یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در بچه‌ها، سرطان خون کودکان یا لوسمی است. این بیماری که معمولاً به شکل سرطان گلبول‌های سفید خون ظاهر می‌شود، مغز استخوان بچه‌ها را نشانه می‌گیرد. در واقع، گلبول‌های سفید غیرطبیعی در مغز استخوان کودک، شروع به رشد می‌کنند. ورود آن‌ها با سرعتی زیاد به جریان خون، باعث می‌شود که به سمت سلول‌های سالم بروند. در نتیجه، احتمال عفونت‌های مکرر و سایر مشکلات در بدن قوت می‌گیرد و سلول‌های خونی سالم و سایر نقاط بدن هم تحت‌الشعاع قرار می‌گیرند. کبودی آسان و ضعف سیستم ایمنی از علائم سرطان خون کودکان هستند. هرچند که ابتلای بچه‌ها به بیماری‌هایی مانند لوسمی مزمن اصلاً خوشایند نیست، اما خبر خوب این است که درمان سرطان خون کودکان در دسترس است و بسیاری از آن‌ها با مراقبت‌های حمایتی، حمایت روانشناختی و تغذیه مناسب، در کنار درمان‌های اصلی، بهبود پیدا می‌کنند.
سرطان خون کودکان چیست؟
سرطان خون شایع‌ترین سرطان در کودکان و نوجوانان است. این سرطان باعث می‌شود که گلبول‌های سفید غیرطبیعی در مغز استخوان رشد کنند و وارد جریان خون شوند. سلول‌های لوسمی تکثیر می‌شوند و فضا را از گلبول‌های سفید سالم، گلبول‌های قرمز و پلاکت‌ها می‌گیرند. بدون گلبول‌های سفید سالم کافی، کودکان مبتلا به لوسمی یا همان سرطان خون، کمتر قادر به مبارزه با عفونت‌ها خواهند بود. کمبود گلبول‌های قرمز سالم می‌تواند باعث خستگی، تنگی نفس و سایر علائم شود. سطح پایین پلاکت هم باعث خونریزی و کبودی آسان می‌شود.
نشانه‌های ظاهری سرطان کودکان
بسیاری از علائم و نشانه‌های سرطان خون کودکان زمانی رخ می‌دهند که سلول‌ها از حالت طبیعی خود فاصله بگیرند. سلول‌ها که از حالت طبیعی خارج می‌شوند، علامت‌هایی شروع به ظهور می‌کنند. از نشانه‌های ظاهری این مشکل و بیماری باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- خستگی یا رنگ‌پریدگی پوست
- خونریزی یا کبودی آسان
- خستگی یا ضعف شدید
- عفونت و تب
- تنگی نفس
- سرفه‌کردن
علائم دیگر می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- بثورات پوست
- مشکلات لثه
- تهوع و استفراغ
- درد استخوان یا مفصل
- تورم بالای استخوان ترقوه
- از دست‌دادن اشتها یا کاهش وزن
- سردرد، تشنج، مشکلات تعادلی یا دید غیرطبیعی
تورم در شکم، صورت، بازوها، زیر بغل، دو طرف گردن یا کشاله ران هم از نشانه‌های ابتلا به سرطان خون هستند. دقت کنید که اگر چنین نشانه‌هایی در کودک می‌بینید، لزوماً علامت و زنگ خطر ابتلا به سرطان به صدا درنیامده است. شاید مشکل چیز دیگری باشد. با این حال، هرگونه تغییر در کودک را جدی بگیرید و نگذارید که در صورت وجود سرطان، زمان طلایی درمان بگذرد.
علت سرطان خون در کودکان چیست؟
محققان هنوز پاسخی برای این سوال ندارند. در بیشتر موارد، دکتر خون و سرطان نمی‌تواند علت خاصی را مشخص کند. برخی شواهد نشان می‌دهند که جهش‌های ژنی (تغییرات) در ایجاد سرطان خون کودکان نقش دارند. ممکن است که جهش‌ها حالت ارثی داشته باشند و از والدین منتقل شوند. شاید هم ژن‌ها بعد از لقاح یا تولد جهش پیدا کنند. انجام شیمی درمانی یا پرتودرمانی برای درمان نوع دیگری از سرطان هم می‌تواند خطر ابتلا به سرطان خون را در کودک افزایش دهد. کودکانی که سندرم داون دارند هم بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
چه کودکانی بیشتر در معرض ابتلا به سرطان خون هستند؟
علت ابتلا به سرطان خون کودکان به طور دقیق مشخص نیست، با این حال، مروری بر بیماران نشان می‌دهد که کودکانی در شرایط زیر، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان هستند؛ کودکانی:
- با اختلالات ژنتیکی
- در معرض مواد شیمیایی مضر
- با سابقه ابتلا به سرطان در اعضای خانواده
عوامل دیگری که می‌توانند احتمال سرطان خون را در بچه‌ها بالا ببرند، شامل عفونت‌های ویروسی یا ضعف سیستم ایمنی می‌شوند.
