بزرگترین مشکل پیش روی جهان توسعه یافته شهری، شهرک های اقماری در شهرهای بزرگ بوده که به علت توسعه نامتوازن و ناهماهنگ شهرها خارج از حوزه مدیریت شهری رشد یافته و چهره ای نازیبا به جوامع شهری بخشیده است.
سکونت گاههای غیررسمی یا حاشیه نشینی مختص ایران نبوده و براساس آخرین گزارش سازمان جهانی تجارت، تا سال 2030 میلادی، بیش از نیمی از مردم جهان در حاشیه شهرها زندگی خواهند کرد که این افزایش در کشورهای ثروتمند با رشد کمتر و در کشورهای فقیر یا در حال توسعه با رشد زیادی همراه و مهاجرت های بی رویه، بافت جمعیتی را تحت تاثیر قرار می دهد.
این سکونتگاه های نابسامان بستر آسیب های اجتماعی و محلی برای مجرمان و قانون گریزان بوده و اغلب سکنه آنها دارای فرهنگی متفاوت از فرهنگ شهری هستند که می توان گفت این نواحی حاشیه پتانسیل بروز تمام مسائل اجتماعی را در خود دارد که همین مسأله موجب نگرانی و اضطراب مدیران و شهروندان متن شهر می شود.
ساکنان این محل ها تا چند سال قبل از کمترین امکانات رفاهی حتی کمتر از روستاییان برخوردار نبوده اند اما دولت تدبیر و امید برنامه های خود در بخش های مختلف را برای جبران خدمات به این قشر معطوف کرد.
سنندج مرکز استان کردستان به عنوان بزرگترین شهر این استان نیز همانند شهرهای بزرگ کشور از این آسیب در امان نمانده و امروزه دارای چند سکونت گاه غیر رسمی است.
استاندار کردستان در مورد دلایلی شکل گیری حاشیه نشینی در شهرهای استان و همچنین خدمات دولت در این حوزه می گوید: یکی از علل حاشیه نشینی و گسترش سکونتگاه های غیر رسمی در شهرها مهاجرت روستائیان است و نبود برنامه و حاشیه نشینی و وجود سکونت گاه های غیر رسمی 2 مشکل عمده حوزه عمران شهری است.
عبدالمحمد زاهدی با بیان اینکه شهرها تنها محل سکونت، تردد و کسب و کار نیستند بلکه هدف اصلی از تاسیس شهرها ایجاد و توسعه عمران شهری و فراهم کردن فضایی برای زندگی انسان است افزود: این معضل، نظام و سیستم شهری را با گرفتاری‌های جدی به لحاظ خدمات‌رسانی و برنامه‌ریزی مواجه کرده است.
وی اظهار کرد: دراین راستا وجود بافت های فرسوده، حاشیه نشینی، ساخت و سازهای غیرمجاز و ترافیک به خصوص در هسته مرکزی شهر سنندج مشکلات فراوانی هم برای شهروندان و هم برای مدیران شهرداری به وجود آورده است.
در دولت فعلی خدمات گسترده ای در حوزه عمران و بهسازی شهری و بازآفرینی شهری محلات ناکارآمد برای کاهش محرومیت های این مناطق انجام شده است
استاندار کردستان در این زمینه اظهار کرد: دولت یازدهم بعد از آغاز خدمت خود، برنامه های متعددی را در دستورکار خود قرار داده که از جمله آنها می توان به توسعه اقتصاد روستایی به عنوان یکی از دلایل مهاجرت از این مناطق به شهرها، اشاره کرد.
وی افزود: دولت همچنین برنامه های گسترده ای در راستای افزایش بهره مندی ساکنان سکونت گاه های غیر رسمی انجام داده که از جمله آن می توان به تحت پوشش قرار دادن تمامی افراد در بیمه سلامت همگانی، احداث خانه محله ها برای توانمند سازی ساکنان با ارایه اموزش و ایجاد زیرساخت های رفاهی و خدماتی اشاره کرد.
