قرمز و کنجد)، بریانی (گندم، کنجد و شاهدانه تفت داده شده با نمک) و مارمرده (مخلوطی از برنج و کنجد که با شکر تفت داده شده) از جمله خوراکی های مردم منطقه استرآباد (گرگان قدیم) در شب یلدا بوده که این روز ها کمتر نشانی از آنها به جای مانده است.
پریا مصدق معلم بازنشسته گلستان نیز در خصوص شب یلدا به خبرنگار ایرنا گفت: هر جامعه ای بدون داشتن پشتوانه قوی فرهنگی، بی روح و بی ابتکار خواهد بود و به ناچار برای رفع نیازهای فرهنگی خود به کسب سنت های بیگانه روی خواهد آورد.
شب نشینی در یکی از روستاهای منطقه هزارجریب حدفاصل استان های گلستان و مازندران
وی معتقد است: با وجود علاقه‌مندی مردم برای حفظ این آیین هزینه های سنگین خرید لوازم این شب باعث شده تا تمایل رفتن به منزل بزرگان در میان فرزندان کاهش یابد.
وی افزود: قیمت بالای آجیل، خشکبار، میوه و شیرینی در کنار کاهش قدرت خرید بر این بی میلی ها افزوده است.
این شهروند گرگانی گفت: قیمت زیاد آجیل و دیگر اجزای سفره شب یلدا انگیزه ای برای دعوت از فامیل و دوستان باقی نگذاشته و مردم ترجیح می دهند این شب را در جمع کوچک خانواده خود به صبح برسانند.
وی بیان کرد: خرید این خوراکی ها بخش زیادی از درآمد ماهانه خانوار را تشکیل می دهد و در این شرایط بهترین تصمیم، چشم پوشی از برپایی میهمانی شب یلدا و اکتفا به جمع خانواده است.
در عین حال گرانی ملزومات سفره شب یلدا باعث نشده گلستانی ها چشم از خرید انار و هندوانه و آجیل ببندند و هر چند کم اما برای دقیقه ای بیشتر خرج آن را از حساب ماهانه خود جدا کرده اند.
یکی از بازاریان گرگان می گوید آجیل یلدا و سایر وسایل و لوازم این شب به حد کافی در بازار وجود دارد اما قیمت آن موجب شده خرید این لوازم در مقایسه با سال های قبل کمتر شود.
وی معتقد است: گرانی باعث شده مردم خرید شب یلدا را محدود کرده و به شب نشینی ساده و بی تکلف قناعت کنند.
در همین پیوند معاون نظارت، بازرسی و حمایت از مصرف کنندگان سازمان صنعت، معدن و تجارت گلستان به اجرای طرح نظارت بر بازار ویژه شب یلدا از چهارشنبه ۲۷ آذر در استان اشاره کرد و گفت: در این طرح با همکاری بهداشت، تعزیرات حکومتی و اصناف مرتبط با میوه و تره بار ، شیرینی و آجیل اجرا شده و کشیک های بازرسی در قالب تیم های مشترک در دو نوبت صبح و عصر بر بازار استان نظارت می کنند.
علی اصغر اصغری اظهار داشت: ستاد خبری سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گلستان آماده دریافت گزارشات و شکایات مردمی برای جلوگیری از تخلفات احتمالی است.
وی گفت: در این بازدیدها بر قیمت ها، ضوابط صدور فاکتور، کیفیت کالا و خدمات و سایر موضوعات مرتبط با حقوق مصرف کنندگان نظارت خواهد شد.
شب یلدا یا شب چله یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است.
در این جشن، طی شدن بلندترین شب سال و به دنبال آن بلندتر شدن طول روزها در نیمکره شمالی که مصادف با انقلاب زمستانی است گرامی داشته می‌شود.
