در این گزارش آمده است: آشوراده، تنها جزیره ایرانی دریای کاسپین می‌رود که به سرنوشت شوم صدها میراث تاریخی، طبیعی، تالاب‌ها، رودخانه‌های کشور دچار شود. برخی نیز نگران تبدیل آشوراده به کیش دوم هستند.
رویایی که مجریان طرح در سر می‌پروانند، کابوسی برای دوستداران این سرزمین شده است. در روزگاری که بسیاری از ذخایر ارزشمند اکولوژیکی کشور مانند تالاب‌ها، جنگل‌ها و رودخانه‌ها با بحران‌های زیست‌محیطی دست و پنجه نرم می‌کنند، حال آشوراده خو‌ش‌تر از بقیه بود اما قرار است با تصمیم‌گیری و عملکرد مسوولان حال این جزیره ایرانی نیز ناخوش شود.
چشم‌انداز زیبا و طبیعت بی‌نظیر آشوراده در این سال‌ها به چالشی برای جزیره تبدیل شده است. سودجویان بسیاری چشم طمع به تنها جزیره ایرانی دریای کاسپین دوخته‌‌اند.
در چند دهه اخیر بارها خبر واگذاری آشوراده به بخش خصوصی، تیتر یک رسانه‌های داخل و خارج کشور شده و جنجال‌های بسیاری را به‌وجود آورده است.
در این میان نیز دولت‌ها برای آرام کردن افکار عمومی از منتفی شدن این واگذاری خبر می‌دادند اما سرانجام پس از سال‌ها کشمکش و جنجال، کلنگ طرح گردشگری در آشوراده به زمین خورد.
کلنگ‌زنی پرابهامی که موجب نگرانی بسیاری درباره آشوراده شد.
کلنگ‌زنی فاز نخست پروژه طبیعت‌گردی و گردشگری جزیره آشوراده با اعتراض‌های گسترده‌ای همراه بود.
به گفته مسوولان گلستانی در این طرح قرار است راه دسترسی، زیرساخت و اسکله در 138 هکتار اراضی پشتیبان طرح در بندرترکمن و آشوراده ایجاد شود و همچنین از مجموع وسعت 380 هکتاری جزیره آشوراده، 22 هکتار را به‌عنوان منطقه متمرکز برای اجرای سازه‌های سبک متناسب با ضوابط محیط زیست و به‌کارگیری از مصالح بومی درنظر گرفته‌اند اما یکی از نگرانی‌های کنشگران و کارشناسان محیط زیست، تبدیل آشوراده به کیش دوم ایران است.
با گذشت چهارسال از اعلام موافقت رییس وقت سازمان محیط زیست با واگذاری 380 هکتار از اراضی جزیره آشوراده به منظور اجرای طرح گردشگری و شکل‌گیری همزمان ستاد مردمی نجات آشوراده (سمنا)، باوجود درخواست‌های فراوان جامعه مدنی برای شفاف سازی طرح گردشگری و جلب مشارکت مردمی در تهیه طرح، سازمان محیط زیست همچنان از شفاف‌سازی و اطلاع رسانی امتناع می کنند.
طرحی بدون ارزیابی زیست محیطی
آشوراده دوباره به صدر اخبار محیط زیست ایران بازگشت، این‌بار با خبر عدم انجام مطالعات ارزیابی زیست محیطی طرح گردشگری آشوراده؛ مساله‌ای که نشان‌دهنده میزان تهعد و پایبندی مجریان طرح است.
شاید جالب باشد بدانید مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گلستان، که خبر کلنگ‌زنی سایت پشتیبان طرح گردشگری آشوراده را اعلام کرده بود؛ خود از انجام نشدن مطالعات ارزیابی زیست محیطی این طرح پرده برداشته است اما نکته قابل توجه اینجاست که براساس قوانین صریح محیط زیست ایران، این مطالعات باید پیش از صدور مجوز کلنگ زنی انجام می‌گرفت و هر گونه کلنگ زنی قبل از انجام ارزیابی اثرات محیط زیستی خلاف قوانین جاری کشور است.
