به گزارش ایرنا، گره در گره و رج در رج بر تار و پود قالی کرمان می نشانند، آنانکه چشم سرشان هرگز رنگ های متنوع ریس های قالی را ندیده اما چشم دلشان به روشنا و زیبایی گلهای قالی عشق می آفریند و مهر می بافد.
از آن زیباتر افرادی هستند که زندگی خود را در مسیر اعتلای هنرمندانی روشندل می گذارند تا با چشم دلشان ببینند و هنر بیافرینند هنری که افتخار و پیشینه ای قوی در دیار کریمان دارد.
منوچهر شیخ مظفری مدرس اسبق در بخش کارشناسی فرش دانشگاه شهید باهنر گفت: در حال حاضر وقتم را برای هنرجویان نابینا گذاشته‌ام و فقط همکاری مسئولان را می‌خواهم تا بتوانم در آموزش افراد مبتدی نابینا در زمینه بافت فرش و سفارش کار برای این هنرجویان قدمی مثبت بردارم.
مؤسس آموزشگاه و کارگاه قالیبافی گره نور افزود: ظرفیت این موسسه برای آموزش ۳۰ نفر است و در قسمت تولید نیز به نسبت آموزش، هنرجو وارد خط تولید بافت قالی می‌شود.
وی در ادامه با بیان اینکه ۲۸ هنرجو نابینای بافت فرش تاکنون آموزش دیده و گواهینامه دریافت کرده‌اند و ۱۵ نفر نیز مبتدی در حال آموزش هستند گفت: متأسفانه برخی از انجمن‌ها از حضور ۲۸ هنرجوی آموزش دیده در خط تولید فرش جلوگیری به عمل آورده‌اند و دلیل آن برای ما مشخص نیست.
شیخ مظفری با توجه به خصوصی بودن فعالیت این موسسه و کارگاه گفت: هدف از ایجاد این مرکز راهبری معلولان، اشتغالزایی است و تاکنون نیز سفارش‌هایی از جمله ۱۵ تخته قالی ۱۰۰ در ۱۵۰ سانتی‌متری بافته شده که این مهم امیدواری، جدیت و تمرکز این افراد را برای انجام این کار بیشتر کرده است.
وی دوره آموزشی قالیبافی نابینایان را تقریباً سه ماه در چهار تا ۶ ساعت در یک روز از هفته عنوان کرد و گفت: آموزش‌ها با انجام یک کار ساده آغاز و مرحله به مرحله به صورت کامل‌تر انجام و بعد از اتمام دوره سه ماهه کار تولیدی نیز با همین رویه بر اساس سفارش‌های داده شده انجام می‌شود.
وی افزود: با ثبت اختراع روش بافت با جعبه‌رنگی، هنرجویان این موسسه و کارگاه می‌توانند با تشخیص رنگ و استفاده از خط بریل نخ رنگی مدنظر را تشخیص داده و کار بافت قالی را انجام دهند.
شیخ جعفری در ادامه با اشاره به هنرجویانی که سواد خط بریل را ندارند گفت: برای حل مشکل این هنرجویان جعبه دیگری نیز با استفاده از اجسام و اشکال مختلف چون دایره، مثلث و ستاره ابداع‌شده که نوع دیگری از خط بریل برای تشخیص رنگ‌ها است.
وی افزود: نقش‌های قالی را یا خودمان می خوانیم، یا به صورت ضبط شده و یا به صورت خط بریل برای آن‌ها می‌گذاریم و هنرجویان نخ‌های رنگی را از جعبه رنگ بر اساس نقش گفته شده برداشته و با قطع و وصل شدن صدا قالی را می‌بافند.
این مدرس اسبق دانشگاه می‌گوید: این کار را تا زمانی که خودم به این درک نرسیدم که می‌شود یک نابینا قالیبافی را شروع کند، شروع نکردم بنابراین در مدت سه تا چهار روز چشمان خودم را بستم و تک‌تک راه‌حل‌ها را امتحان کردم و در واقع مطمئن شدم که می‌شود چنین کاری نتایج خوبی را در برداشته باشد.