زاهدی ادامه داد: توسعه امکانات رفاهی، آموزشی، توانمندسازی با ارایه آموزش و تخصیص اعتبارات ویژه برای آسایش ساکنان مناطق حاشیه نشین ازعملکرد روشن دولت یازدهم بوده و مناطق حاشیه شهرهای کردستان از جمله شهر سنندج در این عملکرد سهم 120 میلیارد و 478 میلیون ریالی داشته است.
وی اظهار کرد: نگاه صرفا کالبدی به توسعه مناطق حاشیه نشین نه تنها سبب کاهش مشکلات این نواحی نمی شد بلکه باعث بروز مشکلات معیشتی و فرهنگی نیز می شود در این راستا تصمیم به توانمندسازی ساکنان، آموزش شهروندی و حرفه آموزی گرفته شده و به تغییر کار فضاهای بلا استفاده و احداث خانه محله از جمله برای نایسر مطابق با خواسته ها و نیازهای خود ساکنان آن اقدام شده است.
استاندار کردستان در ارتباط با اقدامات دولت برای ایجاد فضای آموزشی در مناطق حاشیه شهر سنندج نیز گفت: یکی از مسائل مهم در حاشیه شهرها توجه به امکانات روبنایی و توسعه فضاهای آموزشی و افزایش سرانه مربوطه است که سرانه آن نسبت به میانگین شهری بسیار ناچیز است.
به گفته وی تاکنون برای افزایش سرانه آموزشی این مناطق عملیات احداث 2 باب مدرسه به تعداد 15 کلاس درس در نایسر و تقتقان و یک کانون فرهنگی نیز در فرجه با 19میلیارد و 64 میلیون ریال اعتبار آغاز شده است.
زاهدی ادامه داد: مدرسه 6 کلاسه نایسر در دی سال 94 با 9 میلیارد و 740 میلیون ریال اعتبار پیش بینی شده آغاز شده و هم اکنون 30 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی گفت: طرح تکمیل مدرسه 9 کلاسه تقتقان و کانون فرهنگی فرجه نیز 9 میلیارد و 324 میلیون ریال در شهریور سال جاری آغاز شده و هم اکنون با پیشرفت 85 درصدی داشته و تا پایان سال مالی 95 این 2 طرح به بهره برداری می رسد.
زاهدی افزود: برای تامین خدمات زیربنایی و اولیه ساکنان محله نایسر که عمده جمعیت حاشیه نشین شهر سنندج را در خود جای داده است طرح احداث منبع آب نایسر با نام برازانسه نیز در تیر سال 94 آغاز شده است.
وی همچنین در مورد مطالعات انجام شده در حوزه سکونت گاههای غیر رسمی سنندج گفت: بازآفرینی شهری باید با دیدگاه و در نظر گرفتن رویکرد جامع با تعیین نقش همه دستگاه های اجرایی، متولیان امر و نقش خود مردم در بهسازی محیط باشد که تفاهم نامه (قرارداد) مطالعات ساماندهی سکونت گاه های غیر رسمی نایسر سنندج و اقدامات ان از جمله توانمندسازی اجتماعات آنها در سال 94 انجام شده است.
به گفته وی این تفاهم نامه با تاکید بر بهسازی شهری و دیدگاه شهرنگر با مهندسان مشاور تدبیر شهر دانش با مبلغ 850 میلیون ریال منعقد و پس از ارایه طرح در ستادهای شهرستانی و استان به تصویب رسیده و هم اکنون در حال اجرا است.
زاهدی در ادامه به اقدامات دولت برای توانمندسازی، نهادسازی اجتماعی - اقتصادی و اجرای طرح های مشارکتی با تاکید بر کارآفرینی در محله نایسر شهر سنندج اشاره کرد و گفت: رویکرد جدید در بازآفرینی شهری طراحی مدلی از بارآفرینی، تعریف و طراحی طرح هاست و تمامی طرح های دولتی با هماهنگی ساکنان و مردم اجرا می شود.