باوجود قوانین مربوط به ارزیابی زیست محیطی، به موجب ماده یکم و ششم قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست، وظیفه سازمان حفاظت محیط زیست، حفاظت، پیشگیری و ممانعت از هر نوع آلودگی و اقدام مخربی است که منجر به از بین رفتن تعادل اکولوژیک طبیعت می شود.
امیرعبدوس، مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان درباره طرح گردشگری آشوراده گفت: هنوز طرحی برای سایت پشتیبان طبیعت‌گردی آشوراده در ساحل بندرترکمن تهیه نشده و ابعاد و مشخصات آن، نهایی نیست؛ صرفا بخشی از اراضی ساحلی بندرترکمن در طرح تفصیلی این شهر برای این کاربری در نظر گرفته شده است. بدیهی است پس از تهیه طرح و قبل از صدور مجوز محیط زیست باید مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی آن، انجام و به تایید کارگروه برسد. نظارت بر اجرای این طرح هم با اداره کل حفاظت محیط زیست استان گلستان است.
تایید و تکذیب‌های آشوراده
این در حالی است که کلنگ زنی این سایت پشتیبان به تازگی انجام شده و مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان در نشست خبری روز هوای پاک درباره آن خبر نیز توضیح داده است. او در آن نشست گفته بود که در سایت پشتیبان، فعالیت‌های هتلینگ، پارکینگ، فروشگاه و مانند آن انجام می شود و در آشوراده سازه سنگین و با ارتفاع زیاد نخواهیم داشت.
عبدوس پیش از این گفته بود : در طرح مصوب طبیعت گردی آشوراده، تمامی ملاحظات قوانین داخلی و استانداردهای جهانی حفاظت، رعایت شده و تمامی شایعات و شبهه افکنی‌ها در خصوص هرگونه واگذاری عرصه‌های ملی، هتل‌سازی و سوءاستفاده‌های اشخاص در این جزیره تکذیب می‌شود.
عبدوس همچنین بر این نکته تاکید کرده بود که سازمان همیاری‌ها هنوز تضمین‌های بانکی را ارایه نکرده و پس از تحویل آن و ابلاغ قرارداد، سازمان همیاری شهرداری‌ها می تواند پروژه را آغاز کند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان اما در این میان هیچ اشاره ای به اینکه مطالعات ارزیابی زیست محیطی این طرح که هنوز انجام نشده و باید انجام شود نکرده است.
شبه جزیره میانکاله، خلیج گرگان و آب بندان لپو زاغمرز که با این نام در کنوانسیون رامسر ثبت شده، با مجموعه ای از شنزارهای ساحلی، اراضی باتلاقی و مناطق جنگلی با پوشش درختچه های گز، جنگل انارستان و بیشه‌زارهای تمشک و پیکره آبی وسیع که زیستگاه صدهاهزار پرنده مهاجر است در مرداد ١٣٤٨ به عنوان منطقه حفاظت شده و سپس چهار سال بعد به پناهگاه حیات وحش ارتقا یافت.
آشوراده که به عنوان بخشی از این منطقه در سراسر دهه های گذشته و در جریان تجاوز روس‌ها به ایران، همواره به عنوان یکی از مناطق استراتژیک خزر بوده ، توسط روس ها تصرف شده و آسیب‌های زیادی دیده بود سرانجام ٤٥ سال پیش در اختیار سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفت.
این منطقه بعدها توسط یونسکو و دبیرخانه کنوانسیون رامسر در سوییس به عنوان ذخیره گاه زیست‌کره و تالاب بین المللی به جهانیان معرفی شد.
مسوولان اجرایی دولت‌های مختلف اما این نکته را فراموش می کنند و تقریبا در تمام دولت ها با فشار بر سازمان حفاظت محیط زیست و مدیران کل استانی آن‌ها، به دنبال گرفتن مجوز برای اجرای طرح گردشگری در این جزیره بوده اند.
این اتفاق در دولت‌های مختلف رخ داد و بالاخره در دولت یازدهم با انعقاد تفاهم نامه ای بین سازمان حفاظت محیط زیست و میراث فرهنگی و گردشگری رسمیت یافت.
