آن چه مهم است دریافت روح آموزه ها و قواعد و اصول حاکم بر آن ها است. این چیزی است که باید از رفتارشناسی پیامبر آموخت و در زندگی جاری ساخت.
سبک زندگی رسول خدا چنان اهمیت دارد که خداوند به پیروی از آن راه نموده و سفارش و تأکید کرده است:
﴿لَقَد کَانَ لَکُم فِی رَسُولِ اللهِ أُسوَةٌ حَسَنَةٌ﴾ احزاب / ۲۱
هرآینه شما را در [راه و رسم و سبک زندگی] رسول خدا نمونه و سرمشقی نیکو و پسندیده است.
مسلمانان از ابتدای اسلام به راه و رسم و سبک زندگی پیامبر توجّه داشتند و جمعی از آنان تلاش می کردند تا آن را پی بگیرند. به تدریج رویکرد شکل گرایانه به راه و رسم و سبک زندگی پیامبر چیره شد و رویکرد به قواعد و اصول آن مغفول ماند، چنان که در آموزه ای از امام علی(ع) می توان این رویکرد را دریافت. شریف رضی آورده است که شخصی نزد امیرمؤمنان آمد و از وی دربارۀ این سخن رسول خدا(ص) پرسید که فرمود: «پیری را با خضاب بپوشانید و خود را به یهود همانند نسازید». حضرت گفت: «جز این نیست که آن بزرگوار که درود خدا بر او و خاندانش باد، در هنگامی این سخن را فرمود که دین [دارای کسان] اندک بود؛ لیکن اکنون که دامنۀ آن گسترش یافته، و پایه های آن استوار گردیده، پس هرکس هرگونه خواست رفتار کند آزاد است».
نهج البلاغه ، حکمت ۱۷
سخن امام ناظر بر این است که این آموزه ها اموری شکلی است که تابع اوضاع و احوال اجتماعی و فرهنگی است و آموزه ای برای همه زمان ها نیست، و آن چه مهم است دریافت روح آموزه ها و قواعد و اصول حاکم بر آن ها است. این چیزی است که باید از رفتارشناسی پیامبر آموخت و در زندگی جاری ساخت.
