به گزارش ایرنا، آئین ها،سنت ها، موسیقی و ابزار مورد استفاده در زندگی سنتی جلوه دیگری از جاذبه های گردشگری این استان که کمتر مورد توجه است.
کهگیلویه و بویراحمد با داشتن ۷۰ هزار نفر جمعیت عشایری ، اکوموزه ای از جاذبه های مردم شناسی است.
این استان با داشتن ۵۹ اثر فرهنگی شامل جاذبه های مردم شناسی که در فهرست آثار ملی ثبت شده ظرفیت های خوبی برای گردشگری فرهنگی دارد.
پوشش لباس محلی زنان و مردان، شیوه کشت و زرع سنتی،غذاهای محلی و آئین سنتی از جمله این آثار است اما با وجود این فرصت استان موزه ای برای نمایش این آثار منحصر به فرد ندارد.
اهمیت جاذبه های فرهنگی در جهان
بر اساس آمار سازمان گردشگری جهانی، معادل ۳۷ درصد از گردشگری جهانی را گردشگری فرهنگی تشکیل می‌دهد که سالانه ۱۵ درصد نیز رشد دارد.
هم اکنون بیش از ۱۷۰ کشور جهان عضو شورای بین المللی موزه ها –ایکوم هستند که اهمیت جاذبه های مردم شناسی و میراث فرهنگی در حفظ هویت ملی و رونق گردشگری را نشان می دهد.
فعالان فرهنگی می گویند: موزه ها مرز بین روزگاران کهن و دنیای مدرن امروز هستند و به همین دلیل بهترین مکان برای پیوند گذشته و آینده محسوب می شوند. آنان معتقدند:هر شیئی که در موزه ای وجود دارد پیام هایی از گذشتگان را به نمایش می گذارد و ما را به آینده ای که همواره در حال دگرگونی است پیوند می دهد.
موزه ها و میراث فرهنگی، شناسنامه تاریخی و هویت ملت ها را تشکیل می دهند و ایران جزو کشورهای صاحب تمدن به شمار می رود که در زمینه میراث فرهنگی و موزه داری حرف های زیادی برای گفتن دارد و از غنای تاریخی و فرهنگی والایی برخوردار است.
نگاهی به وضعیت موزه ها در ایران
موزه کاخ گلستان در دوره قاجار و عمارت مسعودیه از نخستین موزه‌های کشور محسوب می شود.
هم اکنون بیش از ۶۷۰ موزه فعال در کشور وجود دارد به سخن دیگر در ایران به طور میانگین به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر یک موزه در کشور وجود دارد که شاخصه قابل قبولی در معیار جهانی به حساب می‌آید.
براساس آمار سالیانه حدود ۲۰ میلیون نفر از موزه های ایران دیدن می کنند.
موزه در کهگیلویه و بویراحمد
در کهگیلویه و بویراحمد با وجود پیشینه قوی تاریخی و فرهنگی هم اکنون تنها بک موزه کوچک اشیای تاریخی فعالیت می کند.
کارشناسان میراث فرهنگی می گویند: وجود یکهزار و ۸۰۰ شهید کهگیلویه و بویراحمد و آثار به جامانده از بمباران های مناطق نفت خیز گچساران در دوران هشت سال دفاع مقدس ایجاد موزه دفاع مقدس را در این استان ضروری کرده است.
دیدگاه کارشناسان
یک کارشناس فرهنگی می گوید:هنگامی که یک گردشگر وارد یک منطقه می شود باید مراکزی برای نشان دادن پیشینه تاریخی و مردم شناسی آن دیار وجود داشته باشد.
علی صیاد افزود: جاذبه های مردم شناسی کهگیلویه و بویراحمد را باید روی دیوارها و طاقچه های اتاق های سنتی موزه ها نمایان کرد تا هم این سرمایه های ارزشمند در گذر زمان به دست فراموشی سپرده نشود و هم ابزاری برای رونق گردشگری باشد.
وی بیان کرد:موزه هایی که با ابزار و وسایل قدیمی چیده شده در آن به ما نشان می دهد چطور نیاکان ایرانی زندگی کرده اند و چه چیزی هایی می پوشیدند و هنرشان چه بود.
این کارشناس فرهنگی توضیح داد: وجود موزه های مردم شناسی به عنوان محلی برای پژوهشگران برای اهالی بومی منطقه نیز ضروری است.
