به گزارش ایرنا، تالاب؛ خاکی است که از آب اشباع شده است، منبعی غنی از مواد آلی گیاهانی که می تواند تا شعاع ده ها متری اطراف خود زیستی مناسب برای ریشه دوانی درختان و گیاهان به شمار آید. اگرچه بسیاری از آنها یا وابسته به فصل هستند و یا آبریزگاه های کوچکتر به آنها می ریزند، اما با این وجود تالاب ها بستری مناسبی برای حیات اکولوژیکی و توان هیدرولیکی مناطق اطراف خود به حساب می آیند.
تالاب ها همچنین دریچه ای برای تنظیم خشکی هوا و خاک و نیز بر روی گرد و غبار و طوفان های خاکی و محلی تاثیری بازدارنده می گذارد.
هومان خاکپور از کارشناسان محیط زیست معتقد است؛ افت شدید آب در تالاب چغاخور بیش از آنکه متاثر از خشکسالی و کاهش بارش ها باشد، متاثر از نحوه مدیریت منابع آبی تالاب است.
وی به خبرنگار ایرنا افزود: کاهش شدید منابع آبی در تالاب چغاخور در 2 دهه اخیر بی سابقه بوده و این موضوعی نیست که بتوان آن را به طور کامل به بحث خشکسالی ربط داد.
وی ادامه داد: ما نزدیک به یک دهه است که در استان شاهد وقوع خشکسالی هستیم اما در این سالها آورد آب تالاب به میزانی که در سالجاری کاهش یافته، نبوده است، از این رو نمی توان خشکسالی را بهانه ای برای وقوع این رخداد نگران کننده مطرح کرد.
خاکپور با بیان اینکه تعیین حق آبه تالاب چغاخور باید اولویت نخست تخصیص منابع آب منطقه باشد، تصریح کرد: این درحالی است که انتقال آب به صنایع سفیددشت و توسعه اراضی کشاورزی بر حق آبه تالاب اولویت داده شده و همین عامل اصلی کاهش شدید آب تالاب چغاخور شده است.
این فعال زیست محیطی خاطرنشان کرد: به نظر می رسد نهادهای مربوطه باید در تعیین و تخصیص حق آبه تالاب نظارت و دقت نظری بیشتری داشته باشند، چرا که اگر تالاب خشک شود خسارت های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی بی شماری بر منطقه وارد می شود که جبران آن غیرممکن است.
خاکپور، خارج شدن تالاب بین المللی چغاخور از فهرست تالاب های بین المللی را نخستین پیامد خشکیدگی تالاب دانست و گفت: تبدیل شدن تالاب به کانون گرد و خاک، کوچ پرندگان، از بین رفتن گونه های گیاهی و جانوری بومی منطقه، خشک شدن چاه های پایین دشت تالاب و اثرات مخرب اقتصادی ناشی از آن از دیگر پیامدهای خشک شدن این عرصه طبیعی است.
تاکنون 24 تالاب از مجموع تالاب های کشور در فهرست تالاب های بین المللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده که از این تعداد 2 تالاب چغاخور چهارمحال و بختیاری و تالاب کانی برازان در آذربایجان غربی در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی ثبت بین المللی شده است.
هدف اصلی کنوانسیون رامسر که در سال 1971 به امضای کشورهای متعهد از جمله ایران رسید، حفاظت و استفاده خردمندانه از تالاب ها از طریق اقدامات ملی و همکاری های بین المللی به منظور دستیابی به توسعه پایدار است.
اما به تازگی آمار نگران کننده ای از آورد آب به تالاب بین المللی چغاخور اعلام شده که این میزان اندک آب در تالاب تاکنون بی سابقه بوده است.
سرپرست استانداری چهارمحال و بختیاری در نشست اخیر شورای حفاظت کیفی زاینده رود و مدیریت منابع آب استان از کاهش 85 درصدی آورد آب به تالاب بین المللی چغاخور نسبت به مدت مشابه سال گذشته خبر داده و گفته است: آورد آب تالاب چغاخور در سال گذشته 23 میلیون مترمکعب بوده که این میزان در سالجاری با کاهش 85 درصدی به 5 میلیون و 500 هزار مترمکعب رسیده است.
گودرز امیری در پی وقوع چنین وضعیتی با تاکید بر تعیین شفاف حق آبه تالاب ها و رودخانه های استان، برنامه زمان بندی، علمی و کارشناسی حفظ تالاب ها و رودخانه های استان و میزان برداشت از این نواحی را در نشست آینده این شورا خواستار شده است.
این وضعیت بسیاری از دوستداران طبیعت، کارشناسان و فعالان حوزه آب و محیط زیست را نگران کرده است.
