این یعنی، قالی رسم و آیین خودش را دارد، چه آنکه می‌بافد، چه آنکه می‌بُرد و چه آنکه می‌بَرد، باید برای این قالی ارزش قائل باشد.
انگشتان زنان، یکی یکی تارها را می‌نوازد بر روی پود، گره‌ای می‌اندازد بر روی دار، تا گره‌ای از کارش با بافتن فرش باز کند و هر گره‌ای که می‌اندازد به یک قالی، بخشی از تاریخ تمدن فرش دستبافت ایران را نقش می‌زند.
تاریخ تمدن قالی بافی ایران شکوفایی خود را در دوره‌های مختلف با سبک بافت قالی تبریز، ترکمن، کرمان و کاشان تجربه کرده است و بخشی از این تمدن نیز در گره فرش چهارمحال و بختیاری رقم بخورد.
در مباحث زیبایی شناسی هنر، فرش دستباف دارای پیشینیه‌ای به اندازه سکونت‌نشینی انسانهاست و بخشی از این فرش در فرهنگ و تمدن ایرانی جا دارد و انسان با رنگ و شکل طبیعت بی‌جان را به خانه خویش برده است.
قالی ایرانی دارای منحصر به فردترین و اصیل‌ترین نقشه‌هاست که به صورت ذهنی بافته می‌شود و رنگ و طرح و نقشه این نوع هنر زمینی، در تمدن قالی بافی بی نظیر بوده است.
نقوش اسلامی و اسلیمی‌ها، افشاری‌ها، شاه عباسی‌ها و خزایی‌ها از امتیازات جایگاه فرش و قالی ایرانی است.
فرش ایرانی، هنری است که تاریخ را همواره با خود به روزگار معاصر می‌آورد و آن را مانند مجموعه‌ای به هم گره خورده، پیش پای انسان مدرن قرار می‌دهد.
بافندگان فرش، قانون خود را داشته‌اند، برای اینکه یک نقشه را روی تار و پود پیاده کنند، در بافت شهری از روش ˈدو پودˈ یا ˈلول بافˈ در سبک‌های فارسی‌باف و ترکی‌باف استفاده می‌کردند.
این میراث دو پود و لول‌باف از سوی هنرمندان بافنده گره‌های فرش، شبیه غزل‌های پارسی در قالب‌های موزون است که چشم‌ها را به سمت تغزل ناب می‌برد.
بافت‌های فرش ایرانی شامل بافت هونه‌جان، شهرضا، ترکمن، ترکمن(قوم تکه)، رفسنجان و راور، چالشتر، فردانبه، ملایر و بافت خراسان(نیشابور، بجنورد) بوده است.
فرش چهارمحال و بختیاری به ویژه دو نوع ˈبافت نقشˈ و ˈچالشتریˈ با گل‌های ترنج، لچکی، سرو کاج، گل مینا و با قاب‌های ترکیبی و خشتی‌های ۴ ضلعی، یکی از زیباترین آثار هنری ماندگار در این سرزمین است.
فرش دستباف چهارمحال و بختیاری به دلیل استفاده از رنگ‌های طبیعی و گیاهی، دارای رنگ ثابت و اصیل است، به همین دلیل مورد توجه کارشناسان قرار می‌گیرد.
در تمدن فرش‌بافی ایران، زنان درگذشته برای بافت فرش، آداب ویژه‌ای داشتند و آیین گره زنی نوعروسان، رسمی بود که هر نوعروس تازه وارد به خانه، آن را افتخار خود می‌دانست.
در این آیین، نوعروسان با ذکر آیه و حدیث، گره‌ای بر تار و پود دارقالی می‌انداختند، یعنی عضوی از خانواده هنر هویت بخش به فرهنگ ایران زمین شده‌اند.
زنان جوان در گذشته نقش مهمی در تهیه مواد اولیه قالی داشتند و زنان مسن‌تر نیز روش های رنگ‌اندازی و رنگرزی را به جوان‌ترها می‌آموختند.
آنان برای تهیه ˈخامه ˈ ابتدا پشم چیده شده گوسفندان را به صورت دستی می‌تابیدند و برای رنگرزی آن از پوست گردو، جوهر لیمو، روناس، پوست انار، قهوه و برگ مو استفاده می کردند.
برخی طرح‌های به جا مانده قالی چهارمحال و بختیاری از دوران صفویه، الهام گرفته از طبیعت و حیوانات است.