وی افزود: حدود پنج یا ۶ ماه قبل بود که یک تاجر فرش بعد از ۲۰ سال به کرمان سفر کرد و خیلی اتفاقی به کارگاه و آموزشگاه ما آمد و بسیار متعجب و اما خوشحال بود و باور نمی‌کرد که این افراد می‌توانند قالی ببافند.
وی با اشاره به اینکه در این کارگاه هنرجویان پود نازک (پود پیله) می‌زنند و به همین دلیل استحکام فرش تضمین شده است گفت: انجام این کار بسیار سخت است اما هنرجویان این کارگاه حتی با توجه به نابینا بودنشان بهترین پود نازک را استفاده می‌کند.
پورمظفری در ادامه گفت: همزمان با افتتاحیه این کارگاه در سال ۱۳۹۶ نقش چشم و ابرو را هم در دانشگاه و هم در موسسه به بچه‌ها آموزش داده بودیم و در روز افتتاحیه هنرجویان نابینا کار را تمام کرده بودند و وقتی بچه‌های دانشگاه کارهای بافت نابینایان را دیدند بسیار حیرت کردند کار بسیار عالی و خوب زده شده بود و دلیل آن شاید این بود که با چشم دل و عشق کارکرده بودند.
وی همچنین افزود: رنگ‌های استفاده شده در نخ‌ها برای هنرجویان نابینا تماماً گیاهی است و هیچ آسیبی متوجه آن‌ها نیست و از پشم درجه یک گوسفند مرینوس نیز استفاده می‌شود.
مریم میراحمدی روشن دل ۴۴ ساله که دوره آموزش قالیبافی آن تمام‌شده است و در کارگاه مشغول به کار است گفت: همسرم فوت شده است و دارای ۲ فرزند هستم که یکی از آن‌ها ۲۰ ساله و نابیناست و با یک مستمری زندگی را پیش می‌برم و تمام کارهای خانه را خودم به‌تنهایی انجام می‌دهم.
وی افزود: وقتی شنیدم کلاس‌های آموزشی قالیبافی برای نابینایان تشکیل می‌شود بسیار علاقه‌مند برای شرکت در کلاس‌ها بودم و در سال ۱۳۹۶ بود که آموزش قالیبافی را شروع کردم و الآن در کارگاه خط تولید مشغول بافتن قالی هستم.
میراحمدی با بیان اینکه در این کارگاه تاکنون یک تابلوی گل رز و چهره را بافته‌ام گفت: کار تابلوی رز یک ماه طول کشید تا تمام شد و زیبایی این تابلو را با دست کشیدن بر آن درک می‌کردم و حس خوبی در من برانگیخته شد.
وی همچنین گفت: در هفته یک روز و آن هم سه ساعت در کارگاه کار می‌کنم و نبود سرویس ایاب و ذهاب برای رفت و برگشت تنها مشکل این موسسه و کارگاه است.
زهرا حاج اسماعیلی نیز که دوره آموزشی خود را سپری کرده است و متولد سال ۱۳۵۴ و مجرد است می‌گوید: از بچگی وقتی با مادرم به خانه همسایه می‌رفتم و می‌دیدم که کار قالیبافی را انجام می‌دهند دوست داشتم قالی ببافم اما همیشه حسرت آن به دلم مانده بود اما حالا بسیار خوشحالم که این هنر را یاد گرفته‌ام و می‌توانم این کار را انجام دهم.
وی افزود: تاکنون یک گل رز با چهره، جلد قرآن را کار کرده‌ام و کار بعدی‌ام بافت سجاده است و از اینکه برای خودم می‌توانم درآمدی داشته باشم و کاری با ارزش را انجام دهم بسیار خوشحال هستم.