چشم انداز آینده موزه ها در کهگیلویه و بویراحمد
مدیرکل میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد گفت: هر چند در زمان تنها یک موزه کوچک در شهر یاسوج و چند موزه بخش خصوصی در استان فعالیت دارد اما با برنامه ریزی های انجام شده چشم انداز خوبی برای موزه گردی در استان ترسیم شده است.
محمود باقری افزود: توسعه موزه ها در کهگیلویه و بویراحمد در سه حوزه در دست برنامه ریزی است.
وی عنوان کرد: تکمیل موزه اشیای تاریخی یاسوج و حمایت از موزه های خصوصی از مهمترین برنامه های توسعه موزه در استان است.
باقری تصریح کرد:موزه در دست اجرای یاسوج در مراحل پایانی اجراست و تجهیز به ابزارهای اداری و زیرساخت های خدماتی مانند گاز آن باقی مانده است و به زودی بهره برداری می شود.
وی عنوان گفت:عملیات اجرایی احداث موزه باستان شناسی یاسوج از سال ۱۳۸۶ آغاز شده است.
باقری افزود:مساحت این موزه با احتساب محوطه سازی ۹ هزار مترمربع و زیربنای آن نیز ۲ هزار و ۷۰۰ مترمربع است.
مدیرکل میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد ابراز داشت: تاکنون سه موزه شخصی در شهرهای باسوج و سوق با حمایت های نقدی دولت راه اندازی شده است.
باقری گفت: یک موزه شخصی نیز در شهر دوگنبدان دایر شده و براساس برنامه ریزی قرار است که امسال به این موزه برای تامین تجهیزات تسهیلات بلاعوض پرداخت شود.
مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس کهگیلویه و بویراحمد گفت: ایجاد موزه دفاع مقدس از برنامه های در دست اجرا برای زنده نگهداشتن یاد و خاطره ایثارگری های دوران دفاع مقدس است که زمین و بخشی از اعتبار مورد نیاز این طرح تامین شده است.
امیرعباس آسمند عنوان کرد: این طرح در کنار پارک مهرورزی شهر یاسوج در حال انجام مراحل مقدماتی ساخت و ساز مانند خاکبرداری است.
وی گفت: برای اجرای طرح موزه دفاع مقدس استان ۵۵ میلیارد ریال اعتبار با حمایت مجمع نمایندگان استان اختصاص یافته و ۳۰۰ میلیارد ریال اعتبار دیگر برای تکمیل آن مورد نیاز است.
مرمت اشیای تاریخی راهکاری برای حفظ گنجینه های ارزشمند
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد می گوید:از ابتدای سال ۱۳۹۱ تاکنون ۴۰۰ قلم از اشیای تاریخی استان مرمت و ساماندهی شده است که از این تعداد ۷۰ مورد در سال ۱۳۹۷ بوده است.
مسعود شفیعی بیان کرد: اشیای تاریخی به مرور زمان بر اثر عوامل محیطی و گذشت زمان دچار فرسودگی می شوند و برای بقا به درجات مختلفی از مرمت نیاز دارند.
وی اظهار داشت:سه هزار و ۶۲۲ شیء تاریخی استان شامل بیش از ۹ هزار قلم در کهگیلویه و بویراحمد نگهداری می شود.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: سالیانه ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون ریال اعتبار برای مرمت ۵۰ شیء تاریخی استان در نظر گرفته می شود.
شفیعی ابراز داشت: در صورتی که سالانه ۲ میلیارد ریال برای مرمت اشیای تاریخی تخصیص یابد این کار با شتاب بهتری ادامه می یابد.
وی گفت:قدیمی‌ترین شیء تاریخی ثبت شده در کهگیلویه و بویراحمد ابزارهایی مربوط به تپه روستای بی بی زلیخا در شهرستان کهگیلویه و دوران نوسنگی است.
شفیعی عنوان کرد:یکی از شاخص‌ترین آثار تاریخی این استان تابوت سفالی مربوط به هزاره اول قبل از میلاد بوده که در کشور منحصر به فرد است.
وی ابراز داشت:سکه‌ها، ظروف سفالی و مفرغی، سنگی و چوبی مربوط به دوره‌های ایلامی، هخامنشی، اشکانی و ساسانی از جمله اشیای تاریخی کهگیلویه و بویراحمد است.
