رهبران ارکستر زن به سختی کار کردهاند تا مسیر خود را به سوی قلههای موسیقی کلاسیک هموار کنند.
جی پلاس، اگرچه رکورد رشته رهبری موسیقی کلاسیک همچنان در دست مردان است اما نمیتوان حضور زنان موفق را در این عرصه کتمان کرد.
ایسنا نوشت؛ شاهد این حرف، گزارشی است که توسط اتحادیه ارکسترهای آمریکایی منتشر شد و بر اساس آن زنان تنها ۱۴.۶ درصد از رهبران ارکستر ایالات متحده را تشکیل میدادند. براساس همان گزارش زنان حتی کمتر در ارکسترهای معتبر به عنوان رهبر حضور داشتهاند.
از زمانی که «آنوتونیا بریکو» به عنوان نخستین رهبر زن ارکستر به طور رسمی در قرن بیستم اعلام موجودیت کرد، این مسیر برای زنان بیشتری به عنوان رهبر ارکستر باز شد.
نازنین آقاخانی
اگر بخواهیم یکی از زنان ایرانی که به عنوان یک رهبر ارکستر موفق فعالیت کرده است را معرفی کنیم، میتوانیم به نازنین آقاخانی اشاره کنیم که امروز حدود ۴۳ سال سن دارد، ایرانیالاصل است و در وین اتریش زندگی میکند.
او فعالیت در زمینه موسیقی را از کودکی با نواختن پیانو آغاز کرد و تحصیلاتش را در دانشکدهی موسیقی و هنرهای نمایشی وین ادامه داد. این هنرمند مدتی هم در آکادمی سلطنتی استکهلم و آکادمی سیبلیوس تحصیل کرد و در رشتهی آهنگسازی و رهبری ارکستر فارغالتحصیل شد.
او با ارکسترهایی در سراسر اروپا همکاری کرده است که ارکستر فیلارمونیک فنلاند، ارکستر فیلارمونیک آلمان و ارکستر سمفونیک هلسینگ از این جمله هستند.
این هنرمند ایرانی در سال ۲۰۱۰ به عنوان مدیر هنری و رهبر به ارکستر سمفونیک مونیخ دعوت شد و تا سال ۲۰۱۲ این ارکستر را مدیریت کرد.
آقاخانی در سال ۱۳۸۹ از سوی انجمن موسیقی ایران که آن زمان امور اجرایی ارکستر سمفونیک تهران را برعهده داشت، به ایران دعوت شد و پذیرفت که به عنوان رهبر مهمان ارکستر سمفونیک تهران را در تالار وحدت تمرین دهد. این هنرمند به تهران آمد و چند جلسه نیز ارکستر سمفونیک را در تالار وحدت تمرین داد. آقاخانی در آن زمان، باردار بود و در شرایط خاصی با ارکستر تمرین میکرد.
آن زمان، بابک رضایی مدیریت انجمن موسیقی ایران را برعهده داشت و ترجیح داد که در نهایت، نازنین آقاخانی ارکستر سمفونیک را در اجرای عمومی روی صحنه نبرد و فقط طی جلسات متمادی با نوازندگان تمرین کند. در مجموع، او اولین رهبر زن بود که چوب رهبریاش را برای ارکستر سمفونیک تهران به حرکت درآورد.
آقاخانی همچنان در وین به فعالیت هنری خود ادامه میدهد و بعد از سال ۱۳۸۹ دیگر به ایران نیامد.
آنتونیا بریکو
همانطور که گفته شد، آنتونیا بریکو اولین زنی بود که به طور گسترده به عنوان یک چهره برجسته در رهبری ارکستر شناخته شد. بریکو که در سال ۱۹۰۲ در هلند متولد شد، در سال ۱۹۰۸ به عنوان یک دختر جوان به کالیفرنیا مهاجرت کرد.
بریکو که یک موسیقیدان و پیانسیت با استعداد بود، تحصیلات خود را در برکلی گذراند و اولین شهروند آمریکایی بود که از آکادمی موسیقی دولتی برلین فارغ التحصیل شد.