وی گفت: در این راستا برای اولین بار در سطح کشور طرح انجام اقدامات توانمند سازی، نهادسازی اجتماعی – اقتصادی و اجرای طرح مشارکتی با تاکید بر کارآفرینی در محله نایسر شهر سنندج با موسسه توانمند سازی شهر ژیار و با اعتبار پیش بینی شده یک میلیارد و 730 میلیون ریال منعقد که منجر به تشکیل نهادهای محلی در محله نایسر شده است.
استاندار کردستان در ادامه به سهم استان از ردیف 55000070 مربوط به ساماندهی حاشیه شهرها در سال 96 پرداخت و افزود: با پیگیری اداره کل راه و شهرسازی استان از محل ردیف ملی 55000070 سال 96 مربوط به ساماندهی حاشیه شهرها سهم استان کردستان 85 میلیارد ریال تعیین شده است.
به گفته وی این اعتبار نسبت به بافت ناکارامد به مساحت شهری در چهار شهر هدف بازآفرینی شهری استان شامل سنندج، سقز، مریوان و قروه توزیع شده و فرآیند مربوط به برگزاری مناقصه و شناسایی پیمانکاران این طرح نیز در حال انجام است.
زاهدی ادامه داد: مهمترین طرح های مربوط به شهر سنندج که از این ردیف اعتباری تامین اعتبار می شوند، ساماندهی ورودی و خروجی نایسر با 22 میلیارد ریال، احداث مدرسه 9 کلاسه نایسر با 13 میلیارد ریال و ساماندهی خیابان 24 متری حسن آباد با پنج میلیارد ریال اعتبار است.
در سال 90 وبر اساس مصوبه دولت دهم چند روستای بزرگ کردستان به شهر تبدیل شد که کارشناسان حوزه عمران شهری معتقدند این موضوع بدون مطالعه و کار کارشناسی صورت گرفته و تبعات بدی داشته است و به گسترش پدیده حاشیه نشینی و روی آوری مردم به سمت حاشیه شهرها کمک شایانی کرده است.
نایسر، ننله و حسن آباد سه روستای بزرگ در اطراف شهر سنندج بودند که براساس مصوبه سال 90دولت دهم به ناحیه منفصل شهری تبدیل شدند و شهرداری سنندج به این نواحی خدمات ارائه می کند.
براساس آمارها حدود 100 هزار نفر جمعیت در این سه ناحیه منفصل ساکن هستند که مسئولان شهرداری سنندج معتقدند این نواحی فاقد هرگونه زیرساخت بوده و به اعتبارات کلانی برای ساماندهی این نواحی نیاز است.
این سه ناحیه منفصل شهری امروز به سکونتگاه های غیر رسمی تبدیل شده اند و به صورت غیرمجاز در آن ساخت و ساز انجام می شود در حالی که دولت مجوز ارایه خدمات به ساخت و سازهای غیرمجاز را نمی دهد،آسیب های اجتماعی و ناهنجاری های مرتبط با آن نیز هر روز در حال افزایش است از جمله استفاده غیرمجاز از برق، گاز و انشعاب آب که همواره مسئولان دستگاه های خدمات رسان از این موضوع گلایه دارند.
سنندج از لحاظ جغرافیایی شهری تپه ای است و زمین مسطح برای ساخت و ساز در آن بسیار کم است و برای آماده سازی یک زمین هزینه زیادی باید کرد و این مساله موجب شده که توان بسیاری از مردم برای خرید زمین و مسکن در داخل محدوده پایین بیاید و این قشر به سمت حواشی شهرها برای تامین سرپناه و مسکن روی بیاورند.
در استان کردستان می توان از سنندج و مریوان به عنوان2 شهری که بیشترین میزان حاشیه نشینی دارد نام برد اگرچه در دیگر شهرهای استان هم این پدیده در حال افزایش است.
