روانشناس و رییس دانشکده علوم انسانی دانشگاه هرمزگان و روز شنبه در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: در مورد همه بیماری های جسمانی همیشه جزء روانشناختی وجود دارد و وضعیت روانشناختی افراد می تواند بر ایجاد، سیر و پیامدهای بیماری تاثیر گذار باشد.
سید عبدالوهاب سماوی ادامه داد: در برخی از بیماری‌ها مثل آسم، زخم معده و حتی برخی سردردها، عوامل روانشناختی به عنوان علت های زمینه‌ای در ایجاد این بیماری‌ها نقش دارد و در اصطلاح به این بیماری‌ها بیماری‌های روان‌تنی گفته می‌شود.
عضو شورای استانی نظام روانشناسی این استان اظهارداشت:در بیماری‌های روان‌تنی عوامل روانشناختی همان‌طور که در ایجاد بیماری نقش دارند می‌توانند در تداوم آن نیز نقش داشته باشند.
بنا به اعتقاد وی، در مورد برخی دیگر از بیماری‌ها، عوامل روانشناختی به عنوان پیامد بیماری‌ها مطرح می‌شوند، به عنوان مثال در مورد بیماری ایدز یا همین بیماری کرونا، ترس از ابتلا به بیماری به عنوان یکی از پیامدهای آن مطرح است.
رییس دانشکده علوم انسانی دانشگاه هرمزگان اشاره کرد: البته داشتن استرس در مقابل هرگونه رویداد تهدید کننده سلامت جسمانی و روانی نوعی واکنش طبیعی است و در سطح ملایم نه تنها آسیب زننده نیست بلکه به نوعی می تواند حمایت کننده نیز باشد.
سماوی خاطر نشان ساخت: اما در مواردی این ترس از بیمار شدن و اضطراب ناشی از آن بسیار شدید و در حد مرضی است چیزی که در برخی افراد و در ارتباط با ویروس کرونا قابل مشاهده است.
این روانشناس افزود: در این گونه موارد می‌توان از ترس مرضی بیمار شدن یا اختلال نوسوفوبیا صحبت کرد، اضطراب و ترس شدید از ابتلا به یک بیماری خاص در خود یا در یکی از نزدیکان که جنبه غالب آن بیشتر در مورد خود فرد مطرح است.
عضو شورای استانی نظام روانشناسی هرمزگان ابراز داشت: حتی این ترس و اضطراب شدید می‌تواند به این منجر شود که فرد به نوعی علائم جسمانی – که البته برای خود او واقعی است – ادراک کند.
وی تاکید کرد:در مورد این ویروس و سرعت سرایت آن حداقل اطلاعات درستی وجود دارد، به نظر متخصصان پزشکی این ویروس از سرعت سرایت بالا ولی میزان کُشندگی پایینی حتی در مقایسه با آنفلوانزا یا سرماخوردگی فصلی دارد.
مقایسه فوت شدگان کرونا با تصادف های جاده ای
براساس آخرین اطلاعات کرونا به نقل از روابط عمومی وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی،تعداد ابتلای قطعی به ویروس کرونا در کشور به ۵ هزار و ۸۲۳ نفر و فوت ناشی از آن به ۱۴۵ نفر رسیده و همچنین هزار و ۶۶۹ نفر تاکنون بهبود یافته‌اند.
از ظهر دیروز تا امروز و بر اساس نتایج آزمایشگاهی، ۱۰۷۶ مورد بیمار جدید مبتلا به کووید ۱۹ در کشور شناسایی شد و کل مبتلایان به این بیماری در کل کشور به ۵۸۲۳ نفر رسید و متاسفانه در طول ۲۴ ساعت گذشته، ۲۱ نفر از مبتلایان جدید به کووید ۱۹ جان خود را از دست دادند و مجموع جان باختگان این بیماری در کشور به ۱۴۵ مورد رسید.
این روانشاس در همین زمینه تصریح کرد: این آمار را با میزان مرگ و میر ناشی از تصادفات جاده ای مقایسه کنیم، متاسفانه میزان مرگ و میر سالانه ناشی از تصادفات جاده‌ای در کشور ما ۱۶ هزار مورد در سال است (آمار سال ۹۷) یعنی در هفته حدود ۳۳۳ نفر در تصادفات جاده‌ای جان خود را از دست می دهند.
سماوی طرح این سوال‌ها که چرا در مورد این نوع مرگ و میر افراد دچار استرس نمی‌شوند، چرا افراد مثلا در مسافرت‌های حتی غیرضروری خود تجدید نظر نمی‌کنند؟ گفت: یکی از دلایل مهم نوع اطلاع رسانی است، متاسفانه در مورد ویروس کرونا – که بخشی از آن تحت تاثیر تجربه جهانی این ویروس است – روزانه حجم بالایی از اطلاعات درست و غلط و البته بیشتر هم از مسیر شبکه‌های اجتماعی ( فضای مجازی ) به افراد القاء می شود.
سماوی بیان داشت: حجم بالای اطلاعات دریافتی و البته برخی از ویژگی‌های روانشناختی که متاثر از فرهنگ کشور است سبب می شود که به دنبال پردازش این اطلاعات بدون ذره‌ای تامل باشیم.
وی عنوان کرد: درحالی که یک مقایسه سرانگشتی در مورد میزان مرگ و میر ناشی از این ویروس و دیگر بیماری‌ها و حوادث نشان می‌دهد که مرتالیتی یا میزان مرگ ناشی از این بیماری در مقایسه با بسیاری از بیماری‌ها و رویدادها در سطح بسیار پایین‌تری قرار دارد.
