گریس لیتیوم بهتر است یا گریس کلسیم؟

کار کردن هر ماشینی بدون گریس کاری کمی سخت به نظر می رسد، چرا که این بلبرینگ ها هستند که به وسیله آنها عملیات صنعتی انجام می گیرد، و آنها نیز جهت روانکاری نیازمند گریس می باشند. گریس از لحاظ تاریخی، بعد از کشف چرخ و به منظور روانکاری محور و چرخ مورد استفاده قرار گرفت. در این مقاله قصد داریم به این سؤال که آیا گریس لیتیوم بهتر است یا گریس کلسیم؟ پاسخ دهیم.

تولید نخستین گریس نسوز در دنیا، از ترکیب کردن آهک با روغن های گیاهی صورت گرفت. استفاده از این نوع گریس ها، تا پیش از انقلاب صنعتی در انواع مصارفی که به روغن کاری احتیاج داشتند، انجام می شد. پیشرفت قابل توجه در طراحی ماشین ها در دهه های قبل، بر مسئله الزامات روانکاری نیز تأثیر گذاشت.

با توجه به تفاوت چشمگیر فاکتورهای عملیاتی همچون، بار، سرعت، دما و ... در تجهیزات مختلف، امکان استفاده از یک نوع گریس در همه کاربردها وجود ندارد. بنابراین، این مسئله سبب شده است که تولید هزاران نوع گریس روان کننده در بازار صورت گیرد. دیگر مفهومی به نام گریس روان کننده جهانی که قادر به پوشش انواع کاربردها باشد، وجود ندارد. لازم به ذکر است که به دلیل وجود گریس های متنوع در بازار، ممکن است مصرف کنندگان جهت انتخاب گریس مناسب دچار سردرگمی شوند.

آشنایی با ترکیبات گریس

 مواد تشکیل دهنده گریس شامل روغن پایه به میزان 80 تا 90 درصد، غلظت دهنده به میزان 10 تا 15 درصد و مواد افزودنی به میزان 5 تا 10 درصد می باشد. در بازار جهانی ارزش کل بازار گریس، چیزی حدود 3 میلیارد دلار می باشد و شامل پلی اوره، کلسیم، آلومینیوم/ آلومینیوم کمپلکس، پایه رس، کلسیم سولفونات، لیتیوم / لیتیوم کمپلکس، سدیم و ... است.

گریس لیتیوم با در اختیار داشتن بالغ بر 75 درصد از سهم بازار، به عنوان پرکاربردترین و محبوب ترین نوع گریس در سراسر دنیا محسوب می گردد. با اینکه گریس های مورد نیاز در یک کارخانه خاص می تواند انواع مختلفی باشد، اما هدف، به حداقل رساندن تعداد گریس ها از منظر لجستیک و خرید است. همین هدف سبب گردیده که گریس های چند منظوره به وجود آید.

معرفی گریس چند منظوره

از ترکیب کردن دو یا چندین گریس تخصصی، گریسی به نام گریس چند منظوره ساخته می شود. همانطور که از نام گریس چند منظوره پیداست، کاربرد آن در بیش از یک مورد می باشد. برای مثال، علاوه بر اینکه از گریس لیتیوم در کاربردهای شاسی استفاده می گردد بلکه در بلبرینگ های وسیله نقلیه نیز به کار می رود. کاربرد گریس سدیم در یاتاقان چرخ و گریس کلسیم در شاسی می باشد.

از ویژگی های گریس کلسیم که می توان به آن اشاره نمود، مقاومت بالای آن در مقابل آب بوده، در حالی که در برابر تغییرات دمایی از ایستادگی پایینی برخوردار است. گریس سدیم با اینکه قادر به پوشش رنج دمایی بالایی است اما مقاومت چندانی در مقابل آب ندارد. با ظهور گریس لیتیوم در بازار، برتری آنها در مقایسه با گریس های سدیم و کلسیم نمایان گردید، به گونه ای که تبدیل به محبوب ترین گریس های چند منظوره در صنعت شدند.