7348/1904
**خبرنگار: افسانه گلباغی/انتشار دهنده: مسعود احمدی
انتهای پیام سکونت گاههای غیررسمی یا حاشیه نشینی مختص ایران نبوده و براساس آخرین گزارش سازمان جهانی تجارت، تا سال 2030 میلادی، بیش از نیمی از مردم جهان در حاشیه شهرها زندگی خواهند کرد که این افزایش در کشورهای ثروتمند با رشد کمتر و در کشورهای فقیر یا در حال توسعه با رشد زیادی همراه و مهاجرت های بی رویه، بافت جمعیتی را تحت تاثیر قرار می دهد.
این سکونتگاه های نابسامان بستر آسیب های اجتماعی و محلی برای مجرمان و قانون گریزان بوده و اغلب سکنه آنها دارای فرهنگی متفاوت از فرهنگ شهری هستند که می توان گفت این نواحی حاشیه پتانسیل بروز تمام مسائل اجتماعی را در خود دارد که همین مسأله موجب نگرانی و اضطراب مدیران و شهروندان متن شهر می شود.
ساکنان این محل ها تا چند سال قبل از کمترین امکانات رفاهی حتی کمتر از روستاییان برخوردار نبوده اند اما دولت تدبیر و امید برنامه های خود در بخش های مختلف را برای جبران خدمات به این قشر معطوف کرد.
سنندج مرکز استان کردستان به عنوان بزرگترین شهر این استان نیز همانند شهرهای بزرگ کشور از این آسیب در امان نمانده و امروزه دارای چند سکونت گاه غیر رسمی است.
استاندار کردستان در مورد دلایلی شکل گیری حاشیه نشینی در شهرهای استان و همچنین خدمات دولت در این حوزه می گوید: یکی از علل حاشیه نشینی و گسترش سکونتگاه های غیر رسمی در شهرها مهاجرت روستائیان است و نبود برنامه و حاشیه نشینی و وجود سکونت گاه های غیر رسمی 2 مشکل عمده حوزه عمران شهری است.
عبدالمحمد زاهدی با بیان اینکه شهرها تنها محل سکونت، تردد و کسب و کار نیستند بلکه هدف اصلی از تاسیس شهرها ایجاد و توسعه عمران شهری و فراهم کردن فضایی برای زندگی انسان است افزود: این معضل، نظام و سیستم شهری را با گرفتاری‌های جدی به لحاظ خدمات‌رسانی و برنامه‌ریزی مواجه کرده است.
وی اظهار کرد: دراین راستا وجود بافت های فرسوده، حاشیه نشینی، ساخت و سازهای غیرمجاز و ترافیک به خصوص در هسته مرکزی شهر سنندج مشکلات فراوانی هم برای شهروندان و هم برای مدیران شهرداری به وجود آورده است.
در دولت فعلی خدمات گسترده ای در حوزه عمران و بهسازی شهری و بازآفرینی شهری محلات ناکارآمد برای کاهش محرومیت های این مناطق انجام شده است
استاندار کردستان در این زمینه اظهار کرد: دولت یازدهم بعد از آغاز خدمت خود، برنامه های متعددی را در دستورکار خود قرار داده که از جمله آنها می توان به توسعه اقتصاد روستایی به عنوان یکی از دلایل مهاجرت از این مناطق به شهرها، اشاره کرد.
وی افزود: دولت همچنین برنامه های گسترده ای در راستای افزایش بهره مندی ساکنان سکونت گاه های غیر رسمی انجام داده که از جمله آن می توان به تحت پوشش قرار دادن تمامی افراد در بیمه سلامت همگانی، احداث خانه محله ها برای توانمند سازی ساکنان با ارایه اموزش و ایجاد زیرساخت های رفاهی و خدماتی اشاره کرد.