به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری تالاب بین المللی چغاخور بیست و سومین تالاب بین المللی ثبت شده کشور در کنوانسیون رامسر است که به سبب شرایط تنوع زیستی بالا و گونه های جانوری نادر از سال 78 توسط سازمان حفاظت محیط زیست بعنوان منطقه شکار ممنوع اعلام و مورد حمایت قرار گرفته است.
شهرام احمدی در توصیف تالاب بین المللی چغاخور افزود: این تالاب با مساحت بیش از یک هزار و 500 هکتار و منطقه شکار ممنوع و با یک هزار هکتار یکی از مناطق بکر گردشگری انسانی و طبیعی برای پرندگان مهاجر و بومی به شمار می رود.
وی تصریح کرد: در تالاب چغاخور 58 گونه گیاهی و آبزی وجود دارد که از پاییز تا بهار هزاران پرنده مهاجر و بومی در آنها به سر می برند و تخمک گذاری می کنند.
اما این زیست بوم ارزشمند که یکی از زیباترین و وسیع ترین تالاب های کشور به شمار می رود امسال با کاهش شدید آورد آب مواجه شده است و در صورتی که در این خصوص تدبیری به کار گرفته نشود، حیات تالاب با خطر جدی مواجه می شود.
در خصوص بررسی علل وقوع این وضعیت، ضمن آنکه کارشناسان حوزه آب معتقدند خشکسالی های متوالی و تغییر اقلیم در استان حیات تالاب بین المللی چغاخور را به خطر انداخته، فعالان زیست محیطی براین باورند که بیشتر از پیامدهای خشکسالی، نحوه مدیریت منابع آب و نبود نظارت کافی بر حق آبه تالاب ها، حیات این بوم سازه آبی را با چالش مواجه کرده است.
اما در نهایت همگان بر این موضوع اتفاق نظر دارند که چنانچه جلوی این وضعیت گرفته نشود، تالاب بین المللی چغاخور در آینده ای نزدیک به سرنوشت تالاب های خشک شده ای همچون هامون، هورالعظیم، پریشان و گاوخونی تبدیل می شود.
یک کارشناس حوزه آب، وقوع خشکسالی های یک دهه اخیر را عامل کاهش آورد آب تالاب عنوان کرده است و می گوید: از آنجا که در سالهای اخیر با وقوع تغییر اقلیم شاهد کاهش بارش ها و نبود بارش برف در استان بوده ایم، ذخایر برف و یخچال در استان به شدت کاهش یافته است.
سید هاشم فاطمی تصریح کرد: در زمان خشکسالی ضمن اینکه منابع آب زیرزمینی و چشمه ها با کاهش آبدهی مواجه می شود و به سبب تبخیر بالا، آبهای سطحی نیز بخار شده و در چنین وضعیتی شاهد کاهش آورد آب تالاب ها هستیم.
وی با هشدار نسبت به خشک شدن تالاب بین المللی چغاخور، بر اصلاح الگوی مصرف آب در بخش کشاورزی تاکید کرد و گفت: ضروری است تا در مصرف آب اراضی کشاورزی مجاورت تالاب چغاخور تجدید نظر شود و با بهره گیری از روش های نوین، در مصرف بهینه آب تلاش کرد.
یک کارشناس مسائل اقلیم شناسی نیز در همین خصوص گفت: خشکسالی های اخیر به شدت چشمه ها، رودخانه ها و تالاب های استان را تحت تاثیر خود قرار داده و در این میان تالاب بین المللی چغاخور نیز به شدت منابع آبی خود را از دست داده است.
مهرداد قطره سامانی افزود: ما هیچگاه در چنین زمانی از سال شاهد کاهش شدید منابع آب در تالاب چغاخور نبودیم و این وضعیت بی شک زنگ خطری برای حیات تالاب به شمار می رود.
وی مدیریت صحیح منابع آب را راهکار مقابله با خشکیدگی تالاب های استان دانست و گفت: در حالی که ما با خشکسالی های متوالی در یک دهه اخیر مواجه هستیم اما نه تنها مصارف خود را متناسب با کمبود منابع آب کاهش نداده، بلکه شاهد افزایش منابع به ویژه در اراضی کشاورزی پیرامون تالاب هستیم که این می طلبد تا در این حوزه مدیریت بهتری صورت گیرد.
تغذیه سفره های آب زیرزمینی، تلطیف هوا، جلوگیری از سیلاب، تنوع زیستی، زیبایی طبیعی و اکوتوریسم و بهره برداری اقتصادی جوامع از فواید تالابها به شمار می رود، اما در مقابل کم جانی تالاب ها زنگ خطری برای شیوع پدیده های اقلیمی چون بیابان زایی و یا طوفان های گرد و غبار است و می تواند به مرگ اقتصادی منطقه نیز ختم می شود که در این راستا ضروری است تا برای حراست از این زیست بوم ارزشمند مسئولان مربوطه بیش از پیش اهتمام ورزند.