قالی این استان در طرح های خشتی، لچک ترنج، شکارگاهی، کف ساده، سرو و کاج، حقه ای، قابی و گل مینا بود، که امروزه گل خشتی آن شهرتی جهانی دارد و بافت‌های ریز روستای بارده نیز اکنون به شهرت جهانی رسیده است.
در تاریخ فرش چهارمحال و بختیاری، قالی بی‌بی باف در برخی از مناطق از جمله چالشتر، دزک ، دستگرد امامزاده، سورک و بارده رواج داشت.
قالی‌های بی‌بی باف، فرش‌های بزرگی بودند که برای خانه‌های عیانی، سفره خانه‌ها و آیینه خانه‌ها بافته می‌شد.
ویژگی‌ها فرش بخشی از مناطق چهارمحال و بختیاری در تعداد گره‌های آن است که هیچ فرش دیگری این تعداد گره ندارد و فرش بارده دارای ۸۰۰گره در ۱۰۰گره در هر دریف است که این ویژگی منحصر به فرد قالی است.
این تعداد گره در قالیچه‌های دستبافت بارده به ۹۰۰گره در ۱۰۰گره می‌رسد که باعث می شود استحکام فرش بارده طولانی تر از سایر فرش های ایرانی باشد.
رنگرزی خامه‌های فرش در تعدادی از روستاهای این استان به مدت دو ماه با مواد طبیعی مانند پوست گردو،رناس ،پوست انار انجام می‌شد.
عمده فرش‌های چهارمحال و بختیاری را"یلمه" شهرستان بروجن ،"گبه ریزباف" شهرستان اردل، فرش " بختیاری" مناطق عشایری و مناطق بختیاری‌نشین و فرش چالشتری در شهرستان شهرکرد تشکیل می‌دهد.
براساس برخی از نظریات محققان، طرح فرش ˈ سرو و کاج ˈ چهارمحال و بختیاری به عنوان اصیل ترین طرح آریایی مطرح است.
اما همیشه اوضاع فرش به خوبی پیش نرفته است و گاهی گره در گره‌های فرش افتاده است و بافندگان قید بافتن فرش را زده‌اند.
رییس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری،تعداد بافندگان فرش دستباف شناسایی شده در استان را ۱۰۰ هزار نفر اعلام کرد و گفت: نیمی از این تعداد توان تامین مواد اولیه تولید فرش را ندارند.
علیرضا جیلان در گفت و گو با ایرنا، با اشاره به افزایش ۳ برابری محصولات گیاهی 'رناس' در رنگرزی‌ها به عنوان مواد اولیه فرش دستباف، افزود: این افزایش قیمت موجب رکود بازار فرش تولیدی شده است.
وی تعداد بافندگان فعال فرش دستباف در استان را حدود ۵۰ هزار نفر با ۴۵ هزار دارقالی در مناطق شهری و روستایی سنتی استان عنوان کرد و افزود: افزایش چند برابری قیمت پشم وارداتی که در فرش‌های دستباف جوهر ثابت و مرغوب کاربرد دارد، موجب بی‌رغبتی بافندگان شده است.
جیلان، کاهش کشت گیاه رناس در استان‌های کویری کشور و افزایش قیمت دلار و مواد شیمیایی را از عمده دلایل افزایش قیمت در مواد اولیه فرش دستباف دانست.
رییس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری گفت: گبه، یلمه، فرش بختیاری و فرش نایینی از مهمترین سبک‌های تولید فرش دستباف در این استان است و فرش‌های این استان اکنون شهرت جهانی دارد.
وی به تولید سالانه ۲۰۰هزار مترمربع انواع فرش دستباف در استان اشاره و تصریح کرد: از ۱۰۰ هزار بافنده فرش استان، هم‌اینک ۵۰ هزار نفر در ۸ شرکت تعاونی روستایی و ۲ شرکت تعاونی شهری مشغول فعالیت هستند.
جیلان، تعداد بیمه‌شدگان حرفه فرش‌بافی استان در سال گذشته را ۲۱ هزار نفر اعلام کرد و گفت: با سیاست و سخت‌گیری سازمان تامین اجتماعی تعداد بیمه‌شدگان کاهش یافته است.
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری، از دریافت نشان جغرافیایی فرش دستباف ' یلمه ' خبر داد و گفت: با شناسنامه‌دار شدن فرش یلمه، خطر احتمالی کپی برداری از این فرش دیگر وجود نخواهد داشت.
به گزارش ایرنا، چهارمحال و بختیاری دارای ۱۰ شهرستان است و فرش این استان از دیرباز به عنوان یکی از مهمترین صنایع دستی شناخته شده است و طرح‌های قالی این استان شهرست ملی و بین‌المللی دارد.