زاهدی ادامه داد: توسعه امکانات رفاهی، آموزشی، توانمندسازی با ارایه آموزش و تخصیص اعتبارات ویژه برای آسایش ساکنان مناطق حاشیه نشین ازعملکرد روشن دولت یازدهم بوده و مناطق حاشیه شهرهای کردستان از جمله شهر سنندج در این عملکرد سهم 120 میلیارد و 478 میلیون ریالی داشته است.
وی اظهار کرد: نگاه صرفا کالبدی به توسعه مناطق حاشیه نشین نه تنها سبب کاهش مشکلات این نواحی نمی شد بلکه باعث بروز مشکلات معیشتی و فرهنگی نیز می شود در این راستا تصمیم به توانمندسازی ساکنان، آموزش شهروندی و حرفه آموزی گرفته شده و به تغییر کار فضاهای بلا استفاده و احداث خانه محله از جمله برای نایسر مطابق با خواسته ها و نیازهای خود ساکنان آن اقدام شده است.
استاندار کردستان در ارتباط با اقدامات دولت برای ایجاد فضای آموزشی در مناطق حاشیه شهر سنندج نیز گفت: یکی از مسائل مهم در حاشیه شهرها توجه به امکانات روبنایی و توسعه فضاهای آموزشی و افزایش سرانه مربوطه است که سرانه آن نسبت به میانگین شهری بسیار ناچیز است.
به گفته وی تاکنون برای افزایش سرانه آموزشی این مناطق عملیات احداث 2 باب مدرسه به تعداد 15 کلاس درس در نایسر و تقتقان و یک کانون فرهنگی نیز در فرجه با 19میلیارد و 64 میلیون ریال اعتبار آغاز شده است.
زاهدی ادامه داد: مدرسه 6 کلاسه نایسر در دی سال 94 با 9 میلیارد و 740 میلیون ریال اعتبار پیش بینی شده آغاز شده و هم اکنون 30 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی گفت: طرح تکمیل مدرسه 9 کلاسه تقتقان و کانون فرهنگی فرجه نیز 9 میلیارد و 324 میلیون ریال در شهریور سال جاری آغاز شده و هم اکنون با پیشرفت 85 درصدی داشته و تا پایان سال مالی 95 این 2 طرح به بهره برداری می رسد.
زاهدی افزود: برای تامین خدمات زیربنایی و اولیه ساکنان محله نایسر که عمده جمعیت حاشیه نشین شهر سنندج را در خود جای داده است طرح احداث منبع آب نایسر با نام برازانسه نیز در تیر سال 94 آغاز شده است.
وی همچنین در مورد مطالعات انجام شده در حوزه سکونت گاههای غیر رسمی سنندج گفت: بازآفرینی شهری باید با دیدگاه و در نظر گرفتن رویکرد جامع با تعیین نقش همه دستگاه های اجرایی، متولیان امر و نقش خود مردم در بهسازی محیط باشد که تفاهم نامه (قرارداد) مطالعات ساماندهی سکونت گاه های غیر رسمی نایسر سنندج و اقدامات ان از جمله توانمندسازی اجتماعات آنها در سال 94 انجام شده است.
به گفته وی این تفاهم نامه با تاکید بر بهسازی شهری و دیدگاه شهرنگر با مهندسان مشاور تدبیر شهر دانش با مبلغ 850 میلیون ریال منعقد و پس از ارایه طرح در ستادهای شهرستانی و استان به تصویب رسیده و هم اکنون در حال اجرا است.
زاهدی در ادامه به اقدامات دولت برای توانمندسازی، نهادسازی اجتماعی - اقتصادی و اجرای طرح های مشارکتی با تاکید بر کارآفرینی در محله نایسر شهر سنندج اشاره کرد و گفت: رویکرد جدید در بازآفرینی شهری طراحی مدلی از بارآفرینی، تعریف و طراحی طرح هاست و تمامی طرح های دولتی با هماهنگی ساکنان و مردم اجرا می شود.