زنگ خطر ویرانی در آشوراده
اگر چه تهیه طرح گردشگری آشوراده بیش از سه سال به طول انجامید و بارها با اصلاحات سازمان حفاظت محیط زیست روبه رو شد و اگر چه مدیران متولی محیط زیست و حتی دیگر مسوولان استان گلستان همواره بر ارزیابی زیست محیطی و رعایت الزام های آن در طرح فوق تاکید کردند، اما فعالان محیط زیست کشور از همان ابتدا نسبت به تخلف‌های احتمالی طرح، هشدار داده و ابراز نگرانی کرده اند.
این فعالان که بخشی از اساس با اجرای این طرح در پناهگاه حیات وحش میانکاله مخالف بودند و بخشی دیگر پیش‌بینی می کردند که مانند بسیاری از دیگر طرح ها در مناطق چهارگانه سازمان، نمی‌توان تمام اصول را در اجرا کنترل کرد و نظارت درستی بر آن داشت، بارها از تریبون‌های مختلف مخالفت و یا نگرانی خود را اعلام کردند.
حالا در نخستین قدم هایی که برای اجرای طرح گردشگری آشوراده برداشته شده، اولین تخلف‌ها در حال رخ دادن است که می تواند زنگ های خطر این طرح گردشگری پرابهام را برای فعالان و مدیران محیط زیست استان به صدا درآورد و آن‌ها را ترغیب کند که از همین ابتدا مراقب کوچک‌ترین تخلف ها در این منطقه باشند.
زمین‌خواری در آشوراده
پیش از این نیز علی محمد شاعری رییس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی، واگذاری آشوراده را مصداق زمین‌خواری دانسته و در این‌باره گفته است: اگر روزی آشوراده به بهانه طرح گردشگری یا هر بهانه دیگری واگذار شود، آبروی محیط زیست کشور از بین خواهد رفت.آشوراده باید همچنان مکان امن زیست پرندگان و اکوسیستمی طبیعی برای حفظ محیط زیست مازندران و گلستان باشد. نباید به بهانه گردشگری، ایجاد اشتغال یا توسعه، محیط زیست را نابود کنیم.
3091
انتهای پیام رویایی که مجریان طرح در سر می‌پروانند، کابوسی برای دوستداران این سرزمین شده است. در روزگاری که بسیاری از ذخایر ارزشمند اکولوژیکی کشور مانند تالاب‌ها، جنگل‌ها و رودخانه‌ها با بحران‌های زیست‌محیطی دست و پنجه نرم می‌کنند، حال آشوراده خو‌ش‌تر از بقیه بود اما قرار است با تصمیم‌گیری و عملکرد مسوولان حال این جزیره ایرانی نیز ناخوش شود.
چشم‌انداز زیبا و طبیعت بی‌نظیر آشوراده در این سال‌ها به چالشی برای جزیره تبدیل شده است. سودجویان بسیاری چشم طمع به تنها جزیره ایرانی دریای کاسپین دوخته‌‌اند.
در چند دهه اخیر بارها خبر واگذاری آشوراده به بخش خصوصی، تیتر یک رسانه‌های داخل و خارج کشور شده و جنجال‌های بسیاری را به‌وجود آورده است.
در این میان نیز دولت‌ها برای آرام کردن افکار عمومی از منتفی شدن این واگذاری خبر می‌دادند اما سرانجام پس از سال‌ها کشمکش و جنجال، کلنگ طرح گردشگری در آشوراده به زمین خورد.
کلنگ‌زنی پرابهامی که موجب نگرانی بسیاری درباره آشوراده شد.
کلنگ‌زنی فاز نخست پروژه طبیعت‌گردی و گردشگری جزیره آشوراده با اعتراض‌های گسترده‌ای همراه بود.