این هنرمند پس از طی کردن دوران تحصیلی خود، اولین زنی بود که در سال ۱۹۳۸ ارکستر فیلارمونیک نیویورک را رهبری و همچنین در سال ۱۹۳۹ ارکستر فدرال را رهبری کرد.
بریکو باقی مانده عمر حرفهای خود را به سفر کردن و اجرا در سراسر جهان پرداخت. او در سالهای آخری زندگی خود در شهر دنور واقع در ایالت کلرادوی آمریکا مستقر شد و در سال ۱۹۸۹ درگذشت.
نادیا بولانژه
نادیا بولانژه یک پیانیست، ارگانسیت، رهبر ارکستر و معلم فرانسوی بود که در سال ۱۸۸۷ متولد شد. بولانژه در خانوادهای متمایل به موسیقی متولد شد و اولین زنی بود که ارکسترهای بزرگی مانند ارکسترهای سمفونی بی بی سی، سمفونی بوستون و ارکسترهای فیلادلفیا را در آمریکا و اروپا رهبری کرد.
بولانژه به دهها آهنگساز و موسیقیدان پیشرو در قرن بیستم آموزش داد و بر آنها تأثیر گذاشت. او با مدرسه Juilliard، مدرسه Yehudi Menuhin و آکادمی سلطنتی موسیقی the Royal Academy of Music در بین دیگر آموزشگاهها همکاری کرده است. بولانژه به عنوان یکی از تأثیرگذارترین معلمان آهنگسازی در قرن بیستم شناخته میشود.
الوندرا دولا پارا
آلوندرا دلا پارا (Alondra de la Parra) رهبر ارکستر معروف مکزیکی ـ آمریکایی در سال ۱۹۸۰ در نیویورک متولد شد. دلا پارا از هفت تا ۱۳ سالگی در مکزیکوسیتی پیانو و ویولنسل آموخت.
دلا پارا در بزرگسالی به نیویورک بازگشت تا پیانو و رهبری را در مدرسه موسیقی منهتن بخواند.
او فارغالتحصیل لیسانس موسیقی در اجرای پیانو شد و در سال ۲۰۰۸ مدرک کارشناسی ارشد رهبری را گرفت. در سال ۲۰۱۵، دلا پارا ارکستر سمفونیک کوئینزلند (QSO) را رهبری کرد. پس از آن،QSO او را به عنوان اولین مدیر هنری موسیقی و اولین رهبر ارکستر دائمی زن برای یک دوره ۳ ساله منصوب کرد.
جوآن فالتا
جوآن فالتا، یک نیویورکی دیگر است که در سال ۱۹۵۴ در محله کویینز این شهر متولد شد. فالتا کار خود را به عنوان یک نوازنده ماندولین و گیتار آغاز کرد و مدرک موسیقی خود را از کالج موسیقی Mannes، کالج کوئینز و مدرسه جویلیارد دریافت کرد.
فالتا به عنوان اولین زنی که به عنوان مدیر موسیقی یک آنسامبل برجسته آمریکایی منصوب شد، شهرت دارد. علاوه بر این، او اولین رهبر زن و آمریکایی است که به عنوان رهبر ارکستر Ulster (یکی از مطرحترین ارکسترهای سمفونیک جهان در ایرلند شمالی) منصوب شد.
او برنده جوایز متعددی از جمله گرمی شده است و از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ در شورای ملی هنر خدمت کرده است.
باربارا هانیگان
باربارا هانیگان، در سال ۱۹۷۱ در کانادا متولد شد. او به عنوان یک خواننده معاصر اپرا و رهبر ارکستر کلاسیک مشهور شناخته میشود.
هانیگان از سال ۲۰۱۷ در فرانسه زندگی میکند و جوایز و نامزدیهای متعددی را دریافت کرده است.
این هنرمند به عنوان خواننده سوپرانو و رهبر ارکستر فعالیت میکند و تا به حال با ارکسترهای مختلفی از سراسر جهانی همکاری کرده است.