وی گفت: در این راستا برای اولین بار در سطح کشور طرح انجام اقدامات توانمند سازی، نهادسازی اجتماعی – اقتصادی و اجرای طرح مشارکتی با تاکید بر کارآفرینی در محله نایسر شهر سنندج با موسسه توانمند سازی شهر ژیار و با اعتبار پیش بینی شده یک میلیارد و 730 میلیون ریال منعقد که منجر به تشکیل نهادهای محلی در محله نایسر شده است.
استاندار کردستان در ادامه به سهم استان از ردیف 55000070 مربوط به ساماندهی حاشیه شهرها در سال 96 پرداخت و افزود: با پیگیری اداره کل راه و شهرسازی استان از محل ردیف ملی 55000070 سال 96 مربوط به ساماندهی حاشیه شهرها سهم استان کردستان 85 میلیارد ریال تعیین شده است.
به گفته وی این اعتبار نسبت به بافت ناکارامد به مساحت شهری در چهار شهر هدف بازآفرینی شهری استان شامل سنندج، سقز، مریوان و قروه توزیع شده و فرآیند مربوط به برگزاری مناقصه و شناسایی پیمانکاران این طرح نیز در حال انجام است.
زاهدی ادامه داد: مهمترین طرح های مربوط به شهر سنندج که از این ردیف اعتباری تامین اعتبار می شوند، ساماندهی ورودی و خروجی نایسر با 22 میلیارد ریال، احداث مدرسه 9 کلاسه نایسر با 13 میلیارد ریال و ساماندهی خیابان 24 متری حسن آباد با پنج میلیارد ریال اعتبار است.
در سال 90 وبر اساس مصوبه دولت دهم چند روستای بزرگ کردستان به شهر تبدیل شد که کارشناسان حوزه عمران شهری معتقدند این موضوع بدون مطالعه و کار کارشناسی صورت گرفته و تبعات بدی داشته است و به گسترش پدیده حاشیه نشینی و روی آوری مردم به سمت حاشیه شهرها کمک شایانی کرده است.
نایسر، ننله و حسن آباد سه روستای بزرگ در اطراف شهر سنندج بودند که براساس مصوبه سال 90دولت دهم به ناحیه منفصل شهری تبدیل شدند و شهرداری سنندج به این نواحی خدمات ارائه می کند.
براساس آمارها حدود 100 هزار نفر جمعیت در این سه ناحیه منفصل ساکن هستند که مسئولان شهرداری سنندج معتقدند این نواحی فاقد هرگونه زیرساخت بوده و به اعتبارات کلانی برای ساماندهی این نواحی نیاز است.
این سه ناحیه منفصل شهری امروز به سکونتگاه های غیر رسمی تبدیل شده اند و به صورت غیرمجاز در آن ساخت و ساز انجام می شود در حالی که دولت مجوز ارایه خدمات به ساخت و سازهای غیرمجاز را نمی دهد،آسیب های اجتماعی و ناهنجاری های مرتبط با آن نیز هر روز در حال افزایش است از جمله استفاده غیرمجاز از برق، گاز و انشعاب آب که همواره مسئولان دستگاه های خدمات رسان از این موضوع گلایه دارند.
سنندج از لحاظ جغرافیایی شهری تپه ای است و زمین مسطح برای ساخت و ساز در آن بسیار کم است و برای آماده سازی یک زمین هزینه زیادی باید کرد و این مساله موجب شده که توان بسیاری از مردم برای خرید زمین و مسکن در داخل محدوده پایین بیاید و این قشر به سمت حواشی شهرها برای تامین سرپناه و مسکن روی بیاورند.
در استان کردستان می توان از سنندج و مریوان به عنوان2 شهری که بیشترین میزان حاشیه نشینی دارد نام برد اگرچه در دیگر شهرهای استان هم این پدیده در حال افزایش است.
7348/1904
**خبرنگار: افسانه گلباغی/انتشار دهنده: مسعود احمدی
کپی شد