به گفته مسوولان گلستانی در این طرح قرار است راه دسترسی، زیرساخت و اسکله در 138 هکتار اراضی پشتیبان طرح در بندرترکمن و آشوراده ایجاد شود و همچنین از مجموع وسعت 380 هکتاری جزیره آشوراده، 22 هکتار را به‌عنوان منطقه متمرکز برای اجرای سازه‌های سبک متناسب با ضوابط محیط زیست و به‌کارگیری از مصالح بومی درنظر گرفته‌اند اما یکی از نگرانی‌های کنشگران و کارشناسان محیط زیست، تبدیل آشوراده به کیش دوم ایران است.
با گذشت چهارسال از اعلام موافقت رییس وقت سازمان محیط زیست با واگذاری 380 هکتار از اراضی جزیره آشوراده به منظور اجرای طرح گردشگری و شکل‌گیری همزمان ستاد مردمی نجات آشوراده (سمنا)، باوجود درخواست‌های فراوان جامعه مدنی برای شفاف سازی طرح گردشگری و جلب مشارکت مردمی در تهیه طرح، سازمان محیط زیست همچنان از شفاف‌سازی و اطلاع رسانی امتناع می کنند.
طرحی بدون ارزیابی زیست محیطی
آشوراده دوباره به صدر اخبار محیط زیست ایران بازگشت، این‌بار با خبر عدم انجام مطالعات ارزیابی زیست محیطی طرح گردشگری آشوراده؛ مساله‌ای که نشان‌دهنده میزان تهعد و پایبندی مجریان طرح است.
شاید جالب باشد بدانید مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گلستان، که خبر کلنگ‌زنی سایت پشتیبان طرح گردشگری آشوراده را اعلام کرده بود؛ خود از انجام نشدن مطالعات ارزیابی زیست محیطی این طرح پرده برداشته است اما نکته قابل توجه اینجاست که براساس قوانین صریح محیط زیست ایران، این مطالعات باید پیش از صدور مجوز کلنگ زنی انجام می‌گرفت و هر گونه کلنگ زنی قبل از انجام ارزیابی اثرات محیط زیستی خلاف قوانین جاری کشور است.
باوجود قوانین مربوط به ارزیابی زیست محیطی، به موجب ماده یکم و ششم قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست، وظیفه سازمان حفاظت محیط زیست، حفاظت، پیشگیری و ممانعت از هر نوع آلودگی و اقدام مخربی است که منجر به از بین رفتن تعادل اکولوژیک طبیعت می شود.
امیرعبدوس، مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان درباره طرح گردشگری آشوراده گفت: هنوز طرحی برای سایت پشتیبان طبیعت‌گردی آشوراده در ساحل بندرترکمن تهیه نشده و ابعاد و مشخصات آن، نهایی نیست؛ صرفا بخشی از اراضی ساحلی بندرترکمن در طرح تفصیلی این شهر برای این کاربری در نظر گرفته شده است. بدیهی است پس از تهیه طرح و قبل از صدور مجوز محیط زیست باید مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی آن، انجام و به تایید کارگروه برسد. نظارت بر اجرای این طرح هم با اداره کل حفاظت محیط زیست استان گلستان است.
تایید و تکذیب‌های آشوراده
این در حالی است که کلنگ زنی این سایت پشتیبان به تازگی انجام شده و مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان در نشست خبری روز هوای پاک درباره آن خبر نیز توضیح داده است. او در آن نشست گفته بود که در سایت پشتیبان، فعالیت‌های هتلینگ، پارکینگ، فروشگاه و مانند آن انجام می شود و در آشوراده سازه سنگین و با ارتفاع زیاد نخواهیم داشت.
عبدوس پیش از این گفته بود : در طرح مصوب طبیعت گردی آشوراده، تمامی ملاحظات قوانین داخلی و استانداردهای جهانی حفاظت، رعایت شده و تمامی شایعات و شبهه افکنی‌ها در خصوص هرگونه واگذاری عرصه‌های ملی، هتل‌سازی و سوءاستفاده‌های اشخاص در این جزیره تکذیب می‌شود.
عبدوس همچنین بر این نکته تاکید کرده بود که سازمان همیاری‌ها هنوز تضمین‌های بانکی را ارایه نکرده و پس از تحویل آن و ابلاغ قرارداد، سازمان همیاری شهرداری‌ها می تواند پروژه را آغاز کند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان اما در این میان هیچ اشاره ای به اینکه مطالعات ارزیابی زیست محیطی این طرح که هنوز انجام نشده و باید انجام شود نکرده است.