موزه داران بخش خصوصی چه می گویند؟
محمد حسین یحیی زاده شهروند خوش ذوق گچسارانی بخشی از خانه شخصی خود را به موزه مردم شناسی شامل کتاب های خطی و اشیای تاریخی تبدیل کرده است خواستار حمایت مسئولان برای حفظ امنیت موزه و توسعه آن شد و گفت: بسیاری از آثار به دلیل کمبود جا در جعبه های کاغذی نگهداری می شود و باید برای گسترش فضای موزه چاره اندیشی شود.
یحیی زاده ۱۵۰ متر مربع از خانه ۴۰۰ متر مربعی خود را به موزه اسناد و اشیای تاریخی اختصاص داده است.
این شهروند فرهنگ دوست اشیای داخل موزه را نزد عموزادگان خود که همگی میرزا و مکتب دار بوده اند جمع آوری کرده است.
خانه یحیی زاده این روزها محل مراجعه پژوهشگران حوزه تاریخ و ایران باستان است.
وی از ۱۶۰ اثر تاریخی در خانه خود نگهداری می کند.
یحیی زاده به اطلاعات مردم شناسی و هویت تاریخی علاقه زیادی دارد و به همین دلیل در موزه اش کتاب های خطی و سنگی متعلق به ۳۵۰ تا ۷۰۰ سال پیش نگهداری می شود.
وی اضافه کرد: اشیای موجود در این موزه از جنس لعاب،سفال و چوب است که متعلق به دوره های مختلف تاریخی است.
احداث موزه نفت در گچساران
فرماندار گچساران گفت: ۵۰ میلیارد ریال امسال برای ساخت موزه نفت در این شهرستان برای حفظ تاریخ نفت تخصیص یافت.
علی خوانپایه افزود: ساخت موزه نفت در گچساران به معرفی این منطقه کمک شایانی می کند و موجب توجه بیشتر به حوزه فرهنگ و تمدن شهرستان خواهد شد.
خوانپایه تصریح کرد: تلاش می شود در موزه صنعت نفت گچساران اسناد و مدارک تاریخی، شرایط سیاسی و اجتماعی حاصل از کشف و تولید نفت در این منطقه به تصویر کشیده شود.
وی افزود: مدیران این شهرستان درکنار توسعه اقتصادی و صنعت به فرهنگ، آداب و سنن توجه ویژه داشته باشند تا منجر به توسعه فرهنگی شود.
خوانپایه تصریح کرد: زمین مورد نیاز این موزه تامین شده و کار ساخت این طرح فرهنگی در گچساران به زودی آغاز می شود.
مدیرعامل شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران نیز گفت: تاسیسات قدیمی در شرکت نفت و گاز گچساران وجود دارد که می توانند برای گردشگران و مردم جذاب باشند.
هوشنگ صیدالی عنوان کرد:منطقه نفتخیز گچساران نخستین بار در فاصله سال‌های ۱۳۰۲ و ۱۳۰۳ هجری شمسی، توسط کنسرسیوم دارسی مورد مطالعه قرار گرفت.
استخراج نفت از میدان گچساران در سال ۱۳۱۸ هجری شمسی از چاه شماره ۱۳ این شهرستان آغاز شد.
برنامه‌های حفاری تا پیش از ملی شدن صنعت نفت ادامه یافت و در این مدت به ۱۶ حلقه چاه نفت تولیدی و ظرفیت تولید ۶۰ هزار بشکه در روز نفت خام، افزایش یافت.
پس از ملی شدن صنعت نفت، شرکت اکتشاف و تولید نفت ایران در سال‌های ۱۳۳۵ و ۱۳۳۶ عملیات حفاری را بار دیگر در این منطقه آغاز کرد.
این برنامه تا سال ۱۳۴۵ ادامه داشت و تعداد چاه‌های حفاری شده به ۴۶ حلقه افزایش یافت.
کهگیلویه و بویراحمد با بیش از ۷۶۰ اثر منقول و غیر منقول ثبت شده در آثار ملی ظرفیت‌های خوبی برای ایجاد موزه دارد.
این استان در دوره‌های تاریخی مختلف با نام‌هایی مانند بلاد شاپور، جبال گیلویه و کهگیلویه شناخته می‌شد.
استان کهگیلویه و بویراحمد متشکل از هشت شهرستان ۱۷ شهر و یک هزار و ۷۰۰ روستای دارای سکنه با جمعیت ۷۲۳ هزار نفر در جنوب غربی کشور سالیانه میزبان سه میلیون نفر گردشگر داخلی و خارجی است.
۸۱۴۳/۱۶۶۲