گزارش از: خاطره حسین زاده**انتشار:جهانبخش صفری
7363/6021
انتهای پیام تالاب ها همچنین دریچه ای برای تنظیم خشکی هوا و خاک و نیز بر روی گرد و غبار و طوفان های خاکی و محلی تاثیری بازدارنده می گذارد.
هومان خاکپور از کارشناسان محیط زیست معتقد است؛ افت شدید آب در تالاب چغاخور بیش از آنکه متاثر از خشکسالی و کاهش بارش ها باشد، متاثر از نحوه مدیریت منابع آبی تالاب است.
وی به خبرنگار ایرنا افزود: کاهش شدید منابع آبی در تالاب چغاخور در 2 دهه اخیر بی سابقه بوده و این موضوعی نیست که بتوان آن را به طور کامل به بحث خشکسالی ربط داد.
وی ادامه داد: ما نزدیک به یک دهه است که در استان شاهد وقوع خشکسالی هستیم اما در این سالها آورد آب تالاب به میزانی که در سالجاری کاهش یافته، نبوده است، از این رو نمی توان خشکسالی را بهانه ای برای وقوع این رخداد نگران کننده مطرح کرد.
خاکپور با بیان اینکه تعیین حق آبه تالاب چغاخور باید اولویت نخست تخصیص منابع آب منطقه باشد، تصریح کرد: این درحالی است که انتقال آب به صنایع سفیددشت و توسعه اراضی کشاورزی بر حق آبه تالاب اولویت داده شده و همین عامل اصلی کاهش شدید آب تالاب چغاخور شده است.
این فعال زیست محیطی خاطرنشان کرد: به نظر می رسد نهادهای مربوطه باید در تعیین و تخصیص حق آبه تالاب نظارت و دقت نظری بیشتری داشته باشند، چرا که اگر تالاب خشک شود خسارت های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی بی شماری بر منطقه وارد می شود که جبران آن غیرممکن است.
خاکپور، خارج شدن تالاب بین المللی چغاخور از فهرست تالاب های بین المللی را نخستین پیامد خشکیدگی تالاب دانست و گفت: تبدیل شدن تالاب به کانون گرد و خاک، کوچ پرندگان، از بین رفتن گونه های گیاهی و جانوری بومی منطقه، خشک شدن چاه های پایین دشت تالاب و اثرات مخرب اقتصادی ناشی از آن از دیگر پیامدهای خشک شدن این عرصه طبیعی است.
تاکنون 24 تالاب از مجموع تالاب های کشور در فهرست تالاب های بین المللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده که از این تعداد 2 تالاب چغاخور چهارمحال و بختیاری و تالاب کانی برازان در آذربایجان غربی در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی ثبت بین المللی شده است.
هدف اصلی کنوانسیون رامسر که در سال 1971 به امضای کشورهای متعهد از جمله ایران رسید، حفاظت و استفاده خردمندانه از تالاب ها از طریق اقدامات ملی و همکاری های بین المللی به منظور دستیابی به توسعه پایدار است.
اما به تازگی آمار نگران کننده ای از آورد آب به تالاب بین المللی چغاخور اعلام شده که این میزان اندک آب در تالاب تاکنون بی سابقه بوده است.
سرپرست استانداری چهارمحال و بختیاری در نشست اخیر شورای حفاظت کیفی زاینده رود و مدیریت منابع آب استان از کاهش 85 درصدی آورد آب به تالاب بین المللی چغاخور نسبت به مدت مشابه سال گذشته خبر داده و گفته است: آورد آب تالاب چغاخور در سال گذشته 23 میلیون مترمکعب بوده که این میزان در سالجاری با کاهش 85 درصدی به 5 میلیون و 500 هزار مترمکعب رسیده است.
گودرز امیری در پی وقوع چنین وضعیتی با تاکید بر تعیین شفاف حق آبه تالاب ها و رودخانه های استان، برنامه زمان بندی، علمی و کارشناسی حفظ تالاب ها و رودخانه های استان و میزان برداشت از این نواحی را در نشست آینده این شورا خواستار شده است.
این وضعیت بسیاری از دوستداران طبیعت، کارشناسان و فعالان حوزه آب و محیط زیست را نگران کرده است.
به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری تالاب بین المللی چغاخور بیست و سومین تالاب بین المللی ثبت شده کشور در کنوانسیون رامسر است که به سبب شرایط تنوع زیستی بالا و گونه های جانوری نادر از سال 78 توسط سازمان حفاظت محیط زیست بعنوان منطقه شکار ممنوع اعلام و مورد حمایت قرار گرفته است.