شبه جزیره میانکاله، خلیج گرگان و آب بندان لپو زاغمرز که با این نام در کنوانسیون رامسر ثبت شده، با مجموعه ای از شنزارهای ساحلی، اراضی باتلاقی و مناطق جنگلی با پوشش درختچه های گز، جنگل انارستان و بیشه‌زارهای تمشک و پیکره آبی وسیع که زیستگاه صدهاهزار پرنده مهاجر است در مرداد ١٣٤٨ به عنوان منطقه حفاظت شده و سپس چهار سال بعد به پناهگاه حیات وحش ارتقا یافت.
آشوراده که به عنوان بخشی از این منطقه در سراسر دهه های گذشته و در جریان تجاوز روس‌ها به ایران، همواره به عنوان یکی از مناطق استراتژیک خزر بوده ، توسط روس ها تصرف شده و آسیب‌های زیادی دیده بود سرانجام ٤٥ سال پیش در اختیار سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفت.
این منطقه بعدها توسط یونسکو و دبیرخانه کنوانسیون رامسر در سوییس به عنوان ذخیره گاه زیست‌کره و تالاب بین المللی به جهانیان معرفی شد.
مسوولان اجرایی دولت‌های مختلف اما این نکته را فراموش می کنند و تقریبا در تمام دولت ها با فشار بر سازمان حفاظت محیط زیست و مدیران کل استانی آن‌ها، به دنبال گرفتن مجوز برای اجرای طرح گردشگری در این جزیره بوده اند.
این اتفاق در دولت‌های مختلف رخ داد و بالاخره در دولت یازدهم با انعقاد تفاهم نامه ای بین سازمان حفاظت محیط زیست و میراث فرهنگی و گردشگری رسمیت یافت.
زنگ خطر ویرانی در آشوراده
اگر چه تهیه طرح گردشگری آشوراده بیش از سه سال به طول انجامید و بارها با اصلاحات سازمان حفاظت محیط زیست روبه رو شد و اگر چه مدیران متولی محیط زیست و حتی دیگر مسوولان استان گلستان همواره بر ارزیابی زیست محیطی و رعایت الزام های آن در طرح فوق تاکید کردند، اما فعالان محیط زیست کشور از همان ابتدا نسبت به تخلف‌های احتمالی طرح، هشدار داده و ابراز نگرانی کرده اند.
این فعالان که بخشی از اساس با اجرای این طرح در پناهگاه حیات وحش میانکاله مخالف بودند و بخشی دیگر پیش‌بینی می کردند که مانند بسیاری از دیگر طرح ها در مناطق چهارگانه سازمان، نمی‌توان تمام اصول را در اجرا کنترل کرد و نظارت درستی بر آن داشت، بارها از تریبون‌های مختلف مخالفت و یا نگرانی خود را اعلام کردند.
حالا در نخستین قدم هایی که برای اجرای طرح گردشگری آشوراده برداشته شده، اولین تخلف‌ها در حال رخ دادن است که می تواند زنگ های خطر این طرح گردشگری پرابهام را برای فعالان و مدیران محیط زیست استان به صدا درآورد و آن‌ها را ترغیب کند که از همین ابتدا مراقب کوچک‌ترین تخلف ها در این منطقه باشند.
زمین‌خواری در آشوراده
پیش از این نیز علی محمد شاعری رییس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی، واگذاری آشوراده را مصداق زمین‌خواری دانسته و در این‌باره گفته است: اگر روزی آشوراده به بهانه طرح گردشگری یا هر بهانه دیگری واگذار شود، آبروی محیط زیست کشور از بین خواهد رفت.آشوراده باید همچنان مکان امن زیست پرندگان و اکوسیستمی طبیعی برای حفظ محیط زیست مازندران و گلستان باشد. نباید به بهانه گردشگری، ایجاد اشتغال یا توسعه، محیط زیست را نابود کنیم.
3091
کپی شد