دکتر کودکان وظیفه پیشگیری و درمان بیماری‌های کودکان و ارائه مراقبت‌های پیشگیرانه را بر عهده دارد. این متخصصان در زمینه‌های مختلفی از جمله بررسی‌های دوره‌ای سلامت کودک، مدیریت اختلالات رفتاری و یادگیری، تشخیص و درمان ناهنجاری‌های مادرزادی، اختلالات خواب کودک، واکسیناسیون، ارزیابی وزن و قد کودک و ارائه رفتار درمانی برای کودکان فعالیت می‌کنند.
دکتر متخصص اطفال با انجام معاینات دوره‌ای نوزاد به بررسی مراحل رشد و تکامل او پرداخته و همچنین مشاوره تغذیه‌ای را برای تغذیه سالم و مناسب شیرخواران ارائه می‌دهد. همچنین این پزشکان مسئولیت بررسی و درمان اختلالات رشد، تاخیر رشد، مشکلات مرتبط با بلوغ و حفظ سلامت نوجوانان را نیز بر عهده دارند. مشاوره پزشکی برای کودکان و نوجوانان نیز بخشی از خدماتی است که توسط متخصصان اطفال ارائه می‌شود.
عوارض سرطان خون در کودکان چیست؟
کودکانی که به سرطان خون مبتلا می‌شوند، در معرض انواع و اقسام عوارض بیماری قرار می‌گیرند. برای نمونه، بروز مشکلات زیر در آن‌ها اصلاً بعید و دور از ذهن نیست:
- عفونت‌های جدی نقاط مختلف بدن
- ابتلا به انواع دیگری از سرطان‌ها
- بروز مشکلات قلبی و ریوی
- اختلالات باروری در بزرگسالی
- پوکی استخوان و مشکلات استخوانی
یادگیری این بچه‌ها هم تاحد زیادی تحت تأثیر قرار می‌گیرد و رشدشان با سرعتی کُند و نامناسب پیش می‌رود.
عوارض درمان سرطان خون در کودکان چیست؟
درمان سرطان خون در کودکان، معمولاً بسیار موثر است، اما عوارضی به همراه دارد. این عوارض به دلیل مصرف داروهایی است که تحت عنوان شیمی‌درمانی وارد بدن می‌شوند. درمان پرتودرمانی هم می‌تواند روی سلول‌های سالم بدن بچه‌ها اثرات نامطلوب بگذارد. عوارض جانبی شایع درمان سرطان خون در کودکان شامل موارد زیر می‌شوند:
- عفونت و تغییرات در رشد و نمو
- کبودی و خونریزی آسان
- مشکلات قلبی و ریوی
- خستگی و ضعف
- مشکلات عصبی
- تهوع و استفراغ
- کاهش اشتها
- ریزش مو
شاید برخی از کودکان پس از درمان با مشکلاتی در یادگیری و تمرکز هم مواجه شوند.
برای درمان سرطان خون کودکان به چه دکتری باید مراجعه کنید؟
اگر کودک به سرطان مبتلا شده، باید زیر نظر دکتر آنکولوژی کودکان قرار بگیرد. پزشکان با تخصص سرطان‌شناسی می‌توانند وضعیت سرطان را تشخیص دهند و با توجه به نوع آن، مسیر درمان را مشخص کنند. انواع سرطان خون کودکان درمان‌های مختلفی می‌طلبد. بنا به اینکه لوسمی حاد لنفوبلاستیک در کار است یا کودک به انواع مزمن بیماری مبتلا شده، مسیرهای درمان گوناگونی پیش گرفته می‌شوند. پزشکان با نمونه‌برداری از مغز استخوان، تصویربرداری و آزمایش خون اقدام به تشخیص سرطان کودکان می‌کنند.
تخصص اطفال، یکی از حوزه‌های پزشکی است که به سلامت و رشد کودکان اختصاص دارد. متخصص اطفال در زمینه تشخیص و درمان بیماری‌های شایع کودکان شامل بیماری‌های جسمی، عاطفی و رشدی آن‌ها تحت عنوان دوره‌های لازم دکتر کودکان آموزش دیده‌اند. دکتر اطفال از زمان تولد تا دوره بلوغ، به ارائه مراقبت‌های پزشکی لازم در مراحل رشد کودکان و درمان بیماری های شایع کودکان می‌پردازد.
منبع : سامانه نوبت آنلاین دکتردکتر(https://drdr.ir/)
*** این مطلب در سرویس گزارش آگهی منتشر شده و تبلیغاتی می باشد؛ لذا جماران هیچ توصیه در رابطه با انجام فعالیت فوق ندارد.