شهرام احمدی در توصیف تالاب بین المللی چغاخور افزود: این تالاب با مساحت بیش از یک هزار و 500 هکتار و منطقه شکار ممنوع و با یک هزار هکتار یکی از مناطق بکر گردشگری انسانی و طبیعی برای پرندگان مهاجر و بومی به شمار می رود.
وی تصریح کرد: در تالاب چغاخور 58 گونه گیاهی و آبزی وجود دارد که از پاییز تا بهار هزاران پرنده مهاجر و بومی در آنها به سر می برند و تخمک گذاری می کنند.
اما این زیست بوم ارزشمند که یکی از زیباترین و وسیع ترین تالاب های کشور به شمار می رود امسال با کاهش شدید آورد آب مواجه شده است و در صورتی که در این خصوص تدبیری به کار گرفته نشود، حیات تالاب با خطر جدی مواجه می شود.
در خصوص بررسی علل وقوع این وضعیت، ضمن آنکه کارشناسان حوزه آب معتقدند خشکسالی های متوالی و تغییر اقلیم در استان حیات تالاب بین المللی چغاخور را به خطر انداخته، فعالان زیست محیطی براین باورند که بیشتر از پیامدهای خشکسالی، نحوه مدیریت منابع آب و نبود نظارت کافی بر حق آبه تالاب ها، حیات این بوم سازه آبی را با چالش مواجه کرده است.
اما در نهایت همگان بر این موضوع اتفاق نظر دارند که چنانچه جلوی این وضعیت گرفته نشود، تالاب بین المللی چغاخور در آینده ای نزدیک به سرنوشت تالاب های خشک شده ای همچون هامون، هورالعظیم، پریشان و گاوخونی تبدیل می شود.
یک کارشناس حوزه آب، وقوع خشکسالی های یک دهه اخیر را عامل کاهش آورد آب تالاب عنوان کرده است و می گوید: از آنجا که در سالهای اخیر با وقوع تغییر اقلیم شاهد کاهش بارش ها و نبود بارش برف در استان بوده ایم، ذخایر برف و یخچال در استان به شدت کاهش یافته است.
سید هاشم فاطمی تصریح کرد: در زمان خشکسالی ضمن اینکه منابع آب زیرزمینی و چشمه ها با کاهش آبدهی مواجه می شود و به سبب تبخیر بالا، آبهای سطحی نیز بخار شده و در چنین وضعیتی شاهد کاهش آورد آب تالاب ها هستیم.
وی با هشدار نسبت به خشک شدن تالاب بین المللی چغاخور، بر اصلاح الگوی مصرف آب در بخش کشاورزی تاکید کرد و گفت: ضروری است تا در مصرف آب اراضی کشاورزی مجاورت تالاب چغاخور تجدید نظر شود و با بهره گیری از روش های نوین، در مصرف بهینه آب تلاش کرد.
یک کارشناس مسائل اقلیم شناسی نیز در همین خصوص گفت: خشکسالی های اخیر به شدت چشمه ها، رودخانه ها و تالاب های استان را تحت تاثیر خود قرار داده و در این میان تالاب بین المللی چغاخور نیز به شدت منابع آبی خود را از دست داده است.
مهرداد قطره سامانی افزود: ما هیچگاه در چنین زمانی از سال شاهد کاهش شدید منابع آب در تالاب چغاخور نبودیم و این وضعیت بی شک زنگ خطری برای حیات تالاب به شمار می رود.
وی مدیریت صحیح منابع آب را راهکار مقابله با خشکیدگی تالاب های استان دانست و گفت: در حالی که ما با خشکسالی های متوالی در یک دهه اخیر مواجه هستیم اما نه تنها مصارف خود را متناسب با کمبود منابع آب کاهش نداده، بلکه شاهد افزایش منابع به ویژه در اراضی کشاورزی پیرامون تالاب هستیم که این می طلبد تا در این حوزه مدیریت بهتری صورت گیرد.
تغذیه سفره های آب زیرزمینی، تلطیف هوا، جلوگیری از سیلاب، تنوع زیستی، زیبایی طبیعی و اکوتوریسم و بهره برداری اقتصادی جوامع از فواید تالابها به شمار می رود، اما در مقابل کم جانی تالاب ها زنگ خطری برای شیوع پدیده های اقلیمی چون بیابان زایی و یا طوفان های گرد و غبار است و می تواند به مرگ اقتصادی منطقه نیز ختم می شود که در این راستا ضروری است تا برای حراست از این زیست بوم ارزشمند مسئولان مربوطه بیش از پیش اهتمام ورزند.
گزارش از: خاطره حسین زاده**انتشار:جهانبخش صفری
7363/6021
کپی شد