آشنایی با گریس های چند منظوره با کارایی بالا

 در ماشین آلات مدرن، با توجه به نوع طراحی و ساخت، هدف این است که میزان بهره وری افزایش یافته و به دنبال آن خرابی ها نیز کاهش یابد. در حالی که گریس لیتیوم نمی تواند چنین خواسته ای را برآورده نماید. این مشخصات را انستیتوی ملی روان کننده ها مطرح نموده است و در قسمت حمل و نقل نیز به صورت کاملا منظم پیگیری می گردد که نیازمند نوعی گریس فراتر از گریس لیتیوم می باشد. این نیاز با گریس های لیتیوم کمپلکس، آلومینیوم کمپلکس، گریس پایه رس، پلی اوره و کلسیم سولفونات که کارایی بالایی دارند، برطرف می ‌شود. در این بین، گریس های کلسیم سولفونات و لیتیوم کمپلکس به علت هماهنگی بیشتر با گریس های لیتیومی که استفاده های زیادی دارند، بهترین گزینه برای گریس های چند منظوره با کارایی بسیار بالا می باشند که باید مورد توجه قرار داد.

مقایسه گریس لیتیوم کمپلکس با کلسیم سولفونات

• در واقع گریس های لیتیوم کمپلکس دارای ویژگی هایی از قبیل مقاومت و پایداری در مقابل آب و درجه حرارت بالا می باشند. خصوصیات دیگر مانند ضد خوردگی و زنگ زدگی، ضد سایش و فشار زیاد نیز با اضافه نمودن یک سری افزودنی ها به گریس لیتیوم بهبود می‌ یابد. ناگفته نماند که گریس لیتیوم کمپلکس ملزومات مربوط به NLGI GC-LB را رفع می نماید.

• باید بگوییم که مقایسه گریس های لیتیوم کمپلکس با کلسیم سولفونات به صورت دقیق، نشانگر این است که کلسیم سولفونات نسبت به لیتیوم کمپلکس از یک مزیت برخوردار می باشد که این مزیت مربوط به دیتا شیت ها و کاربرد های واقعی آنها می باشد و به مراتب دارای عملکرد بهتری نسبت به گریس لیتیوم است.

• به طور کلی، مهمترین تفاوتی که این دو گریس دارند، این است که لیتیوم کمپلکس به طور طبیعی جهت برطرف نمودن یک سری نیاز های عملکردی خاص خود، احتیاج به مواد افزودنی دارد. ولی کلسیم سولفونات اینگونه نمی باشد.
• معمولا گریس های کلسیم سولفونات نسبت به لیتیوم کمپلکس دارای پایداری مکانیکی بیشتری هستند که موجب از بین رفتن محصول هنگام کار می ‌شود و همچنین نشتی آن کاهش می‌ یابد.
• ویژگی عمر بالا و نقطه افت گریس های کلسیم سولفات باعث کاربرد آنها در دما های خیلی زیاد می شود.
• در واقع گریس کلسیم سولفونات از ویژگی ضد سایش و تحمل فشار زیاد برخوردار می باشد، در حالی که لیتیوم کمپلکس با اضافه نمودن انواع افزودنی های مختلف، خصوصیات توانایی فشار بالا و ضد خوردگی را پیدا می‌ کند.
• غلیظ کننده های کلسیم سولفونات، زنگ زدگی را به راحتی مهار می نمایند. ولی لیتیوم کمپلکس نیازمند افزودنی‌ هایی جهت مهار کردن زنگ زدگی طبیعی می باشند.
• با توجه به ویژگی غلیظ کننده در گریس های کلسیم سولفونات، احتمال خرابی آنها در آب وجود ندارد. زیرا از خاصیت ضد آب بسیار قوی برخوردار است. در عین حال، گریس های لیتیوم کمپلکس جهت بهبود مقاومت در برابر آب، به افزودنی های دیگر احتیاج دارد. زیرا در تماس با آب از بین می ‌رود.
• به دلیل پیشرفت تکنولوژی، هماهنگی بین کلسیم سولفونات و گریس لیتیوم کمپلکس وجود دارد.
• تنها محدودیت گریس کلسیم سولفات نسبت به لیتیوم کمپلکس، می توان به هزینه بالا و پمپاژ پایین آن اشاره نمود.

● گریس کلسیم سولفونات در مقایسه با لیتیوم کمپلکس، در اکثر صنایع مورد استفاده قرار می گیرند و همین مورد آن را تبدیل به گریس چند منظوره با کارایی بسیار بالا تبدیل می نماید.