ادراک افراد از سرعت سرایت جانشین میزان مرگ شده است
عضو شورای استانی نظام روانشناسی هرمزگان اظهار داشت: اما ادراک افراد در این‌جا از سرعت سرایت بیماری جانشین سرعت مرگ ناشی از بیماری شده است.
سماوی بیان داشت: درحالی که در مقابله با سرعت زیاد سرایت بیماری می‌توان کارهای ساده و موثری انجام داد به دلیل این جابجایی دچار استرس می‌شویم و تمایل پیدا می‌کنیم به جای دست زدن به کارهای موثر برای جلوگیری از سرایت بیماری با واکنش‌های اضطراب و ترس شدید به مرگ ناشی از بیماری پاسخ دهیم.
وی در پاسخ به این پرسش که حالا که در مورد علت ترس و اضطراب شدید و استرس ناشی از این بیماری بیشتر می‌فهمیم چه کار کنیم که در مواجهه با این بیماری دچار استرس و اضطراب شدید ناشی از آن نشویم؟ ابراز داشت: در مورد مواجه با استرس همیشه می توان به دو نوع پاسخ داد، البته هر نوع پاسخ‌ها می‌تواند سازگارانه و موثر و یا ناسازگارانه و غیر موثر باشد.
رییس دانشکده علوم انسانی دانشگاه هرمزگان اضافه کرد: پاسخ نوع اول مساله‌مدار است، در مقابله مساله‌مدار سعی می‌کنیم کاری انجام دهیم تا استرس را حذف، کاهش یا در نهایت آن را تحمل کنیم، در مورد ویروس کرونا بهترین راهکار مساله مدار، گرفتن اطلاعات از منابع معتبر است.
عضو شورای استانی نظام روانشناسی هرمزگان یادآور شد: در حال حاضر ستاد ملی کرونا در کشور تشکیل شده و معتبرترین منبع اطلاع‌رسانی محسوب می‌شود، توصیه می شود افراد اطلاعات واقعی در مورد این ویروس، چگونگی سرایت، علائم و راهکارهای پیشگیری از آن را از این منبع دریافت کنند.
تاثیر شبکه‌های اجتماعی در ایجاد اضطراب ناشی از کرونا
وی گفت: شبکه‌های اجتماعی ( فضای مجازی ) مملو از اطلاعات نادرست بوده و قرار گرفتن لحظه‌ای در مقابل انبوهی از اطلاعات نادرست می‌تواند باورهای غلطی درمورد بیماری به افراد القاء کند و همین مولد اضطراب و ترس شدید باشد.
سماوی اشاره کرد: یکی از مقابله‌های موثر مساله‌مدار مشاوره با روانشناسان و مشاوران است که این متخصصان می‌توانند بخصوص در مواردی که احتمال وجود ترس مرضی بیمار شدن یا اختلال نوسوفوبیا وجود دارد به افراد کمک‌های حرفه‌ای موثری کنند.
وی خاطرنشان کرد: نوع دوم پاسخ مقابله‌های هیجان‌مدار است که در این نوع مقابله کار بخصوصی انجام نمی دهیم فقط سعی می‌کنیم خود را آرام کنیم و بعد از این آرامش به سراغ مقابله‌های مساله مدار برویم.
رییس دانشکده علوم انسانی دانشگاه هرمزگان تاکید کرد: برخی از مقابله‌های هیجان‌مدار می‌تواند شامل تخلیه و ابراز هیجان مثل گریه کردن، توکل، صبر، درد دل کردن با دوستان و آشنایان و دعا و نیایش باشد، بخصوص در این روزها که به روز های عزیز اعتکاف نیز نزدیک می شویم تلاوت قرآن و دعا خواندن و گوش دادن به صوت قرآن می‌تواند در آرامش افراد نقش بسزایی داشته باشد.
وی همچنین ابراز داشت: باید با رعایت دستورهای بهداشتی و راهکارهای پیشگیری به کنترل و مقابله با این ویروس برویم.
سماوی در خصوص راه‌های ارتباطی با مرکز مشاوره دانشگاه هرمزگان هم گفت: روانشناسان و مشاوران در سطح شهر بندرعباس و دیگر شهرهای استان نیز آمادگی ارائه خدمات مشاوره ای و روانشناختی را دارند و از آنجا که توصیه به ماندن در منزل شده مرکز مشاوره دانشگاه هرمزگان خدمات مشاوره‌ای به صورت آنلاین و بر خط ارائه می دهد.
وی ادامه داد: البته در مواردی که مردم عزیز نیاز به مشاوره حضوری داشته باشند می‌توانند با رعایت اقدام‌های پیشگیرانه به مرکز مشاوره مراجعه کنند و مرکز مشاوره دانشگاه هرمزگان این شرایط را فراهم آورده که به افرادی که نیاز به مشاوره در زمینه استرس و اضطراب مرتبط با ویروس کرونا دارند خدمات مشاوره‌ای برخط به صورت رایگان در حدود ١٥ دقیقه دهد.
وی یادآور شد: افرادی که نیاز به دریافت این خدمات دارند می‌توانند با مرکز مشاوره دانشگاه هرمزگان با شماره‌های ۰۹۱۲۰۷۰۶۷۲۴ و ۰۷۶۳۳۶۱۵۵۱۵ تماس بگیرند یا به صفحه اینستاگرام hormozgan_uni_psychocenter مرکز مشاوره مراجعه کنند.