میرگا گرازینیته
میرگا گرازینیته- تیلا رهبر ارکستر جوان لیتوانیایی است که در سال ۱۹۸۶ در اتحاد جماهیر شوروی سابق متولد شد. گرازینیته- تیلا به دنبال راه پدرش به عنوان یک مدیر گروه کر با استعداد، اولین گروه کر خود را در ۱۳ سالگی رهبری کرد.
او در دانشگاه موسیقی و هنرهای نمایشی گراتس در رشته موسیقی تحصیل کرد و در سال ۲۰۰۷ فارغالتحصیل شد. پس از آن، گرازینیته- تیلا در کنسرواتوار موسیقی Felix Mendelssohn-Bartholdy در لایپزیگ به تحصیل در رشته رهبری پرداخت.
این هنرمند در سال ۲۰۱۹، اولین رهبر زن بود که با Deutsche Grammophon قرارداد ضبط امضا کرد. (یکی از بزرگترین لیبلهای موسیقی کلاسیک)
او در حال حاضر به عنوان کارگردان موسیقی در ارکستر سمفونیک شهر بیرمنگام اجرا میکند.
سوزانا مالکی
سوزانا مالکی یک رهبر ارکستر فنلاندی متولد سال ۱۹۶۹ است. مالکی در کودکی فعالیت موسیقی خود را با یادگیری پیانو، ویولن و ویولن سل آغاز کرد.
مالکی در آکادمی Sibelius فنلاند و آکادمی سلطنتی موسیقی لندن موسیقی را با تمرکز بر ویولن سل مطالعه کرد. او در آغاز کار خود، نوازنده اصلی ویولن سل در ارکستر سمفونیک گوتنبرگ بود که مدتی نگذشت تا آن جایگاه را رها کرد و به دنبال رهبری ارکستر رفت.
این هنرمند در سراسر اروپا و آمریکای شمالی ارکسترهای مختلفی را رهبری کرد و اولین رهبر ارکستر زنی است که به عنوان رهبر مهمان اصلی فیلارمونیک لس آنجلس منصوب شد.
Mälkki همچنین اولین رهبر ارکستر زنی است که اجرایش در اپرای متروپولیتن با کیفیت HD به نمایش درآمد.
هان نا چانگ
هان نا چانگ یک رهبر ارکستر جوان کرهای است که در سال ۱۹۸۲ به دنیا آمده است. چانگ به عنوان یک اعجوبه واقعی شناخته میشود که در ۳ سالگی شروع به یادگیری پیانو و سه سال بعد، شروع به یادگیری ویولنسل کرد.
در سال ۱۹۹۳، چانگ و خانوادهاش به ایالات متحده نقل مکان کردند، جایی که او در مدرسه جولیارد تحصیل کرد. چانگ اولین رهبر زنی است که به عنوان رهبر دائم ارکستر سمفونیک Trondheim در نروژ منصوب شد. در سال ۲۰۱۸، ارکستر از تمدید قراردادش با چانگ به عنوان رهبر ارکستر خبر داد.
الیم چان
یکی دیگر از رهبران ارکستر جوان، الیم چان است که در سال ۱۹۸۶ در هنگ کنگ به دنیا آمد. او در کودکی، ویولنسل و پیانو را آموخت و در گروههای کر شرکت کرد.
او در سال ۲۰۰۹ با مدرک لیسانس در رشته موسیقی از کالج اسمیت فارغ التحصیل شد و در ادامه به دانشگاه میشیگان رفت که در سال ۲۰۱۵ دکترای هنرهای موسیقی را از آنجا دریافت کرد.
چان در سال ۲۰۱۴، برنده مسابقه رهبری Donatella Flick LSO شد و به عنوان اولین رهبر زن برنده این مسابقه شهرت پیدا کرد.
او اولین زن و جوانترین رهبر ارکستری است که به عنوان رهبر ارکستر سمفونیک Antwerp انتخاب شده است.
منبع: hello music theory