وی همچنین گفت: قالیبافی هنری هست که هر چه بیشتر یاد می‌گیری علاقه‌مندی‌ات برای انجام آن بیشتر می‌شود و توصیه می‌کنم به تمام کسانی که نابینا و علاقه‌مند به انجام این کار هستند وارد این حرفه و هنر شوند.
حاج اسماعیلی با اشاره به آمدن یک مهمان ایرانی مقیم آمریکا به کارگاه گفت: وی کار مرا دیدند و یک صد دلاری به من هدیه دادند و قرار بود که یک سری سفارش‌ها را بدهند که با حل مشکلات ایاب و ذهاب و بیشتر کردن ساعات کار این کار انجام خواهم داد.
وی اولین نقشی که با چشم دل بر فرش کشید را گل رز عنوان کرد و گفت: این طرح از فرش صحن حضرت زهرا (س) اقتباس شده بود و در آینده نیز می‌خواهم نقش کعبه را با حجرالأسود بر فرش ببافم و احساس می‌کنم از الآن وعده طواف خانه خداوند به من داده شده است.
زهره یزدانی نیز هنرجوی دیگر که مجرد است و ۳۰ سال سن دارد گفت: به تحصیل در رشته حقوق علاقه داشتم و در دانشگاه پیام نور زرند درس می‌خواندم که به دلیل مشکلات ایاب و ذهاب و برداشتن کلاس‌ها به صورت غیرحضوری نتوانستم بیشتر از فوق‌دیپلم ادامه دهم.
وی افزود: بعد از آن وارد عرصه موسیقی شدم و چهار سال سنتور کار کردم و در حال حاضر نیز مدت ۲ سال است که سه تار می‌زنم و الآن نیز یک ماه و نیم هست که در هفته یک جلسه آموزش قالی بافی را فرا می گیرم که امیدواریم با پیشرفت‌هایی که حاصل می‌شود زمان حضورم در کلاس بیشتر شود.
وی در ادامه گفت: امیدوارم که این موسسه و کارگاه پابرجا بماند و ما هنرجویان نهایت تلاشمان را می‌کنیم و این کار را به بهترین نحوی انجام می‌دهیم تا به یکی از اهدافمان که درآمدزایی هست برسیم.
بهروز اکبری ۳۸ ساله نیز یکی دیگر از قالیبافان نابینا می‌گوید: قبلاً راننده تاکسی بودم و الآن سه سال است که نابینا شده‌ام و دارای ۲ فرزند هستم اکنون در خانه بیکارم و به انجام هیچ کاری نتوانسته‌ام مشغول شوم زمانی که از راه‌اندازی این کلاس‌ها باخبر شدم ثبت‌نام کردم و حالا مدت یک ماه و نیم است که آموزش می‌بینم و باعلاقه هرچه‌تمام‌تر در تلاشم تا بتوانم به بهترین نحوی این دوره را تمام و آن را به عنوان یک شغل در تأمین معاش خانواده به کار بگیرم.
وی افزود: با اینکه مدت کمی است که برای آموزش به این موسسه و کارگاه آمده‌ام اما تغییر زیادی را در روحیه‌ام احساس می‌کنم و آرامشم نیز بیشتر شده شاید یکی از دلایلش این است که قالی برای ما که نابینا هستیم با چشم دل بافته می‌شود.
وی در ادامه می‌گوید: دوست دارم زمانی به مرحله کارگاه رسیدم نقش چشمی را که باز است و بینا بر قالی ببافم.
امید دهقانی نیز ۲۵ ساله نیز که از بچگی نابینا است می‌گوید: در این کلاس‌ها به‌عنوان اینکه این هنر را یاد بگیرم و یک درآمد داشته باشم ثبت‌نام کرده‌ام.
وی می گوید: کاش می‌توانستیم مدت زمان حضور در کلاس و روزهای هفته را بیشتر می‌کردیم.
آقای دهقانی نیز یکی دیگر از هنرجویان می‌گوید: مسئولان اگر وعده‌ای می‌دهند به آن‌ها عمل کنند و عمل کردن به وعده‌هایشان باعث می‌شود که بچه‌ها زودتر وارد بازار و مشغول به انجام کار شوند.
وی که ازدواج‌کرده و یک کودک ۶ ماهه دارد افزود: شغل دیگری ندارم و لیسانس مترجمی زبان انگلیسی از دانشگاه شهید باهنر دارم و کمی هم آشنا به زبان فرانسه ام که با استفاده و کمک از خط بریل و ضبط، درسم را به پایان رساندم و برای اشتغال نیز خیلی جاها قول دادند اما به قول‌ها عمل نکردند.
وی که دانشجوی ورودی سال ۹۲ است و با رتبه هزار و ۸۰۰ وارد دانشگاه باهنر شده است در ادامه گفت: ترجمه شفاهی را می‌توانم برای نابینایان و افراد بینا انجام دهم و به آن‌ها نیز آموزش دهم.
رضا آهون نیز هنرجوی دیگر قالیبافی با اشاره به مدرک فوق‌دیپلم که دارد گفت: ازدواج کرده‌ام و دارای یک فرزند ۲ساله هستم که قبلاً در دکه‌های پسماند شهرداری کار می‌کردم که با جمع‌آوری آن‌ها بیکار شدم و یک ماه و نیم است که برای آموزش قالیبافی به این موسسه و کارگاه آمده‌ام.
وی نیز مشکل ایاب و ذهاب و نبود بیمه را عنوان کرد و گفت: اگر این مسائل حل شود می‌توانیم هفته‌ای از یک روز بیشتر بیاییم و حداقل ساعت‌های آموزش زیادتر شود و بیشتر تمرین کنیم تا زودتر به نتیجه برسیم.
هنرجوی دیگر مریم روی‌دل، فارغ‌التحصیل ارشد علوم اجتماعی گرایش جامعه‌شناسی از دانشگاه آزاد اسلامی است که ۱۲ سال قبل به مرور زمان بینایی خود را از دست داده است و می‌گوید: حضور در کلاس قالی بافی برایم بسیار مهم است و این یکی از بهترین اتفاقات زندگی‌ام است.
وی گفت: از کهنوج برای شرکت در کلاس‌های آموزشی قالیبافی به کرمان آمده‌ام و اگر شرایطی را برای حضور نابینایان شهرستانی نیز در کرمان فراهم می‌کردند بسیار خوب بود و همه می‌توانستند از این فرصت استفاده کنند.
وی همچنین گفت: دادن امکاناتی چون ساعت گویا و حل مسئله بیمه و ایاب و ذهاب و دادن کارت معلولیت می‌تواند مسیر ما را در رسیدن به هدف هموارتر سازد و بتوانیم بدون دغدغه روی هدف و موفقیت شغلی‌مان در آینده متمرکز شویم.
وی در ادامه گفت: شما که از زبان ما می‌نویسید این را هم بنوسید که افرادی که به‌صورت خیرخواهانه چنین مؤسسات و کارگاه‌هایی را در راستای اشتغالزایی آن هم برای افراد معلول راه می اندازند با وعده‌هایی که نمی‌توانید به آن‌ها عمل کنید ناامیدشان نکنید و کمکشان کنید و حداقل وعده‌ای درخور عمل کردن بدهید.
محل استقرار کلاس قالی بافی نابینایان در ساختمان دو طبقه ای متعلق به حاج شکرالله خواجه حسینی خیر و یکی از تجار فرش قدیمی کرمان که ۸۰ سال از عمرش در این عرصه گذشته است برگزار می شود.
این تاجر فرش پس از اطلاع از اینکه هنرجویان نابینایی هستند که توان یادگیری بافت قالی را دارند این ساختمان را به استاد منوچهر شیخ مظفری هدیه می کند.
۹۸۸۹/۳۰۲۹
